İçeriğe atla

Nahid Sırrı Örik

Nahid Sırrı Örik
Doğum22 Mayıs 1895
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm18 Ocak 1960 (64 yaşında)
İstanbul, Türkiye
MeslekHikâye, roman, oyun yazarı
MilliyetTürkiye Türk
Etkiledikleri

Nahid Sırrı Örik (d. 22 Mayıs 1895 - ö. 18 Ocak 1960) Türk hikâye, roman ve oyun yazarı.

Hayatı

Divan sahibi Oltili Ahmet Nafiz Paşa'nın torunu ve Hukuk Mektebi hocası, rüsûmât müdir-i mütercimi, Şûrâ-yı Devlet Âzâsı, Shakespeare'den iki oyun çevirmiş Gürcü asıllı[2][3] Hasan Sırrı Bey'in oğlu olan Nahid Sırrı Örik, 22 Mayıs 1895 tarihinde İstanbul'da doğdu. Özel dersler aldıktan sonra Beşiktaş'taki Âfitab-ı Maarif Rüşdiyesi'nde okudu ve mezun oldu. Sırayla bir İngiliz, bir Fransız Mektebine devam etti. Galatasaray Mekteb-i Sultani'sine girdi. Ancak hiçbirini tamamlamadı. Bir müddet Mekteb-i Hukuk'un derslerine katıldı ve burayı da yarım bıraktı (1913).

I. Dünya Savaşı'nın ikinci yılında yurt dışına çıkarak Tiflis, Berlin, Paris, Viyana, Roma ve Kopenhag vd. Batı kentlerinde yaşayan Nahid Sırrı, Cumhuriyet'in ilânını takiben 1928 yılında Türkiye'ye geri döndü. Döndükten hemen sonra Cumhuriyet gazetesinde yazmaya başladı. Ardından Ankara'ya yerleşti ve Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'nda çevirmen olarak işe girdi. Ankara'da 1933 yılında Yaşar Nabi ile birlikte Varlık Dergisi'ni çıkardı. Aynı yıl babasının vefatının ardından İstanbul'a döndü. Hayatının sonuna kadar çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı yapmayı sürdüren Nahid Sırrı'nın Anadolu gezileri sırasında yazdığı makaleleri de farklı dergi ve gazetelerde yayımlandı.

18 Ocak 1960 tarihinde İstanbul'da öldü.

Tarzı

Nahid Sırrı Örik eserlerinde bazı konulara özel olarak değinmiştir. Bunlardan biri siyasi güçler ve bunları elde etme çalışmaları, hırslardır.

Örik özellikle tarihe çok düşkündür. Tarihi anlatırken yalı, konak betimlemelerini ve kadın karakterini çok başarılı yansıtmıştır. Tarihe bu kadar bağlı kalması ve zaman zaman övercesine betimlemesi, Örik'in Osmanlı geçmişini geride bırakmaya çalışan bir toplum tarafından ve bu toplumun edebiyatçıları tarafından geri plana atılmasına neden olur. Bunda eşcinsel kimliği de etkili olmuştur. Yusuf Ziya Ortaç kendisi hakkında "Kırıtarak gelirken uzaktan Nahid Sırrı / Sanırım pantolonlu ceketli bir kız gelir" diye yazmıştır.

Etkileri

Nahid Sırrı Örik, Selim İleri'yi çok etkilemiştir. Yazar, "Cemil Şevket Bey, Aynalı Dolaba İki El Revolver" romanındaki erkek karakteri Örik'ten esinlenerek yaratmıştı. Bahriye Çeri ise kendisi hakkında "Bir Cihan Kaynanası: Nahid Sırrı Örik" adlı bir kitap yayınlamıştır. "Eve Düşen Yıldırım" adlı eseri Show Tv tarafından diziye uyarlanmıştır.

Kemal Bekir, Örik'in Sultan Hamid Düşerken isimli romanını 1976 yılında Düşüş ismiyle oyunlaştırmıştır. Eser, 2002 yılında Ziya Öztan tarafından Abdülhamit Düşerken adıyla filme çekilmiştir. 2009'da Zeki Demirkubuz tarafından Kıskanmak isimli romanı aynı isimle çekildi. Nergis Öztürk, bu filmdeki Seniha rolüyle 46. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde en iyi kadın oyuncu ödülünü kazandı.

Eserleri

Hikâye Kitapları

  • Kırmızı ve Siyah (1929)
  • San'atkârlar (1932)
  • Eski Resimler (1933)
  • Eve Düşen Yıldırım (1934)
  • Kırmızı ve Siyah

Romanları

Oyunlar

  • Sönmeyen Ateş (1933)
  • Muharrir (1934)
  • Alınyazısı (1952)

İnceleme

  • Edebiyat ve Sanat Bahisleri (1932)
  • Tarihi Çehreler Etrafında (1933)
  • Roman ve Hikâye Hakkında Bir Kalem Denemesi (1933)
  • Hayat ile Kitaplar (1956)

Gezi Notları

  • Anadolu (1939)
  • Bir Edirne Seyahatnamesi (1941)
  • Kayseri-Kırşehir-Kastamonu. (1955)

Hatıraları

  • Eski Zaman Kadınları Arasında (1958)

