İçeriğe atla

Nahiduri Muharebesi

Nahiduri Muharebesi
Osmanlı-Gürcü Savaşları

Kral I. Simon'un Osmanlılarla mücadelesi
Tarih1599
Bölge
Nahiduri, Gürcistan
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu Kartli Krallığı
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Hadım Cafer Paşa

I. Simon  (esir)

Vahtang  (ölü)
Güçler
?? ??
Kayıplar
Hafif Tüm birlik öldü ya da esir düştü

Nahiduri Muharebesi, Osmanlı-Gürcü Savaşlarında evre. Tebriz Beylerbeyi Hadım Cafer Paşa komutasındaki Osmanlı birliği, isyan ederek Gori kalesini ele geçiren Gürcü Kartli Kralı I. Simon komutasındaki Gürcü ordusunu 1599 yılında Nahiduri'de yenerek Kral I. Simon'u esir aldı.

Muharebe öncesi

Kartli Kralı I. Simon

Osmanlı İmparatorluğu zaferle bitirdiği 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nın sonunda imzalanan Ferhat Paşa Antlaşması'yla ilk kez Gürcistan'ın tamamına hakim olmuştu (1555 yılında imzalanan Amasya Antlaşması Gürcistan'ı ikiye bölmüş; Kartli ve Kaheti Krallıkları ile Samtshe Atabeyliği Safevî, Abhazya,, Guria ve Megrelya Prenslikleri ile İmereti Krallığı (Açıkbaş Hanlığı) Osmanlı hakimiyetinde kalmıştı). Kartli Kralı I. Simon 1598 yılında Osmanlı idaresine karşı ayaklandı.

Gürcü kuvvetleri önce Gori Kalesini kuşattılar ve dokuz ay süren abluka sonunda 1599 yılında ele geçirmeyi başardılar.[1] Osmanlı İmparatorluğu o tarihte batıda Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'yla 1593 yılından beri kıyasıya bir savaş halindeydi. Bu nedenle, Osmanlı başkenti Tebriz Beylerbeyi Hadım Cafer Paşa komutasındaki Osmanlı birliğini Gürcülerin üzerine gönderdi.

Muharebe

Osmanlı ve Gürcü orduları Algeti nehri yakınlarındaki Nahiduri'de karşılaştılar. Osmanlıların sayı üstünlüğüne mukabil Gürcü ordusu tepeleri tutmuştu. Mevzi üstünlüğüne güvenen I. Simon kurmaylarının sözlerine kulak asmayarak hücuma karar verdi.[2] Ateşli silahlara sahip olmayan ve mızraklı süvarilerle tepeden aşağı Osmanlı birliğinin üzerine hücum eden[3] Gürcü Kaheti ordusu yaklaşık beş saatlik bir çarpışmadan sonra yenilgiye uğradı. Muharebe alanından kaçmaya çalışan Gürcü ordusu Osmanlı birliği takip edildi. Nihayetinde Partskhisi civarında I. Simon bataklığa saplandı.[4] Kurtulmaya çalışırken yetişen Osmanlı süvarilerine eşlik eden Gürcü prensi Barataşvili tarafından teşhis edildi ve yakalandı. Gürcü ordusunun geri kalanı esir edilirken, I. Simon da Yedikule'de hapsedildi. Kardeşi Vahtang ise muharebenin sonunda öldürüldü.

Muharebe sonrası

Gürcü ordusunun yenilip I. Simon'un esir alınmasıyla Gürcü direnişi sona erdi ve Osmanlılar Gürcistan'a yeniden hakim oldu. Bununla birlikte, 1603 yılında Osmanlı-Safevî Savaşı başladı ve Tiflis'in 1606 yılında Şah I. Abbas komutasındaki İran ordusu tarafından ele geçirilmesiyle Kartli Krallığı Osmanlı egemenliğinden çıktı.[5]

Kaynakça

  1. ^ XVIII. Yüzyılın İlk Yarısında Güney Kafkasya: Osmanlı, Safevi ve Rusya Kıskacında", Elvin Valiyev, Selçuk Üniversitesi, Konya (2014), s.19
  2. ^ Edge of Empires: A History of Georgia", Donald Rayfield, Reaktion Books, Londra (2012), s. 183
  3. ^ "Journal of Medieval Military History" Rogers J. Clifford, Kelly DeVries, John France, Boydell & Brewer Ltd, Suffolk (2014), c.12 s. 95
  4. ^ "Historical Dictionary of Georgia", Alexander Mikaberidze, Rowman & Littlefield, Londra (2015), s.490
  5. ^ İslam Ansiklopedisi, "Gürcistan" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (1996), c.14, s.315

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1623-1639 yılları arasında yapılmış savaş

1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında, Irak meselesi için çıkan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Çıldır Muharebesi</span>

Çıldır Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti orduları arasında 9 Ağustos 1578'de Çıldır'da yapılan ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan askerî çarpışmadır.

