İçeriğe atla

Namrun Kalesi

Koordinatlar: 37°10′00″K 34°36′08″D / 37.16667°K 34.60222°D / 37.16667; 34.60222
Namrun Kalesi
Ermenice: Լամբրոն
Fransızca: Les Embruns
Victor Langlois tarafından yapılan Namrun Kalesi'nin 19. yüzyıla ait bir çizimi
Harita
Eski ad(lar)Lampron
Genel bilgiler
DurumHarabe
TürKale, Arkeolojik sit
ŞehirÇamlıyayla, Mersin
Ülke Türkiye
Koordinatlar37°10′00″K 34°36′08″D / 37.16667°K 34.60222°D / 37.16667; 34.60222
Rakım1.290 metre (4.230 ft)
Tamamlanma1045
Teknik ayrıntılar
MalzemeKesme taş
Boyut330m x 150m
Zemin alanı49.500 m2

Namrun Kalesi, (Ermenice: Լամբրոն; Fransızca: Les Embruns) Türkiye'nin Mersin şehrine bağlı Çamlıyayla ilçesinde yer alan bir kaledir. Genel özellikleri daha eski tarihleri işaret ettiği için, Asurluların "İllubru" adlı kalesi olduğu da söylenir.[1] Orta Çağ'da Kilikya Ermeni Krallığı'nın bir parçası iken, kale Lampron adıyla biliniyordu ve Ermeni Hethumid prenslerinin atalarının ikamet yeriydi. Toros Dağları'nda yer alan kale, Tarsus ve Gülek Boğazı'na geçiş yapar.

Tarihi

Bizans İmparatoru IX. Konstantinos Monomakhos tarafından Ablgharib adlı bir Ermeni soylusuna Tarsus ve çevresinin hakimiyeti verilmiştir. Aynı zamanda Kilikya Valiliğine de atanan Ablgharib, bölgeye başka Ermeni ailelerin yerleşmesine de ön ayak oldu ve öldüğünde Paperon (Çandır) Kalesine gömülmüştür.[2][3]

11. yüzyılın üçüncü çeyreğinde ilk kez bu Bizans yerleşimini iskân eden Ermeni soylularından Hetum oğlu Ōšin'e (Ermenice: Օշին Լամբրոնացի - Namrunlu Oshin), Bizans İmparatoru I. Aleksios Komnenos tarafından, Namrun bölgesinin yönetimi ve gelirleri tımar olarak verilirken, Bizans İmparatorluğu'nda yüksek bir onursal unvan olan Sebastokrator unvanı da verilmiştir.[4] Kalenin onarılıp, güçlendirilmesinin ardından burası, Het'umid Hanedanı'nın neredeyse ele geçirilemez bir üssü haline geldi.[5]

1097 yılındaki I. Haçlı Seferi'nde Baudouin, Namrun Kalesi üzerinden Tarsus'a ulaşmıştır.[6] Tarsus haçlıların eline geçince Kilikya Ermeni Kralığı'nın başkenti Sis (Kozan) oldu. Haçlılara yardım eden ve onlarla iyi ilişkiler kuran Ōšin, Namrun hariç elindeki diğer yerleri Haçlıların kontrolüne bırakır. Bölgede kendi aralarında sürekli taht kavgaları yapan küçük Ermeni beylikleri Haçlı istilası sırasında kendi aralarında anlaşıp birleşirler. Oşin’in kurduğu Hetum Hanedanlığı Rupenlere bağlanır.[7]

Kale, birkaç başarısız kuşatma girişiminin (1171, 1176 ve 1182) ardından, 13. yüzyılın başlarında Ruben Hanedanından Kral I. Levon tarafından, yeğenini Het'umid soylularından biriyle evlendirme hilesi yoluyla ele geçirildi. Herkes Tarsus'taki düğün ziyafetine katıldığında, Levon'un ordusu kaleyi ele geçirdi. 1240'ların başında, Namrun Baronu Constantine Selçuklu Sultanı II. Gıyâseddin Keyhüsrev'e katılıp Kral I. Het'um'a saldırmasıyla, Ermeni kralına karşı ciddi bir isyanın merkez üssü oldu. İsyanı sonlandıran karşı saldırıyı Papeřōn Baronu, Konstable Smbat yönetti. Constantine yakalandı ve 1250'de devlete ihanet suçundan idam edildi. 1309/10'da kısa bir süre Kıbrıs'ın Lusignan Kralı II. Henry'nin hapishanesi olarak işlev görmüştür.[8]

