İçeriğe atla

NML Cygni

Koordinat:Sky map 20sa 46d 25,54s; +40º 06' 59,4″
NML Cygni
NML Cygni'nin bulunduğu yıldız topluluğundan H-Alfa ışık görüntüsü
Gözlem verisi
Dönem J2000      Ekinoks J2000
TakımyıldızKuğu
Galaktik enlem (b)-01,9210[1]°
Galaktik boylam (l)080,7984[1]°
Sağ açıklık (α)20sa 46d 25,54s[1]
Dik açıklık (δ)+40° 06′ 59,4″[1]
Görünür büyüklük (V)16,60[1]
Görünür büyüklük (B)18,64[1]
Görünür büyüklük (R)11,19[1]
Görünür büyüklük (J)4,877[1]
Sınıflandırma
Tayfsal sınıf
M6I[2]
B−V renk ölçeği2,0
Değişen yıldız tipiSRB
Astrometri
Özdevinim (μ)RA: −1,55[3] mys/y
Dec.: −4,59[3] mys/y
Iraklık açısı (π)0,620 ± 0,047[3] mys
Uzaklık5.300[3] Iy
(1.600[3] pc)
Özellikler
Kütle (m)25–40[3] M☉
Yarıçap (r)1.183[4] R☉
Aydınlatma gücü270.000[3] L⊙
Sıcaklık2.500 - 3.250[3][5] K
Yaş2- 3 milyon
Katalog belirtmeleri
V1489 Cyg • JP11 5547 • RAFGL 2650 • IRC +40448 • AAVSO 2042+39

NML Cygni veya V1489 Cygni, Kuğu takımyıldızı bölgesinde bulunan bir kırmızı üstündev[3] ve bilinen en büyük yıldızlardan birisidir. Yapılan hesaplamalara göre yarıçapı Güneş'i 1.183 defa içine alabilir,[4][6] ve bu da yaklaşık 15,3 astronomi birimine eşittir. Yıldızın uzaklığı yaklaşık olarak 5.300 ışık yılıdır.[6]

NML Cygni Cygnus OB2'nin bir parçasıdır. İki üstündev birbirinden tarih boyunca etkilenmişlerdir. İki üstündev de Güneş'e yakınlardır.[7]

Gözlemsel tarihi

NML Cygni 1965 yılında; Neugebauer, Martz ve Leighton tarafından keşfedildi. Rengini incelediklerinde üstündevin 1.000 derece olduğunu tahmin ettiler.[8] Üstündevin başındaki NML onu keşfeden kişilerin soyadlarından gelmektedir.[9] Ayrıca üç kâşif NML Tauri adlı yıldızı da keşfetmişlerdir, fakat genelde bu isimle değil IK Tauri olarak bilinir.[10][11] NML Cygni, Mira türü bir yarıdüzenli değişen yıldızdır. NML Cygni ayrıca V1489 diye de söylenilir,[12] fakat daha çok NML Cygni olarak bilinir. Bu 1968 yılında başlayacak uyarılmış spektral hat emisyon kaynağı keşiflerinin başlangıcıdır.[13] [14]

Karakteristik yapısı

NML Cygni'nin çapı Güneş'i 1.650 defa içine alabilir. Bu da yaklaşık olarak 2.295.000.000 kilometreye denk gelir. Eğer NML Cygni'yi Güneş Sistemi'nin tam ortasına koyacak olsaydık yüzeysel olarak Jupiter ve Satürn'ün yörüngeleri boyunca uzanabilirdi. Ve bu da Güneş'i 4,5 milyar kere içine almak demektir. Bolometrik parlaklığı yaklaşık olarak 3 × 105 L☉. Bolometrik büyüklüğü (Mbol) de −9,0 civarındadır. Buna göre NML Cygni en büyük soğuk üstündevlerin içinde,[7] Samanyolu Galaksisindeki en büyük ve en parlak olanıdır. Ayrıca yarıdüzenli bir değişen yıldızdır.[7]

NML Cygni boşlukta bulunan ağır element ve moleküller birleşimi sayesinde evrimleşti. Bunlara örnek olarak oksijen, hidroksil ve su verilebilir.

Güneş Sistemindeki NML Cygni'nin de bulunduğu büyük yıldızların büyüklükleri
1. Merkür < Mars < Venüs < Dünya
2. Dünya < Neptün < Uranüs < Satürn < Jüpiter
3. Jüpiter < Proxima Centauri < Güneş < Sirius
4. Sirius < Pollux < Arcturus < Aldebaran
5. Aldebaran < Rigel < Antares < Betelgeuse
6. Betelgeuse < VY Canis Majoris < NML Cygni < UY Scuti.

