İçeriğe atla

Nalçik

Nalçik
Налшык (Kabardeyce)
Нальчик (Rusça)
Nalçik Demiryolu İstasyonu
Nalçik bayrağı
Bayrak
Nalçik arması
Arma
Rusya haritasında Nalçik
Rusya haritasında Nalçik
Rusya üzerinde Nalçik
Nalçik
Nalçik
Ülke Rusya
Cumhuriyet Kabardino-Balkarya
İdare
 • Başkan[1]Zalimgeri Khagasov
Yüzölçümü
 • Toplam67 km²
Nüfus
 (2010)
 • Toplam240.203
 • Yoğunluk2234.3/km²
Zaman dilimiUTCUTC+3 (MSK)
Posta kodu
360000, 360005, 360032, 360901, 360903, 360904[2]
Alan kodu+7 8662

Nalçik (RusçaНа́льчик; KabardeyceНалшык/НалщӀэч; Karaçay-BalkarcaНалчыкъ),[3] Rusya’nın güneyindeki Kuzey Kafkasya'da yer alan Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti'nin başkentidir. Kafkas Dağları eteklerinde, 550 metre yükseklikte kurulmuştur. Kent, 150 km²’lik bir alana yayılır.[4] Kentin 991 hektarlık bir yeşil alanı vardır. Nüfusu: 245.756 (2024).

Bugünkü Nalçik kentinin yerinde, kayıtlara göre 1743 yılından beri Kabardeyler ve Balkarlar yaşıyorlardı. Kent, 19. yüzyılda, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında bölgeyi ele geçiren Ruslar tarafından 1818 yılında bir askerî kale olarak kuruldu. Nalçik, 1917 Ekim Devrimi'nden önce önemsiz bir yerleşmeydi. 1 Eylül 1921'de kurulan Kabardey Özerk Oblastı'ının merkezi olarak kent statüsü aldı. Kuzey Kafkasya'daki ana yollardan Nalçik'e kara ve demiryolu uzantıları, ayrıca küçük bir havalimanı vardır.

Nalçik kenti adını, üzerinde kurulu olduğu Nalçik Irmağı'ndan alır. Ama bu ad, doğrudan Türkçedeki nal kelimesinden türemiş olarak kabul edilmektedir. Nalçik adı, Kuzeybatı Kafkas dillerinden Kabardeycede ve Türk dillerinden biri olan Karaçay-Balkarcada “küçük at nalı” anlamına gelir.

II. Dünya Savaşı'nda Nalçik, Nazi Almanyası tarafından işgal edildi (28 Ekim 1942-3 Ocak 1943) ve kent bu sırada büyük hasar gördü. Nalçik 2003'te "Rusya’nın ikinci en temiz kenti" seçildi.

Nalçik kent merkezi nüfusu içinde, 2002 sayımına göre, 130.121 Kabardey (%47,3), 87.444 Rus (%31,8) ve 31.308 Balkar (%11,4) bulunuyordu. Nalçik kentsel alanı nüfusu da, yine 2002 sayımına göre, 138.807 Kabardey (%46,2), 88.557 Rus (%29,4) ve 46.155 Balkar (%15,4) nüfustan oluşuyordu.


Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kabardeyce</span> Türkiye, Ürdün, İsrail ve Rusyada konuşulan bir Kuzeybatı Kafkas dili

Kabardeyce, Kabardey Çerkesçesi veya Doğu Çerkesçesi, çoğunluğu Kabartay-Balkarya'da yaşayan Kabardeylerin ve Besleneylerin konuştuğu Çerkes dilleri grubundan bir dildir. Adigece ile karşılıklı anlaşılabilirlik düzeyi yüksektir. Kabardeyce, Rusya'ya bağlı Kabardey-Balkar ve Karaçay-Çerkes cumhuriyetlerinde kullanılan resmî diller arasındadır. Bunun dışında Suriye, Ürdün, Türkiye ve Rusya'daki Krasnodar ve Stavropol Kraylarında konuşulmaktadır. Kabardeyceyi 1 milyon civarında insanın konuştuğu tahmin edilmektedir. Kabardeyce 1924 öncesinde Arap alfabesini, 1924-1936 arası Latin alfabesini kullanmıştır. 1936'dan beri Kiril alfabesini kullanmaktadır. Kaberdeyce, diğer tüm Kuzeybatı Kafkas dilleri gibi karışık bir dilbilgisi sistemine sahiptir. Kabardeycenin dört ana lehçesi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kabardino-Balkarya</span> Rusya Federasyonundaki özerk cumhuriyet

Kabardino-Balkarya Cumhuriyeti ya da Kabardino-Balkarya, Rusya'nın 8 bölgesinden (okrug), 7 bölgeyi (region) içeren Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi'nde (okrug), "etnik adlar taşıyan" çokuluslu cumhuriyetlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Aşık oyunu</span>

Aşık oyunu, koyunların ve keçilerin arka bacaklarında bulunan dört yüzlü kemikle oynanan bir oyun. Kadim çağlardan günümüze gelene kadar Türkistan ve Türkiye başta olmak üzere Türklerin yayıldığı tüm coğrafi bölgelerde bu oyuna rastlamak mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Kislovodsk</span>

Kislovodsk. Stavropol Kray bölgesinde bulunan Rusya'ya bağlı bir şehir. Şehrin nüfusu 2002 yılı nüfus sayımına göre 129.788.