Memlüklüler I. Baybars zamanında Sis (Kozan) merkezli Kilikya Ermeni krallığı üzerine 1261, 1266, 1273, 1275 ve 1276 yıllarında beş kez sefer düzenlemişler ve 1375 yılındaki son seferlerinde Ermeni yönetimine tamamıyla son vermişlerdir. Namrun ve yöresinde daha sonra Karamanoğulları ve Osmanlılar egemenlik kurmuşlardır.[5]

Mimarisi

Eski Kilikya Ermeni Krallığı'nın dağlık bölgesindeki birçok kale gibi, Namrun (Lampron) da Bolkar Dağları'nın güney ucundan çıkıntı yapan bir kireçtaşı kaidesi üzerine kurulmuştur.[8] Kale, üç yüksek vadi kesişiminde, birleşen yolların hakimiyet altında tutulabildiği bir konumda uygun bir şekilde yerleştirilmiştir. Ayrıca, kuzeydoğuda 3 kilometre uzaklıktaki Sinap Kalesi ile görsel bağlantısı vardır. Namrun Kalesi yaklaşık 330'a 150 metre boyutlarında bir alanı kaplar. Aşağısındaki vadiye 50 metreden fazla bir düşüş vardır. En kuzeybatı ucunda, kaleyi çıkıntının geri kalanından ayırmak için kuru bir hendek oyulmuştur. Kale, güney ve batıda küçük, ince bir alt avluya ve sadece kaya oyma merdivenler ve dar bir dönüşlü giriş geçidi ile ulaşılabilen büyük bir üst avluya bölünmüştür. Üst avlunun güney ve doğu yanlarında, birçoğunun temelleri doğrudan kayaya oyulmuş olan çok sayıda binanın yıkılmış kalıntıları bulunur. Kuzey ucunda, ikisi mazgallı delikler ve top yuvaları ile donatılmış altı muhteşem tonozlu oda vardır. Bu altı bitişik oda, özenle kesilmiş kesme taş işçiliği ile inşa edilmiştir.[8] Güneybatıda alt avlunun altında küçük bir Ortaçağ dönemi hamamı bulunmaktadır. Kalıntılarda yapılan kazılar sonrası hamamın doğu batı yönünde 3 mekân ve bu mekanların kuzey bitişiğinde 2 mekân olmak üzere toplam 5 bölümden oluştuğu görülmüştür. Hamamın altında ısıtma sistemi olarak bir hipokaust kullanılmaktadır.[5]

Popüler kültür

Kale, komşusu Sinap Kalesi ile birlikte 2013 yapımı Fear Through Eternity filminde de yer alır.[9]

Galeri

  • Namrun Kalesi, Çamlıyayla
    Namrun Kalesi, Çamlıyayla
  • Namrun Kalesi, Çamlıyayla
    Namrun Kalesi, Çamlıyayla
  • Namrun Kalesi Kuzey duvarları
    Namrun Kalesi Kuzey duvarları
  • Namrun Kalesi Kuzey duvarları
    Namrun Kalesi Kuzey duvarları
  • Namrun Kalesi, tonozlu odalar
    Namrun Kalesi, tonozlu odalar
  • Namrun Kalesi, tonozlu odalar
    Namrun Kalesi, tonozlu odalar
  • Namrun Kalesi, tonozlu odalar
    Namrun Kalesi, tonozlu odalar
  • Namrun Kalesi, tonozlu odalarda pencereli mekan
    Namrun Kalesi, tonozlu odalarda pencereli mekan
  • Namrun Kalesi, tonozlu odalarda pencere detayı
    Namrun Kalesi, tonozlu odalarda pencere detayı

Ayrıca bakınız

Bölgedeki diğer kaleler şunlardır:

