İçeriğe atla

Naftali kabilesi

Antik İsrail

Naftali kabilesi (İbranice: נַפְתָּלִי, Naftali, Anlam:Mücadelem), Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

M.Ö. 1200'lü yıllarda Kenan topraklarının fethinden sonra[1] Yeşu[2] bu toprakları on iki kabile arasında bölüştürdü. Naftali kabilesi, Taberiye Gölü'nün hemen batısında Yukarı ve Aşağı Celile bölgesine yerleştirildi. Batısında Aşer kabilesi, kuzeyinde Dan kabilesi[3] güneyinde ise Zebulun ve İssakar kabileleri vardı. Doğu sınırının Şeria nehri olduğu bu kabilenin en önemli şehri Hasor'du.

Taberiye Gölü'nün kıyısında bulunan bu kavmin verimli topraklarını Josephus doğa'nın ihtirası ve dünyevi cennet olarak tasvir eder.[4] Şam'dan Sur ve Akka şehirlerine giden doğal geçitler de bu kabilenin elinde bulunuyordu.[5]

Yeşu'nun Kenan topraklarını fethinden M.Ö. 1050 yılında kurulan Birinci İsrail Krallığı'na kadar geçen sürede İsrail kabileleri konfederasyon halinde varlıklarını sürdürüyordu ve Naftali kabilesi de bu konfederasyonun bir parçasıydı. Merkezi bir hükûmet olmadığı için kriz dönemlerinde insanlar Hakimler tarafından yönetiliyordu. Filistlerin artan istila tehditleri karşısında İsrail kabileleri güçlü merkezi bir monarşi sistemine geçtiler. Benyamin kabilesinden Şaul[6] birleşik monarşinin ilk kralıydı.

Şaul'un ölümünden sonra bütün kabileler Şaul'un hanedanlığına sadık kalıp onun oğlu İşboşeth'i kral olarak görmelerine rağmen Yehuda kabilesi kendi krallarını David olarak seçti. İşboşeth'in ölümünden sonra diğer kabileler de Davud'un altında birleşti. Davud'tan sonra kral Süleyman oldu. Süleyman'ın ölümünden sonra M.Ö. 930'da onun oğlu Rehoboam başa geçti; Yehuda ve Benyamin kabileleri ise Yehuda Krallığı altında Davud hanedanlığına sadık kaldı fakat kuzeydeki kabileler Davud hanedanlığından ayrılıp İkinci İsrail Krallığı'nı kurdu. İkinci İsrail Krallığının ilk kralı olan Jeroboam Efraim kabilesindendi.

Asurlular tarafından M.Ö. 723'te yıkılana kadar krallığın bir parçası olan bu kabile bu tarihten sonra Kayıp On Kabileden biri olmuştur.

Kökeni

Oniki kabile ve toprakları

Tora'da anlatıldığına göre Naftali kabilesi, Yakup'un Rahel'in hizmetçisi Bilha'dan olan iki oğlundan biri olan Naftali'dan gelir (diğer oğul Dan'dır).[7]

Karakter

askerî geçmişi bulunan Naftali kabilesi Debora'nın Ezgisinde Zebulunla birlikte Sisera'ya karşı savaştığı anlatılır.[8][9]

Akıbeti

Kuzey İsrail Krallığıyla Yehuda Krallığı arasındaki savaşlar sonucunda Aram-Şam kralı Ben-Hadad Yehuda kralı Asa adına Naftali'yi yok etti.

Tora'daki tasvirlere dayanarak Naftali kabilesi için geyik simgesi kullanılır.

Kaynakça

  1. ^ Kitchen, Kenneth A. (2003), "On the Reliability of the Old Testament" (Grand Rapids, Michigan. William B. Eerdmans Publishing Company)(ISBN 0-8028-4960-1)
  2. ^ Bazı kaynaklarda Türkçeye Yuşâ olarak tercüme edilmiştir
  3. ^ Dan kabilesi haritada Efraim kabilesinin batısında yer almasına rağmen sonradan Naftali kabilesinin kuzeyine göç etmiştir. Detaylı bilgi için bkz:Dan kabilesi
  4. ^ This article incorporates text from the 1901–1906 Jewish Encyclopedia, a publication now in the public domain.
  5. ^ G. A. Smith, "The Historical Geography of the Holy Land,"
  6. ^ "1.Samuel 9:1-2". 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2009. 
  7. ^ "Yaratılış 30:4-8". 27 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2009. 
  8. ^ "Hakimler 5:18". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2009. 
  9. ^ "Hakimler 4:10". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2009. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yehuda Krallığı</span>

