İçeriğe atla

Narciso Yepes

Narciso Yepes (d. 14 Kasım 1927 ö. 3 Mayıs 1997), İspanyol gitarist ve aranjör.

İcrasındaki kendine has tekniğiyle, özgün bir çizgi oluşturmuştur. Bilinen hiçbir konserinde icra etmemiş olsa da esası çok eskilere dayanan ve lut adı verilen, ud ve gitara benzeyen telli bir çalgının da virtüözü olduğu bilinmektedir.

Aktif olduğu yıllar içerisinde klasik gitara büyük katkılarda bulunmuş, İspanyol luthier Jose Ramirez ile birlikte "Bartolex" denen 10 telli klasik gitarı yapmış ve kullanmıştır. Bu gitara uygun eserler besteleterek ve var olan eserlerden uyarlamalar yaparak dünya klasik gitar repertuvarına da büyük katkılarda bulunan sanatçı, bunların haricinde klasik müzik repertuvarında bulunan ama aslında lavta ve lut için yazılan, Barok döneme ait besteler ve benzerlerini yaptığı gitara uyarlamıştır. Bahsi geçen gitarın, aşağıdan yukarıya ilk 6 teli bilinen klasik gitarla aynı özellikler ve akort düzeninde olup, yukarıya saymaya devam ederken 7, 8, 9 ve 10. teller ise icra edilen esere göre farklı şekillerde akort edilebilen bas tellerden oluşmaktadır.

Ölümünün ardından Bartolex de çeşitlendirilerek (gövde tipleri, elektronik ekipmanları, tel sayıları vs.) gitaristlerin beğenisine ve kullanımına sunulmuştur.[1]

Kaynakça

  1. ^ İngilizce Vikipedi Narciso Yepes maddesi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gitar</span> perdeli yaylı çalgı

Gitar, bazı istisnalar dışında genellikle perdeli ve tipik olarak altı veya on iki teli olan telli bir müzik aletidir. Genellikle çalan kişinin vücuduna düz bir şekilde tutulur ve baskın el ile telleri tıngırdatarak veya kopararak çalınırken, aynı anda diğer elin parmaklarıyla seçilen telleri perdelere bastırarak çalınır. Tellere vurmak için bir gitar penası da kullanılabilir. Gitarın sesi ya akustik olarak, gitar üzerindeki rezonanslı bir oyuk oda aracılığıyla ya da elektronik bir pikap ve bir amplifikatör ile güçlendirilerek yansıtılır.

<span class="mw-page-title-main">Cura</span> Türk halk müziğinde telli bir çalgı

Cura, Yörük halk çalgılarından biridir. Akdeniz ozanları tarafından çoklukla kullanılan bu çalgının uzunluğu 55–60 cm kadardır ve bağlama ailesinin en küçük çalgısıdır. Cura genellikle altı, beş, dört ya da üç tellidir. İki telli curalar da vardır. Bu curaların alt teli "la", üst teli "re" sesine ayarlanmıştır. Curaların tekne derinlikleri ile göğüs genişlikleri 15 cm dolayındadır. Sap uzunlukları ise 40 cm kadardır. Sapın ucundaki burgu denen anahtarlarla çalgı akort edilir. Dört telli curalarda üstteki tel ahenk telidir. Öbür teller bu ahenk telinin sesine ayarlanır. Sapları kısa olduğu için curalarda az sayıda perde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Bas gitar</span> enstrüman

Bas gitar, çoğunlukla dört teli olan ve kalın ses veren telli bir çalgıdır. Günümüz müziğinin vazgeçilmez enstrümanlarından biridir. Bas gitar yoğun olarak Rock, Metal, Caz, Blues, Funk, Punk ve R&B gibi müzik türlerinde kullanılır. İlk olarak Fender tarafından 1950'li yılların başlarında Fender Precision Bass modeliyle üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Miller</span>

Marcus Miller, Amerikalı caz müzisyeni, bas gitarist.

<span class="mw-page-title-main">Kontrbas</span>

Kontrbas, keman ailesinden, yaylılar grubunun en kalın sesli çalgısıdır. 4 telli ve 5 telli olmak üzere iki türü bulunur. 5 telli olan kontrbasa senfonik orkestra eserlerinin icrasında sık olarak ihtiyaç duyulmaktadır. Kontrbasın, özel bir tür çelikten yapılmış dört teli vardır. Bunun yanında yalnız bağırsak ya da bağırsak üzerine çelik sargı veya başka yapay malzemeler kullanılarak hazırlanmış teller de bulunabilmektedir. Yay kullanılarak ya da parmaklar yardımıyla çalınır. Diğer yaylı çalgılardan farklı olarak iki çeşit yay modeli bulunmaktadır. Bunlar Alman ve Fransız olarak adlandırılmaktadır. Alman modelde yay yan taraftan kavranarak tutulurken, Fransız modelde yay yukarıdan tutulur. Ayrıca senfonik orkestraların, caz, pop ve rock müzik topluluklarının ana çalgılarından biridir. Kontrbas, özellikle caz müziğin vazgeçilmez çalgısı olmuştur. Kontrbas Violone adı verilen bir Rönesans çalgısından türemiştir. 16. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar bir değişim süreci geçirmiştir. 18. yüzyılın ikinci yarısında bugünkü biçimini almıştır. Çok büyütülmüş bir keman görünümündedir. Boyu 1,80 metre, eni 60 cm olan kontrbas bu boyutları nedeniyle ayakta ya da yüksek bir tabureye oturularak çalınır. Bu enstruman için eser yazmış olan bestecilerin başında; K.D.von Dittesdorf, G.B.Vanhal, J.M.Sperger, V.Pichl, A.F.Hoffmeister, G.Bottesini, D.Dragonetti, A.Misek, S.Koussevitzky gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Flamenko</span> İspanyada bir dans ve müzik türü