NML Cygni bilinen yıldızların en yükseği olarak her yıl 2×10−4 M☉ kadar kütle kaybı yaşamaktadır.[14][15] Yıldızlararası paralaksı 0,62 milli-yay-saniyedir.[3] Gözlemlere göre NML Cygni iki torba şekilli bir yarığa sahiptir. İç kabuğun optik derinliği 1,9, dışta kalanın ise 0,33'tür.[16]

Üstündevin bulunduğu konumdan dolayı Cygnus OB2'den hatırı sayılır kadar radyasyon kaptığı düşünülüyor. Toz ve gaz bulutları halinde olan radyasyon iki üstündev arasında birleşip kopabiliyor.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h "V* V1489 Cyg -- Variable Star". SIMBAD. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2015. 
  2. ^ DOI:10.1086/382218
  3. ^ a b c d e f g h i j DOI:10.1051/0004-6361/201219587
  4. ^ a b De Beck, E.; Decin, L.; De Koter, A.; Justtanont, K.; Verhoelst, T.; Kemper, F.; Menten, K. M. (2010). "Probing the mass-loss history of AGB and red supergiant stars from CO rotational line profiles. II. CO line survey of evolved stars: Derivation of mass-loss rate formulae". Astronomy and Astrophysics. Cilt 523. ss. A18. arXiv:1008.1083 $2. Bibcode:2010A&A...523A..18D. doi:10.1051/0004-6361/200913771. 
  5. ^ Zubko vd.: "Observations of Water Vapor Outflow from NML Cygnus" 10 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; The Astrophysical Journal, Vol. 610 (1), S. 427-435 (2004)
  6. ^ a b Schuster, Michael Thomas (2007). Investigating the Circumstellar Environments of the Cool Hypergiants. ProQuest. s. 57. ISBN 978-0-549-32782-0. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2012. []
  7. ^ a b c d DOI:10.1088/0004-637X/699/2/1423
  8. ^ Neugebauer, G.; Martz, D. E.; Leighton, R. B. (Temmuz 1965). "Observations of Extremely Cool Stars". Astrophysical Journal. Cilt 142. ss. 399-401. Bibcode:1965ApJ...142..399N. doi:10.1086/148300. 
  9. ^ Hearnshaw, J. B. (2 Mayıs 1996). "New infrared sources and their interpretation". The Measurement of Starlight: Two Centuries of Astronomical Photometry. Cambridge University Press. s. 278. ISBN 978-0-521-40393-1. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2012. 
  10. ^ DOI:10.1086/149015
  11. ^ Kukarkin, B. V.; Efremov, Yu. N.; Frolov, M. S.; Medvedeva, G. I.; Kholopov, P. N.; Kurochkin, N. E.; Kukarkina, N. P.; Perova, N. B.; Fedorovich, V. P. (8 Kasım 1968). "Identification List of the New Variable Stars Nominated in 1968". Information Bulletin on Variable Stars. 311 (1). Bibcode:1968IBVS..311....1K. []
  12. ^ Kukarkin, B. V.; Kholopov, P. N.; Kukarkina, N. P. (27 Kasım 1975). "61st Name-List of Variable Stars". Information Bulletin on Variable Stars. 1068 (1). Bibcode:1975IBVS.1068....1K. []
  13. ^ Cohen, R. J.; Downs, G.; Emerson, R.; Grimm, M.; Gulkis, S.; Stevens, G.; Tarter, J. (1 Nisan 1987). "Narrow polarized components in the OH 1612-MHz maser emission from supergiant OH-IR sources". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Cilt 225. ss. 491-498. Bibcode:1987MNRAS.225..491C. doi:10.1093/mnras/225.3.491. 
  14. ^ a b Kevin Marvel (19 Aralık 1996). "NML Cygni". The Circumstellar Environment of Evolved Stars As Revealed by Studies of Circumstellar Water Masers. Universal-Publishers. ss. 182-212. ISBN 978-1-58112-061-5. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2012. 
  15. ^ "Combined Array for Research in Millimeter-wave Astronomy" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2012. 
  16. ^ DanchiI, W. C.; Green, W. H.; Hale, D. D. S.; McEleroy, K.; Monnier, J. D.; Tuthill, P. G.; Townes, C. H. (Temmuz 2001). "Proper Motions of Dust Shells Surrounding NML Cygni". The Astrophysical Journal. Cilt 555. s. 405. Bibcode:2001ApJ...555..405D. doi:10.1086/322237. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Betelgeuse</span> Orion takım yıldızında yer alan yıldız

Betelgeuse, Avcı Takımyıldızı'nda yer alan kırmızı dev yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Cepheus (takımyıldız)</span> dünyadan 50 ışık yılı uzakta bir takımyıldızı

Kral takımyıldızı, kuzey gök yüzünün derinliklerinde yer alan ve Yunan mitolojisinde Etiyopya Kralı Kefeos'un adını taşıyan bir takımyıldızdır. İkinci yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldızdan biridir ve günümüzde de 88 modern takımyıldız arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cygnus (takımyıldız)</span>

Kuğu Takımyıldızı, adı Eski Yunanca "kuğu" anlamına gelen Kyknos'dan (Κύκνος) Latinceleştirilen ve Samanyolu düzleminde bulunan kuzey yarımküre takımyıldızıdır. Kuğu, kuzey yaz ve sonbaharının en tanınabilir takımyıldızlarından biridir ve Güney haçı'na karşılık Kuzey haçı olarak bilinen belirgin bir asterizme sahiptir. 2. yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldız arasında yer almaktaydı ve modern dönemde tanımlanan 88 takımyıldızdan biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız sınıflandırma (astronomi)</span>

