İçeriğe atla

Nakkaş Osman

Nakkaş Osman
Diğer ad(ları)Minyatürcü Osman
UyrukOsmanlı İmparatorluğu
AlanıNakkaşlık, Minyatür
Etkin yıllar16. yüzyıl son çeyreği
EtkiledikleriOsmanlı nakkaşları, Osmanlı Minyarütü, Orhan Pamuk
Ünlü yapıtlarıZafername, Şahname-i Selimhan, Şehinşahname
Âlim Şemseddin Ahmed Karabaği, Seyyid Lokman, Nakkaş Osman ve kâtiplerin meclisi (Şahname-i Selim Han, 1581)

Nakkaş Osman 16. yüzyıl yarısı sonrası Osmanlı İmparatorluğu dönemi baş minyatürcüsü. Doğum ve ölüm tarihleri hakkındaki bilgiler zayıf olmakla birlikte onun çalışmalarının çoğu 16. yüzyılın dördüncü çeyreğinin sonlarına tarihlenir.[1][2][3]

Nakkaş Osman'ın en iyi bilinen çalışması 1560-1570 yılları arasına dayanan Firdevsi'nin Şahname'sinin Türkçeye tercümesidir.[4] Resimlerle süslediği çalışmaları içinde Zafername, Şahname-i Selim Han ve Şehinşahname sayılabilir[5][6] Ayrıca Siyer-i Nebi'yi resimlerle süsleyen sanatçılardan biridir. 1388 tarihli Muhammed'i destansı bir şekilde anlatan eser, daha sonra 1595'te resimlerle tasvir edilmiştir.[7]

Stil

Osman'ın tasvir stili "kolay anlaşılabilir, buna rağmen idrak türünden" olarak tanımlanır. Onun illüstrasyonları en küçük detaylara bile dikkat çeker ve olayları gerçekçi bir şekilde gösterir.[8] Onun çalışmaları sonraki jenerasyon olan Osmanlı İmparatorluğu saray ressamlarını kendi çalışmalarından kaynaklanan önemli işler ile etkiledi.[4]

Edebiyat

Orhan Pamuk'un Benim Adım Kırmızı adlı romanında kullanılan karakterlerden biridir. Romanda, gerçekte olduğu gibi Başnakkaş'tır. Romanın sonlarına doğru gerçek bir nakkaş gibi kendini kör eder. Ölümüyle Osmanlı nakşının bir devri kapanmış, nakış "Frenk usullerinin" tesirine iyice açık hale gelmiş ve bu da nakşın "resme" evrilmesine ve nakkaşın değer kaybetmesine yol açmıştır. Bu anlamda Nakkaş Osman, Osmanlı nakşının da sonunu temsil eder.

Kaynakça

  1. ^ Çiçekoğlu, Feride (Kış 2003). "Difference, Visual Narration, and "Point of View" in My Name Is Red". Journal of Aesthetic Education. 37 (4). ss. 124-137. doi:10.2307/3527343. Erişim tarihi: 22 Ocak 2008. 
  2. ^ Ş., Parladır (2007). "SİGETVAR SEFERİ TARİHİ VE NAKKAŞ OSMAN". Sanat Tarihi Dergisi. XVI (1). ss. 67-108. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2023. 
  3. ^ N. M., Ümit (2014). "MİNYATÜRLERDE GÖSTERİ SANATLARI: NAKKAŞ OSMAN'IN TASVİRLERİYLE ONALTINCI YÜZYILDAN ÖRNEKLER". Art-Sanat, 2. ss. 129-145. 
  4. ^ a b http://www.hosting.alleskunst.at/index.php?lang=1&thema=bio&start=162&show=bio_alph&letter=o%7Ctitle 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. = Osman [Nakkas Osman]
  5. ^ http://www.turkishculture.org/pages.php?ChildID=111&ParentID=1&ID=2&ChildID1=562&miMore=1%7Ctitle 10 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. = Tarih-i Sultan Bayezid Nasuh al-Silahi al Matraki|yayıncı = Turkish Cultural Foundation
  6. ^ Carboni, S. (2007). Venice and the Islamic World, 828-1797. Yale University Press. s. 297. ISBN 9780300124309. 
  7. ^ http://www.ee.bilkent.edu.tr/~history/Ext/prophet.html 21 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. |title = Siyer-i Nebi: The Life of the Prophet|work = Antika, The Turkish Journal Of Collectable Art|date = June 1986|issue = 15
  8. ^ Serpil Bağci (2000). "From Translated Word to Translated Image: The Illustrated Şehnâme-i Türkî Copies (in Later Responses to Paintings and Books)". Muqarnas. Cilt 17. ss. 162-176. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Nakkaş Osman ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

