İçeriğe atla

Nahum Kitabı

        
Yahudilik
Bu madde Nahum kitabı hakkındadır. Yahudi peygamber için Nahum sayfasına bakınız.

Nahum kitabı, Tanah'ta bulunan kitaplardan biridir. Küçük Peygamberler kitaplarının yedincisidir.

Yazar ve ortam

Nahum'un kehanetlerde bulunduğu dönem bazılarına göre Ahaz'ın (MÖ 740'lar) krallık döneminin başlangıcıdır. Kimileri de kehanetlerin Hezekiya'nın (MÖ 700'ler) krallık döneminin ikinci yarısı olduğunu savunur. Kitap muhtemelen, peygamberin şehrin Sanherib tarafından yılışını gördüğü yer olan Kudüs'te yazılmıştır (2. Krallar 19:35). Bazı kişiler ise bu kehanet kitabının Ninova'nın, Medler ve Babilliler tarafından yıkılmasından (MÖ 612)[1] biraz önce yazıldığını düşünür.[2] Bu teroinin gerekçesi Nahum 3:7-8'dir; kitap MÖ 663'te Teb şehrinin Asurlular tarafından yıkılmasından sonra yazılmış olmalıdır.[2]

Kehanetin konusu, zamanının görkemli imparatorluğu olan Asurluların başkenti Ninova'ya bütünüyle gelecek olan son yıkımın yaklaşmasıyla ilgilidir. Asurbanipal, ihtişamının doruklarındaydı. Geniş bir bölgeye yayılmış olan Ninova şehri medeniyetin ve dünya ticaretinin merkeziydi. Komşu ulusları soydukları ve hatalar yaptıkları için Nahum 3:1'de "Elleri kanlı kentin vay haline! Yalanla, talanla dolu. Yağmalamaktan geri kalmıyor" demektedir. Her tarafı surlarla çevrilmiş olan şehir, düşmanlarına göz dağı veriyordu. Nahum 3:5'deki "Her Şeye Egemen RAB diyor ki, "Sana karşıyım, ey Ninova! Savuracağım eteklerini yüzüne. Uluslara çıplaklığını, Halklara ayıp yerlerini göstereceğim." cümleleri Ninova'nın fahişelerle dolu bir şehir olduğunun sembolik bir şekilde anlatımıdır.

Yunus, halihazırda aynı uyarıyı yapmıştı. Şehrin yıkılacağı Nahum ve ardından Sefanya peygamberin Sefanya kitabında da yinelendi ve en nihayetinde MÖ 625'te bu gerçekleşti. Bir yangın nedeniyle yok olan Ninova ile birlikte Asur İmpratorluğu da son buldu ve bu olay Asya'nın çehresini değiştirdi.

Tema

Kitabın girişinde Nahum, Tanrı'nın çabucak kızmadığını fakat günahkarların günahlarının yanına kar bırakmadığını, intikamının ve gazabının onların üzerinde olduğunu belirtir. Kitabın başlangıcında (Nahum 1:2-3) "RAB kıskanç, öç alıcı bir Tanrı'dır. Öç alır ve gazapla doludur. Hasımlarından öç alır, Düşmanlarına karşı öfkesi süreklidir. RAB tez öfkelenmez ve çok güçlüdür. Suçlunun suçunu asla yanına koymaz. Geçtiği yerde kasırgalar, fırtınalar kopar. O'nun ayaklarının tozudur bulutlar" der. Tanrı güçlüdür ve yapılcakları kendisi yapar, intikamının alınması için başkalarının kullanmaz.

Nahum'un teması, Ninovalılara yaklaşan olaylarla ilgili uyarıları içerir ve kitap Ninova'nın yıkılmasından yanadır.[3] Nahum kitabı "Asurun düşüşünün kutlanması" olarak algılanabilir.[4] Kitap, sadece Ninova'nın yıkılmasını olumlu olarak anlatmaz, ayrıca Asurlular altında zulüm gören[5] İsrail, Yehuda ve diğer uluslara cesaret mesajı gönderir.[6] Peygamber Yunus, Tanrı'nın Ninova halkı hakkındaki endişesini dile getirirken Nahum'un yazıları Ninova'nın başına gelecekleri Tanrı'nın adaleti olarak sunar[7] ve Tanrı'nın Asurluların "zorbalıklarını" (Nahum 3:19) cezasız bırakmadığını anlatır.

