İçeriğe atla

Nakşa Seferi

Nakşa Seferi

Nakşa kalesi
Tarih1566
Bölge
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Coğrafi
Değişiklikler
Nakşa Dükalığı (Nakşa, Andıra, Mürted, Berre, Santorini, Değirmenlik ve Şira adaları) doğrudan Osmanlı idaresine alındı
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Nakşa Dükalığı
Komutanlar ve liderler
Piyale Paşa Dük Giovanni IV Crispo
Güçler
88 kadırga Zayıf
Kayıplar
Yok

Nakşa Seferi, Piyale Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1566 yılında Ege Denizi'ndeki Nakşa Dükalığı üzerine düzenlediği ve Kiklad Adaları'nı doğrudan Osmanlı yönetimine kattığı askerî harekât.

Sefer öncesi

Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanması 1537 ve 1538 yıllarındaki Ege seferleriyle Venedik'e bağlı Nakşa Dükalığı'nın bazı adalarını ilhak etmiş, Dükalığı ise (Cezire-i Efrenç adıyla) vergi veren tâbi bir devletçiğe dönüştürmüşlerdi. 1540 yılında Venedik'le üç yıllık savaşı sonlandıran Antlaşma uyarınca, Dükalığın Osmanlılara bağlandığı Venediklilerce de kabul edilmiş; öte yandan Osmanlılar da sancak olarak teşkilatlandırmadıkları bu adalardaki idareyi yine aynı Venedikli yönetici aileye vermişlerdi.

1564 yılının sonunda 50 yıl düka olarak hüküm süren IV. Giovanni'nin ölümü üzerine yerine oğlu (aynı zamanda Santorini ve Berre adalarının yöneticisi) IV. Giacomo geçti. Aynı yıl bir berat-ı şerif ile Osmanlı İmparatorluğu IV. Giacomo'nun dükalığını ve vergi toplama yetkisini teyid etti.[1] Dükalık ise Osmanlı İmparatorluğu'na yıllık 162.000 akçe vergi vermeye devam edecekti (109.609 akçe Değirmenlik ve Şıra adaları için, 52.391 akçe ise Santorini ve Berre adaları için).[2]

Bununla birlikte, yeni Dükün idaresi altındaki ada halkını aşırı vergilendirmesi ve Katolik ruhban sınıfının cariyelerle yaşantıları adaların Rum Ortodoks halkında huzursuzluğa yol açtı. Rum halkın Osmanlı başkentinden idarecilerinin değiştirilmesini talep eden iki elçinin gönderilmesini müteakip Dük IV. Giacomo da verginin bir bölümüyle İstanbul'a gittiyse de, adaların idaresinden azledildi ve hapse atıldı.[3]

Sefer

Bu olaylar yaşanırken Piyale Paşa komutasındaki 88 kadırgalık Osmanlı donanması 26 Mart 1566'da İstanbul'dan Ege Denizi'ne hareket ettikten sonra 15 Nisan'da Cenevizlerden Sakız'ı fethetti ve İyon Denizi'ne açılarak (Osmanlıların savaş halinde bulundukları İspanya Krallığı'na bağlı) Napoli Krallığı'nın Pulya sahillerini istila etti.

Ardından, Ege Denizi'ne dönen Osmanlı donanması Nakşa önlerine geldi ve adayı ele geçirdi.[3] Halkı başlarındaki Latin idareci Sommaripa'yı kovan Andıra ile Mürted de Osmanlı donanması tarafından alındı. Harekât neticesinde Berre, Santorini, Değirmenlik ve Şira adaları da ilhak edildi.[4]

Harekât sonucunda sadece İstendil adası Venediklilerin elinde kaldı (sözkonusu ada ise 1714-1718 Osmanlı-Venedik Savaşı sırasında 1715 yılında Canım Hoca Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı donanması tarafından ele geçirildi).

