İçeriğe atla

Nasıriye Muharebesi

Koordinatlar: 31°03′K 46°16′D / 31.050°K 46.267°D / 31.050; 46.267
Nasiriye Muharebesi
Irak Savaşı

Muharebe sırasında tahrip edilen ABD Ordusuna ait amfibi zırhlı araç
Tarih23-29 Mart 2003
Bölge
Nasiriye, Irak
Sonuç İşgal kuvvetleri şehri ele geçirdi.
Taraflar
Irak ABD
Birleşik Krallık
Komutanlar ve liderler
Ali Hasan el Mecid Richard F. Natonski
Güçler
Bilinmiyor Bilinmiyor
Kayıplar
yaklaşık 400 ölü
300 esir
1000 yaralı
29 ölü
6 esir
60 yaralı

Nasiriye Muharebesi, 2003 yılındaki Irak işgali sırasındaki önemli muharebelerdendir. Irak'ın güneyindeki Nasiriye kentinde Irak Ordusu ile ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı birlikler arasındaki muharebede Fırat Nehri üzerindeki önemli köprülerin ve Saddam Kanalının kontrolü için yoğun çatışma yaşanmıştır.

Muharebenin başladığı 23 Mart 2003 tarihinde ABD Ordusuna ait bir konvoy çatışmaların başladığı dönemde pusuya düşürülmüştür. Pusuda 11 asker öldürülmüş, aralarında Er Jessica Lynch'in de bulunduğu 6 asker esir edilmiştir. Esir edilen askerler kurtarıldıktan sonra ABD birlikleri şehrin kuzeyine saldırmış ve iki önemli köprü ele geçirilmiştir. Şehirdeki çatışmalarda 29 ABD askeri öldürülmüştür.[1]

24-25 Mart gecesi ele geçirilen köprü sayesinde şehre giren ABD Ordusuna ait ana muharip gücün şehre girmesine rağmen çatışmalar günlerce sürmüş, şehir ancak 1 Nisan günü tamamen ele geçirilmiştir.

Muharebe

Amaç

Mart ayı sonlarında Irak içlerine ilerleyen ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı 2. Tugay ve 1. Tümen, ABD Kara Kuvvetlerine bağlı 3. Piyade Tümeni ile birlikte Nasiriye üzerine doğru ilerler. Birliklerin hedefi Fırat Nehri üzerindeki üç önemli köprünün ele geçirilmesidir. Şehrin dışındaki batıda kalan köprü ele geçirilmiş ancak şehrin içindeki iki köprü hala Irak Ordusunun elindedir. Esas plan Tarawa adı verilen bir görev kuvvetinin oluşturularak bu kuvvetin iki köprüyü ele geçirmesi ve birliklerin ana gövdesi gelinceye kadar tutmasıydı. Nasiriye ise Irak Ordusuna ait 3. Kolordunun karagâhının bulunduğu merkezi konumundaydı. Irak birlikleri bölgenin yanı sıra yakındaki Al Amarah petrol kuyularının da güvenliğini sağlamaktaydı.

Konvoya pusu

Konvoyu pusuya düşürülünce esir edilen Jessica Lynch kurtarıldıktan hemen sonra

23 Mart sabahı saat 6 sularında ABD Ordusuna ait 507. İstihkam Bölüğüne bağlı 31 askerî personelden oluşan 18 araçlık konvoy şehrin içinde yanlış yola girer. Konvoya komuta eden Yüzbaşı Troy King'in savaş deneyimi yoktur.[2] Bu sırada Irak askerleri tarafından fark edilen konvoy takibe alınır. Kaybolduğunu anlayan Yüzbaşı King şehirde yolunu bulmaya çalışarak ilerlemektedir. Saat 7 sularında konvoy önce hafif silahlar olmak üzere gittikçe şiddetlenen saldırıya uğrar. RPG, havan ve tank ateşine maruz kalarak pusuya düşürülen konvoydaki 11 asker olay yerinde hayatını kaybeder. Aralarında Er Jessica Lynch'in de bulunduğu diğer askerler esir edilir. Konvoydaki 18 araçtan 15 tanesi tamamen tahrip edilir.[3] Esir alınmayan az sayıdaki asker yaralıları koruyarak saldırıya karşı koyacak ve çalışır vaziyetteki 3 araçla 10 km ötedeki Binbaşı Bill Peeples komutasındaki 8. Tank Taburu ile temas kuracaktır.[4] Derhal olay yerine giden tanklar hava desteği sayesinde bazı yaralıları araçlardan çıkartarak kurtaracak ve çok sayıda Irak silahını etkisiz hale getirecektir.[5]

Kanlı çarpışmalar

Muharebenin başladığı 23 Mart günü Saddam Kanalı bölgesindeki yoğun çarpışmalarda 18 ABD askeri öldürülür. ABD Hava Kuvvetlerine bağlı iki A-10 Thunderbolt II savaş uçağı yanlışlıkla bir amfibi zırhlı aracı vuracak ve en az 1 ABD askerinin ölmesine ve 17 tanesinin de yaralanmasına sebep olacaktır.[6] Dost ateşi olayının yaşanmasına şehrin dışında konuşlanan ve şehirde ilerleyen deniz kuvvetlerinden habersiz olan hava kontrol merkezi sebep olmuştur.[7] Ayrıca kanalı yoğun ateş altında geçmeye çalışan iki bahriyeli boğulmuştur.

