İçeriğe atla

Natig Gasımov

Natig Gasımov
Doğum02 Ocak 1971(1971-01-02)
Küçük Garamurad, Gadabey ilçesi, Azerbaycan SSR, SSCB
ÖlümMart 1992
Pirler, Hocalı, Azerbaycan
Branşı Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri
Kara Kuvvetleri
RütbesiAsker
Çatışma/savaşlarıBirinci Dağlık Karabağ Savaşı
ÖdülleriAzerbaycan'ın Millî Kahramanı Azerbaycan'ın Millî Kahramanı

Natig Gasımov (2 Ocak 1971, Kiçik Garamurad, Gedebey, Azerbaycan- Mart 1992, Pirler köyü, Hocalı) - Birinci Dağlık Karabağ Savaşı dövüşçüsü, kayıp, Azerbaycan'ın Millî Kahramanı (2024).[1]

Hayatı

Gasımov Natig Selim oğlu, 2 Ocak 1971 tarihinde Gedebey bölgesinin Kiçik Garamurad köyünde doğmuştur. 1975 yılında ailesiyle birlikte Mingeçevir şehrine taşındılar. Natiq, burada sekiz yıllık okulu bitirdikten sonra kaynakçı uzmanlığı üzerine meslek okulunda eğitim aldı. Rusya'nın Krasnoyarsk bölgesinde İçişleri Birliklerinde görev yaptıktan sonra 1991 yılında Azerbaycan'a geri döndü ve aynı yıl gönüllü olarak cepheye gitti. O, savaş bölgesinden evlerine döndükten kısa bir süre sonra Ermeniler, kendi memleketlerinde Azerbaycanlılara yönelik "Hocalı" soykırımını gerçekleştirdiler. Bu vahşete dayanamayan Natig Gasımov yeniden savaş alanına gider.[2][3][4]

1992 yılının mart ayında "Karabağ Şahinleri" taburundan 31 Azerbaycanlıdan oluşan bir grup, Ağdam'ın Xramort köyü yakınlarında ermenilerin işgal ettiği önemli bir tepeyi kurtarır. Savaşta şehit düşenler ve geri dönenler de var. O yükseklikte Azerbaycan'ın Hristiyan mirasına ait olan eski Alban kilisesinde, grup başkanı ile altı kişi kalıyor. Onlara herhangi bir yardım gönderilmiyor. Bütün arkadaşlarını kaybeden Natig, beş gün boyunca ermenilerle tek başına savaştı ve mevzisinden ayrılmadı. Sonunda ermeniler, eğer teslim olmazsa Hocalı'da esir aldıkları yirmi kişiyi öldüreceklerini duyurdular. Yakalanan ve Hocalı'da okul müdürü olarak çalışan Cefer Ceferov bu haberi Natig'e iletir.

Natig’e neden görevinden ayrılmadığını sordum bayrağı ve görevi bırakamam dedi. Yardım bekledim ama gelmedi. Ermenilerin talebini Natig’e ilettim. Elinde iki kurşunu kaldığını ve sonuna kadar savaşacağını söyledi. Onu vurmamı istedi, en azından kendi kurşunumuzla öleyim. Bir an düşündü: Diyelim ki seni vurdum, yirmi mahkûmun benim için vurulmasına nasıl razı olabilirim? Bunu söyledikten sonra havaya bir kurşun sıktı, ermenilere bağırdı ve onları yanına çağırdı. Ermeniler önce tereddüt etseler de beni görmeye koştular Natig’i aradılar. Birkaç gündür burada tek başına savaştığına inanamadılar. Natig elinde üç renkli bayrağımızla ermeni silahlı kuvvetleri arasında ilerlerken orada bulunan yabancı gazeteciler söz konusu o ünlü fotoğrafı çektiler.[5]


Güvenilir kaynaklardan elde edilen bilgilere göre, Azerbaycan askerinin kahramanlığı ve yiğitliği düşman askerleri arasında paniğe ve psikolojik gerilime neden olduğundan Karabağ'daki ayrılıkçı, terörist ermeni saha komutanı Vitaliy Balasanyan'ın savaş kanunlarını ihlal ederek Natig Gasimov'u ermeni askerlerinin gözü önünde defalarca ağır ve korkunç işkenceler yaparak öldürdü.