Sefer sonrası

Piyale Paşa başarılı seferinin ardından adaların yönetimini Sancakbeyi unvanıyla İstanbul Yahudilerinden Yasef Nasi'ye devretti.[5] Nasi'nin 1579 yılında ölümünün ardından eski Dük Giacomo Crispo ile eski Andıra idarecisi Cruzino Sommaripa İstanbul'a sancakbeyliği için başvurdu. Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa ikinci adayın onaylanmasına eğilim gösterirken aynı yıl suikast sonucu öldürülmesi üzerine şahin görüşlü Kaptan-ı derya Kılıç Ali Paşa'nın siyaseti ağır bastı ve eski Nakşa Dükalığı toprakları Kaptanpaşa eyaletine bağlandı ve Sancakbeyi olarak Süleyman Çavuş atandı.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Osmanlı Dönemi Ege Adaları Tarihi: Kikladlar", Prof. Dr. Yasemin Demircan, Prof. Dr. Levent Kayapınar, Prof. Dr. Ayşe Kayapınar, Türk Tarih Kurumu, Ankara (2020), s.25
  2. ^ "Archipelagus Turbatus: Les Cyclades entre colonisation latine ocuupation ottomane c.1500-1718, B.J. Slot, Leiden (1982) s.78f
  3. ^ a b Medieval History Library internet sitesi, "A history of Frankish Greece (1204-1566)", XVIII. başlık, "The Duchy of the Archipelago (1463-1566)"
  4. ^ "Osmanlı Dönemi Ege Adaları Tarihi: Kikladlar", Prof. Dr. Yasemin Demircan, Prof. Dr. Levent Kayapınar, Prof. Dr. Ayşe Kayapınar, Türk Tarih Kurumu, Ankara (2020), s.83, 111, 153 ve 200
  5. ^ Yasef Nasi", Salih Safvet, Tarih-i Osmânî Encümeni Mecmuası, IV/23, (Kanun-ı evvel 1329), s.982-993
  6. ^ "The Historical Development of the Capitulary Regime in the Ottoman Middle East from the Fifteenth to the Nineteenth Centuries", Alexander H. de Groot, Oriente Moderno, Nuova serie, Anno 22 (83), Nr. 3, The Ottoman Capitulations: Text and Context (2003), pp. 585

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Semadirek</span> Yunanistana bağlı ada

Semadirek ya da İslamterek, Yunanistan'ın Meriç iline bağlı, güneybatısındaki Gökçeada'dan 37 km, kuzeyinde Yunanistan ana karasındaki en yakın noktadan 48 km uzaklıkta, Türk-Yunan deniz hududunun sadece birkaç mil batısında kalan bir ada ve bu adanın en büyük yerleşim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Preveze Deniz Muharebesi</span> Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal İttifak arasında meydana gelen deniz savaşı

Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ve Papa III. Paulus'ün çabalarıyla bir araya gelen Haçlı donanması arasında gerçekleşen deniz muharebesi. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nı imha etti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başlamış oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sakız Adası</span> Yunanistana bağlı ada

Sakız Adası, Yunanistan'ın Ege Denizi'nde yer alan bir adasıdır. Ülkenin Kuzey Ege bölgesine bağlı olan ada, Türkiye'den Sakız Boğazı ile ayrılır. Sakız ağaçları ve bu ağaçlardan elde edilen damla sakızı ile ünlüdür. Turistik yerleri arasında Orta Çağ köyleri ve 11. yüzyıldan kalma Nea Moni Manastırı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cerbe Deniz Muharebesi</span> 1560 yılında gerçekleşen deniz savaşı

Cerbe Deniz Muharebesi 1560 yılının Mayıs ayında Tunus'un Cerbe Adası açıklarında Kaptan-ı Derya Piyale Paşa kumandası altındaki Osmanlı Donanmasıyla İspanyol kuvvetlerinin başını çektiği bir Haçlı Donanması arasında yapılmış bir deniz savaşıdır. Osmanlıların büyük bir zafer kazandığı bu savaşta Haçlı gemilerinin yarısı batırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nakşa</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

Nakşa Yunanistan'a bağlı Ege adası. Tavşan Adaları'ndan (Kiklatlar). Antik Kikladik kültürün merkezi.

