İçeriğe atla

Nasjonal Samling

Nasjonal Samling (Norveçce, NS ; (Anlamı: Ulusal Buluşma '), 1933'ten 1945'e kadar aktif olan Norveç aşırı sağcı bir siyasi partiydi. 1942'den 1945'e kadar Norveç'in tek yasal partisiydi. Kısa bir süre partinin paramiliter kanadını (Hirden) yöneten, çeşitli iç çatışmalardan sonra 1937'de partiden ayrılan eski savunma bakanı Vidkun Quisling ve Johan Bernhard Hjort gibi bir grup destekçi tarafından kuruldu. Parti, kuruluşunu Norveç'in ulusal bayramı olan 17 Mayıs'ta kutladı, ancak 13 Mayıs 1933'te kuruldu.

Tarihi

Parti hiçbir zaman doğrudan siyasi nüfuz elde edemedi, ancak yine de Norveç siyasetine damgasını vurdu. içbir zaman % 2,5'tan fazla oy alamamasına ve Storting'e bir aday dahi çıkaramamasına rağmen siyaset sahnesini kutuplaştırarak etkili oldu.[1] Norveç'teki yerleşik partiler, Nasjonal Samling'i Alman Nazilerinin Norveç versiyonu olarak gördüler ve partiyle herhangi bir şekilde işbirliği yapmayı reddettiler. Savaştan önceki yürüyüşlerinin ve mitinglerinin birçoğu, komünistler ve sosyalistler Hird'le çatıştığında ya yasaklandı ya da şiddetle gölgelendi.

Partinin varlığı boyunca önemli bir özelliği, nispeten yüksek düzeyde bir iç çatışmaydı. Antisemitizm, Masonluk ve dine ilişkin farklı görüşlerin yanı sıra partinin Naziler ve Almanya ile olan ilişkisi, hararetle tartışıldı ve partiyi hiziplere ayırdı. İkinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde partinin yaklaşık 2.000 üyesi vardı.

Romantik milliyetçiliğe ve otoriterliğe olan güçlü inanç, NS ideolojisine egemen oldu. Ayrıca propaganda ve konuşmalarında büyük ölçüde İskandinav sembolizmine dayanıyordu. Kendi sembolünün kırmızı zemin üzerine altın güneş haçı (Norveç armasının renkleri), kalkanının üzerine boyanmış Aziz Olaf'ın sembolü olduğunu iddia etti.[2]

Alman işgali sırasında

Almanya, Nisan 1940'ta Norveç'i işgal ettiğinde, Quisling Oslo'daki Norveç Yayın Şirketi stüdyolarına yürüdü ve kendisini Başbakan ilan eden ve tüm Alman karşıtı direnişin derhal sona ermesini emreden bir radyo yayını yaptı. Bununla birlikte, Nygaardsvold hükûmeti ile birlikte işgal edilmemiş topraklarda bulunan Kral Haakon VII, Quisling başkanlığındaki herhangi bir hükûmeti atamak yerine tahttan çekileceğinin bilinmesine izin verdi. Nygaardsvold hükûmeti, Quisling'in lehine istifa etmeyi reddetti ve direnişin sürdürüleceğini doğruladı. Halk desteği olmadan, Alman işgal güçleri Quisling'i hızla bir kenara itti. Aralık 1940'ta partiye üye olanların sayısı 22.000'e yükseldi ve Kasım 1943'te yaklaşık 44.000 ile zirve yaptı.

Yüksek Mahkeme tarafından atanan sivil bir geçici hükûmet (Administrasjonsrådet) ile kısa bir süre sonra, Almanlar Reichskommissar Josef Terboven aracılığıyla kontrolü ele geçirdi. Çoğu bakanın Nasjonal Samling saflarından olduğu, kendisine karşı sorumlu bir hükûmet atadı. Bununla birlikte, parti lideri Quisling, işgalciler arasında olduğu kadar Norveç'te de tartışmalıydı ve "ulusal hükümetin" "bakan başkanı" olduğu 1 Şubat 1942'ye kadar resmi bir pozisyonu reddedildi. Diğer önemli bakanlar, polis bakanı olarak Jonas Lie (aynı zamanda 1941'den itibaren SS'in Norveç kanadının başkanı), "popüler aydınlanma ve propaganda" bakanı olarak Gulbrand Lunde ve İçişleri Bakanı olan opera sanatçısı Albert Viljam Hagelin idi. NS yönetiminin tamamen sivil konularda belirli bir özerkliği vardı ama gerçekte Reichskommissar Terboven tarafından "devlet başkanı" olarak kontrol ediliyordu ve yalnızca Adolf Hitler'e bağlıydı.