25 Haziran 2024 tarihinde ölümünden sonra Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in kararıyla "Azerbaycan'ın Milli Kahramanı" unvanı verildi. İlham Aliyev'in imzaladığı emirde Natig Salim oğlu Gasimova, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğünün korunmasında yaptığı özel hizmetler ve muharebe görevlerini yerine getirirken gösterdiği kişisel cesaret nedeniyle "Azerbaycan'ın Ulusal Kahramanı" unvanına layık görüldü.

Sonraki yaşamı

2019 yılında Türkiye'de Azerbaycanlılar tarafından Ermeni lobisine karşı bilgi savaşı yürütmek amacıyla kurulan "ASASmedya," Natig Gasımov'un sağ olduğu ve Ermenistan'daki bir kimya fabrikinde çalıştırıldığı hakkında bilgi yayımladı. Ayrıca, Natig Gasımov hakkında bilgi veren kişiye 1000 dolar, onu Rusya, İran, Gürcistan ve Türkiye'den teslim edecek kişiye ise 10.000 dolar ödül verileceği vaadi edildi.
[6][7][8]

Esir ve kayıp düşmüş, rehine alınmış vatandaşlarla ilgili Devlet Komisyonu'nun verilerine göre, Ermeniler tarafından esir ve rehine alınma olayı inkâr edilen kişiler listesinde Natig Gasımov'un da adı vardır. Devlet Komisyonu'nun defalarca yaptığı başvurulara rağmen, Ermeni tarafı Natig'in sonraki akıbetini Azerbaycan'dan ve uluslararası örgütlerden gizlemektedir.

İngiltere'nin "Broken Pot Media" şirketi tarafından "Oğul" adlı belgesel filmi çekilmiştir. Filmde Birinci Karabağ Savaşı'na katılan "general" Vitali Balasanyan'ın da röportajı yer alıyor. O, esirin tanıdık geldiğini, fakat Natig Gasımov'u hatırlayamadığını söyledi:[9]

Bu ad gerçekten de aklımda değil. Ancak bizim esirimiz olarak kayıtlara geçmiş birinin sonradan kaybolması mümkün değil. Bende böyle bir bilgi yok.

Vitali Balasanyan, belgeselin yönetmenine verdiği röportajda Natig Gasımov'u tanımadığını belirtse de emekli olan Yarbay Romik Mxitaryan, Natig'i sorgulayan genç ermeni subayın Vitali Balasanyan olduğunu söyledi.[10] Natiq Qasımov, ermeni subaylar tarafından sorgulanırken İtalyan savaş fotoğrafçısı Enrico Sarsini de oradaydı. Filmde fotoğrafçının röportajı da yer alıyor. Filmin yapımcısı, yüksek devlet ödülleri almış "general" Vitali Balasanyan'ın Natig'in sorgulanmasına bizzat katıldığını belirtiyor.[10] 1992 yılında Balasanyan, Esgeran'ın işgaline nezaret ediyordu.

Savaşlardaki Katılımı

Kardeşi Nofel Gasımov'un televizyon kanallarının birine verdiği röpörtajda kardeşi hakkında şunları söylemiştir: 1991 yılında Sovyet Ordusunda hizmetini bitirip geldikten kısa müddet sonra kiçik kâğıt parçası yazıp kimseye bir şey söylemeden evden gitti. Uzun süre haber alamadık. Sonra Hocalı Soykırımını duyup tekrar Mingeçevir'den, evinden çıktı gitti. Milli Kahraman Allahverdi Bağırov bize 1992 yılında Nisan ayında onun yakılarak öldürüldüğünü söyledi. Ağdam'da Yakub Rzayev'in (lakabı Katır Memmet) liderliğindeki "Karabağ Şahinleri" grubunda Ermenilere karşı savaşmış, 1992 yılının başlarında evlerine dönmüştür.

1992 yılında Hocalı'nın Pirler köyü yakınlarında yedi Azerbaycan askeri, alban kilisesinin bulunduğu yükseklik için savaşmıştır. Savaşta altı arkadaşı şehit olan Natig, son derece stratejik bir konumda bulunan alban kilisesinde mücadeleyi sürdürmüştür. Tek başına beş gün gece gündüz savaşarak düşmanları bu mevziye yaklaştırmamıştır.