Osmanlılar’da resim için “nakış” ya da “tasvir” tabirleri kullanılırken minyatür sanatçıları için de ressam anlamında nakkaş ya da musavvir ismi kullanılmıştır. Minyatürler daha çok kitapları resimlemek amacıyla faaliyet gösterdiğinden resimlerin ebatları küçük tutulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Siyer</span> Muhammedin geleneksel Müslüman biyografileri

Siyer-i Nebi, kısaca siyer, geleneksel İslami literatürde Muhammed'in biyografilerine verilen isimdir. Kur'an ve Hadislere ek olarak, Muhammed'in hayatı ve İslam'ın ilk dönemi hakkındaki çoğu tarihi bilginin kaynağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hilye</span>

Hilye, hilye-i şerîf, hilye-i saâdet ya da hilye-i nebî, Osmanlı hattatlarca 17. yüzyılda geliştirilen bir süsleme sanatı. Kelime anlamı olarak süs, ziynet, güzellik gibi anlamlara gelen hilye bunların yanında suret, sıfat, hilkat gibi anlamlar da taşımaktadır. Evlere hilye asılmasının ev halkını hastalıktan ve kötülükten koruyacağına dair bir inanış olmasına rağmen bu doğru değildir.

<span class="mw-page-title-main">Nakkaş</span>

Nakkaş, Osmanlı döneminde minyatür, tezhip ve diğer süsleme sanatlarıyla uğraşan sanatçılara verilen isimdir. Eski Türk dilinde resim yapan, ressam anlamındadır. Bu sanatçılar, özellikle el yazması kitapları süsleme ve padişah portreleri yapma konusunda uzmanlaşmışlardı. Nakkaşlar Osmanlı döneminde genellikle Saray Nakışhanesi'ne bağlı çalışırlardı.

<span class="mw-page-title-main">Minyatür</span> kendine has bir biçimi olan resim

Minyatür, kendine has bir biçimi olan resim çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Şeker Ahmet Paşa</span> Osmanlı ressamı, asker ve bürokrat

Şeker Ahmet Paşa, Osmanlı ressamı, asker ve bürokrat. Asıl adı Ahmet Ali'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sülüs</span> Arap alfabesiyle yazılan bir tür süslü yazı

Sülüs, Arap alfabesiyle yazılan bir tür süslü yazı veya Hicrî IV. yüzyıl sonlarında ortaya çıkan, nesihe benzer, kalınca bir yazı türüne verilen ad olarak tanımlanır.

Osmanlı İmparatorluğu kültürü, Osmanlı İmparatorluğu içinde yaşayanların ortak kültürüdür.

<span class="mw-page-title-main">Asker Ressamlar</span> Türk ressam grubu

Asker Ressamlar, Türk resminde bir döneme adını vermiş, askerî okullarda yetişmiş ressamlar grubu. Batı anlayışında Türk resim sanatının temelleri, III Selim döneminde ilk kez resim derslerinin verilmeye başlandığı, 1795'te açılan Mühendishane-i Beri-i Hümâyun'da atıldı.

<span class="mw-page-title-main">Siyer-i Nebi</span>

Siyer-i Nebi, İslam peygamberi Muhammed'in hayatını destanî bir şekilde tasvir eden bir eser olup, Kahire'de, Memlük sultanı Berkok'un bir Mevlevî dervişi Erzurumlu Yusuf'un oğlu olan Mustafa'ya yazmasını emrettiği ve 1388 yıllarında tamamlanan Türkçe bir siyer eseridir. Metin Vakıdî'nin bir Arapça çalışmasına dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara (eyalet)</span> Osmanlı İmparatorluğu eyaleti

Ankara Eyaleti, Eyalet Bosok veya Bozok Eyalet olarak da bilinen, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti olmuştur.

