İçeriğe atla

Natal eriği

Natal eriği
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Gentianales
Familya:Apocynaceae
Oymak:Carisseae
Cins:Carissa
Tür: C. macrocarpa
İkili adlandırma
Carissa macrocarpa
(Eckl.) A.DC.
Sinonimler
Carissa grandiflora (E.Mey.) A.DC.
Besin değeri
Enerji 260 kJ (60 kcal)
Karbonhidrat13.63 g
Yağ1.3 g
Protein0.5 g
Su84.17 g
Tiyamin (Vit. B1)0.04 mg (%3)
Riboflavin (Vit. B2)0.06 mg (%4)
Niyasin (Vit. B3)0.2 mg (%1)
C vitamini38 mg (%63)
Kalsiyum11 mg (%1)
Demir1.31 mg (%10)
Magnezyum16 mg (%4)
Fosfor7 mg (%1)
Potasyum260 mg (%6)
Sodyum3 mg (%0)
Veritabanı
Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır.

Natal eriği (Carissa macrocarpa), Apocynaceae familyasından bütün yıl boyunca beyaz, pembe renklerde çiçekler açan 0.6 – 2.5 m yüksekliğe, 60–90 cm ile 2–3 m genişliğe ulaşabilen bir bitki türü. Anavatanı Güney Afrika'dır. Işık seven bir bitkidir. Tuzluluğa dayanıklıdır.

Adlandırma

Türkçe adı İngilizce adının (Natal plum) çevirisidir ve Natal şehrinin adından gelir. Afrikancada noem-noem adı verilir. Güney Afrika'nın yerli dillerinden Zulucada amatungulu olarak bilinir.

Morfolojik özellikleri

Değişik şekilli dalları vardır. Yaprakları parlak koyu yeşildir. Beyaz ve pembe çiçek açar. Büyümesi hızlıdır.

Yıldız şeklindeki çiçeklerinin kokusu yasemini andırır.

Dağılımı

Güney Afrikan'nın kıyı bölgeleri ana dağılım habitatıdır. Doğu Kap ilindeki kum tepeleri ve kıyı ormanlarından kuzeyde Natal be Mozambik'e uzanan bölgede görülür. Günümüzde sonradan götürüldüğü Amerika Birleşik Devletlerinde Florida eyaletinin güneyinde de yetişir. Güney Kaliforniya'da ise kültürü yapılır.[1]

Kullanımı

Meyveleri taze yenilebildiği gibi reçel de yapılır.

Kaynakça

  1. ^ National Research Council (25 Ocak 2008). "Carissa". Lost Crops of Africa: Volume III: Fruits. Lost Crops of Africa. 3. National Academies Press. ISBN 978-0-309-10596-5. 31 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Cumhuriyeti</span> Güney Afrikada bir ülke

Güney Afrika Cumhuriyeti ya da daha yaygın kullanımı ile Güney Afrika, Afrika kıtasının güneyinde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Namibya, Botsvana, Zimbabve, Mozambik ve Esvatini oluştururken ülkenin güneydoğusunda Hint Okyanusu, güney ve güneybatısında Atlas Okyanusu bulunmaktadır. Bu ülkelerin haricinde Lesotho'da da tamamen Güney Afrika Cumhuriyeti toprakları içinde yer alan bir ülke olarak Güney Afrika ile tüm sınırlarını paylaşmaktadır. Güney Afrika'da yürütme başkenti Pretoria, yasama başkenti Cape Town, yargı başkenti Bloemfontein olmak üzere üç başkent bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika</span> kıta

Afrika, yüzölçümü ve nüfus yoğunluğu açısından dünyanın en büyük ikinci kıtasıdır. Kendisine bitişik kabul edilen adalar ile birlikte 30,8 milyon km²'lik alanı ile dünya yüzölçümünün %6'sını ve dünya üzerindeki toprakların %24,4'ünü kapsar. 1 milyar kişilik nüfusuyla dünya nüfusunun %15'ini barındırır. Afrika, kuzeyde Akdeniz, güneyde Hint Okyanusu, batıda Atlas Okyanusu, doğuda Sina Yarımadası, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı ile çevrelenmiştir. Madagaskar'ı ve çeşitli takımadaları bünyesinde barındırır. Kıtada 54 adet diplomatik olarak tanınmış bağımsız devlet, dokuz bölge ve 3 adet de sınırlı tanınmış devlet bulunur.

