Naciye Suman
Naciye Suman | |
|---|---|
| Doğum | 23 Nisan 1881 Üsküp, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 23 Temmuz 1973 (92 yaşında) |
| Meslek | Fotoğrafçı |
| Tanınma nedeni | İstanbul'da Türk Kadınlar Fotoğrafhanesinin kurucusu, ilk profesyonel Müslüman kadın fotoğrafçı |
| Çocuk(lar) | Nusret Suman |
Naciye Suman (Naciye Hanım) (d. 23 Nisan 1881, Üsküp – ö. 23 Temmuz 1973), Türk fotoğrafçı. İlk profesyonel Müslüman Türk kadın fotoğrafçıdır.[1]
Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde İstanbul'da "Türk Hanımlar Fotoğrafhanesi" adlı bir stüdyo açmıştır.
Heykeltıraş Prof. Dr. Nusret Suman'ın annesi, ressam Sevgi Divitçioğlu'nun anneannesidir.
Yaşamı
1881'de Üsküp'te dünyaya geldi. Babası, binbaşı Salih Bey'dir.
22 yaşında Yüzbaşı İsmail Hakkı Bey ile evlendi. Bu evlilikten üç çocuk sahibi oldu. Balkan Savaşı'ndan sonra ailesi ile birlikte İstanbul'a göç etti. Bu göç sırasında Macaristan sınırında, trende dünyaya gelen dördüncü çocuğu doğumdan kısa süre sonra hayatını kaybetti.[2]
İstanbul'’da Beşiktaş, Yıldız'daki Saitpaşa Konağı'nda yaşadı. Savaştan sonra bir süre Viyana'da kalan ve bu sırada fotoğrafçılığı öğrenen eşi İsmail Hakkı Bey, İstanbul'a geldikten sonra yaşadıkları konağın çatı katını fotoğraf stüdyosu haline getirmiş ve Naciye Hanım'a da fotoğrafçılığı öğretmiştir. Naciye Hanım, I. Dünya Savaşı'nda eşinin cepheye gitmesinden sonra ailenin geçim sıkıntısı çekmesi üzerine 1919'da evinin çatı katında bir fotoğrafhane açtı. “Türk Hanımlar Fotoğrafhanesi” adlı bu işletme kadın müşterilere hizmet veriyordu. Naciye Hanım, stüdyosunda fotoğraf çekmenin yanı sıra düğünlere fotoğraf çekimine gitmiş; sarayda Sultan Reşat'ın torunlarına fotoğraf dersi vermiştir.[2] Ayrıca saraydan gelen harem ağalarıyla sultanlar stüdyosunda Naciye Hanım'dan ders aldılar.[2][3]
Türk Kurtuluş Savaşı yıllarında savaşa katılamayan eşi ile birlikte çalışan Naciye Hanım, stüdyosunu Beyazıt'ta bir apartmana taşındı. Savaştan sonra eşinden ayrıldı ve 1930'a kadar fotoğrafhanesini tek başına idare etti. Kızının evlenip Ankara'ya yerleşmesi ve ardından doğum yapması üzerine 1930 yılında fotoğrafhanesini kapattı ve Ankara'ya taşındı. Soyadı Kanunu’ndan sonra oğlunun aldığı “Suman" soyadını kullandı. 23 Temmuz 1973'te hayatını kaybetti.
Naciye Hanım'ın resim arşivi günümüze ulaşmamıştır. Naciye Hanım'ın fotoğraf stüdyosunun adı olan, Türk Hanımlar Fotoğrafhanesi - Naciye damgasını taşıyan sadece altı tane fotoğraf, Gülderen Bölük koleksiyonunda bulunmaktadır.[1]
Naciye Hanım aynı zamanda 7 Eylül 1920 yılında gerçekleşen Birinci Doğu Halkları Kurultayı'na bir Türk feminist olarak katılmış ve Doğu'daki kadınlar için tam bir medeni ve siyasi eşitliğin var olmasının gerekliliğini vurgulamıştır. Naciye Hanım bu kurultayda bazı taleplerde bulunmuştur. Bu talepler; hakların tam eşitliği;kadınlara, erkekler için kurulan eğitim ve meslek kuruluşlarına koşulsuz erişimin sağlanması;her iki tarafın evlilik haklarının eşitliği ve çok eşliliğin koşulsuz olarak kaldırılması;kadınların yasama ve idari kurumlarda istihdama koşulsuz kabulü ve şehirlerde, kasabalarda ve köylerde kadın haklarının korunması amacıyla bazı komitelerinin kurulması olarak kurultayda Naciye Hanım tarafından bizzat dile getirilmiştir.[4]
Kaynakça
- ^ a b "Naciye Hanım (Suman)". 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2016.
- ^ a b c "Naciye Suman Kimdir?". 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2016.
- ^ Bölük, Gülderen. "Kızı, Türkiye'nin İlk Kadın Fotoğrafçısı Naciye Suman'ı Anlattı: Vizöre Peçesiz Bakışlar". 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2015.
- ^ author., Traverso, Enzo,. Revolution : an intellectual history. ISBN 978-1-83976-361-8. OCLC 1309495932.
