İçeriğe atla

National Airlines'ın 102 sefer sayılı uçuşu

Koordinatlar: 34°57′37″K 069°16′37″D / 34.96028°K 69.27694°D / 34.96028; 69.27694
National Airlines Flight 102
N949CA, kazaya dahil olan uçak, Aralık 2012
Özet
Tarih29 Nisan 2013 (2013-04-29)
Olay türüYük kayması nedeniyle kalkıştan kısa bir süre sonra kontrolünü kaybetti ve düştü.
BölgeBagram Hava Üssü, Parvan, Afganistan
Koordinatlar34°57′37″K 069°16′37″D / 34.96028°K 69.27694°D / 34.96028; 69.27694
Hava taşıtı
KalkışChâteauroux-Centre "Marcel Dassault" Havalimanı, Châteauroux, Fransa
DuraklamaBastion Kampı, Helmend, Afganistan
Son duraklamaBagram Hava Üssü, Parvan, Afganistan
DestinasyonEl-Mektum Uluslararası Havalimanı, Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri
Yolcu sayısı0
Mürettebat7
Ölü sayısı7
Kurtulanlar0
Hava taşıtı modeliBoeing 747-428BCF
İşletmeciNational Airlines
IATA sefer No.N8102
ICAO sefer No.NCR102
Sefer sayısıISAF 95 Alpha Quebec
Kuyruk numarasıN949CA

National Airlines'ın 102 sefer sayılı uçuşu, Afganistan'daki Camp Bastion ile Dubai'deki El-Mektum Havaalanı arasında National Airlines tarafından gerçekleştirilen ve Afganistan'daki Bagram Hava Üssü'nde yakıt ikmali yapılan bir kargo uçuşuydu. 29 Nisan 2013'te, uçuşu işleten Boeing 747-400, Bagram'dan kalktıktan birkaç dakika sonra düştü ve uçaktaki yedi kişinin tamamı öldü.

Müteakip soruşturma, uygun olmayan şekilde sabitlenmiş kargonun kalkış sırasında serbest kaldığı ve kargo ambarının arkasına yuvarlandığı, arka basınç perdesine çarptığı ve arka uçuş kontrol sistemlerini devre dışı bıraktığı sonucuna vardı. Bu olay, uçağı kontrol edilemez hale getirdi ve kaydırılan kargodan denge değişikliğinin neden olduğu bir perdövitesten kurtarmayı imkansız hale getirdi.

Kaza

Afganistan üzerinde Kaza Alanı
Kaza Alanı
Kaza Alanı
Kaza alanı işaretli yerde gösteriliyor

Kaza anında havayolu, bir aydır Camp Bastion ile Dubai arasında çalışıyordu. Kazaya karışan uçak, Bastion Kampı'nda yüklenen ve oradan gelen beş ağır zırhlı araçla yüklüydü ve yakıt ikmali için Bagram Hava Üssü'nde durmuştu. Uçak daha sonra yerel saatle 15:30'da Bagram'ın 03 numaralı pistinden havalandı ve burnu keskin bir şekilde yükseldiğinde 1.200 fit (370 m) tırmanıyordu. Uçak daha sonra perdovites oldu, sağa yattı ve yere çarpmadan hemen önce düzleşti; tüm uçak büyük bir ateş topuna dönüşerek neredeyse yakındaki araçlara zarar verdi. Kaza mahalli, 03 numaralı pistin sonunda, havaalanının çevresi içindeydi. Hepsi ABD vatandaşı olan dördü pilot, ikisi tamirci ve biri yükleme ustası olmak üzere toplam 7 mürettebat öldü. Yerde ise kimse yaralanmadı.

Kaza sırasında Bagram yakınlarında da bir gök gürültülü fırtına vardı ve çarpışmadan yaklaşık 35 dakika önce başlayan bir saat boyunca rüzgar 120° yön değiştirdi. Pist ucunun yakınındaki bir arabanın ön kamerası, kaza kaydetti ve bu kayıtta, uçağın yukarı doğru yalpaladığını, bir perdövitese girdiğini ve ardından asimetrik bir kalkmayı gösteren, sola doğru hafif bir yatıştan hemen sonra keskin bir şekilde yattığı görüldü. Uçak kısa sürede kendini düzeltti ve ardından yere sığ bir açıyla düştü. CNN, anonim olma koşuluyla konuşan bir hükûmet yetkilisinin videonun gerçekliğini doğruladığını belirtti.