Son harekât

Muharebeler sırasında ABD birlikleri

Nasiriye'deki işgal beklenen hızda olmaz. Saddam Kanalı boyunca ilerlemeye çalışan ABD birlikler şehrin kuzeyinde ciddi direnişle karşılaşır. ABD Hava Kuvvetlerinin hava üstünlüğü büyük bir kum fırtınasının çıkmasıyla kırılınca ve Kut bölgesinden gelen destek birlikleriyle Irak Ordusu saldırıya geçer. Ancak bu saldırı ABD birlikleri tarafından püskürtülecektir.[8] Direnişle karşılaştığı için ilerlemeyen ve verilen hedefi zamanında ele geçiremeyen görev kuvveti komutanlarından Albay Joe Dowdy görevden alınacaktır.[9]

Sonuç

27 Mart gününe gelindiğinde şehirdeki direniş büyük ölçüde bastırılmış ve muharebe artık arama tarama harekâtına dönmüştür.Şehirdeki Saddam’ın Fedaileri mensupları işgalci ABD askerlerine hafif silahlarla saldırmaya başlamıştır. Çatışmalarda çok sayıda direnişçi öldürülecektir.[10] Yaklaşık 400 Irak askeri çatışmalarda hayatını kaybederken 32 ABD askeri öldürülecektir.

Örtbas etme çabaları

Irak'ın işgaline dair dünya çapında ve kendi ülkesinde yoğun protestolarla karşılaşan Amerika Birleşik Devletleri başkanı George W. Bush yönetimi Nasiriye'de yaşanan konvoy pususu olayını ve esir edilen Jessica Lynch'i propaganda amacıyla kullanmak için özellikle Washington Post olmak üzere basın aracılığıyla girişim başlatır.[11] Buna göre başarılı ufak tefek kadın asker olan Jessica tek başına M-16 silahıyla Saddam'ın Fedailerine kafa tutmuş, son kurşununa kadar savaşmış, sonrasında vurulmuş, bıçaklanmış, işkenceye maruz kalmış ve tecavüz edilmiştir. Ancak Bush yönetiminin bu girişimi bizzat Jessica Lynch tarafından yalanlanmış, gönüllü olarak ABD Kongresi komisyonu önünde ifade veren Lynch konvoyu pusuya düştüğünde meydana gelen kazada bayıldığını, sonrasında kaldırıldığı sivil hastanede ise Iraklı sağlık personelinin kendisine iyi davrandığını belirtecektir.[12]

Kaynakça

  1. ^ En az 1 ABD askerinin A-10 Thunderbolt II savaş uçağı tarafından yanlışlıkla vurularak öldürüldüğü bilinmektedir.
  2. ^ Lowry, s.88
  3. ^ Lowry, s.139
  4. ^ Lowry, s.143
  5. ^ Lowry, s.146
  6. ^ Muharebe günlüğü 31 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 8 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  7. ^ Lowry, s.198-199
  8. ^ Lowry, s. 308-309,310
  9. ^ 5 Nisan 2003 tarihli haber 16 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 8 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  10. ^ Lowry, s.354-355
  11. ^ 17 Haziran 2003 tarihli 22 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Washington Post haberi (İngilizce), 17 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
  12. ^ 18 Mart 2008 tarihli USnews haberi 27 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 17 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir

Konuyla ilgili yazılan eserler


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Körfez Savaşı</span> 1990-1991 yılları arasında Irak ile 42 ülkeden oluşan koalisyon arasında yaşanan çatışma

Körfez Savaşı veya Birinci Körfez Savaşı, kod adı Çöl Fırtınası Harekâtı 2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ın da aralarında bulunduğu 37 ülkenin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşı</span> ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, Irakı işgaliyle başlayan savaş (2003-2011)