İçerik

1:1'den 2:2'ye kadar olan kısımda Tanrı'nın heybeti, kudreti, iyiliği ve sertliği anlatılır.[8] 2:3'ten 3:19'a kadar olan konularda Ninova'nın MÖ 612'de yıkılışı anlatılır. Ninova, MÖ 663'te Asurluların kendisi tarafından yıkılan Mısır şehri Teb ile kıyaslanır.[2] Nahum, Ninova birliklerinin kuşatma ve çılgın hareketlerini boş yere verilen bir çaba olarak aktarır. Şiirsel bir biçimde kendisi de savaşta yer almıştır ve hicivli bir şekilde savunma yapanlara emirler vermektedir. Nahum, çok sayıda mecaz ve metafor kullanır. Mecazi anlatımda Ninovalılara, Asurluların sembolü olan aslan diye hitap edilir; Ninova'da aslan gücü vardır fakat ölü avlarını mağarasına getirip orada kaldığı sürece zayıflayan bir aslandır. Kitabın sonunda alaylı bir ezgi ve cenaze mersiyesiyle Ninova'nın "uyuyuşu" yani bir zamanların büyük Asur fetihçi hakimleri altında Asur halkının ölüşü anlatılır.

Günümüzdeki önemi

Tanrı'nın Ninova üzerindeki kıyameti şöyle aktarılır: "Her şey o alımlı, büyücü fahişenin sınırsız ahlaksızlığından oldu. Fahişeliğiyle ulusları, büyüleriyle halkları kendine tutsak etti."[9] Peygamberlere göre cinsel kafirlik ruhani sadakatsizlikle ilintilidir.[10] Örneğin: "...ülke halkı benden ayrılarak adice zina ediyor" (Hoşea 1:2).

Kaynakça

  1. ^ Michael D. Coogan, A Brief Introduction to the Old Testament, (Oxford: Oxford University Press, 2009) 297
  2. ^ a b c Kent H. Richards, Nahum Introduction: The Harper Collins Study Bible, (New York: Harper Collins, 2006) 1250
  3. ^ Nahum 28 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at aboutbibleprophecy.com 28 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ Michael D. Coogan, A Brief Introduction to the Old Testament, (Oxford: Oxford University Press, 2009)
  5. ^ Nahum 3:19
  6. ^ Michael D. Coogan, A Brief Introduction to the Old Testament, (Oxford: Oxford University Press, 2009) 298
  7. ^ Nahum 12 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at earlyjewishwritings.com 24 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ bkz Romalılar 11:22
  9. ^ Nahum 3:4
  10. ^ Centre Column Reference Bible, (Nashville: Thomas Nelson Publishers, 1994) 1262

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hoşea</span>

İbranice İncil'de Hoşea, aynı zamanda Oşe olarak da bilinir, Beeri'nin oğlu, İsrail'de MÖ 8. yüzyılda yaşamış bir peygamberdi ve Hoşea Kitabı'nın baş yazarıydı. İkinci Tapınak döneminde Nevi'im'in son kitabını oluşturan toplu yazıları Yahudi Tanah'ta toplanıp tek bir kitapta toplanan, ancak Hristiyanlıkta Eski Ahit olarak incelenen On İki Küçük Peygamber'in ilkidir. Hoşea genellikle bir "kıyamet peygamberi" olarak görülüyor, ancak onun yıkım mesajının altında bir restorasyon vaadi vardı. Talmud onun neslinin en büyük peygamberi olduğunu iddia eder. Hoşea'nın hizmet süresi yaklaşık altmış yıla kadar uzanıyordu ve o, kendi zamanında İsrail'in yazılı kehanet bırakan tek peygamberiydi.

<span class="mw-page-title-main">Belgesel hipotez</span> Tevratın temellerini ve yapısını açıklayan hipotez

Belgesel hipotez veya Wellhausen hipotezi; Tevrat'ın, yani Musa'nın beş kitabının, birbirlerinden bağımsız, paralel ve tam hikâyelerden oluştuğunu ve redaktörler (düzenleyiciler) tarafından bir dizi düzenlemelerden geçtikten sonra son hâlini aldığını iddia eden hipotez. 1870'lerde geliştirilen hipotez Yahvist, Elohist, Tesniyeci ve Ruhbani kaynak olarak sınıflandırılan Kutsal Kitap Yazarlarının, çok tanrılı dinlerden gelen hikâyeleri düzenlemekten sorumlu olduğunu ifade eder ve metinlerdeki monoteist-politeist tutarsızlıkları bu durumun yansıması olarak değerlendirir.

Tesniyeci kaynak ya da kısaca D, Belgesel hipotez (BH)'e göre Tora'yı oluşturan dört kaynaktan biridir. Bu kaynak, Tora'da Tesniye kitabıyla sınırlıdır fakat benzer tema ve dil Tanah'ın Yeşu, Hakimler, Samuel ve Krallar kitaplarında da kullanılmaktadır. Bu adı geçen kitaplar dizisi din bilimadamlarınca Tesniyesel tarih olarak adlandırılır.