Kaynakça

  1. ^ Durukan, Murat (2015). Mersin’den Tarsus’a Kilikia Kıyılarındaki Kayıp Kentler. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. 5 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2024. 
  2. ^ Ayçiçek, Ayşe (2018). Kilikya Ermeni Baronluğunun Ortaçağ Anadolu Tarihindeki. Yeri Üzerine. Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi. s. 64. 24 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2024. 
  3. ^ "History of Cilicia". www.hadjin.com. 5 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2024. 
  4. ^ Der Nersessian, S. The Kingdom of Cilician Armenia (1969). A History of the Crusades, vol.2. Madison: University of Wisconsin Press. s. 633. 
  5. ^ a b c Buyruk, Hasan. Kazı/Konservasyon Öncesi ve Sonrasında Namrun (Lampron) Kalesi Hamamı (PDF). Ordu Üniversitesi/Fen-Edebiyat Fakültesi/Sanat Tarihi Bölümü. ss. 1229-1253. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2024. 
  6. ^ Altuğ, Kerra (2014). Ermeni-Haçlı İlişkileri. Yeni Türkiye (Hakemli Dergi). ss. 242-246. 5 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2024. 
  7. ^ Sevgen, Nazmi (1959). Anadolu kaleleri. Doǧuş Matbassı. 5 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2024. 
  8. ^ a b c Edwards, Robert W. (1987). The Fortifications of Armenian Cilicia: Dumbarton Oaks Studies XXIII. Washington, D.C.: Dumbarton Oaks, Trustees for Harvard University. ss. 176-183, 284, pls.136b-143b. ISBN 0-88402-163-7. 
  9. ^ "Fear Through Eternity". IMDb. 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çamlıyayla</span> Mersinin ilçesi

Çamlıyayla, Mersin ilinin bir ilçesidir. Halk arasındaki diğer bir adı Namrun'dur. Nüfusu kışın 8-9 bin, yazın ise 150-200 bin arasında değişir.

<span class="mw-page-title-main">Yılankale</span>

Yılankale, Ceyhan'a 13 km mesafede E-5 karayoluna 3 km'dir. O-52'de bulunan Yılankale Kavşağı (K-4), ismini buradan almaktadır. Çok sarp bir tepe üzerine Ceyhan Ovası'na tamamen hakim şekilde kurulan bu kale Kilikya Ermeni Krallığı döneminde Kral I. Levon tarafından yaptırılmıştır. Yöre halkı tarafından Şahmeran kalesi olarak da adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kilikya Ermeni Krallığı</span> Ortaçağda kurulmuş, Tarsus merkezli Ermeni krallığı

Kilikya Ermeni Krallığı, Kilikya Ermeni Prensliği ya da kısaca Kilikya, 1080-1198 arası prenslik ve 1198-1375 arası krallık olan Çukurova bölgesinde bulunan bir devlettir. Bölgedeki I. Ruben adında olan bir Ermeni beyi tarafından Bizans İmparatorluğundan aldığı toprak üzerine kurulmuştur ve zamanla daha geniş bir alana yayılmıştır. 1375'te Memlük Sultanlığı tarafından varlığına son verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mersin</span> Mersin ilinin merkezi olan şehir

Mersin, Türkiye'nin Mersin ilinin merkezi olan şehirdir. Mersin Türkiye'nin Akdeniz Bölgesi'nde bulunan bir liman kentidir. Mersin Limanı Türkiye'nin en büyük limanları arasındadır. Şehirde turizm, sanayi, tarım, denizcilik gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anavarza</span>

Anavarza, Türkiye'nin Adana ilinde, Kozan sınırları içerisinde, Kadirli, Ceyhan ve Kozan ilçe sınırlarının kesiştiği yerde, tarihi Kilikya bölgesinde bulunan antik kent. Çevresi mesire yeri olarak kullanılır. Kilikya ovasının önemli merkezlerinden olan Anavarza'nın antik kaynaklarda adı Anazarbos, Anazarba, Aynızarba veya Anazarbus olarak geçer.

<span class="mw-page-title-main">Silifke Kalesi</span>

Silifke Kalesi, Mersin ili Silifke ilçesinde bulunmakta olup, şehrin batı tarafında 185 m yükseklikte doğu-batı yönündeki ana kaya üzerine oturmuş, etrafı hendekle çevrili ve 16 burçla tahkim edilmiş olup 29.000m² lik bir alanı kaplamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Saint Hilarion Kalesi</span>

Saint Hilarion Kalesi, Sent Hilaryon kalesi, Aziz Hilaryon kalesi (St.Hilarion), Beşparmak dağları üzerinde kurulan üç kaleden en batıda yer alanıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Levon</span>

II. Leo, ayrıca II. Leon, II. Levon ya da II. Levon, Onuncu Kilikya Ermeni Lordu ya da "Dağların Lordu" ve ilk Kilikya Ermeni kralı ya da I. Levon.