Irak Savaşı, 20 Mart 2003'te Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık önderliğinde oluşturulmuş Çokuluslu Koalisyon Kuvvetleri'nin bir askerî harekâtla Irak'a girmesiyle başlayan ve devam eden savaş. Ayrıca İkinci Körfez Savaşı, Irak'ın İşgali ve koalisyon ülkelerince Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu olarak da adlandırılır. 21 Ekim 2011 tarihinde ABD Başkanı Barack Obama yaptığı açıklamada, ülkedeki ABD askerlerinin 31 Aralık 2011'e kadar geri çekileceğini açıkladı. 15 Aralık 2011 tarihinde Bağdat'ta bulunan Amerikan Üssü'nden son Amerikan Bayrağı'nın indirilmesiyle savaş resmen sona ermiştir. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry savaşın vahim bir hata olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Piyade</span> yaya olarak savaşan askerlerin oluşturduğu sınıf

Piyade, kara ordusundaki temel muharip sınıftır. Muharebede en önde bulunan, gerektiğinde düşmanla göğüs göğüse muharebe edecek olan askerlerden oluşur. Piyadeler, timden tabura kadar müstakil kuruluş içinde görev yaparlar.

<span class="mw-page-title-main">Ali Hasan el-Mecid</span>

Ali Hasan el Mecid Iraklı asker ve devlet adamı.

Kadınların askerlik tarihi, 4000 yıl öncesine uzanan bir dönemi, birçok ulusu ve dönemi kapsamaktadır. Eski çağlardan günümüze kadar kadınlar orduda birçok görevlerde bulunmuşlardır. Önceki dönemlerde kadınlar orduda farklı görevler almışlarsa da, daha çok günümüzde önemli görevlere gelmektedirler. Birçok ülke ordularını kadın askerlere açmaktadır ancak bu konudaki tartışmalar sürmektedir.

Irak Direnişi ABD Silahlı Kuvvetleri öncülüğündeki yabancı silahlı kuvvetler tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından işgal kuvvetlerine, işgal kuvvetlerinin sayesinde iktidara gelmiş olan yönetime karşı silahlı mücadele yürüten, destek veren Iraklı ve yabancı tüm unsurları kapsar. Direniş, ABD önderliğindeki Çokuluslu Güç birliklerinin yanı sıra, iş birliği yaptığı gerekçesiyle diğer Iraklı gruplarla da savaşmaktadır. Direniş, çeşitli farklı taktikler kullansa da asimetrik savaş gereğince genelde gerilla taktiklerine başvurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jessica Lynch</span> Amerikalı Mor Kalp Nişanı sahibi

Jessica Dawn Lynch ABD Silahlı Kuvvetleri İstihkâm Kolordusuna bağlı eski onbaşı. Lynch 2003 yılında Irak’ın işgaline katılmış ve 23 Mart 2003 tarihinde bağlı bulunduğu birlik pusuya düşürüldüğünde Irak Ordusuna bağlı kuvvetler tarafından yaralı ele geçirilmiştir. 1 Nisan günü ABD Özel Kuvvetlerine bağlı askerler tarafından kurtarılmış ve kurtarılışı basında büyük yankı uyandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bağdat Muharebesi (2003)</span>

Bağdat Muharebesi ya da Bağdat'ın işgali, 2003 yılı Nisan ayı başlarında Irak’ın işgali kapsamında başkent Bağdat'ın yoğunluklu olarak ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından askeri olarak işgal edilmesini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">I. Felluce Muharebesi</span>

I. Felluce Muharebesi, 2003 yılındaki Irak’ın işgalinin ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin 2004 yılı Nisan ayında Irak Direnişi'nin elinde bulunan Felluce şehrini almaya çalıştığı başarısız askeri girişimdir.

Scott Helvenston Olayı, Irak’ın işgal edilip Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından Irak’ın Felluce kentinde görev yapan ABD kökenli Blackwater silahlı güvenlik şirketi mensuplarının 31 Mart 2004 tarihinde Irak Direnişi üyeleri tarafından pusuya düşürülüp öldürülmesi olayıdır. Öldürülen kişilerin cesetlerinin yakılması ve yollarda teşhir edilmesi dünya kamuoyunda büyük yankı uyandırmış ve olay ABD Silahlı Kuvvetlerinin şehre saldırmasına bahane olarak gösterilmiştir.