Hocalı göçmeni, dil-edebiyat öğretmeni Ceferov Cefer'in söyledikleri:[11][12]

Bizi, yani 22 Hocalı'yı tutup Askeran'a getirdiler. Birkaç gün orada kaldıktan sonra, bir sabah bizi sıraya dizdiler. Ermeni subayı bana yaklaşıp dedi ki, seni Grigoryan kilisesine götüreceğim, kilisenin içinde savaşçılar var. Onlar bize direniyorlar. Sen kilisenin içine gir ve onlara teslim olmalarını söyle. Eğer teslim olmazlarsa seni ve 22 esiri öldüreceğiz. Teslim olurlarsa sizi serbest bırakacağız. Beni Grigoryan kilisesine götürdüler. Kiliseden uzakta arabayı durdurup indirdiler ve kiliseye girmemi emrettiler. Ben kiliseye girerken ses geldi. Hemen Azerbaycanlı olduğumu söyledim ve eğer teslim olmazsa 22 Hocalı'nın öldürüleceğini söyledim. Beş gündür aç susuz tek başına savaştığını belirtti. Onun rengi solmuştu. Ermenilerin düşüncesini ona ilettim. Bir an düşündü. Sonra Azerbaycan bayrağını kilisenin üzerinden indirdi. İki mermisi kalmıştı, onları havaya attı ve kiliseden çıktı. Hocalıların vurulmasına razı olmadı. Azerbaycan bayrağını göğsüne sıkıp Ermenilere doğru yürüdü.

Hakkında çekilmiş filmler

Natig Gasımov

Film, Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı'nın desteğiyle çekilmiştir. Filmin yönetmeni ve senaristi Elçin Musaoğlu, görüntü yönetmeni Rauf Qurbaneliyev, icra yapımcısı Emil İbrahimov, yapımcısı Müşfiq Hetemov'dur. Belgesel film Cefer Cabbarlı adına "Azerbaycanfilm" stüdyosunda çekilmiştir.[13]

Oğul

Film, 1992 yılında Dağlık Karabağ çatışması sırasında kaybolan askeri esir Natig Gasımov'un aranmasından bahsediyor. Filmin görüntü yönetmeni Simon Stanford'dur. 2021 yılında çekilen 46 dakikalık filmde gerçeğin yeniden canlandırılması için Azerbaycanlı oyuncuların performansından da yararlanılmıştır. Filmin prömiyeri 28 Şubat'ta Nizami Sinema Merkezi'nde gerçekleşmiştir. Prömiyere yapım ekibiyle birlikte Natig Gasımov'un ailesi de katılmıştır. "Qafqazinfo"nun verilerine göre, filmi İngiltere'nin Broken Pot Media şirketi çekmiş, yönetmeni ve senarist Karan Singh ise üç yıl boyunca Ermenistan, Azerbaycan, İtalya, İngiltere ve Rusya'da tanıklarla konuşmuştur.

Kaynakça

  1. ^ "N.S.Qasımova "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Aliyev. 25 Haziran 2024. 25 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2024. 
  2. ^ "Əsir olduğu deyilən əsgərimiz sağdır: 10 min mükafat..." 19 Eylül 2019. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2024. 
  3. ^ "1992-də əsir götürüldüyü deyilən əfsanəvi əsgərimiz sağdır - Türkiyə onun üçün pul mükafatı təyin etdi". 19 Eylül 2019. 5 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  4. ^ "Əsir olduğu deyilən əsgərimiz sağdır: 10 min mükafat..." 8 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  5. ^ "Bayrağı düşmene vermeyen oğul". 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2024. 
  6. ^ "Qarabağ döyüşünün Mixaylosu "ermənilərin fabrikində çalışır". Veten Uğrunda gazetesi. 4 Ekim 2019. 8 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  7. ^ "Nofəl Qasımov: "Natiqin sağ olması xəbəri türk mətbuatında da yayılıb"". 20 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2024. 
  8. ^ "Tapılması üçün 10 min dollar mükafat təyin edilən azərbaycanlı əsirin qardaşı DANIŞDI". 10 Şubat 2019. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  9. ^ "Qəhrəmanlar ölmürlər: "Qarabağ şahini" Natiq Qasımov". 26 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2024. 
  10. ^ a b "Hamı bu filmdən danışır..." 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2024. 
  11. ^ "23 Xocalı sakinini xilas etmək üçün əsir düşən qəhrəman haqqında film". 17 Şubat 2017. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2024. 
  12. ^ "Təkbaşına ermənilərə qarşı vuruşduqdan sonra xocalıları xilas etmək üçün təslim olmuş Natiq Qasımov - VİDEO". 2 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024. 
  13. ^ "Karan Sinqh azərbaycanlı hərbi əsir haqda film çəkib - VİDEO". 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hocalı (rayon)</span>

