İçeriğe atla

Nadir Nadirov

Nadir Nadirov (d. 6 Ocak 1932; Sederek, Nahçıvan ÖSSC - ö. 24 Ağustos 2021), Kazakistanlı Kürt mühendis. Sovyetler Birliği'nde Kürtler konulu çalışmalarıyla ve araştırmalarıyla ses getirdi.

Nadir Nadirov Nahçivan'da doğdu ve ailesi 1933 yılında Kazakistan'a göç ettirildi.[1] Kazakistan'da Kürt Derneği (Berbang) başkanlığı ve Kazakistan Mühendislik Akademisi'nin ilk başkan yardımcılığı görevini üslendi.[2] Aynı zamanda Neft bilim merkezinin direktörü görevi yürüttü. 1992 yılında, 1930'lu ve 1940'lı yıllarda eski Sovyetler Birliği'nde Kürtlerin toplu olarak sınır dışı edilmesinin tarihi bilgileriyle ilgilendi ve bulgularını halka açtı.[3] Profesör unvanına sahip olan Nadirov Kazakistan'da "bilimin mareşali" ilan edildi.[4]

2010'lu yıllarda Kazakistan Cumhurbaşkanı danışmanı görevinde bulundu.[5]

Kitapları

  • N.K. Nadirov, A.P. Popov, Protein from Petroleum, U.S. Joint Publications Research Service, Springfield, Virginia, 1974.
  • N.K. Nadirov, N. S. Nametkin, Podsolevye nefti Prikaspiĭskoĭ vpadiny, 302 pp., Izdvo Nauka Kazakhskoi SSR, 1983. (Rusça)
  • N.K. Nadirov, N. Markovich, Токоферолы и их использование в медицине и сельском хозяйстве, 334 pp., 1991.
  • N.K. Nadirov, Kurds of Kazakhstan, 556 pp., 2003 (Rusça).
  • N.K. Nadirov, Tengiz: more nefti, more problem, 2003, 9965-405-08-5.

Kaynakça

  1. ^ Susan Meislas, Kurdistan, In the Shadow of History, s. 388, Random House, 1997, ISBN 0-679-42389-3
  2. ^ Kurdish Diaspora: present and future
  3. ^ Israel W. Charny, The Widening Circle of Genocide, Transaction Publishers, 1994, ISBN 1-56000-172-0, s. 170
  4. ^ "Dünyaya Dağılan Bir Toplum Olarak Kürtler" (PDF). SDAM. 8 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2020. 
  5. ^ "Asimder Genel Başkanı Gülbey: "Pkk Ermenistan ve Kazakistan'da Örgütleniyor"". Haberler.com. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nursultan Nazarbayev</span> Kazakistan Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Nursultan Äbişulı Nazarbayev ;, Kazak siyasetçi ve devlet adamı. Kazakistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı. 24 Aralık 1990'da başladığı cumhurbaşkanlığı görevinden 19 Mart 2019'da istifa etti. Günümüzde Türk Devletleri Teşkilatı ömür boyu onursal başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu Devlet Marşı</span>

Rusya Federasyonu Devlet Marşı, Rusya'nın resmî devlet marşı. Bestesinde, Aleksandr Aleksandrov'a ait Jit stalo luçşe ve Bolşevik Parti Marşı'ndan uyarlanan Sovyetler Birliği Marşı'nın müziği, güftede ise Sovyet marşının söz yazarı Sergey Mihalkov'un yeniden yazdığı sözler kullanılmıştır. Sovyetler Birliği Marşı, 1944 yılından itibaren "Enternasyonal" marşının yerine resmî marş olarak kullanılmaya başlandı. Marş, 1956-1977 yılları arasında destalinizasyon politikaları nedeniyle sözsüz, sadece enstrümantal çalındı. 1977 yılında eski Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'e atıf yapan sözler çıkartıldı, yine Mihalkov tarafından yazılan komünizmin ve II. Dünya Savaşı'nın zaferlerine vurgu yapan sözlerle değiştirilerek kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Devlet Marşı</span> Ulusal marş

Sovyetler Birliği Marşı, 15 Mart 1944'te Enternasyonal marşı yerine kabul edilmiştir. Sözler Sergey Mihalkov ve El-Registan (Эль-Региста́н) takma adıyla bilinen Gabriel Arkadiyeviç Ureklyan tarafından yazılmış, müzik Aleksandr Aleksandrov (1883-1946) tarafından bestelenmiştir. Sovyet askerlerinin, Enternasyonal'in uluslararası hareketi öven sözleri yerine Sovyetler Birliği'ne adanmış başka bir marş isteği üzerine ortaya çıktığı sanılır. Marşın aslı Bolşevik Partisi Marşı'na dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği başbakanları listesi</span> Vikimedya madde listesi