Uçak

Söz konusu uçak, 20 yaşında bir Boeing 747-428BCF, N949CA tescilli, S/N 25630 ve Lori adlı bir uçaktı. 1993 yılında bir kombine uçak olarak üretildi ve Air France'a teslim edildi ve daha sonra National Airlines'a satılmadan önce Air France ile bir kargo uçağı olarak hizmet için modifiye edildi. Kaza anında, uçak Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri Hava Hareketliliği Komutanlığı adına uçuyordu.

Mürettebat

National Airlines Flight 102 wreckage

Kaptan pilot, 2004'ten beri havayolu için çalışan 34 yaşındaki Brad Hasler idi. 440 saati Boeing 747 ile olmak üzere 6.000 saat uçuş yaptı.

Yardımcı pilot, 2009'dan beri havayolu için çalışan ve 209'u Boeing 747'de olmak üzere 1.100 uçuş saatine sahip olan 33 yaşındaki Jamie Lee Brokaw'dı.

Yardım kaptanı 37 yaşındaki Jeremy Lipka ve yardım birinci subayı 32 yaşındaki Rinku Shumman'dı.

Loadmaster, 2010'dan beri havayolu için çalışan 36 yaşındaki Michael Sheets'ti.

İki tamirci, her ikisi de 51 yaşında olan Gary Stockdale ve Tim Garrett idi.

Kaza Sonrası

102 sefer sayılı uçağın enkazından bir görüntü.

Kaza, Yeni Zelanda Savunma Kuvvetleri'nin (NZDF) Afganistan'dan çekilmesini kesintiye uğrattı, çünkü ülke dışına ekipman uçurmak için başka bir National Airlines uçağını kullanmaya sadece saatler kalmıştı. Kazadan sonra, NZDF, hava taşımacılığı gereksinimleri için Ulusal Havayollarını kullanmayı süresiz olarak erteledi.

Lori adı, sekiz yıl sonra N936CA ve eski Global SuperTanker Services uçağı olarak tescil edilen başka bir National Airlines 747'ye transfer edildi.

Soruşturma

Kaza günü Bastion Kamp'ında uçağa bir MRAP yüklenirken

Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu (NTSB) ve Afganistan Ulaştırma ve Sivil Havacılık Bakanlığı kazayı araştırdı. NTSB, 30 Nisan 2013 tarihli basın açıklamasında, Federal Havacılık İdaresi ve Boeing Şirketi temsilcilerinin de soruşturmada teknik uzmanlık ve yardım sağlayacağını bildirdi.

2 Haziran 2013'te Afganistan Ulaştırma ve Sivil Havacılık Bakanlığı'ndan müfettişler, başlangıç noktası olarak yük kayması hipotezini doğruladı: toplam 80 tonluk beş mayına dayanıklı pusu korumalı aracın (üç Cougar ve iki Oshkosh M-ATV ) kargosu. Uçağa yüklenen ağırlık, düzgün bir şekilde emniyete alınmamıştı. En az bir zırhlı araç gevşeyip geriye doğru yuvarlanmış, uçağın arka bölmesine çarparak hasar vermişti. Bu süreçte önemli hidrolik sistemleri hasar aldı ve yatay stabilizatör bileşenlerine ciddi şekilde zarar verdi - en önemlisi uçağın kuyruğunda bulunan krikoyu kırarak uçağı kontrol edilemez hale getirdi. Bu nedenle uçağın kontrolü, anormal yunuslama dönüşü, perdövites ve ardından yere çarpma ile kaybedildi. Hasar, mürettebatın uçağın kontrolünü yeniden ele geçirmesini imkansız hale getirmişti.

NTSB, bu kazanın olası nedeninin "Ulusal Havayolları'nın özel kargo yüklerini kısıtlamak için yetersiz prosedürleri ve bunun sonucunda loadmaster'ın kargoyu uygunsuz şekilde tutması" olduğunu belirledi. Anahtar tavsiyelerden biri, tüm yük yöneticileri için eğitimin zorunlu kılınmasıydı.

Medya

Kanada TV dizisi Mayday (ABD'de Air Disasters and Air Emergency ve Birleşik Krallık'ta ve dünyanın geri kalanında Air Crash Investigation olarak da bilinir) 2017'de Uçuş 102'yi 15. sezonun 10. bölümünde "Afgan Kabusu" olarak adlandırdı.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Boeing 747</span> Boeing tarafından üretilen, orta-uzun menzilli, geniş gövdeli yolcu-kargo uçağı

Boeing 747, havayolu taşımacılığında kullanılan bir jet uçağıdır. İlk ticari uçuşunu 1970 yılında gerçekleştirmiştir. Büyüklük rekorunu Airbus A380'in hizmete girdiği 2006 yılına kadar elinde tutmuştur. 2006 yılı itibarıyla en uzun kanat genişliğine Hughes H-4 Hercules sahiptir ancak en büyük ticari uçak, Sovyet yapımı kargo uçağı Antonov An-225'tir.

