İçeriğe atla

Nabucco Doğalgaz Boru Hattı

Nabucco Doğalgaz Boru Hattı
Nabucco Doğalgaz Boru Hattı'nın önerilen yeri
Nabucco Doğalgaz Boru Hattı'nın önerilen yeri
Yer
ÜlkeTürkiye, Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Avusturya
Genel istikametidoğu–batı
BaşlangıçAhiboz, Türkiye
Geçtiği yerİnegöl, Yuluce, Kırklareli, Kofcas, Lozenets, Oryahovo, Port of Bechet, Nădlac, Dolj, Mehedinti, Caras-Severin, Timiş ve Arad
BitişBaumgarten an der March, Avusturya
Genel bilgi
Türdoğalgaz
PartnerlerOMV
MOL
Transgaz
Bulgargaz
BOTAŞ
RWE
OperatörNabucco Gas Pipeline International GmbH
Teknik bilgi
Uzunluk3.893 km (2.419 mi)
Maksimum deşarjYıllık 31 milyar metreküp (1,1×10^12 cu ft)
Çap56 in (1.422 mm)

Nabucco boru hattı Ankara'da 13 Temmuz 2009 Pazartesi günü hükûmetler arasında imzalanan anlaşmayla başlamıştır, Türkiye'üzerinden AB ülkelerine doğalgaz taşımak üzere kurgulanan uzun geçişli bir boru hattı taşımacılığı projesidir. Avrupa'nın en büyük doğal gaz tedarikçisi konumundaki Rusya'dan yapılan sevkiyata alternatif olması amacıyla daha çok ABD ve AB tarafından desteklenmektedir. İmzalandığı tarihten daha önce adından söz ettirmeye başlayan projeye dair, 2006 yılında AB Enerji Komiseri Andris Piebalgs “Avrupa için gerekli ve AB’nin en önemli doğal gaz tedarik projesi” ifadelerini kullanmıştır.[1] 2007 yılının ortalarında Rusya'nın, Orta Asya'daki, hattın büyük doğal gaz tedarikçileri olan ülkelerle (Kazakistan, Türkmenistan) büyük miktarlarda doğal gaz alım sözleşmeleri imzalayacağını duyurması ile büyük oranda sekteye uğradığı iddia edilmektedir. Bununla birlikte Alman RWE firmasının Şubat 2008'de Nabucco Şirketi'ne eşit ortak olmasıyla proje güç kazanmıştır. Hattın tam kapasitede karlı olabilmesi için gereken doğal gaz üretiminin halen İran'a uygulanan ambargo nedeniyle bu ülkeden de sağlanamayacak olması, hattın geleceğinde büyük soru işaretleri oluştursa da ABD hükûmetinin projenin geleceğine olan iyimser bakışının devam ettiği açıklanmıştır. Günümüzde proje Nabucco Batı ismini alarak Türkiye-Bulgaristan sınırından başlayacak şekilde değiştirilmiştir.

Hattın Güzergahı ve Proje özellikleri

Türkiye-Bulgaristan sınırından başlayacak olan 1,329 km'lik boru hattın Nabucco Batı, Erzurum'dan Avusturya'nın Baumgarten bölgesine ulaşacağı daha önce duyurulan Nabucco Boru Hattı Projesi'nin uyarlanmış bir versiyonudur.[2] Nabucco boru hattının amacı Avrupa'ya ulaştırılan doğal gaz kaynak çeşitliliğini arttırarak kaynak bağımlılığını azaltmaktır.[3] 2013 yılında verilecek karara bağlı olarak Nabucco Batı'nın Şah Deniz gaz sahasından Trans Anadolu doğal gaz boru hattı projesi aracılığıyla aldığı doğal gazı Avrupa'ya ulaştırması öngörülmektedir. 2018 yılında yapılması beklenen hat ile 10 ila 23 milyar metreküp gaz ulaştırılması beklenmektedir. Hat, aynı zamanda AB'nin Trans-Avrupa Enerji Hattı'nın bir parçası olarak öngörülmekte olup fizibilite ve mühendislik çalışmaları için AB fonlarından da faydalanılmıştır. İlk hesaplara göre toplam maliyet 4-6 milyar Euro'dur.