Sovyetler Birliği Başbakanı, Sovyetler Birliği'ndeki hükûmet başkanının resmi olmayan adıdır. Bu makamın resmi adı, farklı yıllarda farklı şekilde olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği liderleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sovyetler Birliği'nin yaklaşık yetmiş yıllık tarihinin hiçbir döneminde ülkenin resmî bir lideri olmadı ve devlet başkanı de facto olarak yöneticilik yaptı, çünkü ülkedeki siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem pratikte üst düzey liderler bulunmaktaydı ve bu liderlerin genellikle Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreterliği makamları vasıtasıyla sorumlukları ve yetkileri bulunurdu. Devletin kuruluşunda Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) öncü parti ilkesine uygun olarak devletin ana yönetim organı olarak konumlandı ve bu durum Sovyet Anayasası 6. maddesi ile anayasal olarak koruma altına alındı. Böylelikle SBKP toplumunda öncü rolü oynayan parti olarak tek parti yönetimi ile devlet yönetiminde söz sahibi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Cumhuriyeti Devlet Marşı</span>

Belarus Cumhuriyeti Devlet Marşı veya şarkı sözlerinin ilk kısmının kullanıldığı resmî olmayan adıyla Mı, Byelarusı, Belarus'un devlet marşıdır. Ülkenin devlet sembolleri arasında yer alır. Marş ilk olarak 1940'lı yıllarda yazıldı ve 1955'te Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde kullanılmak üzere kabul edildi. Marşın müziği Nestser Sakalouski tarafından bestelendi, sözleri Mihas Klimkoviç tarafından yazıldı. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonraki dönemde 1995'ten 2002'ye kadar marşı resmi törenlerde sözsüz olarak Sakalouski tarafından bestelenen müzikle birlikte kullanılmaya devam etti. Klimkoviç ve Uladzimir Karızna tarafından yazılan yeni şarkı sözleri, 2 Temmuz 2002'de yayınlanan devlet başkanlığı kararnamesiyle kabul edilirken, Belarus ile olan tarihi bağlantılarından dolayı bestede değişikliğe gidilmedi. Bu açıdan Belarus, Rusya, Özbekistan ve Tacikistan ile birlikte Sovyet marşlarının müziğini kullanımdan kaldırılmadan devam eden eski Sovyet ülkelerinden biridir.

Kürt siyasi hareketi ya da Kürt özgürlük hareketi, Türkiye, Irak, Suriye ve İran topraklarında, Kürdistan olarak anılan jeokültürel bölgede yaşayan Kürtlerin anadilde eğitim, self determinasyon, özerklik ya da bağımsız devlet gibi politik taleplerini gerçekleştirmek için mücadele veren hareketin genel adı olarak kullanılır. Bu talepler yasal zeminde demokratik olarak tartışıldığı gibi silahlı olarak Marksist-Leninist çizgide gerçekleştirilmeye de çalışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ardahan Okrugu</span>

Ardahan Okrugu, Rus İmparatorluğu'nun 1878-1918 yılları arasında Kars Oblastı'na bağlı bir idari bölümdü. Okrugun merkezi Ardahan kasabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Basov</span>

Nikolay Gennadiyevich Basov, Sovyet fizikçi ve eğitmendir. Lazer ve maser'in gelişmesini sağlayan kuantum optiği alanındaki temel çalışmalarından dolayı, Basov 1964 yılında Nobel Fizik Ödülünü Alexander Prokhorov ve Charles Hard Townes ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Bakanlar Konseyi</span>

Sovyetler Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Bakanlar Konseyi veya Soviet of Ministers teriminden İngilizce kısaltmayla Sovmin, Sovyetler Birliği'nin 1946-1991 yılları arasındaen üst düzey yürütme ve idari organını oluşturan de jure hükûmeti. 1977 Anayasası uyarınca Bakanlar Konseyi Başkanı aynı zamanda hükûmet başkanı idi. Bakanlar Konseyi Başkanı'nın görevleri birinci dünya ülkelerindeki başbakanla eşdeğerdi. Buna karşın siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Podgorni</span>

Nikolay Podgorni,, Ukrayna asıllı Bolşevik lider, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ordîxanê Celîl</span>

Ordîxanê Celîl Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti doğumlu Sovyet Kürdü yazar ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Têmûrê Xelîl</span>

Têmûrê Xelîl, Yezidi Kürt gazeteci, yazar ve tercüman. İsveç'te yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kürtler</span>

Sovyetler Birliği'nde Kürtler, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kürt kişi veya grupları betimler.