Yeşaya kitabı, Tanah'taki Son Peygamberlerin ilk kitabıdır; bu kitabın ardından Hezekiel, Yeremya ve Oniki küçük peygamber kitapları gelir. Hristiyanlıktaki Eski Ahit'te ise bu sıralama biraz farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yeremya Kitabı</span> İbrani Kutsal Kitabının (Eski Ahit) bir parçası olan Büyük Peygamberlerin ikinci bölümü

Yeremya Kitabı, Eski Ahit'te Son Peygamberler kısmının ikinci kitabı olup, Yeşaya kitabından sonra ve Hezekiel ile On İki Küçük Peygamber kitaplarından önce gelir. Görümleri aktarıldığı için kitap adını, MÖ 7. yüzyılın sonları ve MÖ 6. yüzyılın başlarında Kudüs'te, Yehuda Krallığı Babillilere yenik düştüğü zamanki kral Yoşiya zamanında yaşamış peygamber Yeremya'dan alır. Kitap, karmaşık ve şiirsel olarak İbranice yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hezekiel Kitabı</span> İbrani Kutsal Kitabının (Eski Ahit) bir parçası olan Büyük Peygamberlerin dördüncü bölümü

Hezekiel kitabı, Tanah'taki Son Peygamberlerin üçüncü kitabı olup Yeşaya ile Yeremya kitaplarından sonra ve On iki küçük peygamber kitaplarından önce gelir. Bu sıralama Hristiyanlık'taki Eski Ahit'ten biraz farklıdır. İsmini, görümlerinin kaydedildiği, MÖ 6. yüzyılda yaşamış rahip ve peygamber Hezekiel'den alır.

Küçük peygamberler Tanah'ın bir kitabı olup adını, peygambersi kehanet çalışmalarının kısalığından alır. Hristiyanlıkta ise bu kitaplar teker teker ele alınır. Tanah ve çoğu Protestan ve Katoliklerin "Oniki" sıralaması şöyledir:

Hoşea kitabı, Tanah'taki kitaplardan biridir. Oniki küçük peygamber kitaplarının ilkidir.

Amos kitabı, Tanah'ın Nevi'im kitabındaki Küçük Peygamberler kitaplarından biridir. Hoşea ve Yeşaya'nın büyüklerinden olan Amos, II. Yarovam dönemine denk gelen ~MÖ 750'lerde aktif rol oynamış olup Kutsal Kitap'ın ilk peygamber kitabı olan Amos kitabını yaratmıştır. Amos, Yehuda Krallığı'nda yaşadı fakat vaazlarını kuzeydeki İsrail Krallığı'nda verdi. Amos'un ana temaları sosyal adalet, Tanrı'nın mutlak kadri ve ilahi yargı konularını içerir.

Ovadya kitabı, Tanah'ın kitaplarından biri olup Edom üzerine getirilen yargılama ve İsrail'in yeniden kuruluşunun kehanetlerini içerir. Metin, tek bir konudan ibaret olup 21 bap ihtiva eder; bu da Ovadya kitabını Tanah'ın en kısa kitabı yapmaktadır. Yahudilik ve Hristiyanlıkta kitabın, Asurlular döneminde yaşamış ve isminin anlamı Yehova'nın kulu veya Yehova'ya tapan olan peygamber Ovadya tarafından yazıldığına inanılır.

Yunus kitabı, Nevi'im'de Küçük Peygamberler içinde bulunan bir kitaptır. Tanrı'nın, Ninovalıların yıkılacağı haberini vermesi için Yunus'u görevlendirmesi ve Yunus'un bu ilahi görevden kaçmaya çalışmasıyla ilgili hikâyeyi içerir. II. Yarovam döneminde gerçekleşen bu olayın sürgün sonrası dönemde, MÖ 5. yüzyılın sonlarıyla MÖ 4. yüzyılın başları arasında kaleme alındığı düşünülür. Bu hikâyenin ilginç bir yorumsal tarihi bulunur ve popüler çocuk kitaplarında yer almıştır. Yahudilik'te, Yom Kipur günü öğleden sonra okunan Aftara'da Tanrı'nın tövbe edenleri affedeceğiyle ilgili inancın kaynağı bu kitaptır.

Mika kitabı, Eski Ahit/Tanah'ta bulunan on beş kehanet kitabından biri olup Küçük peygamberler dizisinin altıncısıdır. Kitabın yazarının, Yehuda Krallığı'na bağlı Moreşet köyünden MÖ 8. yüzyılda yaşamış ve isminin anlamı "Kim Yehova gibidir?" olan Mikayahu olduğu belirtilir. Kitap, 1-2, 3-5 ve 6-7. konular olmak üzere üç ana bölümden oluşur ve her bölümün başlangıcında "Dinle" kelimesi ve bunu takip eden kehanet bildirileri bulunur. Mika, adil olmayan liderlere karşı serzenişte bulunur, zengin ve güçlüye karşı fakiri savunur ve sosyal adalet konusunda vaazlar verir; bir yandan da Siyon merkezli ve Davud hanedanlığına bağlı barış dolu bir dünyayı dört gözle bekler.

