İçeriğe atla

Nanyue

En geniş sınırlarıyla Nanyue Krallığı

Nanyue (Çince: 南越; pinyin: Nányuè; "Güney Yue"), Nam Viet olarak da bilinir (Vietnamca: Nam Việt;[1] Zhuangca: Namzyied), kuzey Vietnam'ın ve Çin'de günümüz Guangdong, Guangşi ve Yünnan eyaletlerinin bazı toprakları üzerinde egemenliğini sürdürmüş antik bir krallıktır. MÖ 204 yılında Nanyue, Çin Hanedanı'nın çöküşü sonrasında, o dönemde Nanhai Komutanı görevinde çalışan Zhao Tuo (趙佗, Zhào Tuó) tarafından kuruldu. İlk başta Nanhai, Guilin ve Xiang jun (, jùn)lerinden oluştu.

MÖ 196 yılında Zhao Tuo, Nanyue'yi Han İmparatoru Gaozu'nun yetkisine teslim ettirdi, Nanyue de bölylece Han hükümdarları arasında "yabancı köle", yani bir vasal devlet olarak anıldı. MÖ 183 yılı civarında, Nanyue ile Han Hanedanı arasındaki ilişkiler bozuldu, Zhao Tuo da kendisini bir imparator olarak atarak, Nanyue'nin egemen bir krallık olduğu imasında bulundu. MÖ 179 yılında, Han-Nanyue ilişkileri iyileşti, Zhao Tuo da tekrar Nanyue'yi, o zamanki Han imparatoru Wen (漢文帝)'e teslim ettirdi. Bu teslim ettirme yüzeyseldi, zira Nanyue Han'dan kendi özerkliğini muhafaza etti, Zhao Tuo da kendi ölümüne dek tüm Nanyue çapında "İmparator" olarak anıldı. MÖ 113 yılında Nanyue'nin dördüncü nesil hükümdarı Zhao Xing (趙興), Nanyue'nin resmen Han İmparatorluğu'nun bir toprağı olarak dahil edilmesi için çabaladı. Buna şiddetle itiraz eden başbakan Lü Jia (吕嘉), Zhao Xing'i öldürdü; Lü, kendi ağabeyi Zhao Jiande (趙建德)'yı Nanyue'nin yeni imparatoru yaptı; bu olayın sonucu olarak Han Hanedanı ile bir çatışmaya patlak verildi. Ertesi yıl Han İmparatoru Wu (漢武帝), Nanyue ile savaşmak için 100.000 tane asker gönderdi. Yılın sonunda Han ordusu, Nanyue'yi imha etmiş ve bu bölgeyi kendi kontrolları altında almışlardı. Krallığın toplam 93 yıllık tarihi ve beş farklı nesilden kralları vardı.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Nanyue ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Kaynakça

  1. ^ Keat Gin Ooi (2004). Southeast Asia: A Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. s. 932. ISBN 1-57607-770-5. 17 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vietnam</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Vietnam (Vietnamca: Việt Nam (

<span class="mw-page-title-main">Han Hanedanı</span> çinde M.Ö. 206 - M.S. 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedan

Han Hanedanı, Çin'de MÖ 206 – MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedanıdır. Dönemin önemli klanlarından Liu tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çin Şi Huang</span> İlk Çin imparatoru ve Qin Hanedanlığının kurucusu

Çin Şi Huang Çin Hanedanının kurucusu ve Çin'in ilk imparatoruydu. "Kral" (wáng王) unvanını korumak yerine önceki Shang ve Zhou yöneticilerinin taşıdığı, önümüzdeki iki bin yıl boyunca Çin'deki hükümdarları tarafından sürekli kullanılacak olan "imparator" unvanını üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">Zhou Hanedanı</span> Çu Devleti veya Zou Hanedanı

Zhou Hanedanı ; Çin tarihinde MÖ 1122'den MÖ 256 yılına kadar hüküm süren kraliyet hanedanı. Çin tarihindeki Zhou Hanedanı, diğer tüm hanedanlardan daha uzun süre hüküm sürmüştür. Bu hanedandan önce Çin'in yönetici hanedanı; Shang Hanedanı idi ve Çin Hanedanı'nı bu hanedan takip etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Han</span>

Güney Han Beş Hanedan On Krallık döneminde (907-960) Çin'in güney kıyılarında 917'den 971'e kadar varlığını sürdürmüş bir krallıktır. Krallık, bugün Guangzhou olarak adlandırılan başkenti Hing Wong Fu'yu (興王府) fazlasıyla genişletmişti. Diğer Çin krallıklarına ek olarak Güney Han konumu sebebiyle güneyde yaşayan Vietnam halkı ile de ilişki geliştirmişti.

Çin coğrafi keşifleri, Çin İmparatorluğu'nun MÖ 2. yüzyıl ile MS 15. yüzyıla kadar ülke dışında karadan veya deniz yoluyla keşfettiği yerleri kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Wu (Han)</span>

İmparator Wu Ti Han Hanedanı'ndan gelen Çin İmparatorluğu'nun yedinci imparatorudur. Asıl adı Liu Che olan imparator, MÖ 141 yılından başlayarak ülkeyi ölümüne dek yönetti. İmparatorluğu döneminde Çin topraklarını çok geniş sınırlara ulaştı. İmparatorluk sınırları batıda Kırgızistan'dan doğuda Kore'ye, güneyde Vietnam'a kadar uzandı. Ülke içine sık sık seferler yapan Hiung-nuları (Hunlar) sistematik çalışmalarla geri püskürttü.