Nakkaş Sinan Bey, 15. yüzyılda yaşamış Türk minyatür sanatçısı. Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmed'i gül koklarken tasvir eden çalışmasıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Nurhan Atasoy</span> Türk sanat tarihçisi

Nurhan Atasoy, Türk sanat tarihi profesörü, akademisyen ve yazardır. Osmanlı ve İslami sanat tarihinde uzmanlaşmış; bu konularda akademik çalışmalar yapmış ve çeşitli eserler kaleme almıştır.

Günsel Renda, Türk sanat tarihçisidir. Koç Üniversitesi'nde halen sanat tarihi dersleri vermeye devam etmektedir. Anne tarafından ayrıca Orgeneral İzzettin Çalışlar'ın torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı minyatürü</span> Genellikle Osmanlıda saray kültürünü yansıtan eski Osmanlı resim sanatı

Osmanlı minyatür sanatı Osmanlı saray kültürünü yansıtarak el yazmaları gibi lüks öğeleri süsleyen genelde Padişah ve diğer yüksek mertebelilere sunulmuş bir sanat şeklidir. Minyatür sanatı İslam dünyasında özellikle yer bulmuş bir saray sanatıdır. Yüksek gelişmişliğe ve kapsamlılığa, geç Orta Çağ'da İran, Irak, Orta Asya ve Anadolu'da bulunan Türk ve Pers hanedanlıkları dönemlerinde erişmiştir. Osmanlı miniyatür sanatı, hep birlikte kitap sanatı olarak anılan Hat, Nakş, Tezhip, Ebru ve Cilt gibi birbiriyle ilişkili geleneksel sanatlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda sahne sanatları</span> Osmanlı Devleti bünyesindeki tiyatro, sinema, müzik, dans, opera, gölge oyunu gibi sahnede icra edilen sanat türlerinin genel adı

Osmanlı'da sahne sanatları, Osmanlı Devleti bünyesindeki tiyatro, sinema, müzik, dans, opera, gölge oyunu gibi sahnede icra edilen sanat türlerinin genel adıdır. 18. yüzyıla kadar kukla, meddahlık, Karagöz ve Hacivat ve ortaoyunu gibi geleneksel Türk tiyatrosu olarak adlandırılan sahne sanatları egemendir. 18. yüzyılda başlayan batılılaşma çabaları ile çağdaş anlamdaki tiyatro, opera ve daha sonra sinema sergilenmeye başlanmıştır.

<i>Surname-i Hümayun</i>

Surname-i Hümayun, 1582’de Padişah III. Murad’ın oğlu Şehzade Mehmet’in sünnet düğünü nedeniyle düzenlenmiş 52 gün süren şenlikleri anlatan Türkçe eserdir.

Muhammed'in tasvir edilmesi İslam'da tartışmalı bir konudur. Muhammed'in sözlü ve yazılı betimlemeleri bütün İslam gelenekleri tarafından kolayca kabul edilirken görsel betimlemelerde anlaşmazlıklar mevcuttur. Kur'an, Muhammed'in görüntülerini açıkça yasaklamaz fakat Müslümanların Muhammed'in görsel tasvirini oluşturmalarını açıkça yasaklayan birkaç hadis vardır. Tümü Muhammed'in görünümüyle ilgili otantik görsel bir gelenek olmadığı konusunda hemfikirdir ancak ilk menkıbeler Muhammed'in portresini işlemiştir ve orijinalliği çoğunlukla kabul edilen yazılı fiziksel açıklamalar mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Bursa kemeri</span> Erken Dönem Osmanlı mimarisinde sıklıkla görülen bir kemer çeşidi

Bursa kemeri, mimari bir yapıda üst kısmında yatay bir doğru ile bağlanan iki dörtte bir daireden meydana gelen ve fazla bir taşıma gücü olmadığı için daha çok süsleme işlerinde kullanılmış olan kemere Türk mimarisinde verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Belisarius Kulesi</span>

Belisarius Kulesi; adını Bizans komutanı Belisarius‘dan alan, İstanbul Yenikapı civarlarında günümüzde olmayan eski bir kuledir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.