Hat Trans-Anadolu Boru Hattı'ndan aldığı gazı Bulgaristan'ın Standja bölgesinde Trans Anadolu projesi ile birleşerek hem Orta Asya'yı, hem de Orta Doğu'yu gaz hatları olarak bağlayacak ve batı ucunda Avusturya'nın temel doğal gaz taşıyıcısı hattı olan Baumgarten an der March Hattı ile birleşecektir.

Güncellenen proje güzergâhı aşağıdaki gibidir:[4]

Projenin tamamlanması için Nabucco Gas Pipeline International GmbH adlı firma 2004 yılında Viyana'da kurulmuştur. Güncel firma ortakları aşağıdaki gibidir:

GDF Suez Projeye, Alman ortak RWE'nin hisselerini OMV'ye devretmesini takiben, OMV'den hisse alımı ile 2013 yılında dahil olmuştur.

Geçmişte Fransız Gaz de France, Total ve Alman E.ON Ruhrgas, RWE firmaları da, ortak olmak istediklerini açıklamıştır. Projenin durumuna göre Rus Gazprom'un da ileride katılımının söz konusu olduğu bildirilmiştir.

İnşaat ve Proje Planlaması

Projeye 2010'da başlanması durumunda 2013 yılında tamamlanması öngörülmüştür. Hatta yeterli gaz sağlanması durumunda 2018 sonrasında tam kapasitesine ulaşarak 10-23 milyar metreküpe ulaşacağı öngörülmektedir. Nabucco West projesi 3900 km'lik klasik Nabucco güzergahında halihazırda tamamlanmış olan mühendislik çalışmaları üzerinden gerçekleştirilecektir.[5] Nabucco Gas Pipeline International GmbH Genel Müdürü Reinhard Mitschek'in açıklamasına göre Şah Deniz Konsorsiyumu'nun Haziran 2013'te olumlu karar vermesi halinde Nabucco West inşaatına 2015 yılında başlanılabilecektir.[6][7]

İran Etkisi

Avrupa'nın ihtiyacını neredeyse tek başına karşılayan ve bu durumun daha uzun yıllar sürmesini garantiye almak isteyen Rusya, özellikle gelecekte Doğal Gaz'ın en büyük tedarikçileri olan Orta Asya ülkelerini, gazlarını sadece kendisine satmaları konusunda politik ve ekonomik hamlelerle sıkıştırmaktadır. Bazen bu ülkelerin siyasi durumlarındaki belirsizlik ABD ve Avrupa kaynaklı müdahaleleri uzun vadede etkisiz kılmakta, yatırımcı açısından özellikle yüksek maliyetli yatırım gerektiren petrol ve doğal gaz sektörlerindeki Rus bağımlılığını kırmaya yönelik çabaları baltalamaktadır.

Kendi bölgesinde transit ülke olmaktansa, gaz üretimi olmadan gaz tedarikçisi olmak isteyen Türkiye ise kültür ve dil geçmişlerinin ortak olduğu Orta Asya ülkelerinden bu yönde güçlü destek beklemektedir. Nabucco projesinin gerçekleşmesi için mutlaka güvenilir üreticilere ihtiyaç duyulmaktadır. 15 Temmuz 2007'de Türk ve İran hükûmetleri nezdinde, Türkiye'nin epeydir istediği ve daha çok İran Devleti'nin güvensizliğinden kaynaklanan Türk-İran Doğal Gaz İşbirliğini geciktiren süreci sona erdiren üretim anlaşması imzalanmıştır.[8] Anlaşma ile dünyada varlığı onaylanmış büyük doğal gaz sahalarının birisini işletecek olan Türkiye'ye üretimini başka ülkelere satış hakkı da verilmektedir. İran ise neredeyse durma noktasına gelmiş doğal gaz üretimini arttırma ve teknolojisini ambargo uygulanmadan yenileme imkânı bulmaktadır. Her iki devlet açısından büyük öneme sahip bir anlaşma imzalanmıştır. Anlaşmanın Avrupa Birliğinin geleceğinde enerji koridorlarını çeşitlendirmesi bakımından olumlu katkısı beklenmektedir.