Moğolların Vietnam seferleri, Yuan Hanedanı'nın imparatoru Kubilay Han tarafından günümüzdeki Vietnam topraklarındaki Dai Viet'de hüküm süren Trần Hanedanına ve günümüzdeki Kamboçya topraklarındaki Champa Krallığına karşı düzenlenmiş olan askeri seferleri anlatır. 1257-1258, 1284-1285 ve 1287-1288 yıllarındaki askeri seferlerde Moğollar yenilmiş ve bölgeden atılmıştır. Ancak askeri işgal altında olmamalarına rağmen Dai Viet ve Champa, Yuan Hanedanına bağlılıklarını bildirmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Zhao</span>

İmparator Zhao, Çin'in Han Hanedanı'nın sekizinci imparatorudur. Saltanatı MÖ 87'den MÖ 74 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Taizong (Song)</span>

İmparator Taizong veya asıl adıyla Zhao Jiong (趙炅), Çin'in Song Hanedanı'nın ikinci imparatorudur. Saltanatı MS 976'dan 997 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Zhao (devlet)</span>

Zhao, Çin'in Zhou Hanedanı döneminde MÖ 403-222 yılları arasında var olan bir devletti. MÖ 5. yüzyılda Han ve Wei ile birlikte Jin'in üç yollu Bölünmesi'nden yaratıldı. Zhao, Kral Wuling'in hükümdarlığı sırasında başlatılan askeri reformlardan önemli ölçüde güç kazandı, ancak Changping Muharebesi'nde Qin'e karşı ezici bir yenilgiye uğradı. Toprakları şimdi modern İç Moğolistan, Hebei, Şansi ve Şensi eyaletlerini kapsamaktayd ve Qin, Wei ve Yan devletleri ile Hiung-nu ile çevrelenmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Han-Hiung-nu Savaşı</span> Savaş

Han-Hiung-nu Savaşı ayrıca Çin-Hiung-nu Savaşı olarak da bilinir, Çin Han İmparatorluğu ile göçebe Hiung-nu konfederasyonu arasında MÖ 133'ten MS 89'a kadar yapılan bir dizi askeri savaştı.

Çin dönem adı, Çin'de çeşitli hanedanlar ve rejimler tarafından yıl tanımlama ve numaralandırma amacıyla kullanılan kullanılan bir takvim düzenidir. Dönem adlarını benimseyen ilk hükümdar, MÖ 140'ta Han Hanedanı İmparatoru Wu idi ve bu sistem 1912'de Çin Cumhuriyeti'nin kuruluşuna kadar resmi yıl tanımlama ve numaralandırma yöntemi olarak kaldı. Sinosfer'deki diğer devletler olan Japonya, Kore ve Vietnam da Çin'in siyasi-kültürel etkisinin bir sonucu olarak dönem adı kavramını benimsediler. Çin Cumhuriyeti'nde, bu sistemin yerini Çin Cumhuriyeti takvimi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yedi Savaşan Devlet</span>

Yedi Savaşan Devlet veya Yedi Krallık, Çin'in antik döneminde Savaşan Devletler Çağı'ndaki yedi egemen devletti;

<span class="mw-page-title-main">Wen (Han)</span>

Wen, Çin'in Han Hanedanı'nın beşinci imparatorudur. Saltanatı MÖ 180'den MÖ 157 yılında ölümüne kadar sürmüştür. Saltanatı sırasında İmparatoriçe Lü'nün istikrarsız ve şiddetli naipliğinden sonra çok ihtiyaç duyulan istikrarı sağladı. Wen ve oğlu İmparator Jing'in müreffeh saltanatları, tarihçiler tarafından Wen ve Jing'in Hükümdarlığı olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Sima Zhao</span>

Sima Zhao, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde yaşamış siyasetçi, general ve Wei Hanedanı naibi.

Jin Hanedanı'nın üçüncü imparatoru olan Xizong, kişisel adı Hela ve Çinleştirilmiş adı Wanyan Dan olan bir Jin lideriydi. 1119 yılında doğmuş ve 1150 yılına kadar yaklaşık 15 yıl boyunca hüküm sürmüştür. İktidarı sırasında, Jin Hanedanı Güney Çin'deki Han liderliğindeki Song hanedanına karşı bir dizi askeri sefer başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nanyue Kralının Mozole Müzesi</span>

Nanyue Kralı Mozole Müzesi Guangzhou'da Nanyue Kralı Zhao Mo'nun 2.000 yıllık mezarı bulunmaktadır. Zhao Mo, MÖ 137'den MÖ 122'ye kadar hüküm sürdü ve mezarı, 1983'te Guangzhou şehir merkezinde keşfedilmiştir. 1988'de açılan müze, kralın mezarını ve içindeki eserleri sergilemektedir. 1996 yılında Büyük Ulusal Tarihi Sit alanı oldu ve Han Hanedanı dönemi Lingnan bölgesinindeki kültürlerin yayılmasını temsil eden nadir defin eserleriyle ünlüdür.