<i>Zakkum</i> Zakkum apocynaceae familyasından Haziran-Eylül ayları arasında pembe,kırmızı,sarı ve krem renklerde çiçek açan 2-5 m yüksekliğinde kışın yaprak dökmeyen zehirli bir bitki

Zakkum, Nerium oleander yaygın olarak veya nerium olarak bilinir, dünyada ılıman ve subtropikal bölgelerde süs ve peyzaj bitkisi olarak yetiştirilen çalı veya küçük ağaçtır. Halen Nerium cinsinde sınıflandırılan yalnızca türler, dogbane familyasının Apocynaceae alt familyasına Apocynoideaeye aittir. O kadar yaygın bir şekilde yetiştirilir ki, genellikle Akdeniz Havzası ile ilişkilendirilmesine rağmen, kesin bir menşe bölgesi tanımlanmamıştır. Zakkum Arapça kökenli bir kelimedir, bitkinin Türkçe adı Ağarcık'tır.

<span class="mw-page-title-main">Akşamsefası</span>

Akşamsefası, akşamsefasıgiller (Nyctaginaceae) familyasından çok yıllık bir süs bitkisi türü.

<span class="mw-page-title-main">Kavun</span> bitki türü

Kavun, kabakgillerden sürüngen gövdeli bitki türü ve bu bitkinin iri meyvesidir. Olgunlaşmamış hali de meyve olarak tüketilir ve bu haldeki meyvesine kelek denir. Bir yıllık otsu bir bitkidir. Sürüngen gövdesi metrelerce uzayabilir. Yaprakları yürek biçiminde iridir. Bir eşeyli ve bir evcikli çiçekleri yaprakların koltuk altından çıkar. Türüne ve çeşidine göre kalın kabuklu iri meyvesinin içi etli, sulu ve bol çekirdeklidir. Anayurdu, Orta Asya, İran ve Anadolu'dur. Türkiye'de yetişen başlıca türleri Topatan, Hasanbey, Van kavunu, Altınbaş Kızılırmak, Ankara kavunu, Kırkağaç (Manisa) kavunu olmakla birlikte pek çok yerli ve yabancı hibrit çeşitleri de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Küpe çiçeği</span> Onagraceae familyasından Fuchsia cinsini oluşturan 100 türü bulunan bitki cinsi

Küpe çiçeği, küpe çiçeğigiller (Onagraceae) familyasından Fuchsia cinsini oluşturan 100 türü bulunan bitki cinsidir. Büyük bölümünün anayurdu Amerika'nın tropikal bölgeleridir. Kırmızı, mor, pembe, beyaz renkte çiçekler açarlar.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Birliği</span> Birlik

Güney Afrika Birliği, Afrika kıtasının güneyinde Britanya İmparatorluğu'na bağlı sömürge bölgeleri olan Cape Kolonisi, Natal Kolonisi, Transvaal Kolonisi ve Oranj Nehri Kolonisi bölgelerinin birleştirilmesi ile meydana gelen ve varlığını 1910–1961 yılları arasında sürdüren ülke. Ülke 1961 yılında ardılı olan ve günümüzde de varlığını sürdüren Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kurulması ile varlığını sonlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hibiscus sabdariffa</span>

Kerkede, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Ağaçhatmi</span>

Ağaçhatmi, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından, çiçek açan ve Asya'nın büyük bir kısmında yetişen ve boyu 2–4 m.'ye erişen vazo şeklinde çalı türü bir bitkidir.

<span class="mw-page-title-main">Şeftali</span> meyve ağacı türü

Şeftali, ilk evcilleştirildiği ve ekildiği Kunlun Dağları'nın kuzey yamaçları ve Tarim Havzası arasındaki Kuzeybatı Çin bölgesine has, yerli yaprak döken bir ağaçtır.