Alternatif Projeler

Gazprom hatta alternatif olarak Balkanlardan geçecek başka bir projeye destek olacağını açıklamıştır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "PIPELINE PROJECT CAN DIVERSIFY EUROPE'S GAS SUPPLIES". Jamestown (İngilizce). 26 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2024. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2013. 
  3. ^ Nabucco ile TANAP birleşti, 04/03/2013, radikal.com.tr
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2013. 
  5. ^ Italian Saipem to perform Front End Engineering and Design services for Nabucco West 28 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 23/01/2013, en.trend.az
  6. ^ Schneeweiss, Zoe (10 Mayıs 2012). "OMV Says Construction of Nabucco Pipe May Start in 2015" (İngilizce). Bloomberg Businessweek. 1 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2013. 
  7. ^ "OMV: Nabucco starts in 2018" (İngilizce). UPI. 11 Mayıs 2012. 14 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2013. 
  8. ^ İran-Türkiye Enerji İşbirliği Anlaşması İmzalandı. 16 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hürriyet, 15 Temmuz 2007

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı</span>

Güney Kafkasya Doğal gaz Boru Hattı Projesi, Şahdeniz Gaz Sahası'nda üretilecek doğalgazın Türkiye-Gürcistan sınırına getirilmesi için tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Doğalgaz Boru Hattı</span>

Arap Boru Hattı, Mısır doğal gazını Avrupa'ya taşımak amacıyla kurulması planlanan boru hattıdır. Lübnan, Ürdün, Suriye ve Türkiye'yi de kapsayacak hattın 2007 veya en geç 2008'de Türkiye'ye Mısır doğalgazını getirmesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">BOTAŞ</span>

BOTAŞ, 1,83 milyar lira olan sermayesinin tamamı Türkiye Varlık Fonu A.Ş. adına kayıtlı olan ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi bir İktisadi Kamu Kuruluşu'dur. (KİT'tir)

<span class="mw-page-title-main">Boru hattı taşımacılığı</span>

Boru hattı taşımacılığı malı borular yardımı ile nakletme işidir. Genellikle sıvı ve gaz maddeler taşınır fakat pnömatik borularda kapsüllere konulan katı maddeler hava basıncı kullanılarak da taşıma yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Akım</span>

Mavi Akım Rusya'dan Türkiye'ye doğal gaz nakletmek için Karadeniz geçişli büyük boru hattıdır. Boru hattı merkezi Hollanda olan Rus Gazprom ve İtalyan ENI ortaklığıyla kurulan Blue Stream Pipeline B.V. tarafından inşa edilmiştir. Blue Stream Pipeline B.V. boru hattının deniz bölümünün ve Beregovaya kompresör istasyonunun sahibidir, Gazprom boru hattının Rus topraklarında kalan bölümünün işletmesini üstenmiş olup Türk topraklarında bulunan bölümün işletmesi ise Türk enerji şirketi BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmektedir. Gazprom'un boru hattını inşa etmesindeki amacı Rus gaz iletim hatlarını artırmak ve Türkiye'nin üçüncü ülkelerle enerji anlaşmaları yapmasına engel olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</span> şirket

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Gazprom</span> Doğalgaz kuruluşu

Gazprom, Rusya'nın en büyük şirketi ve Dünya'nın en fazla doğal gaz çıkaran kuruluşudur.

İran-Ermenistan Doğal Gaz Boru Hattı İran'dan başlayan Ermenistan'da sona eren 140 kilometre uzunluğunda boru hattıdır. Hattın 100 kilometrelik İran bölümü İran'ın Tebriz şehrinden İran-Ermenistan sınırına kadar devam eder. Ermenistan bölümü ise, Meghri kentinde sona erer. Ayrıca 197 kilometrelik bir boru hattı ülkenin merkezine ulaşacak ve ülkenin mevcut dağıtım ağına bağlanacak bir hattın yapımı planlamaktadır. Boru hattının yarıçapı 700 mm olup, yapımı 220 milyon Amerikan doları tutmuştur. İki ülke arasında yapılan anlaşma 20 yıllıktır. İran'dan alınan her bir metreküp doğalgaz için, Ermenistan İran'a 3 KWh elektrik vermektedir. Boru hattı 20 Aralık 2006'da çalışmaya başladı. Ancak hattın resmî açılışı iki ülkenin devlet başkanlarının katılmasıyla 19 Mart 2007'de gerçekleşti. İran'dan Ermenistan'a ikinci bir boru hattı yapılması halen gündemdedir. Bazı düşüncelere göre boru hattının yarıçapı Rus Gazprom şirketinin baskısından dolayı düşürülmüştür. Boru hattının çapının artmasıyla birlikte, bu boru hattından Avrupa'ya ihracat yapılması mümkün olabilecekti. Ancak Avrupa'daki doğal gaz pazarında çoğunluğu sağlayan Rusya bunu engellemek için hattın yarıçapını 700 mm'ye indirdi.