Bedir Tugayı veya Bedir Örgütü başkanlığını Hadi el-Emiri'nin yaptığı Iraklı siyasi partidir. Önceden Irak İslam Devrim Konseyi'nin silahlı kolu konumundayken 2003 yılındaki Irak’ın işgalinden sonra ayrı bir siyasi parti olarak örgütlenmiş ve üyeleri yeni Irak ordusuyla polis örgütüne girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Necef Muharebesi (2004)</span>

Necef Muharebesi, 2003 yılında gerçekleşen Irak’ın işgaliyle Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2004 yılı Ağustos ayında ABD Silahlı Kuvvetleri ve Iraklı destekçileri ile Irak Direnişi içinde yer alan Mukteda El Sadr’a bağlı Mehdi Ordusu arasında Necef kentinde yaşanan çarpışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">II. Felluce Muharebesi</span>

II. Felluce Muharebesi veya harekât kod adlarıyla Phantom Fury veya Al-Fajr harekâtı, I. Felluce Muharebesinin başarısız olmasının ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin Birleşik Krallık askerlerinin desteğiyle Felluce'deki Irak Direnişine saldırdıkları çarpışmalardır. 8-16 Kasım 2004 tarihleri arasındaki muharebe sırasında ABD tarafından desteklenen Irak Geçici Yönetimi de direnişçilere karşı yapılan harekâtı onaylamıştır. Muharebe 1968 yılında Vietnam Savaşı'ndaki Huế Muharebesi'nden sonra ABD Silahlı Kuvvetlerinin dahil olduğu en kanlı çarpışma olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Shingle Harekâtı</span> 1944te İtalyada yaşanmış savaş

Shingle Harekâtı, Müttefikler'in Monte Cassino Muharebesi'ndeki birliklerini desteklemek için yaptığı çıkartmadır. Müttefikler Almanlara karşı Monte Cassino için çatışmaya girdiler. Fakat şehir, kurulan Gustav Hattı'nın gerisindeydi ve bu hattı yaramamışlardır. Bu yüzden Wehrmacht askerî gücünü ikiye bölmek ve Roma'ya daha hızlı ulaşabilmek için bu çıkartmayı yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Silahlı Kuvvetleri</span> Irak Cumhuriyetinin resmî askerî kuvvetleri.

Irak Silahlı Kuvvetleri, Irak'ı karadan, havadan ve denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli olan askerî kuvvet. Irak Kara Kuvvetleri, Irak Hava Kuvvetleri, Irak Deniz Kuvvetleri ve Irak Özel Operasyonel Kuvvetleri'nden askerî birliklerden oluşmaktadır.

II. Dünya Savaşı'nda Amerikan savaş suçları, II. Dünya Savaşı sırasında ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından işlenen savaş suçlarının toplamıdır. Savaş suçlarının büyük çoğunluğu Uluslararası Ceza Mahkemesi, Cenevre Sözleşmeleri ve ilgili uluslararası kanunlarla tanımlansa da ABD Hükûmeti silahlı kuvvetlerinin Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından yargılanmasını kabul etmez. Burada Jus ad bellum olarak adlandırılan kabul edilen savaş uygulamaları içinde geçmeyen uygulamalar alınmıştır. Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi tarafından uygulandıktan sonra Nürnberg prensipleri olarak adlandırılan saldırı savaşı veya dünya barışına karşı tutumlar burada ele alınmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Santa Clara Muharebesi</span>

Santa Clara Muharebesi, Küba Devrimi sırasında 1958 yılı Aralık ayında Ernesto Che Guevara komutasındaki 26 Temmuz Hareketine bağlı gerillaların Fulgencio Batista birliklerine karşı savaşarak Santa Clara kentini ele geçirdiği muharebeyi anlatır. Şehrin düşmesinden 12 saat sonra diktatör Batista Küba'dan kaçmış ve Fidel Castro birlikleri tüm ülkede kesin zafer kazanmış, Küba Devrimi ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kusay Hüseyin</span>

Kusay Saddam Hüseyin el-Tikriti, eski Irak Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin'in ikinci oğlu. Kusay Hüseyin Cumhuriyet Muhafızları'nın lideriydi ve büyük olasılıkla Irak'ın bir sonraki lideri olarak görülmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Necef Muharebesi (2003)</span>

Necef Muharebesi, Irak işgali sürerken Koalisyon Kuvvetleri ile Irak Kuvvetleri arasında yapılan muharebelerden birisidir. Çatışmalar öncelikli olarak Necef'in Amerikan 3. Piyade Tümeni tarafından kuşatılması sırasında başlamış, daha sonra 101. Hava İndirme Tümeni'nin şehri tamamen temizlemek için şehre girmesiyle doruk noktasına ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Musul Muharebesi (2014)</span>

Musul Muharebesi veya Musul'un düşüşü, IŞİD militanlarının 4 Haziran 2014'te Musul'a saldırmasıyla gerçekleşmiştir. Irak güvenlik güçleri 30 bin asker ve 30 bin polisten oluşmasına karşın sayısı 800 ile 1500 arasında değişen IŞİD militanlarına karşı şehri tutamamıştır. 6 gün süren çatışmalar sonucunda 10 Haziran 2014'te Musul'un tümü, Musul Havalimanı, Musul'daki bankalar ve petrol yönetimi IŞİD'e geçmiştir. 500 bin sivil çatışmalardan kaçmak için Musul'dan göç etmiştir.