<i>Begonvil</i>

Begonvil, mor, beyaz, pembe ve kırmızı renkte çiçekleri olan, tırmanıcı özellikte ve ağaçsı bir bitkidir. Güneşi sever. Hastalık ve böcek barındırmaması önemli bir özelliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Apartheid</span> Güney Afrikada ırk ayrımı sistemi

Apartheid, Afrika'nın güneyinde bulunan Güney Afrika Cumhuriyeti ile bu devlete bağlı Güneybatı Afrika'da (Namibya) 1948-1994 yılları arasında resmî devlet politikası olarak iktidarda bulunan Ulusal Parti hükûmeti tarafından uygulanan ve bu doğrultuda yasalar çıkartarak ırksal ayrımcılığı savunan sistemdir. Apartheid kelimesi Afrikaanca "ayrılık" anlamına gelmektedir. Bu süreç Avrupa kökenli beyazlar tarafından, baasskap adı da verilen ve beyaz ırkın diğer ırklardan üstün olduğunu savunan bir ideoloji ile yürütülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Pitaya</span>

Pitaya, bilimsel anlamda Hylocereus cinsi çeşitli kaktüs türlerinin olarak adlandırılan meyvesidir. En önemlisi ve yaygın olanı da Hylocereus cinsinden olanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Cucumis metuliferus</span>

Boynuzlu kavun, Afrika boynuzlu kavunu ya da kavun, jelli kavun, hedged gourd, İngiliz Domatesi, melano ya da kiwano veya "cherie" gibi adlarla bilinir. Güney ve Orta Afrika'da doğal olarak yetişen tek yıllık tırmanıcı bir bitkidir. Çevre düzenleme, güzel görünüşü ve meyvesi için İsrail, Kenya, Yeni Zelanda ve Amerika'da yetiştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Moringa oleifera</span>

Moringa oleifera, "Shojne" olarak Bengalce'de, "Munagakaya" olarak Telugu dilinde, "Shevaga" in Marathi dilinde, "Moringa" olarak Tamil dilinde vs. çeşitli dillerde adlandırılır. Moringa cinsinin en çok yetiştirilen ve bilinen türüdür. Mucize ağaç olarak da adlandırılır, bu bitkinin bu adla adlandırılmasının sebebi ise hemen hemen her parçasının ayrı bir değerinin olmasıdır. Zira tohumundan köküne, sapına kadar bitkinin her parçasından yararlanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">St. Lucia Gölü</span>

St. Lucia Gölü, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin KwaZulu-Natal ilinde yer alan bir haliç göl sistemidir. St. Lucia, kapladığı 350 kilometrekarelik alan ile Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki en büyük haliç sistemidir. Göl, iSimangaliso Milli Parkı içinde yer almaktadır. Gölün adı, Manuel Perestrerello tarafından 13 Aralık 1575 yılında, Saint Lucy bayramında, bayramın adına ithafen verilmiştir. Adı daha sonra St. Lucia olarak değiştirildi. St. Lucia Gölü timsahlar, hipopotamlar, çeşitli kuşlar ve omurgasızlar barındıran zengin bir faunaya sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Tamarillo</span>

Tamarillo, Solanum cinsine bağlı Solanum betaceum türünün meyvesidir. Olgunlaşmış hali olan yumurta şeklindeyken yenilir. Küresel olarak, özellikle Peru, Kolombiya, Yeni Zelanda, Ekvador, Ruanda, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Çit sarmaşığı</span>

Çit sarmaşığı, bilimsel adıyla Calystegia sepium Kahkahaçiçeğigiller familyasından bir türdür ve kısmen kozmopolit bir dağılıma sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Atilax paludinosus</span>

Atilax paludinosus, Sahra Altı Afrika'ya özgü orta büyüklükte bir kuyruksürendir. Buradaki en önemli tatlı su sulak alanlarında yaşar. 2008'den beri IUCN Kırmızı Listesi'nde asgari endişe altındaki türler kategorisinde yer almaktadır.

<i>Cyclamen coum</i>

Cyclamen coum, çuhaçiçeğigiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. 5 ila 8 cm uzunluğa erişebilen bitkinin, yuvarlağımsı kalp şeklinde yaprakları ve pembe kabuk şeklinde çiçekleri vardır. Bahçecilikte yer örtücü süs bitkisi olarak yetiştirilen Cyclamen coum, kışın ve Mart ayında çiçeklendiği için değerlidir.