<span class="mw-page-title-main">Urengoy-Pomari-Ujgorod boru hattı</span>

Urengoy–Pomari–Ujgorod boru hattı veya Trans Sibirya boru hattı, önce Sovyetler Birliği daha sonra ise Rusya'nın ana doğalgaz ihraç boru hattıdır. Bir kısmı Ukrayna topraklarındadır ve bu ülke tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nord Stream</span>

Kuzey Akım 2, Rusça: Северный поток ), Baltık Denizi'ndeki bir doğalgaz boru hattıdır. Rusya'daki Vıborg şehrinden Almanya'daki Greifswald kasabasına kadar uzanmaktadır. Sahibi ve işletmecisi Nord Stream AG'dir.

<span class="mw-page-title-main">Trans Anadolu doğalgaz boru hattı</span> Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupaya aktarması planlanan boru hattı

Trans Anadolu doğal gaz boru hattı (TANAP), Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya transfer etmesi planlanan boru hattı. Şahdeniz doğal gaz tesislerinde çıkarılan gazın transferinde kullanılacaktır. Maliyetinin 5-7 milyar dolar olacağı öngörülmüş, 2018 yılında da tamamlanmıştır. Hattın kapasitesinin ilk aşamada yılda 16 milyar m³, nihai olarak da 31 milyar m³ olması hedeflenmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">TürkAkım</span> Rusyadan Türkiyeye ulaşan doğalgaz boru hattı

TürkAkım , Rusya'dan başlayıp Karadeniz üzerinden Türkiye'ye aktarılması planlanan doğal gaz boru hattı projesinin adıdır. Projenin önerisi Türkiye'ye yaptığı bir devlet ziyareti sırasında, 1 Aralık 2014 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin tarafından yapıldı. Daha önceden yapılması planlanan "Güney Akım Projesi"nin yerini alan proje 10 Ekim 2016 tarihinde imzalanan Hükümetlerarası Anlaşma ile resmiyet kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Akım</span>

Güney Akım, Rusya'dan başlayarak Karadeniz üzerinden Bulgaristan ve Sırbistan, Macaristan, Slovenya ve ayrıca Avusturya'ya aktarılması planlanan bir doğalgazı boru hattı projesiydi.

Trans Adriyatik doğalgaz boru hattı ile Azerbaycan doğal gazı, Türkiye, Yunanistan ve Arnavutluk üzerinden Adriyatik Denizi'ne, oradan İtalya'nın güneyine, İtalya'dan da diğer Avrupa ülkelerine ulaştırılacak. Bu proje sayesinde Azerbaycan doğal gazı, Avrupa'da bu konuda tekel durumunda olan Rus doğal gazına alternatif olacak. Proje için yıllık 10 milyar metreküp doğal gaz taşınması, daha sonra ise bu rakamın iki katına çıkarılması öngörülüyor. TAP’ın toplam maliyeti 4,5 milyar avrodur.