Tuva Türkleri antroponimi — Tıva (Tuva) Türkleri tarafından kullanımı yaygın kişi adları çoğunlukla Türk dili, Tibet dili ve Rus dili menşelidir. Rusçadan da öbür Türk halklarında olduğu gibi faydalanılmıştır. Türkçe isimle birlikte Tibetçe eklentiler de görülür. Tıva dili, köken olarak Türk diline dayandığı için kişi adlarında Türk dili adların yaygın olduğu görülür. Misal olarak «Belek maa» — belek hediye manasına gelir. -maa eklentisi de Tibetçeden gelmiştir. Belekmaa şeklinde yazılır ve söylenir. Anay (Анай) 'kuzucuk', Belek 'armağan', Maadır (Маадыр) 'bahadır', Mergen (Мерген) 'bilge, akıllı', Çeçek (Чечек) 'çiçek', Чечен 'zarif' adları ve manaları böyledir.

Ulagan bölgesi — Altay Cumhuriyetinin idari birimi.

Ölçey-ool Kungaa-oğlu Monguş — Uluğhem yöresinde Ak-Hem'de doğmuştur. Tıva şair, yazar.

Anton Üyerjaa Batı Hemçik yöresindeki Höndelen'de doğmuştur. Tıvalı şair, manzum ustasıdır.

Dоrju Kuulаr, Tıva bilim insanı, profesör, edebiyat tarihçisi, eleştirmen ve filoloji bilimi doktoru. Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin önemli bilim insanlarından birisidir. Tıva Cumhuriyeti 20. YY Önemli Kişileri adlı kitabında adı geçer.

<span class="mw-page-title-main">Çayek</span>

Çayek ; Kırgızistan'ın Narin İli'nin Cumgal İlçesindeki köy. Cumgal İlçesinin merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Rebis</span>

Rebisikili tekrar veya ikili doğa anlamına gelmektedir. Rebis – simyacıların Felsefe Taşı'dır. Birlik arayışını, zıtlıkların birleşimini, aydınlanmayı ve orta yolu bulmayı sembolize eder.

<span class="mw-page-title-main">Çugunaş</span>

Çugunaş — Rusya Federasyonu, Kemer Oblastı, Taştagol rayonu Kaları Belediyesine bağlı köy.

<span class="mw-page-title-main">Ondoy</span> Rusya, Altay Özerk Cumhuriyeti, Ondoy Rayonu, Ondoy muhtarlığına bağlı köy

Ondoy köyü — Rusya'da Altay Cumhuriyeti Ondoy rayonunda Ondoy muhtarlığına idaresine bağlı olan köy.

Ondoy kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti Ondoy rayonunda köy belediyesi. Yönetim merkezi — Ondoy köyü.

<span class="mw-page-title-main">Ashıs aymağı</span>

Ashıs aymağı — Rusya Hakasya Cumhuriyetinde ilçe düzeyinde idari birim.

<span class="mw-page-title-main">Pii aymağı</span>

Pii aymağı — Rusya Hakasya Cumhuriyetinde ilçe düzeyinde idari birim.

<span class="mw-page-title-main">Aldan Maadır (köy)</span>

Aldan Maadır - Rusya Tuva Cumhuriyeti Süt-Höl kojuununda köy.

<span class="mw-page-title-main">Ergek</span>

Ergek Tabiat Parkı, Güney Sibirya'da Krasnoyarsk Krayı'nın güneyinde yer almakta olan bölgesel öneme sahip bir doğal parktır. Özel koruma altındaki tabiat alanı olan tabiat parkı 4 Nisan 2005 tarihinde açılmıştır. Alanı 342.873 hektardır. Batı Sayan'daki Ergek dağ sırtının turizm merkezidir. Büyük Kebeje, Büyük Klüç, Taygiş, Yukarı Buyba, Orta Buyba ve Aşağı Buyba akarsularının kaynağında bulunur. Altay-Sayan ekolojik bölgesi doğa rezervleri ve milli parkları birliğine dahildir.

Veselovsky Rezervuarı, Rostov-on-Don, Rostov Oblast'daki batı Manych Nehri üzerindeki bir rezervuardır. Proletarsky Rezervuarı ile doğrudan yukarı akışa sahip olan bu çift, uzun süreli nehir akışı sağlamak için 1932 ve 1936 yılları arasında inşa edilen Manychysky Rezervuarları olarak da anılır. Veselovsky Rezervuarı şu anda sulama, balıkçılık, su trafiği ve elektrik üretimi için kullanılmaktadır.