İçeriğe atla

Nattilik İnuitçesi

Nattilik İnuitçesi
ᓇᑦᑎᓕᖕᒥᐅᑐᑦ Nattiliŋmiutut
Ana dili olanlarKanada (Nunavut)
Dil ailesi
Varsayılan
  • Nattilik İnuitçesi
Yazı sistemiİnuit hece yazısı
Dil kodları
ISO 639-3

Nattilik İnuitçesi ya da Asıl Natsilik İnuitçesi (kendilerince ᓇᑦᑎᓕᖕᒥᐅᑐᑦ Nattiliŋmiutut, Nattilingmiutut; İngilizce Natsilik subdialect, Natsilik proper), Kanada'da Nunavut bölgesindeki Nattilik yöresinde, Taloyoak (ᑕᓗᕐᔪᐊᑦ Talurjuat) ve Repulse Bay (ᓇᐅᔭᑦ Naujat) civarında Batı Kanada İnuitlerinden Nattilik İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin Natsilik İnuitçesi lehçesinin bir alt lehçesidir ve İnuit hece yazısı ile yazılmaktadır.

Karşılaştırma

Her ikisi de Natsilik İnuitçesi lehçesinin alt lehçeleri olan Nattilik İnuitçesi ile Utkuhiksalik İnuitçesi birbirine benzer. Her iki alt lehçenin karşılaştırması:[2]

  • Nattilik ažgak Utkuhiksalik ařgaq — el
  • Nattilik aqigžeq Utkuhiksalik aqiřgiq — kar kekliği
  • Nattilik ižvit Utkuhiksalik ipřit — sen

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2012. 
  2. ^ Carrie J. Dyck et Jean L. Briggs 10 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "Historical antecedents of /h/, /s/, /j/ and /ř/ in Utkuhiksalik (Inuktitut)", Études/Inuit/Studies, vol. 29, n° 1-2, 2005, p. 307-340.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnuit halkları</span> “İNUİT" bir halk topluluğunun ismi

İnuit halkları, Arktik bölgede, Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan Eskimoların ayrıldığı iki ana koldan biri. Diğer kol Yupik halklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo - Aleut dilleri</span>

Eskimo - Aleut dil ailesi, Grönland, Kanada, Alaska ve Sibirya'nın belli bölgelerinde konuşulan dillerdir. Eskimo - Aleut halklarının ana dilleridir.

<span class="mw-page-title-main">İnuitler</span> Halk

İnuitler ya da Kanada İnuitleri, Kanada'nın Kuzey Kanada denen bölümünde yaşayan İnuit kolundan Eskimo halklarının ortak adı. Alaska Yerli Dil Merkezine göre 30.500 kişilik nüfustan 24.500 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kanada İnuitleri</span>

Batı Kanada İnuitleri, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları'nda ve birazı da Yukon'da yaşayan İnuitlerin bir kolu.

<span class="mw-page-title-main">Batı Kanada İnuitçesi</span>

Batı Kanada İnuitçesi, Kanada'da Batı Kanada İnuitleri tarafından konuşulan İnuit dilleri kolundan bir Eskimo dili.

<span class="mw-page-title-main">Eskimo - Aleut halkları</span>

Eskimo-Aleut halkları, anadilleri Eskimo - Aleut dilleri ailesine giren Sibirya kökenli avcı ve toplayıcı şamanist halklar. Sibirya kökenli olmalarına rağmen, günümüzde Sibirya'da az sayıda bulunurlar; daha çok Kuzey Amerika'nın arktik bölgesi ile Grönland'da yoğunlaşmışlardır ve Arktika'nın birincil ana halkı konumundadırlar. Dil temelli sınıflandırmaya göre, Aleutlar ile Eskimolar olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Dilce yapılan bu sınıflandırma kültürce yapılan sınıflandırmayla da örtüşür. Yalnız, dilleri Eskimo dillerinin Yupik koluna giren ve İngilizcede Alutiiq adıyla da anılan Supikler, kültürce Eskimolara değil Unangan da denilen Aleutlara yakındır ve geçmişte Ruslarca her iki halk da Çukçilerin verdiği "Aleut" ortak adıyla anılırlar. Eskimo - Aleut dilli halkların nüfusu 102.000 kişidir. Büyük çoğunluğunu Eskimolar oluştururken, Aleutlar 2300 kişilik nüfuslarıyla çok azınlıkta kalırlar.

İnuit dilleri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinde, Kanada'da ve Danimarka'ya bağlı Grönland'da Eskimo-Aleut dilleri ailesinden İnuit halkları tarafından konuşulan Eskimo dilleri ailesi. Eskimo dillerinin diğer ana kolu Yupik dilleridir. Alaska Yerli Dil Merkezindeki son rakamlara göre 93.200 kişilik nüfusa sahip İnuit halklarından 73.644 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

Utkuhiksalik İnuitçesi, Kanada'da Nunavut bölgesinde Batı Kanada İnuitlerinden Utkuhiksalik İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin Natsilik İnuitçesi lehçesinin bir alt lehçesidir ve İnuit hece yazısı ile yazılmaktadır. Eskiden Nunavut'taki Utkuhiksalik bölgesinde konuşulurken, şimdi Kanada anakarasındaki Uqsuqtuuq ve Qamani'tuaq yörelerinde konuşulmaktadır.