Yehuda Krallığı, Yakup'un 12 oğlundan biri olan Yehuda'nın, Güney Levant'ta kurduğu Yehuda kabilesinin gelişip monarşi sistemine dönüşmesi ile oluşmuş bir Demir Çağı krallığı. Birinci dönemde, Tevrat'a göre İsrail Krallığı'nın kralı Şaul'un ölümüyle Yehuda topraklarında bir krallık oluştu ve bu krallığın başında Yehuda kabilesinin lideri Davud geçti. Yedi yıl Yehuda'nın krallığını yaptıktan sonra İsrail Krallığını tekrar bir araya getirdi ve başkenti Kudüs yaptı. İkinci dönem ise Yehuda Krallığı dendiğinde akla ilk gelen dönemdir. MÖ 930'da Birleşik İsrail Krallığı ikiye bölündü. Davud'un torunu Rehoboam'ı kendilerine kral olarak seçmek istemeyen kuzeydeki on kabile kendi (ikinci) İsrail Krallığını oluşturdu ve güneydeki iki kabilenin krallığını yapan Rehoboam Yehuda Krallığı'nın lideri oldu. Bazen bölünmeden sonraki İsrail Krallığı'na Kuzey Krallığı Yehuda Krallığı'na da Güney Krallığı denir. Yehuda'nın varlığı MÖ 587 yılında II. Nebukadnezar önderliğindeki Babil İmparatorluğu'nun Kudüs Kuşatması ile son bulmuştur. Babillilerin bölgeyi fethiyle birinci Tapınak yıkıldı ve Yahudiler bölgeden sürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Kayıp On Kabile</span> Neo-Asur fethinden sonra İsrail Krallığından sürgün edilen kabileler

Kayıp On Kabile, 12 İsrailoğlu kabilesinden 10'unun Neo-Asur İmparatorluğu tarafından köleleştirildiği veya öldürülüp yok edildiği düşünülen olaydır. Olaydan sonra bu on kabilenin ve bu kabilelerde yaşayan İbranilerin varlığı son buldu. On İsrailoğlu kabilesi sırasıyla şunlardır: Reuben, Şimon, Dan, Naftali, Gad, Aşer, İssakar, Zebulun, Menaşe, Yusuf. Günümüze kadar gelmiş İbranilerin tümü ya Yehuda kabilesinden (Yahudiler) ya da Levi kabilesinden gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (birleşik monarşi)</span> Birleşik monarşili İsrail devleti

Birleşik İsrail Krallığı Tanah'ta anlatıldığı üzere İsrail topraklarında MÖ 1050 ve MÖ 930 yılları arasında var olmuş bir birleşik monarşiydi.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">Yehuda kabilesi</span>

Yehuda kabilesi, gelecekte Yehuda Krallığı'na dönüşecek olan Yakup'un oğlu Yehuda tarafından kurulan bir İsrailoğlu kabilesi. Yakup'un oğulları tarafından kurulan toplam On İki İsrail Kabilesi'nden biri olan Yehuda kabilesi, ismini kurucusu Yehuda'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Benyamin kabilesi</span> Torada adı geçen On İki İsrail Kabilesinden birisi

Benyamin kabilesi Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Efraim kabilesi</span>

Efraim kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir. Menaşe kabilesi ile birlikte Yosef Hanedanlığını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Menaşe kabilesi</span>

Menaşe kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir. Efraim kabilesi ile birlikte Yosef Hanedanlığını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Ruben kabilesi</span>

Reuben kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Şimon kabilesi</span>

Şimon kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">İssakar kabilesi</span>

İssakar kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Zebulun kabilesi</span> Kabile

Zebulun kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Dan kabilesi</span>

Dan kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gad kabilesi</span> Torada adı geçen On İki İsrail Kabilesinden biri

Gad kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Aşer kabilesi</span>

Aşer kabilesi, Tora'da adı geçen On İki İsrail Kabilesi'nden biridir.

İsrail'in On İki Kabilesi İbrani Kutsal Kitabı'na göre, İncil patriği Yakup'un torunlarıdır. Yakup, Yakup'un eşleri Leah ve Rachel, Yakup'un cariyeleri Bilhah ve Zilpah ve Yakup'un on iki oğlu toplu olarak İsrail ulusunu oluştururlar. Modern bilimde 12 sayısının, kuruluş mitinin sembolik bir parçasını ifade etmesi daha muhtemel olduğu düşünülerek, on iki İsrailli kabilenin var olup olmadığı konusunda şüpheler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Rehav'am</span>

Tevrat'a göre Rehoboam önce Birinci İsrail Krallığı'nın, MÖ 931'deki bölünmeden sonra da güneydeki Yehuda Krallığı'nın kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">I. Yarovam</span>

Jeroboam, riyb (uğraşan) ve 'am (halk) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuş "insanlar için uğraşan" veya "halkın haklarını savunan" anlamına gelen bir isimdir. Kuzeydeki on kabilenin Rehoboam'a karşı ayaklanıp İsrail Krallığı'ndan ayrılarak kurdukları Kuzey İsrail Krallığı'nın ilk kralıydı. Hükümdarlığı 22 yıl sürdü. Hükümdar olduğu tarihler William F. Albright'a göre MÖ 922 - MÖ 901 ve Edwin R. Thiele'ye göre MÖ 931 - MÖ 910'dur.

<span class="mw-page-title-main">İşboşet</span>

İşboşet, Aşbaal veya İşbaal, Tanah'ta adı geçen krallardan biridir. ~MÖ 1047'de doğan İşboşet, Kral Şaul'un dört oğlundan biri olup annesi Ahimaaz'ın kızı Ahinoam'dır. Şaul'un ve üç erkek kardeşinin Gilboa Dağı Savaşı'nda ölmesinin ardından, İsrail'in on iki kabilesini içinde barındıran İsrail Krallığı'nın ikinci kralı olarak seçildi.

Elohist (E), belgesel hipotezde anlatılan Tora'nın dört kaynağından biridir. Kaynağın ismi Tanrı için kullanılan Elohim'den gelir. Tanrı, Yahvist (J) kaynağa kıyasla daha az insansıdır.