<span class="mw-page-title-main">1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1578-1590 yılları arasında yapılmış savaş

1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında tüm Kafkaslar ile Güney Azerbaycan'da cereyan eden ve Osmanlıların zaferiyle sonuçlanan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Samtshe Atabeyliği</span>

Samtshe Atabeyliği ya da Samtshe-Saatabago, Samtshe Prensliği olarak da bilinir, Gürcistan'ın Zemo Kartli bölgesinde hüküm sürmüş Orta Çağ Gürcü prensliğidir. 1268'de kurulan prenslik 1334 yılından itibaren "atabagi" unvanı taşıyan Gürcü hükümdarlar tarafından yönetilmiştir. En geniş sınırlara sahip olduğu dönemde sınırları Taşiskari’den Erzurum’a kadar uzanan Samtshe-Saatabago, Cavaheti’nin bir kısmı ile Eruşeti, Kola, Artaani, Acara, Tao, Klarceti ve Şavşeti bölgelerinden oluşuyordu. Osmanlıların eline geçtikten sonra Çıldır Eyaleti’ne dönüştürülen bölge, 1574 ve 1595 tarihli Osmanlı kayıtlarında Gürcistan Vilayeti olarak adlandırılmıştır.

I. Abbas'ın Kaheti ve Kartli seferleri, Safevi Şahı I. Abbas'ın, Osmanlı-Safevi Savaşı (1603-18) sırasında Doğu Gürcü vasal krallıkları olan Kartli ve Kaheti'de 1614-1617 yılları arasında yürüttüğü dört seferdir. Seferler, I. Abbas'ın eskiden en sadık Gürcü gulamları olan Kartli Kralı II. Luarsab ve Kaheti Kralı I. Teymuraz tarafından gösterilen itaatsizliğe ve ardından çıkarılan isyana bir yanıt olarak başlatıldı. Tiflis tamamen yakıp yıkıldı, ayaklanma bastırıldı, 100.000 kadar Gürcü katledildi ve 130.000 ila 200.000 kişi İran'a sürgün edildi. Bunun sonucunda Kaheti ve Kartli geçici olarak İran egemenliği altına alındı.

<span class="mw-page-title-main">I. Simon</span> 1556dan 1569a ve 1578den 1599a kadar Gürcü Kartli kralı

I. Simon ya da diğer bir bilinen adıyla Svimon, 1556–1569 ve 1578–1599 yılları arası hüküm süren Gürcü Kartli kralıdır. İlk yönetim süresi boyunca Gürcistan'daki Safevi hâkimiyetine karşı savaştı. 1569'da Safeviler tarafından esir alındı ve dokuz yıl boyunca esaret altında kaldı. 1578'de serbest bırakıldı ve Kartli'de yeniden başa geçti. Bu dönemde, Gürcistan'ın Osmanlı hâkimiyetine karşı bir İran tebaası olarak savaştı. 1599'da Simon, Osmanlılar tarafından esir alındı ve esaret altında öldü. 1557'den 1569'a kadar Mahmud Han ve 1578'den 1599'a kadar Şahnavaz Han olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Koyungeçidi Muharebesi</span>

Koyungeçidi Muharebesi, 9 Eylül 1578'de Osmanlı Devleti ile Safevî Devleti arasında yapılan ve Osmanlıların zaferiyle biten meydan savaşı.

<span class="mw-page-title-main">I. Luarsab</span> Gürcü Kartli Krallığının kralı

I. Luarsab Bagrationi hanedanından, 1527'den 1556'ya veya 1534'ten 1558'e kadar Gürcü Kartli Krallığı'nın kralı.

<span class="mw-page-title-main">Alvar Muharebesi</span>

Alvar Muharebesi ya da Alivar Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre, Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu 21 Eylül 1585'te Hamza Mirza komutasındaki Safevî ordusunu mağlup ederek 25 Eylül 1585'te Tebriz'i ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Kuşatması (1585)</span>

Tebriz Kuşatması, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre, Özdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Safevîlerin eski başkenti Tebriz'i 23-25 Eylül 1585'te kuşatarak zaptetmesiyle sonuçlanan askerî çarpışma.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Kuşatması (1585-1586)</span>

Tebriz Kuşatması, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre. Safevî ordusu 25 Eylül 1585 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu'nun ele geçirdiği eski başkenti Tebriz'i geri almak amacıyla kenti 10 ay boyunca kuşattıysa da kaleyi zaptedemediği gibi, 1586 yazında Osmanlı ordusunun bölgeye yeniden gelme ihtimali üzerine kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Salmas Muharebesi (1616)</span>

Salmas Muharebesi, 1615-1618 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Urmiye Kuşatması (1731)</span>

Urmiye Kuşatması, 1730-1732 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Van Kuşatması (1633)</span>

Kuskunkıran Muharebesi, 1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Şenbigazan Muharebesi</span>

Şenbigazan Muharebesi ya da Şenb-i Gazan Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı esnasında 28 Ekim 1585'te Osmanlı ve Safevî güçleri arasında yaşanan muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Mayan Muharebesi</span>

Mayan Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

I. Tahmasb'ın Gürcistan seferleri - Safevi imparatorluğunun ikinci hükümdarı I. Tahmasb'ın Günümüz Gürcistan topraklarında bulunan Kartli ve Kaheti krallıklarının topraklarına yaptığı seferler olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Tiflis Kuşatması (1579)</span>

Tiflis Kuşatması, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre.

Büyüksu Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda ve Osmanlı-Gürcü mücadelesinde evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.