Savaş sonrası

Savaş sonrası yetkililer partiyi yasakladı ve üyelerini işbirlikçi olmakla suçladı. Yaklaşık 50.000 kişi mahkemeye çıkarıldı ve bunların yaklaşık yarısı hapis cezasına çarptırıldı. Yetkililer Quisling'i vatana ihanetten, diğer birkaç üst düzey NS üyesini ve Norveç'teki önde gelen Alman yetkilileri savaş suçlarından idam ettiler. Ancak cezaların yasallığı sorgulandı, ancak Norveç'te barış zamanında idam cezası yoktu ve o zamanki Norveç anayasası, savaş suçları için ölüm cezasının gerçek savaş sırasında uygulanması gerektiğini şart koşuyordu.

Savaş sonrası muamelenin bir başka konusu da Norveç'te devam eden Hamsun tartışması oldu. Uluslararası üne sahip yazar Knut Hamsun, hiçbir zaman üye olmamasına rağmen, tanınmış bir NS sempatizanıydı.[3] Ancak savaştan sonra, Hamsun'un akli dengesi yerinde olmadığına karar verildi ve partiyle olan bağları sorunu hiçbir zaman düzgün bir şekilde çözülemedi. Hamsun'un Nobel Ödülü sahibi statüsü, NS ile olan bağlarının da hassas bir konu olmasına neden oldu.

Kaynakça

  1. ^ Tor Myklebost, They Came as Friends (1943), p. 43
  2. ^ John Randolph Angolia, David Littlejohn, C. M. Dodkins, Edged weaponry of the Third Reich (1974), p. 133
  3. ^ Monika Žagar, Knut Hamsun: The Dark Side of Literary Brilliance (2009), p. 182

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Knut Hamsun</span>

Knut Hamsun, Norveçli yazar ve 1920 yılı Nobel Edebiyat Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya'nın ilhakı</span> Führer Adolf Hitlerin 3. Reichı genişletmesinin ilk adımı

Avusturya'nın ilhakı, 12 Mart 1938'de Hitler'in Almanya'yı genişletme çabalarının ilk adımı olmuştur. Avusturya'nın ilhakını, Versay Antlaşması gereği 15 yıldır Milletler Cemiyetinin kontrolünde olan Saar bölgesinin Almanya'ya verilmesi, Çekoslovakya'nın Südetlerinin Almanya'ya hediye edilmesi, Almanya'nın Çekoslovakya'yı işgali ve en sonunda Polonya'nın işgali takip etti.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</span> Almanyada 1920 ila 1945 arasında var olmuş aşırı sağ siyasi parti

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Willy Brandt</span> 4. Almanya şansölyesi

Willy Brandt veya doğum adıyla Herbert Ernst Karl Frahm, Federal Almanya Şansölyesi (1969-1974), Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) lideri (1964-1987).

<span class="mw-page-title-main">Vidkun Quisling</span>

Vidkun Abraham Lauritz Jonssøn Quisling kısaca Vidkun Quisling, Norveçli politikacı ve Nasyonal Samling genel başkanı. 1940-1945 arasında ülkesini işgal eden Naziler ile iş birliği yaptı. Norveç'in Alman işgali sırasında 9 Nisan 1940 tarihinde, Nazi destekli darbe ile iktidarı ele geçirdi. 1 Şubat 1942'de Norveç başbakanı oldu. 13 Şubat 1942'de Adolf Hitler ile yüz yüze görüşme gerçekleştirdi, Hitler ile olan görüşmelerinde Norveç'in yönetimi konusunda tavsiyeler ve emirler aldı. 1942'den itibaren 1945'te Nazilerin Kuzey Avrupa'dan tamamen çekilişine kadar Nazilerle iş birliğini sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">VII. Haakon</span> Norveç Kralı

VII. Haakon 1905'ten 1957'deki ölümüne kadar Norveç kralı.

<span class="mw-page-title-main">Tuhaf Savaş</span> İkinci Dünya Savaşının başlangıcında, Batı Cephesinde yalnızca bir sınırlı askeri kara harekâtının yapıldığı sekiz aylık dönem