Natsilik İnuitçesi ya da Netsilik İnuitçesi, Kanada'da Nunavut özerk bölgesinde yaşayan Batı Kanada İnuitlerinden Natsilik İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin bir lehçesidir ve İnuit hece yazısı ile yazılsa da yazı dili değil konuşma dilidir. Nunavut'taki resmi diller arasında yer almaz.

<span class="mw-page-title-main">İnuinnaq İnuitçesi</span>

İnuinnaq İnuitçesi ya da İnuinnait İnuitçesi, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları ile Nunavut özerk bölgesinde yaşayan Batı Kanada İnuitlerinden İnuinnait İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin bir lehçesidir ve Kuzeybatı Topraklarında Latin alfabesi ile Nunavut'ta İnuit hece yazısı ile yazılmaktadır. Kuzeybatı Topraklarının 11 resmî dilinden ve Nunavut'ta ise 4 resmî dilden biridir.

Kangiryuarmiut İnuitçesi, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları bölgesinde Ulukhaktok yöresinde Batı Kanada İnuitlerinden İnuinnait İnuitlerinin kabilesi Kangiryuarmiutlar tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin İnuinnaq İnuitçesi lehçesinin bir alt lehçesidir ve Kuzeybatı Topraklarında Inuinnaqtun adı altında resmi dillerden biridir.

Utku, yengi anlamına gelen Türkçe sözcüktür. Şu anlamlara da gelebilir:

Arviligjuaq İnuitçesi, Kanada'da Nunavut bölgesinde Kugaaruk yöresinde Batı Kanada İnuitlerinden Arviligjuarmiut (ᐊᕐᕕᓕᒡᔪᐊᕐᒥᐅᑦ) İnuitleri tarafından konuşulan Batı Kanada İnuitçesinin Natsilik İnuitçesi lehçesinin bir alt lehçesidir. LINGUIST List Arviligjuaq adını alternatif ad olarak aynı lehçenin Nattilik İnuitçesi alt lehçesinin (ikt-net) sinonimi sayar.

<span class="mw-page-title-main">Kugaaruk</span>

Kugaaruk ya da Arviligjuaq veya 3 Aralık 1999 öncesinde Pelly Bay, Kanada'nın Nunavut bölgesinin Kitikmeot Bölgesi'nde Pelly Bay su yolunun kıyısında kurulu mezra. Yöre Natsilik İnuitleri grubundan Arviligjuaq İnuitçesi lehçesini konuşan Arviligjuarmiut (ᐊᕐᕕᓕᒡᔪᐊᕐᒥᐅᑦ) İnuitlerinin toprağıdır. 2006 sayımına göre nüfusu 758 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Rengeyiği İnuitleri</span>

Rengeyiği İnuitleri ya da Rengeyiği Eskimoları, Kanada anakarasının doğu kıyılarında, Hudson Körfezinin batısında Nunavut bölgesinin Kivalliq Bölgesi denen kısmında yaşayan Kanada İnuitlerinden Eskimo halkı ve Kivalliq İnuitleri ile Utkuhiksalik İnuitlerinin oluşturduğu kültür grubu. Merkezi Kanada İnuitleri üst kültür grubunda ele alınırlar. Batı Kanada İnuitçesi içindeki Utkuhiksalik İnuitçesi lehçesini konuşanlar hariç diğerleri Doğu Kanada İnuitçesi içinde sınıflandırılan Kivalliq İnuitçesi konuşurlar. Adları tuktu dedikleri çorak rengeyiği alt türünden rengeyiği avcılığı yapmalarından ileri gelir. "Caribou Eskimo" adını ilk kez Danimarkalı Kutup kâşifi ve antropolog Knud Rasmussen beşinci Thule keşif gezisinde (1921-24) kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Taloyoak</span>

Taloyoak ya da Talurjuaq veya 1 Temmuz 1992 öncesinde Spence Bay, Kanada'nın Nunavut bölgesinin Kitikmeot Bölgesi'nde Boothia Yarımadası'nda kurulu mezra. Yöre Natsilik İnuitleri grubundan Nattilik İnuitçesi lehçesini konuşan Nattilik İnuitlerinin toprağıdır. 2006 sayımına göre nüfusu 809 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Paulatuk</span>

Paulatuk ya da Paulatuuq, Kanada'da Kuzeybatı Toprakları'nın İnuvik Bölgesi'nde kurulu mezra. Yöre Batı Kanada İnuitleri grubundan Siglit İnuitçesi lehçesini konuşan Siglit İnuitleri nin toprağıdır. 2006 sayımına göre nüfusu 294 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Merkezî Kanada İnuitleri</span>

Merkezi Kanada İnuitleri ya da Merkezî İnuitler veya Merkezi Eskimolar, Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları ile Nunavut topraklarında yaşayan Kanada İnuitlerinden Eskimo kültür grubu.

<span class="mw-page-title-main">Gjoa Haven</span>

Gjoa Haven ya da Uqsuqtuuq, Kanada'nın Nunavut topraklarının Kitikmeot Bölgesi'nde King William Adası üzerinde kurulu tek mezra. Yöre Natsilik İnuitlerinin toprağıdır. 2011 sayımına göre nüfusu 1.279 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulukhaktok</span>

Ulukhaktok ya da Ulukhaqtuuq veya 1 Nisan 2006 öncesi Holman, Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları'nın İnuvik Bölgesi'nde kurulu mezra. Yöre İnuinnaq İnuitlerinin toprağıdır. 2006 sayımına göre nüfusu 398 kişidir.