<span class="mw-page-title-main">Ankair</span>

Ankair İstanbul, Türkiye merkezli charter bir havayolu şirketiydi. Ankair'in merkezi Atatürk Havalimanı'ydı. 2005 yılında World Focus Airlines olarak kurulan şirket, 2008 yılında faaliyetlerine son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Havacılık</span>

Havacılık, insanlar tarafından üretilmiş hava taşıtlarıyla uçmak ya da uçmak için gerekli olan makinelerin tasarımıyla veya bakımlarıyla uğraşmak demektir. Daha genel bir anlamda, havacılık terimi, hava taşıtı ile ilgili olan tüm eylemleri, endüstrileri, kurumları kapsamaktadır. Ticari havacılık, sivil havacılık, genel havacılık, askerî havacılık, deniz havacılığı, kara havacılığı, ultralight havacılık, sanal havacılık gibi türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 777</span> yolcu uçağı

Boeing 777 Uzun menzilli, geniş gövdeli, Çift koridorlu, çift motorlu yolcu uçağı. Boeing Ticari Uçaklar tarafından üretilmektedir. Dünyanın en büyük ve yaygın büyük çap turbofan motorlu, üç sınıfta 283 ve 368 arasında tek sınıf yapılandırmasında 550 yolcu taşıma olanağına sahip, 5235 ila 9380 deniz mili 'ye kadar menzili vardır. 777'ye dışarıdan bakıldığında diğer uçaklardan ayırt edici özellikleri, yuvarlak gövde kesiti, bıçak-kuyruk konisi, altı tekerlekli ana iniş takımı. Boeing 777'in ilk telesiyejli filosiyeline göre, bilgisayar aracılı kontrolleri var. Ayrıca, tamamen bilgisayar destekli tasarımla tasarlanan ilk ticari uçak.

<span class="mw-page-title-main">AirACT Airlines</span>

AirACT Airlines, dünya çapında faaliyet gösteren özel bir hava yolu kargo şirketidir. Kurulduğunda 2 adet Airbus A300-B4 uçağa sahip olan şirket ilerleyen zamanda sayıyı sekize çıkarmıştır. Aşamalı olarak uçaklarını yenileyen şirket, 2017 yılı verilerine göre filosunda 5 adet Boeing 747-400 bulundurmaktadır. Ekim 2011'de Çin havayolu şirketi HNA ile ortak olmuşlardır. 16 Ocak 2017 Günü Tsi 04:45'te Hongkong-Bişkek uçuşu sırasında; inişe geçerken Manas Uluslararası Havalimanı yakınlarında düşmüştür. Kazada 4 mürettebatı dahil 39 kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın 1951 sefer sayılı uçuşu</span>

Türk Hava Yolları'nın 1951 sefer sayılı uçuşunda 25 Şubat 2009 saat 08:22'de İstanbul'dan havalanan "Tekirdağ" isimli Boeing 737-800 model uçak, Amsterdam Schiphol Havalimanı'na iniş yaparken düştü. Darbe sonucu uçağın gövdesi üçe bölündü ve A-9 otoyolunun kuzey tarafında, yola yakın mesafede durdu. THY, biri bebek olmak üzere uçakta 128 yolcu ve 7 mürettebat olduğunu bildirdi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları</span> Türkiyenin bayrak taşıyıcı hava yolu

Türk Hava Yolları, Türkiye'nin ulusal, bayrak taşıyıcı hava yolu şirketidir. Merkezi İstanbul'da bulunan şirketin uçuş ağı Avrupa, Orta Doğu, Uzak Doğu, Kuzey Afrika, Orta Afrika, Güney Afrika, Okyanusya, Kuzey ve Güney Amerika'ya kadar uzanmaktadır. 2015 yılında 61,2 milyon, 2018 yılında 75,2 milyon, 2019 yılında 74,3 milyon, 2020 yılında 28 milyon, 2021 yılında 44,8 milyon yolcu taşımıştır.

