İçeriğe atla

Nadajlı Sarı Abdurrahman

Nadajlı Sarı Abdurrahman, 1602'de düşüncelerinden dolayı idam edilmiş Osmanlı İslam alimidir.

Târîh-i Naîmâ ve d'Ohsson'un eserinde hakkında bilgi verilmektedir. Hammer'e göre, aslen Macar mühtedi ailesinden gelmektedir. Sarı lakabını taşıması da, kendisinin sarışın olduğu ifade ediyor olabilir. Naima onun Behram Paşa Medresesi'nde hariç payesiyle müderris olduğunu bildiriyor. D'Ohsson'a göre, "çok iyi yetişmiş", ne Müslümanlığa, ne de Hristiyanlığa inanan bir alimdi. Naîmâ onun bir "dinsiz" olduğunu söyleyerek Cennet ve Cehennem'i alaya aldığını, Kıyamet Günü'nü reddettiğini söylemektedir. Onu yargılayan mahkemenin üyelerinden Anadolu kazaskeri Esad Efendi'nin, dönemin vezîr-i âzamı Tırnakçı Hasan Paşa'ya yazdığı mektupta: Böyle zındık görmedim. demiştir. Mektubun sonunda "Zındıkın ise ba'de'l-ahz tevbesi makbul olmayup bi-lâ te'hîr katli vacip olmağla Şer'-i şerîf mûcebince katline hükm'olındı" (haşr ve neşri, cennet-cehennemi, sevap-cezayı inkâr ettiğini, alemin sonsuzluğuna ve alemde tabiat kanunları üstünde olaylar olamayacağına inanmış ve cezasını çekmiştir) diyerek, dine aykırı davranışları nedeniyle idamının uygun görüldüğünü anlatmıştır. Allah kavramını inkâr etmediği için Kazasker Esad Efendi onu mülhid diye değil, zındık olarak nitelemektedir. Naîmâ'nın kaydına göre 26 Ekim 1602 Cumartesi günü idama mahkûm edilmiş ve aynı gün Divan-ı Hümâyun'da boynu vurularak öldürülmüştür.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

Ahiret veya ahret, İslâm termonolojisinde ölümden sonra gidilecek yere verilen bir isim. Ahiret, Kur'an'ın İslâmî eskatolojinin önemli bir parçası olan Ahiret Hesaplaşması ile ilgili bölümlerinde defalarca bahsedilmektedir. Geleneksel olarak, Müslümanların altı temel inanç esaslarından biridir.

Çandarlı İbrahim Paşa veya Çandarlı İbrahim Çelebi, II. Bayezid saltanatında 1498-1499 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Çandarlılar ailesine mensup olup bu ailenin çıkardığı ön planda yer almış son ferttir.
II. Murad'a veziriâzamlık yapmış dedesi Çandarlı İbrahim Paşa'dan ayırmak için Çandarlı İkinci İbrahim Paşa şeklinde anılır.

Tarhuncu Sarı Ahmed Paşa IV. Mehmed saltanatında 20 Haziran 1652 - 21 Mart 1653 tarihleri arasında dokuz ay yirmi bir gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Benderli Ali Paşa,, II. Mahmud saltanatında 26 Mart 1821 - 30 Nisan 1821 tarihleri arasında bir ay üç gün Sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Yunan Ayaklanması'nı gizlice desteklediği gerekçesi ile 22 Nisan 1821'de Fener Patriği Grigoryos'un asılmasına ferman buyurmuştur. Ancak bu irade sonrasında 30 Nisan'da Kıbrıs'a sürülmüş ve idam edilmiştir. Tarihte padişah emri ile idam olunan 44. ve son Sadrazamdır.

Vakanüvis, Arapça vak'a ve Farsça nuvіs kelimelerinden gelen, zuhur eden olay, hadise ve durumları yazan manasına gelen ifadedir. Bazı söylem farklılıklarında ufak değişiklikle vākayinüvis olarak da geçer. Şehnâmeci ya da şehnâmenüvis de aynı manada kullanılan bir tabirken zamanla müesseseleşmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nda devrin olaylarını yazmakla görevlendirilen resmî devlet tarihçisine vakanüvis denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Musa Kazım Efendi</span>

Musa Kazım Efendi (1858–1920), Osmanlı Devleti'nin son yıllarında 4 kez şeyhülislamlık görevini üstlenmiş din adamı. Kendisi Nakşibendi'ydi. Ayrıca İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesiydi.

Abdullah Vassaf Efendi Osmanlı şeyhülislamı, divan şairi, ilim adamı ve hattat.

Hoca Sadeddin Efendi, Osmanlı tarihçi, devlet adamı.

Yıldız Mahkemesi, 27 Haziran- 29 Haziran 1881 tarihleri arasında Yıldız Sarayı'nın bahçesinde kurulan bir çadırda yapılan, Osmanlı padişahı Abdülaziz'i öldürmekle suçlanan sanıkların yargılandığı özel amaçlı bir mahkemeydi.

<span class="mw-page-title-main">Hariciye Nezâreti</span> Son dönem Osmanlı Hükümetlerinde devletin dış siyasetini yürüten kurum

Hariciye Nazırlığı ya da Hariciye Nezareti Son dönem Osmanlı Hükümetlerinde devletin dış siyasetini yürütmekle görevli, günümüzdeki Dışişleri bakanlığı'na karşılık gelen kurumdur. İstanbul'da günümüzde İstanbul Valiliği işlevini gören Babıali binasında sadrazamlıkla aynı binayı paylaşmıştır.

Mehmed Feyzullah Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris, şehzade hocası, padişah danışmanı.

<span class="mw-page-title-main">Kazasker Mustafa İzzet Efendi</span> Osmanlı hattatı (1801-1876)

Adaşı ve ustası olan bir diğer ünlü hattat Yeserizade Kazasker Mustafa İzzet Efendi ile karıştırılmamalıdır.

Mustafa Naîmâ ya da tam adıyla Halepli Mustafa Naîmâ Efendi,, Osmanlı tarihçisi, ilk resmî Osmanlı vakanüvisi. 17. yüzyıl Osmanlı tarihini ele aldığı Târîh-i Naîmâ ile bilinir.

Sadullah Sadi Efendi ; din alimi, şair, Sahn-ı Seman Medresesi'nde müderris, kadı, Osmanlı Devleti müftüsü/şeyhülislamı.

Hasan Fehmi Efendi Osmanlı Devleti 149. şeyhülislamı, kazasker, müderris.

Mehmed Esad Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris, Lehcetü'l-Lügat adlı sözlüğün yazarı.

Lari Mehmed Efendi veya Lari Mehmed Ağa, Osmanlı'da düşünceleri nedeniyle 1665'te idam edilmiş alimdir.

<span class="mw-page-title-main">Ebu İshak İsmail Efendi</span>

Ebû İshâk İsmail Efendi 18. asırda şeyhülislamlık vazifesi yapan Osmanlı din adamıdır.

Keçecizade İzzet Molla, 18. ve 19. yüzyılın dîvan şairlerinden olup divan şiirinin XIX. yüzyıldaki son temsilcilerindendir.

Mehmed Sadeddin Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.