Yasef Nassi veya Yosef Nasi, Yahudi diplomat ve yönetici. Portekizcede João Micas olarak bilinen ve Dona Gracia Mendes Nasi'nin yeğeni olan Yosef Nasi, Sultan Süleyman ve II. Selim dönemi Osmanlısı'nın en etkili figürlerinden birisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Venedik Savaşı (1570-1573)</span> 1570den 1573e kadar Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal Birlik arasında yaşanan çatışma

Osmanlı-Venedik Savaşı veya Kıbrıs Seferi, Osmanlı-Venedik savaşlarının dördüncüsüdür. 1570-73 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında yapılmıştır. Savaşın ilerleyen döneminde Venedik saflarına dâhil olan devletler olmuştur. Papa V. Pius'un girişimleriyle oluşturulan Kutsal İttifaka Venedik Cumhuriyeti, İspanyol İmparatorluğu, Papalık Devleti, Ceneviz Cumhuriyeti, Savoya Dükalığı ve Hospitalier Şövalyeleri katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sakız Adası'nın Fethi</span>

Sakız Adası'nın Fethi, Kaptanıderya Piyale Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 1566 yılında Sakız Adası'nı ele geçirerek Osmanlı topraklarına ilhak etmesiyle sonuçlanan deniz harekâtı.

<span class="mw-page-title-main">Bozcaada Kuşatması (1657)</span>

Bozcaada Kuşatması, Osmanlı Donanması'nın 1657 yılında, bir yıl önce Venedik'in eline geçmiş olan Bozcaada'yı geri almasıyla sonuçlanan deniz harekâtı; 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

<span class="mw-page-title-main">Limni Kuşatması (1657)</span>

Limni Kuşatması, Osmanlı Donanması'nın 1657 yılında, bir yıl önce Venedik'in eline geçmiş olan Limni adasını geri almasıyla sonuçlanan deniz harekâtı; 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

(İkinci) Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Zurnazen Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 21 Haziran 1655'te Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi.

<span class="mw-page-title-main">Çanakkale Deniz Muharebesi (1656)</span>

(Üçüncü) Çanakkale Deniz Muharebesi, Kaptan-ı Derya Sarı Kenan Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 23 Haziran 1656'da Venedik Cumhuriyeti Donanması ile Çanakkale Boğazı önlerinde yaptığı deniz muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nın bir evresi. Osmanlı Donanması, İnebahtı Deniz Muharebesi'nden (1571) beri en büyük yenilgisini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Ege Seferi (1537)</span>

Ege Seferi, 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Ege Denizi'nde Venedik'e ait adaları fethetmeye yönelik iki askerî harekâtından biri.

<span class="mw-page-title-main">Ege Seferi (1538)</span> 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşında evre, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Ege Denizinde Venedike ait adaları fethetmeye yönelik iki askerî harekâtından ikincisi (diğeri bir yıl önce)

Ege Seferi, 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Ege Denizi'nde Venedik'e ait adaları fethetmeye yönelik iki askerî harekâtından ikincisi.

<span class="mw-page-title-main">Foça Deniz Muharebesi</span>

Foça Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Nakşe Deniz Muharebesi</span>

Nakşe Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Kaplan Mustafa Paşa, Osmanlı devlet adamı ve asker

<span class="mw-page-title-main">Ahikerya Deniz Muharebesi</span>

Ahikerya Deniz Muharebesi, 1684-1699 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

Çavlı Bey ya da Çalı Bey, Türk denizcisi.

<span class="mw-page-title-main">Gelibolu Muharebesi</span>

Gelibolu Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk deniz muharebesidir. Yapılan muharebeyi Venedik donanması kazanmıştır. Osmanlı donanması başında Çavlı Bey bulunmuştur.