Habakkuk kitabı, Tanah'taki Oniki küçük peygamber kitaplarının sekizincisidir. Peygamber Habakkuk ile bağdaştırılır ve muhtemelen MÖ 7.yy'ın sonlarında yazılmıştır. İçinde üç konu barındıran kitabın ilk iki konusu Ölü Deniz parşömenlerinde de bulunmuştur.

Sefanya kitabı 'nın, giriş cümlesine istinaden, yazarı "Yahuda Kralı Amon oğlu Yoşiya zamanında Hizkiya oğlu Amarya oğlu Gedalya oğlu Kuşi oğlu Sefanya" olarak kabul edilir. Sefanya hakkında elde edilen tüm bilgiler bu metinden gelir. Kitabın giriş cümlesi, diğer kitapların giriş cümlelerine kıyasla daha uzun olup içinde iki özellik barındırır. Sefanya'nın babası Kuşi'nin anlamı "Etiyopyalı"dır. Toplumda, Tanrı'nın İbrahim ile yaptığı anlaşma gereği soyağacının önemi vardır ve bu nedenle yazar, peygamberin atalarının ismini verip Etiyoplı'dan ziyade İbrani olduğunu ispatlama gereği duymuş olabilir. Hatta peygamberin soyu bir zamanlar Yehuda kralı olan Hezekiya'ya kadar dayanır. Sefanya kitabının yazarı Kûşluları veya Etiyopyalıları kınamaktan çekinmemektedir. 2:12'de özlüce ve tartışmaya kapalı bir şekilde mesaj gönderir: "Ey Kûşlular, Siz de benim kılıcımla öleceksiniz". Sefanya'nın Kral Hezekiya olan aile bağı, 3:1-7'de kraliyet şehrine yaptığı şiddetli eleştiriyi meşrulaştırmaktadır.

Hagay kitabı, Eski Ahit veya Tanah'ın, Küçük peygamberler veya "Onikiler" denen kitaplar dizisinde yer alır. İki konudan oluşan kısa bir kitaptır. Kitapta anlatılanların geçtiği tarih Tapınağın terar inşasından önce MÖ 520 civarıdır. Bu dönemde, Yahudilerin topraklarına dönmesine yardım eden Zerubbabel gibi Pers kralları yaşamıştır.

Zekeriya kitabı, Tanah ve Kutsal Kitap'taki oniki küçük peygamber kitaplarından sondan bir öncekidir ve peygamber Zekeriya'ya dayandırılmaktadır.

Süleyman'ın Özdeyişleri kitabı, Tanah'taki Ketuvim'de bulunan bir kitaptır ve kısaca Özdeyişler veya Meseller olarak anılır. Orijinal İbranice'de kitabın adı "Süleyman'ın Meselleri" anlamına gelen "Mişle Şlomo"dur. Yunanca tercüme olan Septuagint (LXX)'te kitabın adı "paroimai paroimiae" ("Özdeyişler") ve Latince tercüme olan Vulgata'de "proverbia"dır.

Eyüp kitabı, Tanah'taki Ketuvim'de bulunan kitaplardan biridir. Bu kitap, Eyüp'ün Şeytan'ın elinde yargılanışını, arkadaşlarıyla acılarının kökenini ve doğasını tartışmasını, Tanrı için mücadele edişini ve Tanrı'nın ona verdiği cevabı kapsayan hikâyeleri içerir. Düzyazı çerçevesinde yazılmış didaktik bir şiirdir. Eyüp kitabı, "Dürüstler neden acı çeker?" sorusuna odaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yeremya</span>

Yeremya, "ağlayan peygamber" olarak da adlandırılan, İbranice Kutsal Kitap'ın büyük peygamberlerinden biriydi. Yahudi geleneğine göre Yeremya, kâtibi olan Baruk ben Neriya ile müritleri yardımıyla Yeremya kitabı, Krallar kitabı ve Ağıtlar kitabını yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nahum</span>

Nahum, İbrani Kutsal Kitabı ya da Eski Ahit olarak da adlandırılan Tanah'ta peygamber olarak zikredilen bir küçük peygamberdi. Nahum Kitabı, Kutsal Kitap'ta Mika Kitabı ile Habakkuk Kitabı arasında yer alır. Asur İmparatorluğu'nun başkenti Ninova ve yıkılışı hakkında yazmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.