Flamenko, akademik olmayan Avrupa müzik formlarından biri, Endülüs Halk Müziği ve bu müzik eşliğinde yapılan dansın adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kemençe</span>

Kemençe, rebap, keman türü yaylı çalgılarla akraba olduğu düşünülen, bir yay yardımıyla çalınan üç telli geleneksel halk çalgısının adı olup, klasik kemençe ile karıştırılmasını önlemek amacıyla Karadeniz kemençesi olarak da adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bekir Sıdkı Sezgin</span> Klasik Türk müziği bestekâr ve şarkıcı

Bekir Sıdkı Sezgin, Türk ses sanatçısı, bestekârdır. Son dönem klasik musiki üslubunun en önemli temsilcilerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Francisco Tárrega</span>

Francisco Tárrega İspanyol besteci, gitarist.

Klasik Batı Müziği, kökeni Antik Yunan müzik kültürüne dayandırılan, daha sonra Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşüyle başlayan Orta Çağ ve Gotik dönemde çok sesliliğin gelişimiyle beraber daha da biçimlenmiş, kilise ve saray baskısı altında Rönesans'ın erken yüzyılında vokal polifoni çerçevesi içinde gelişmiş, Yüksek Rönesans ile beraber çalgı müziğinin de yükselişiyle içeriği bugünün klasik müzik olarak adlandırılan biçimleri ve teknikleriyle gelişimini sürdürmüş bir kurumsal müziğin, kilise baskısına direnen halk müziğinin dans ve şarkı biçimleriyle karşılıklı etkileşimi sonucu gelişimini sürdürmüş olan, uluslararası olarak kabul görmüş müzik türüdür. En önemli özelliği, çok sesli ya da çok ezgili (polifonik) ve çok ritmli (poliritmik) olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Floyd Rose</span>

Floyd Rose elektrogitar tellerinin bend tekniği ile yapılamayacak kadar gerilmesini veya tellerin gevşetilmesini sağlamak amacıyla elektrogitarlarda kullanılan köprü sistemlerinden birinin patentli markasıdır. Bu sistemler literatürde "Tremolo Köprü", "Tremolo Sistemi" olarak, halk arasında ise "Kol Düzeneği" olarak tanımlanabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çeng</span>

Çeng, arp ailesinden telli bir çalgıdır. Bu çalgıyı çalan kişiye çengî (ﭼﻨﮕﻰ) denir.

Bariton, viyola da gamba (viyol) adıyla anılan yaylı çalgılar ailesiyle yakın akraba olan ve 18. yüzyıl boyunca Almanya'nın güneyi ile Avusturya'da kullanılmış bir çalgıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tel (müzik)</span>

Müzik açısından tel; gitar, arp, piyano, keman ailesi gibi telli çalgılara takılan, doğal veya yapay liflerden ya da metalden üretilmiş ve gerildiğinde vurmak, çekmek ya da üzerinde yay gezdirmekle titreşerek ses çıkaran malzemedir.

<span class="mw-page-title-main">Klasik gitar</span>

Klasik gitar, klasik müzikte kullanılan gitar ailesinin bir üyesidir. Bağırsak veya naylondan yapılmış telleri olan bu akustik ahşap telli çalgı, metal telleri kullanan akustik ve elektro gitarın öncüsüdür. Klasik gitar on beşinci ve on altıncı yüzyılda İspanyol vihuela ve gittern'den türetilmiştir, daha sonra on yedinci ve on sekizinci yüzyıl Barok gitarına ve daha sonra on dokuzuncu yüzyılın ortalarında modern klasik gitara dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Agustín Barrios</span>

Agustín Barrios Mangoré Paraguaylı besteci ve Güney Amerika'nın ilk gitar virtüözlerindendir.

Standart akort veya standart akort düzeni, telli çalgılarda kullanılan tipik akort düzenini belirten müzik terimi.

<span class="mw-page-title-main">Romantik gitar</span>

Klasik ve Romantik dönemin gitarı erken romantik gitar 1790'dan 1830'a kadar dikkate değer bir tutarlılık gösterir. Gitarlarda altı veya daha çok tek sıra tel bulunurken, Barok gitarın genellikle beş çift dizisi vardı. Romantik gitar sonunda Antonio de Torres Jurado'nun modern klasik gitarın öncülleri olan hayran destekli İspanyol gitarlarına yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Çelik telli akustik gitar</span>

Çelik telli akustik gitar, gitar'ın içten telli Romantik gitardan türeyen modern bir gitar biçimidir, ancak daha parlak, daha yüksek bir ses için çelik teller ile dizilmiştir. Modern klasik gitar gibi, genellikle basitçe akustik gitar olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Barok gitar</span>

Barok gitar, beş kurs bağırsak telleri ve hareketli bağırsak perdeleri olan telli bir çalgıdır. İlk kurs bazen yalnızca tek bir tel kullandı.