Naile Akıncı

Naile Akıncı (1 Temmuz 1923, Van - 2 Nisan 2014, İstanbul), Türk ressam. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nin 1938 yılında açtığı giriş sınavını kazanarak Resim Bölümü Orta Kısmı ’na kaydolan Naile Akıncı, Galeri’de Nurullah Berk ve Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun öğrenciliği yanında Şefik Bursalı yönetimindeki Cour de Soir çalışmalarını sürdürdü.

Léopold Lévy ve Zeki Kocamemi atölyelerinde çalışarak, 1943'te Akademi’nin Resim Bölümü Orta Kısmı’ndan mezun oldu. Bir dönem rahatsızlığı nedeniyle öğrenimine altı yıl kadar ara veren Akıncı, 1949’da yeniden Akademi’ye dönerek 1952’de Yüksek Resim Bölümü Zeki Kocamemi Atölyesi 'nden mezun oldu. İlk kişisel sergisini 1964 yılında İstanbul’da açan ve 1997 yılında Japonya-Niigata eyaleti, Kashiwazaki Türk Kültür Kasabası Müzesi ’nde düzenlenen retrospektif sergisi ile büyük yankı uyandıran sanatçı, başta İstanbul olmak üzere Ankara, İzmir, Atina ve Japonya-Niigata’da bugüne kadar toplam 48 kişisel sergi gerçekleştirdi. Türk resminin yaşayan en eski ustalarından Florance Nightingale Hastanesi’nde tedavi gören Akıncı, 90 yaşında hayatını kaybetti, Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.

Cumhuriyet yıllarının ilk Türk ressamlarından olan Naile Akıncı, 1 Temmuz 1923'te Van'da doğdu. 1938 senesinde İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü Orta Kısmı’nın giriş sınavını kazandı ve kaydoldu. Akıncı, Galeri’de Nurullah Berk ve Bedri Rahmi Eyüboğlu gibi sanatçılardan gördüğü eğitimin yanında, Şefik Bursalı yönetimindeki Cour de Soir çalışmalarını sürdürdü. Léopold Lévy ve Zeki Kocamemi atölyelerinde çalışarak 1943’te Akademi’nin Resim Bölümü Orta Kısmı’ndan mezun oldu. Ardından rahatsızlığı sebebiyle akademideki öğrenimine altı yıl kadar ara veren Akıncı, 1952 senesinde Zeki Kocamemi Atölyesi’ndeki Yüksek Resim Bölümünden mezun oldu.^[1] Ressam, yurt içinde yaklaşık olarak üç yüzden fazla sergiye katıldı ve ilk kişisel sergisini 1964 yılında İstanbul’da açtı. Akıncı, kariyerinin ilerleyen yıllarında da başta İstanbul olmak üzere Ankara, İzmir, Atina ve Japonya-Niigata’da sayısı kırkı aşkın kişisel sergi gerçekleştirdi.^[2] Yapıtlarıyla yurtdışında düzenlenen 13 ulusal ve 14 uluslararası sergide Türkiye’yi temsil etti ve 7 uluslararası ödüle değer görüldü. Akıncı ayrıca 1977 yılında art arda kazandığı uluslararası ödüller neticesinde Fransa’nın Riom kentinde Mandet Müzesi tarafından düzenlenen “Günümüzün Kadın Ressamları Sergisi”ne ismen davet edilmiştir.^[1]

Naile Akıncı, kendine özgü benzersiz bir ikonografinin temsilcisi olmakla birlikte Türk resminde özel ve ayrıcalıklı bir yere sahiptir.^[1] Doğayı kopya etmekten kaçınan ressamın yapıtları, izlenimci bir yaklaşımdan uzaktır. İstanbul’a tutkuyla bağlı bir ressam olarak bilinen Naile Akıncı, İstanbul tutkusunu yansıtan çeşitlemeler ile dikkat çeker. Bu anlamda Akıncı’nın imzası neredeyse “Eyüp” ile bütünleşir ve sanat ortamında Modern Türk resminin en güçlü peyzaj ressamlarından biri olarak nitelendirilir.^[3] İsmi Eyüp semtiyle özdeşleştiren ressamın “Eyüp Çeşitlemeleri” başta olmak üzere Bebek, Ortaköy, Küçüksu, Anadolu Kavağı gibi İstanbul’un tüm pitoresk noktalarına dair çeşitlemeleri, sanatçının kendine has üslubunun kolaylıkla yakalanabileceği eserlerindendir.^[3] Ressamın 1962 yılında kısmen yerleştiği Marmara ve Ekinlik Adaları’nın kendine özgü yöresel renk ve karakterlerini yansıtan eserlerini ve bu süreçte yaşamlarından etkilendiği adalı kadınları, balıkçıları, atları ve kedileri konu alan bazı düzenlemelerini, oto portrelerini ve natürmortlarını da görmek mümkündür.^[3]

Naile Akıncı, sanata olan bağlılığını şu sözlerle ifade etmiştir “Yetmiş beş yıl… Tuvalimle baş başa geçirdiğim, birbirimize ihanet etmeden, sıkılıp arkamızı dönmeden geçirdiğimiz koskoca bir yetmiş beş yıl. Geriye baktığımda zihnime düşen yüzlerce kelimeyi elekten geçirirsem şayet, duygularımı özetleyen tek bir kelime kalıyor: Şükür.”^[1]

• 1976 '11. Clermont Ferrand Çağdaş Sanatlar Sergisi' (Kent Özel Ödülü)^[2]
• 1979 Akbank 'Tarihi ve Turistik Türkiye' konulu resim yarışması (Mansiyon)^[2]
• 1981 '13. Clermont Ferrand Çağdaş Sanatlar Sergisi' (Jüri Özel Ödülü)^[2]
• 1983 İzmir Resim-Heykel Müzesi Onur Plaketi^[2]
• 1983 'Bolu ve Bolu'da Yaşam' konulu resim yarışması (Mansiyon)^[2]
• 1986 Milano Uluslararası Sergi (Üçüncülük Ödülü)^[2]
• 1988 yılında Kültür Bakanlığı tarafından “50. Sanat Yılı ve Türk Sanatı’na Katkıları” sebebiyle Devlet Onur Ödülü'nü aldı.^[4]
• 2003’de M.S.G.S.Ü. Rektörlüğünce “Yaşayan En Kıdemli Akademililer” arasında yapılan bir seçimle Ferruh Başağa ile müştereken Onur Ödülü’nü aldı.^[4]
• 2003’te ARTİST-TÜYAP 13. İstanbul Sanat Fuarı’nda Onur Sanatçısı seçildi.^[4]
• 2005’te Sedat Simavi Ödülleri "Görsel Snatlar Ödülü" kazandı.^[4]

Yaşamının son yıllarında Parkinson hastalığıyla mücadele eden Naile Akıncı, resim yapma sevgisinin hastalığını yenme gücü verdiğini söyleyerek hastalığına resim yapmaya devam etti ve 2 Nisan 2014 yılında 90 yaşında hayatını kaybetti.^[4][5][6] Cenazesi 4 Nisan'da Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi.^[7][8]