Hocalı Rayonu, Azerbaycan'da rayon (il) olarak adlandırılan birinci derece idarî bölümlerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Hocavend (rayon)</span> Azerbaycanda bir İlçe

Hocavend, Azerbaycan'nın bir rayonu. Merkezi Hocavend şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> 1988-1994 yılları arasında Karabağ bölgesinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış askeri bir çatışma

Birinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasını isteyen Ermeniler ile bunu kabul etmeyen Azeriler arasında başlayan ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmaya dönüşen Şubat 1988-Mayıs 1994 tarihleri arasında süren savaştır. Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı ve Maragha Katliamı gibi katliamlar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı</span> Azerbaycanda şehir

Hocalı (Azerice: Xocalı), Azerbaycan'da bir şehir. Hocalı Rayonu'nun idarî merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Cengiz Mustafayev (gazeteci)</span> Karabağ savaşında şehit düşen Azerbaycanlı gazeteci

Cengiz Mustafayev, 29 Ağustos 1960 tarihinde Astrahan Oblastı`da doğmuş, 15 Haziran 1992 Hocalı`da, şehit edilmiştir, Azerbaycanlı gazeteci ve Azerbaycan Ulusal Kahramanıdır.

Akil Sahib oğlu Kuliyev, Azerbaycan'ın Ulusal Kahramanı.

Aliyar Aliyev Azerbaycan'ın Millî Kahramanı; Karabağ savaşında ölmüştür.

Kerim Kerimov - “Azerbaycan’ın Ulusal Kahramanı”, Karabağ savaşı şehidi.

Elif Hacıyev - Azerbaycan Ulusal Kahramanı.

Malik Esedov, Azerbaycan Ulusal Kahramanı.

Canpolad Rzayev, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı asker ve Azerbaycan Milli Kahramanıdır.

Vezir Orucov, Azerbaycan Ulusal Kahramanı.

Muhtar Gasimov, Azerbaycan'ın Ulusal Kahraman'ı madalyasına sahip asker.

Natiq Ahmedov, Azerbaycan'ın Ulusal Kahraman'ı madalyasına sahip asker.

Allahverdi Bağırov ya da tam adıyla Allahverdi Teymur oğlu Bağırov,, Azeri asker. Karabağ Savaşı'na katkılarından ötürü Azerbaycan hükûmetince kendisine Azerbaycan Ulusal Kahramanı unvanı verilmiştir.

Azerbaycan'daki Ermeniler, Azerbaycan devletinde ve onun selefi Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde çok sayıda yaşamış Ermenilerdir. İstatistiklere göre, 1988'de Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'nın patlak vermesinden önce Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde yaklaşık 500.000 Ermeni yaşıyordu. Ermenistan-Azerbaycan çatışmasının bir sonucu olan Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'na giden olaylarda Ermenistan Azerileri gibi Ermeni-Azerbaycanlıların çoğu da cumhuriyetten kaçmak zorunda kaldı. Sumgayıt, Gence ve Bakü'de Ermeni nüfusuna yönelik vahşetlerin yaşandığı bildirildi. Bugün Azerbaycan'daki Ermenilerin büyük çoğunluğu, 1991 yılında Dağlık Karabağ Cumhuriyeti adı altında tek taraflı bağımsızlık eylemini ilan eden dağlık Karabağ bölgesi tarafından kontrol edilen topraklarda yaşamaktadır. Ermenistan dahil herhangi bir ülke tarafından tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vitali Balasanyan</span>

Vitali Mikaeloviç Balasanyan,, , Ermeni asker, siyasetçi, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Ulusal Konseyi üyesi, Artsah kahramanı tümgeneral.

İsmayılov İnkilab Elekber oğlu, Azerbaycan'ın Millî Kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında kaybolan Azerbaycanlılar</span>

İlk Dağlık Karabağ Savaşı sırasında kaybolan Azerbaycanlılar 1988'den başlayarak 1994'te sona eren Birinci Dağlık Karabağ Savaşı sırasında, Ermeni Silahlı Kuvvetleri ve Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Savunma Ordusu tarafından ya kaybolan ya da savaş esiri olarak alınan Azeriler.

<span class="mw-page-title-main">Cemilli Katliamı</span>

Cemilli Katliamı veya Cemilli Faciası 15 Aralık 1991'de Ermeni askeri birlikleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu Birleşik Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı 366. Motorlu Tüfek Alayı tarafından Azerbaycan'ın Hocalı Rayonu'na bağlı Cemilli köyünde gerçekleştirilen bir katliamdır. Olayda 9 sivil öldürülmüştür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.