<span class="mw-page-title-main">Japan Airlines'in 123 sefer sayılı uçuşu</span> Havacılık kazası

Japan Airlines'in 123 sefer sayılı uçuşu, Japan Airlines'in 12 Ağustos 1985 tarihinde Tokyo Havalimanı'ndan Osaka Havalimanı'na gerçekleştirdiği iç hat uçuşunda, Boeing 747SR-46 model uçağın kalkıştan yaklaşık 44 dakika sonra bütün kontrollerini kaybederek bir dağa çarpması sonucunda 15'i mürettebat olmak üzere toplam 520 kişinin ölümü ve 4 kişinin de yaralanması ile sonuçlanan dünyanın en büyük ikinci hava yolu felaketidir.

<span class="mw-page-title-main">Aloha Airlines'ın 243 sefer sayılı uçuşu</span>

Aloha Hava Yolları'nın 243 sefer sayılı uçuşu, Hawaii'de Hilo ve Honolulu arasında tarifeli bir Aloha Airlines uçuşuydu. 28 Nisan 1988'de, uçuşa hizmet veren bir Boeing 737-297, yetersiz bakım ve metal yorgunluğu nedeniyle uçuş sırasında gövdede yırtılma yaşadı ve bu da kontrolsüz dekompresyon sonucu büyük çaplı hasara sebep oldu. Uçak, mürettebat acil durum ilan ettikten sonra Maui'deki Kahului Havalimanı'na güvenli bir şekilde inmeyi başardı. Uçuştaki tek hayat kaybı, uçuş görevlisi Clarabelle "CB" Lansing'in, dekompresyondan anında uçaktan dışarı fırlamasıyla gerçekleşti. Yolcu ve mürettebattan toplamda 65 kişi yaralandı. Dekompresyonun verdiği önemli hasar, bir kabin ekibi üyesinin kaybı ve uçağın güvenli bir şekilde inmesi, olayı havacılık güvenliği politikaları ve prosedürleri üzerinde geniş kapsamlı etkileri olan havacılık tarihinde önemli bir olay olarak belirledi.

<span class="mw-page-title-main">Metrojet Airlines'ın 9268 sefer sayılı uçuşu</span>

Metrojet Airlines'ın 9268 sefer sayılı uçuşu Rus havayolu şirketi Metrojet Airlines tarafından Mısır'ın Şarm el Şeyh şehrinde bulunan aynı adlı havalimanından Rusya'nın Sankt-Peterburg şehrindeki Pulkovo Havalimanı'na giden uçuştur. 31 Ekim 2015 tarihinde gerçekleştirilen uçuşta, uçak Sina yarımadası üzerindeyken uçakla sinyal kesildi. Mısır Havacılık Dairesi'nin açıklamasında uçağın düştüğü belirlendi. Uçak Moskova Saati ile saat 7:13'te düştü. Uçak Airbus marka A321-231 idi. Uçakta 217 yolcu ve yedi mürettebat bulunmaktaydı. Mürettebatın da olduğu gibi, 214 yolcu Rus'tu ve üç kişi de Ukraynalı turistlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın 6491 sefer sayılı uçuşu</span> 2017de Kırgızistanda gerçekleşen kargo uçağı kazası

Türk Hava Yolları'nın 6491 sefer sayılı uçuşu, Türk Hava Yolları adına ACT Airlines tarafından işletilen ve 16 Ocak 2017 günü Hong Kong'dan İstanbul'a gitmesi planlanan bir kargo uçağının Kırgızistan'daki duraklama noktasına inmeye çalışırken yerleşim bölgesine düşmesiyle sonuçlanan uluslararası bir kargo uçuşudur. Uçağın 4 kişilik mürettebatı ve havalimanının yaklaşık 2 kilometre (1,2 mi) batısındaki Daça-Su yerleşim yerinde bulunan 17'si çocuk 35 yerel sakin olmak üzere toplam 39 kişi kaza sonucunda öldü, 36 yerel sakin de çeşitli şiddetli yaralanmalar geçirdi. Resmî açıklamalara göre uçağın kargo bölmesinde 85.618 kilogram tüketim malı vardı.

<span class="mw-page-title-main">Nevai Uluslararası Havalimanı</span>

Nevai Uluslararası Havalimanı, Nevai, Özbekistan'da bulunan bir uluslararası havalimanıdır. Adı eskiden Ali Şîr Nevaî idi.

Silk Way Airlines; Bakü, Azerbaycan merkezli özel bir kargo havayolu şirketidir. Havayolu bağlantı merkezi Haydar Aliyev Uluslararası Havalimanı'dır. Avrupa ve Asya ile Amerika Birleşik Devletleri ve Afrika'yı birbirine bağlayan kargo hizmetlerinin yanı sıra hükûmet ve sivil toplum kuruluşlarına yönelik hizmetler de sürdürmektedir.