<span class="mw-page-title-main">II. Levon</span>

II. Levon ya da Leon II, 1269/1270 yılından 1289 yılına kadar Kilikya Ermeni Krallığı Kralı. Kral I. Hethum ile Kraliçe Zabel çiftinin oğludur. Hethumid Hanedanı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hethumid Hanedanı</span>

Hethumid Hanedanı, Ayrıca Lampron Ailesi olarak da bilinir, 1226 yılından 1373 yılına kadar Kilikya Ermeni Krallığı yönetmişlerdir. Ruben Hanedanı üyesi ve Kilikya Ermeni Prensliğini Krallık yapıp ilk Kral olarak tac giyen I. Levon'un ölümü ile tacın yasal varisi olan kızı İsabella ile evlenen, Hethum ile başlayıp, çiftin oğlu II. Levon ile devam etmiş Ermeni hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dokuzuncu Haçlı Seferi</span>

Dokuzuncu Haçlı seferi 1271-1272 yıllarında yapılan ve bazen Sekizinci Haçlı seferi ile birlikte olduğu kabul edilen Kudüs'ün bulunduğu Hristiyanlar için Kutsal Topraklar'a Orta Çağlar Haçlı seferlerinden sonuncusu.

<span class="mw-page-title-main">I. Baudouin (Kudüs kralı)</span>

Kudüs Kralı I. Boudouin, (d. 1058, Aşağı Lorraine – ö. 2 Nisan 1118, El Ariş, Birinci Haçlı Seferi liderlerindendir. Sonra Edessa Kontluğu kontu ve abisi Godefroy de Bouillon liderliğindeki Haçlılar tarafından kurulan Kudüs Krallığı'nın ilk kralı.

<span class="mw-page-title-main">Kız Kalesi (Mersin)</span> Mersinde bulunan tarihi kale

Kız Kalesi, Mersin'in Erdemli ilçesinde bulunan tarihî kale. Mersin merkeze uzaklığı yaklaşık 80 km' dir. Turistik belde Kızkalesi ismini bu tarihi kaleden alır. Kıyıdan yaklaşık 300 metre (980 ft) açıktadır. Adanın toplam alanı yaklaşık 15.000 metrekare (160.000 ft2) olup, kale bu alanın çoğunu kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Gözne Kalesi</span> Toros ilçesinde bir kale

Gözne Kalesi Mersin ilinde bir kale örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Tece Kalesi</span> Mersindeki bir kale öreni

Tece Kalesi Mersin ilinde bir kale örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Sinap Kalesi</span> Mersin ilinde yer alan bir orta çağ kalesi

Sinap Kalesi Mersin ilinde yer alan bir orta çağ kalesidir.

<span class="mw-page-title-main">Savranda Kalesi</span> Romalılardan kalma Savranda Kalesi, dikdörtgen biçimindedir, 12 burcu ve kulesi vardır

Savranda Kalesi, Türkiye'nin Osmaniye ilinde bulunan bir kaledir. Kilikya Ermeni Krallığı döneminde inşa edilmiş olup Adana'nın yaklaşık 115 km doğusunda yer almaktadır.

Ablgharib Artsruni, Bizans İmparatorluğu'nda Kilikya valisi olarak hüküm sürmüş bir Ermeni prensi, magistros ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Namrunlu Oshin</span>

Namrunlu Oshin (Ōšin) veya Lampronlu Oshin Ermeni bir nakharardır. Tarihi kaynaklara göre, 1070'lerin başında Gence kenti yakınlarındaki bir kaleden ailesiyle birlikte gelerek Kilikya'ya yerleşen, 12. ve 13. yüzyıllarda Kilikya Ermeni Krallığı'nı yöneten Lampron Hanedanı'nı kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Victor Langlois</span> Fransız Doğu bilimci (1829 – 1869)

Victor Langlois, Orta Çağ araştırmalarında uzmanlaşmış bir Fransız tarihçi, arkeolog, profesör, nümismatist ve oryantalisttir. Langlois, özellikle Ermeni tarihi ve kültürü üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmıştır. Ermeni tarihi hakkında otuzdan fazla kitap yazmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.