Tuhaf Savaş, II. Dünya Savaşı kıta Avrupası savaşları içinde geçen, Polonya'nın işgali başlangıcıyla Fransa Seferi başlangıcı arasında geçen harekât ve muharebe dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Seyss-Inquart</span> 13. Avusturya şansölyesi

Arthur Seyß-Inquart, Avusturyalı nasyonal sosyalist siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Sofoklis Venizelos</span> Yunanistan başbakanı (1894-1964; hd. 1950 & 1950-1951)

Sophoklis Venizelos ; Yunan siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Genel Hükûmet</span>

Genel Hükûmet, aynı zamanda İşgal Altındaki Polonya Bölgesi Genel Valiliği olarak da anılır. İkinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında 1939'da Nazi Almanyası, Slovakya ve Sovyetler Birliği tarafından Polonya'nın işgalinden sonra kurulan bir Alman işgal bölgesiydi. Yeni işgal edilen İkinci Polonya Cumhuriyeti üç bölgeye ayrıldı: Merkezde Genel Hükûmet, batıda Nazi Almanyası tarafından ilhak edilen Polonya bölgeleri ve doğuda Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilen Polonya bölgeleri. Bölge, 1941'de, Sovyetler Birliği'nin Alman işgalinden sonra, yeni Galiçya Bölgesi'ni içerecek şekilde önemli ölçüde genişletildi.

<span class="mw-page-title-main">Josef Terboven</span> Alman Siyasetçiler

Josef Antonius Heinrich Terboven, Nazi Partisi lideri ve Nazi Almanyası'nın Norveçi işgali sırasındaki valisiydi (Reichskommissar).

<span class="mw-page-title-main">Nazilerden arındırma</span> nazilerden arınma hareketi

Nazilerden arındırma veya denazifikasyon, II. Dünya Savaşı'nın ardından Müttefik Devletler tarafından Alman ve Avusturya toplumlarında uygulanan ve nasyonal sosyalizmin etkisini kültür, toplum, ekonomi, basın, hukuk ve siyaset alanlarından silmek için uygulanan politikaları anlatır. Politika kapsamında sorumlu örgüt liderleri görevden alınmış, ilgili kurumlar kapatılmıştır. Politika, savaşın hemen ardından toplanan Potsdam Konferansı'nda kararlaştırılmıştır. Politika kapsamındaki uygulamalar Soğuk Savaş'ın başlamasıyla beraber fiilen sona erdirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Partisi liderleri ve yetkilileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Nazi Partisinin liderleri ve yetkililerinin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Oscar Torp</span> Norveç başbakanı (1893-1958; hd. 1951-1955)

1936 yılında Oslo'yu temsilen Norveç Parlamentosu'na seçildi ancak 1948 yılına kadar Mecliste bir koltuk alamadı. Daha sonra Mecliste İşçi Partisinin lideri oldu. Einar Gerhardsen başbakanlıktan istifa ettiğinde, 1951 yılında Norveç başbakanı oldu; Torp, Storting'in (parlamento) Başkanı olunca hareket 1955 yılında tersine dönmüştür. Ölümüne kadar bu görevde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Johan Nygaardsvold</span> Norveç başbakanı (1879-1952; hd. 1935-1945)

Johan Nygaardsvold, İşçi Partisinden Norveçli politikacı. 1935-1945 yılları arası Norveç başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Curt Bräuer</span>

Curt Bräuer bir Alman diplomattı.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler'in son dileği ve vasiyeti</span>

Adolf Hitler, son vasiyetini, eşi Eva Braun ile intihar etmeden önceki gün 29 Nisan 1945'te Berlin'deki yeraltı sığınağı olan Führerbunker'de imzalamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hirden</span>

Hirden, Norveç'in Nazi Almanyası tarafından işgali sırasında Alman Sturmabteilung (SS) ile aynı şekilde modellenen üniformalı bir paramiliter örgüttü.

Bu, Norveç başbakanları listesidir. Modern çağda, hükûmet başkanı, başbakan unvanına sahiptir. Geçmişte çeşitli zamanlarda, en yüksek devlet unvanı kâhya ya da vali, genel vali ve birinci bakan idi.