Sovyetler Birliği'ndeki Kürtlerin sürgünü Sovyetler Birliği yaşayan bazı Sovyet Kürtlerinin göç ettirilmesi olayıdır. 1937 yılında bazı Ermenistan Kürtleri ile Azerbaycan Kürtleri, 1944 yılında da bazı Gürcistan Kürtleri Kazakistan SSC'ye, Kırgızistan SSC'ye ve Orta Asya'ya göç ettirildi. 1937 yılındaki göçe sebep olarak; Sovyet sistemi karşıtlığı, sosyal ve ekonomik ilişkilerinde şeyhlik, seyyidlik, kan davası gibi geleneklerin varlığıyla birlikte ataerkil ilişkilerden kaynaklı zengin ağaların hüküm sürmeye devam etmesi, kolhoz ve sovhoz sistemini aksatma gibi nedenler sayıldı. 1944'teki göçler için ise II. Dünya Savaşı döneminde kırsal bölgelerde yaşayan bazı Kürtlerin Türkiye'ye istihbarat ilgileri verdikleri gerekçesiyle Devlet Savunma Komitesi tarafından gerçekleştirildi.

Yekbûn, Sovyetler Birliği'nde Kürtler arasında kurulan ve Sovyetler Birliği sınırları içerisinde Kürt kültürünün özerk hale gelmesi ve bir Kürdistan otonomisi kurulması için faaliyet yürüten Kürt siyasi kuruluşu.

Sabotajcı Doktorlar veya Katil Doktorlar olarak da bilinen Doktorlar Komplosu, Sovyetler Birliği'nde dönemin bazı tanınmış Sovyet doktorlarının bir dizi Sovyet liderlerine komplo düzenlemek ve öldürmekle suçlandığı ceza davalarıdır. SSCB Devlet Güvenlik Bakanlığı'nın Siyonist komplo olarak tanımladığı bu olaylar bütünü kimi kaynaklarca antisemitizm dalgası olarak geçer. 1951–1953'te, Moskova'dan ağırlıklı olarak Yahudi bir grup doktor Sovyet liderlerine suikast düzenlemek için bir komplo kurmakla suçlandı. Buna daha sonra Siyonizm'in tehditlerinden bahseden ve medyada antisemitik karakter yayınları eşlik etti. Yahudiler ve Yahudi olmayanlar gibi birçok doktor, memur ve diğerleri işlerinden derhal görevden alındı ve tutuklandı. Stalin'in ölümünden birkaç hafta sonra, yeni Sovyet liderliği kanıt eksikliği olduğunu ve davanın düştüğünü söyledi. Kısa süre sonra olayın yalan olduğu ve aslında üretildiği açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Valentin Pavlov</span> Sovyet yetkilisi ve Rus bankacı (1937-2003)

Valentin Sergeeviç Pavlov ; 27 Eylül 1937 - 30 Mart 2003), Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rus bankacı olan bir Sovyet görevlisiydi. Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olan Moskova şehrinde doğdu. Pavlov siyasi kariyerine 1959'da Maliye Bakanlığı'nda başladı. Daha sonra Brejnev döneminde, Devlet Planlama Komitesi'nin Mali Dairesi başkanı oldu. Pavlov, Mihail Gorbaçov Dönemi'nde Devlet Fiyatlar Komitesi Başkanlığına atandı ve daha sonra Nikolay Rıjkov'un ikinci hükûmetinde Maliye Bakanı oldu. Sovyetler Birliği Başbakanı olarak Rıjkov'un yerine hükûmet başkanı olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Alaş Otonomu</span>

Alaş Otonomu 1917 ile 1919 yılları arasında, bugünkü Kazakistan Cumhuriyeti topraklarında bulunan bir Kazak devletiydi. Başkenti Semey, daha sonra "Alash-qala" olarak biliniyordu.

Kazakistan Bilimler Akademisi, Kazakistan'ın en yüksek bilimsel kuruluşudur. Bilimler Akademisi, SSCB Bilimler Akademisi'nin Kazakistan şubesi olarak 1 Haziran 1946'da kurulmuştur. Merkez ofisi Almatı'dadır.