Ayrıca bakınız

  • MEB 100 Türk Edebiyatçısı

Kaynakça

  1. ^ Özgül, M. Kayhan. Yine Yeniden. (Nahid Sırrı Örik'in San'atkârlar isimli kitabının önsözünden). Oğlak Yayınları, 2009. Sayfa 24. ISBN 978-975-329-641-0.
  2. ^ Ayfer Yılmaz, Nahit Sırrı Örik: hayatı, sanatı, eserleri 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ürün Yayınları, 2006, ISBN 9756083247, 9789756083246, p. 485.
  3. ^ Nahid Sırrı, Eski zaman kadınları arasında 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Oğlak, 1995, ISBN 9753290357, 9789753290357, p. ?.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Hamdi Tanpınar</span> Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçii

Ahmet Hamdi Tanpınar ; Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Reşat Nuri Güntekin</span> Türk roman, öykü ve oyun yazarı

Reşat Nuri Güntekin, Milli Edebiyat Döneminde önemli bir yeri olan Çalıkuşu, Yeşil Gece, Yaprak Dökümü ve Anadolu Notları gibi eserlere imza atmış Türk roman, öykü ve oyun yazarıdır. Müfettişlik görevi ile Anadolu'da gezdiği için Anadolu insanını yakından tanımıştır. Eserlerinde Anadolu'daki yaşamı ve toplumsal sorunları ele almış; insanı insan-çevre ilişkisi içinde yansıtmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Seyfi Orhon</span> Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı

Orhan Seyfettin Orhon, Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Halid Ziya Uşaklıgil</span> Türk romancı ve yazar (1866–1945)

Halid Ziya Uşaklıgil, Servet-i Fünûn ve cumhuriyet dönemi Türk romancı ve yazar. Bâzı edebî yazılarını Hazine-i Evrak dergisinde Mehmet Halid Ziyaeddin adıyla yayımlamıştır.

Ziya Osman Saba, cumhuriyet dönemi şair ve yazarı. Yedi Meşaleciler Hareketi'nin kurucularındandır. Şair olarak ün kazanan edebiyatçı, küçük hikâye türünde de eserler verdi.

<span class="mw-page-title-main">Selim İleri</span> Türk yazar, senarist, eleştirmen

Ali Selim İleri, Türk yazar, senarist, eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Rahmi Gürpınar</span> Türk yazar, politikacı ve gazeteci

Hüseyin Rahmi Gürpınar, Türk romancı ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Mithat Cemal Kuntay</span> Türk yazar, şair ve hukukçu

Mithat Cemal Kuntay, Türk yazar, şair ve hukukçu. Yazdığı vatanseverlik şiirleri onu Türk edebiyatının en tanınmış hamaset şairlerinden birisi yaptı. Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılış dönemini konu edinen, Üç İstanbul (1938) adlı ilk ve tek romanı ile ünlendi. Biyografi yazarlığı yönüyle de tanındı.

<i>Abdülhamid Düşerken</i>

Abdülhamid Düşerken, Nahid Sırrı Örik'in Sultan Hamid Düşerken adlı kitabından uyarlanmış, 2002 yapımı Ziya Öztan filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Rasim</span> Türk yazar, gazeteci, tarihçi, milletvekili (1864 - 1932)

Ahmet Rasim, Türk yazar, gazeteci, tarihçi, milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Aka Gündüz</span> Türk yazar, gazeteci ve siyasetçi (1886 - 1958)

Aka Gündüz,, Türk yazar, gazeteci ve siyasetçi.

Sultan Hamid Düşerken Nahid Sırrı Örik tarafından 1947'de yazılmış bir tarihi romandır.

<span class="mw-page-title-main">Safveti Ziya</span>

Safveti Ziya, Türk roman ve hikâye yazarıdır.

<i>Kıskanmak</i> (roman) Nahid Sırrı Örik romanı

Kıskanmak, Nahid Sırrı Örik'in ilk kez 1946 yılında basılan ilk romanı. 19. yüzyıl Fransız edebiyatından Gustave Flaubert, Honoré de Balzac ve Stendhal gibi yazarların romanlarına benzer tema ve tarza sahip olan eser, baş karakteri Seniha'nın duyduğu kıskançlığı ve kendisini çirkin algılamasını konu alır.

<i>Kıskanmak</i> (film) film

Kıskanmak, 2009 yapımı Zeki Demirkubuz filmidir. Nahid Sırrı Örik'in aynı adlı romanından uyarlandı. 1930'lu yıllarda Zonguldak'ta geçen film, Safranbolu'da çekildi. Filmin ilk gösterimi Antalya Film Festivali'nde yapıldı.

Örikağasızade Hasan Sırrı Bey II. Abdülhamid döneminde yetişen ve kırk yıla yakın devlet hizmetinde bulunmuş idareci ve eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Ziya Şakir Soku</span>

Ziya Şakir Soku,, Türk gazeteci, tarihçi, yazar.

100 Türk Edebiyatçısı, 59. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti döneminde Millî Eğitim Bakanlığının (MEB) ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilere hem Türk Dili ve Edebiyatı dersi müfredatı ile ilişkilendirilerek yazarların kitaplarının okutulması hem de boş zamanlarını değerlendirmek üzere öncelikle başvurabilecekleri yazarların kaynak eserleri olarak tavsiye edilmesi için derlenmiş Türk yazarlar listesidir.

Bahriye Çeri, Türk edebiyat araştırmacısı.

Dilpesend Kadınefendi Osmanlı Padişah II. Abdülhamid beşinci eşi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.