Ariana Afghan Airlines Co. Ltd., aynı zamanda Ariana olarak da bilinir, Afganistan'ın en büyük havayolu şirketi ve ülkenin bayrak taşıyıcı havayoludur. 1955 yılında kurulan Ariana, Afganistan'ın en eski havayolu şirketidir. Şirketin ana üssü Kabil Uluslararası Havaalanı'dır; bu havaalanından ülke uçuşlar ve aynı zamanda Afganistan'ın Hindistan, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerle bağlantısını sağlayan uluslararası uçuşları düzenler. Hava yolunun merkezi Shāre Naw, Kabil olup tamamen Afgan hükûmetine aittir. Ariana Afghan Hava Yolları Ekim 2006 Avrupa Birliği'nde uçması yasaklanan hava taşıyıcıları listesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Loadmaster</span>

Loadmaster, sivil ve askerî havacılıkta özellikle hava kargolarının yüklenmesi, iki nokta arasında emniyetle taşınması ve varış istasyonunda güvenli bir şekilde yük indirilmesi işleminden sorumlu olan hava yolu personelidir. Loadmaster, birçok ülkenin askeri ve sivil havayollarında hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Atlas Air</span>

Atlas Air, Inc., Atlas Air Worldwide Holdings'in tamamına sahip olduğu bir iştiraki olup, New York'un Harrison ilçesindeki Purchase'ta bulunan bir kargo havayolu, yolcu charter havayolu ve uçak kiralayıcısıdır. Havayolu, adını Yunan mitolojisinde bir Titan olan Atlas'tan almıştır. Uçaklarının kuyruğundaki sembol, altın bir dünya taşıyan altın bir adamdır. Toplam 55 Boeing 747 uçağından oluşan birleşik filosuyla Atlas, bu filo türünde dünyanın en büyük operatörüdür. Havayolunun 2019 yılı sonu itibarıyla 3.587 çalışanı vardır ve 119 ülkede 425 destinasyonda faaliyet gösteriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Cargolux</span>

Cargolux, resmi adı Cargolux Airlines International S.A., genel merkezi ve bağlantı merkezi Lüksemburg Havalimanı'nda bulunan bir Lüksemburg kargo havayolu şirketidir. Küresel bir ağ ile Avrupa'nın en büyük tarifeli sadece kargo hizmeti veren havayolundan biridir. Charter uçuşlar ve müşterilere bakımı hizmeti de verir. Cargolux, 2018 itibarıyla 50'den fazla ülkede 85 ofise sahiptir ve 250'den fazla noktaya küresel taşımacılık ağı işletmektedir.

<span class="mw-page-title-main">UPS Airlines</span>

UPS Airlines, Louisville, Kentucky merkezli bir havayolu kargo şirketidir. Uçulan yük hacmi bakımından dünya çapında dördüncü en büyük kargo havayolu olan UPS Havayolları, dünya çapında 815 noktaya uçmaktadır. 1988'deki lansmanından bu yana UPS'in yüzde yüz iştiraki olan havayolu, 2018'de 30. faaliyet yılını kutladı.

Alaska Airlines, genel merkezi Seattle metropol bölgesi içinde, SeaTac, Washington'da bulunan büyük bir Amerikan havayolu şirketidir. Filo boyutu, taşınan tarifeli yolcular ve hizmet verilen varış noktası sayısı ile ölçüldüğünde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük beşinci havayolu şirketidir. Alaska, bölgesel ortakları Horizon Air ve SkyWest Airlines ile birlikte, büyük bir yurt içi rota ağı işletiyor ve esas olarak Pasifik Kuzeybatı ve Alaska'dan bitişik Amerika Birleşik Devletleri, Hawaii, Kanada, Kosta Rika ve Meksika'daki yüzden fazla noktaya bağlanmaya odaklanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Fine Air'ın 101 sefer sayılı uçuşu</span> ABDdeki bir uçak kazası

Fine Air'ın 101 sefer sayılı uçuşu, 7 Ağustos 1997'de N27UA kuyruk numaralı bir McDonnell Douglas DC-8-61F tarafından Miami Uluslararası Havaalanı'ndan Las Américas Uluslararası Havaalanı'na gitmesi planlanan bir tarifeli kargo uçuşudur. Ancak kalkıştan sonra düştü ve uçakta bulunan 4 kişinin tamamı ve yerdeki bir kişi öldü.