Katar-Türkiye Doğalgaz boru hattı, Katar'daki doğalgazın Avrupa'ya taşınması amacıyla yapılması planlanan doğal gaz boru hattıdır. Boru hattı kaynak ülke olan Katar'ın Ras Laffan bölgesinden başlayarak önce Suudi Arabistan, Ürdün ve Suriye'den geçerek Ankara'ya ulaşacaktı. Ankara'ya ulaştıktan sonra Nabucco hattı ile birleşerek Avrupa'ya ulaşacak ve böylece Nabucco projesi daha etkin bir şekilde faaliyet gösterecek ve Avrupa'nın doğalgaz güvenliği artmış olacaktı. Suriye 2009 yılında Avrupa'nın en büyük doğalgaz tedarikçisi olan müttefiki Rusya'nın çıkarlarını korumak için boru hattının kendi topraklarından geçmesine izin vermedi. Proje için planlanan ikinci güzergâh ise doğalgazın Bahreyn, Suudi Arabistan, Tarafsız Bölge'den geçerek Kuveyt sularını kullanarak Irak üzerinden Ankara'ya ulaştırılmasına dayanıyordu. Projenin gerçekleşmesi 2011 yılında Suriye'de iç savaşın başlaması nedeniyle engellendi.

Ara bağlantı Türkiye – Yunanistan – İtalya, Güney Gaz Koridoru çerçevesinde önerilen doğalgaz taşıma projesidir. Azerbaycan Şahdeniz gazı saha Faz II'den doğal gazın Yunanistan ve İtalya üzerinden Avrupa pazarlarına taşınması önerildi. Türkiye – Yunanistan boru hattı 2007 yılında tamamlanırken, Yunanistan-İtalya boru hattı projesinin geleceği, rakip Trans Adriyatik doğalgaz boru hattı nedeniyle belirsizdir.

İran-Irak-Suriye boru hattı, İran'ın Güney Pars / Kuzey Kubbe Gaz-Yoğunlaşma sahasından Avrupa'ya doğru uzanan önerilen bir doğal gaz boru hattıdır. İran, Irak, Suriye ve Lübnan üzerinden Avrupalı müşterilere ve ayrıca Irak, Suriye ve Lübnan'a tedarik sağlamayı hedefler. Boru hattının 5.600 kilometre (3.500 mi) uzunluğunda ve 142 santimetre (56 in) yarıçapında olması planlandı. İran Boru Hattı olarak bilinen önceki bir teklif, İran'ın Güney Pars'tan Türkiye üzerinden Avrupa'ya bir rota öngörmüştü; İsviçreli enerji şirketi Elektrizitätsgesellschaft Laufenburg, ABD'nin İran'a yönelik yaptırımları nedeniyle Ekim 2010'da İran'la olan sözleşmesini durdurduktan sonra terk edilmişti.

Azerbaycan'da genel yatırım ortamı, yaşanan zorluklara rağmen büyümeye devam etmektedir. Son yıllarda ülke, küresel pazara daha tam entegre olma ve yabancı yatırımı çekmek için çaba sarf etti.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya-Polonya Doğalgaz Boru Hattı</span>

Litvanya-Polonya Doğalgaz Boru Hattı, Litvanya ve Polonya arasında uluslararası bir gaz bağlantısı projesidir. Proje, doğal gaz iletim sistemi operatörleri AB Amber Grid (Litvanya) ve Gaz-System SA (Polonya) tarafından uygulanmaktadır. Litvanya'da gaz boru hattı inşaatı 2020'de başladı. Boru hattının Ocak 2021 sonunda faaliyete geçmesi planlanıyor. Boru hattının planlanan uzunluğu 508 km'dir. Litvanya'daki Jauniūnai gaz kompresör istasyonundan Polonya'daki Holovčyciai GKİ'ye kadar uzanacak. Litvanya'ya bağlantı kapasitesi yılda 21 TWh'ye, Polonya'ya yılda 27 TWh'ye ulaşacak.

Orta Asya-Merkez Boru Hattı Sistemi, Gazprom tarafından işletilen ve Türkmenistan'dan Özbekistan'a ve Kazakistan'dan Rusya'ya uzanan bir gaz boru hattı sistemidir. Doğu kolu, Türkmenistan'ın güneydoğu gaz alanlarından başlayan 1, 2, 4 ve 5 numaralı boru hatlarını içermektedir. Batı kolu ise, 3 numaralı boru hattı ve yeni bir paralel Hazar Boru Hattı inşaat projesinden oluşmaktadır. Batı kolu Türkmenistan'ın Hazar Denizi kıyısının kuzeyinden akar. Batı Kazakistan'da kolları bulunur. Boru hatları buradan kuzeye geçer ve burada Rus doğalgaz boru hattı sistemine katılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.