Yıldız sınıflandırma, gökbilimde, yıldızların öncelikle sıcaklıklarına göre sınıflandırılıp, diğer nitelikleri ile bu sınıfların arıtılmasıdır. Yıldız sıcaklıkları Wien'in yer değiştirme yasasına göre sınıflandırılabilseler de, uzak yıldızlar ile sorunlar ortaya çıkmaktadır. Yıldız tayfölçümü ise soğurma çizgilerine dayalı bir sınıflandırma yöntemi sunmaktadır. 19. yüzyıla dayanan ve bugünkü yöntemlerin de temelini oluşturan bir sınıflandırma, yıldızları tayfölçüm sayesinde A'dan Q'ya kadar sıralamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">61 Cygni</span>

61 Cygni, Kuğu takımyıldızında yer alan bir yıldızdır. Aslında bir çift yıldız sistemidir. Çift olduğu ilk kez 1830 yılında Friedrich Georg Wilhelm von Struve tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yakın yıldızlar dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, Güneş Sistemi'nden en fazla 5 parsek uzaklıkta olan yıldızları ve kahverengi cüceleri kapsamaktadır. Bu mesafe içerisinde Güneş Sistemi de dâhil olmak üzere 56 yıldız sisteminin varlığı bilinmektedir. Bu sistemlerde bilinen toplam 60 hidrojen-füzyon yıldız ve 13 Kahverengi cüce bulunmaktadır. Bu nesneler görece olarak Dünya'ya yakın olmasına rağmen, sadece dokuz tanesinin görünen büyüklüğü 6,5'ten daha azdır ve bu da bu nesnelerin, sadece %12'sinin çıplak gözle görülebileceği anlamına gelmektedir. Güneş'in dışında sadece üç tane yıldız; Alfa Centauri, Sirius ve Procyon, birinci kadir yıldızlarıdır. Tüm bu nesneler, yerel kabarcık içindeki Samanyolu Gökadası'nın Orion–Kuğu Kolu bölgesinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Parlak mavi değişenler</span>

Parlak mavi değişenler, tayfları ve parlaklıklarında öngörülemeyen ve kimi zaman dramatik değişiklikler gösteren büyük kütleli evrimleşmiş yıldızlardır. Bu özel değişkenlik türünü ilk kez gösteren ve Büyük Macellan Bulutu'nun en parlak yıldızlarından biri olan S Doradus'un ardından, S Doradus değişenleri olarak da belirtilmiştir. Olağanüstü derecede nadirdirler, Değişen Yıldızların Genel Kataloğu'nda (GCVS) SDor olarak listelenen sadece 20 cisim vardır ve bunların bir kısmı artık LBV olarak kabul edilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Upsilon Andromedae</span>

Upsilon Andromedae, Andromeda takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 44 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sistemidir. Birincil bileşen Upsilon Andromeda A, F-tipi beyaz bir ana kol yıldızıdır ve Güneş'ten daha gençtir. İkincil bileşen olan Upsilon Andromeda B, bir kırmızı cücedir ve geniş bir yörüngede yerleşiktir.

SX Phoenicis değişeni, değişen yıldızların bir türüdür. Bu yıldızlar, 0.03–0.08 gün zaman ölçeğinde değişen kısa süreli bir atım sergilerler. Tayfsal sınıfları A2-F5 aralığında ve büyüklükleri 0.7'ye kadar değişir. Güneş ile karşılaştırıldığında daha düşük metallik seviyesine sahiplerdir. Ayrıca, hidrojen ve helyum dışındaki elementler de düşük bolluktadır. Nispeten yüksek uzay hızları vardır ve yıldız sınıflandırmasında parlaklıkları düşüktür. Bu özellikler, SX Phoenicis değişenlerini kuzenleri Delta Scuti değişenlerinden ayırır.

<span class="mw-page-title-main">Albireo</span>

Albireo, Kuğu takımyıldızı içinde yaklaşık olarak 433 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Birincil bileşen, tayf sınıfı K2II olan turuncu parlak devin görünen parlaklığı +3,18 kadirdir. İkincil bileşen, tayf sınıfı B8V olan mavi ana kol yıldızının görünen parlaklığı ise +5,82 kadirdir. Bayer belirtmesi beta olmasına rağmen, Gama Cygni, Delta Cygni ve Epsilon Cygni'den daha soluktur. Albireo, 3 kadir büyüklüğüyle çıplak gözle tek yıldız olarak gözlenebilir. Çift yıldız olarak gözlemlenebilmesi için basit bir dürbün yeterlidir. Parlak sarı rengi ve sönük mavi bileşeni ile çarpıcı bir kontrast oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Capella (yıldız)</span>

Capella, Arabacı takımyıldızındaki en parlak yıldız, gece gökyüzündeki en parlak on birinci yıldız ve Arcturus ve Vega'dan sonra kuzey göğündeki en parlak üçüncü yıldızdır. Çıplak gözle tek yıldız olarak görünür ama iki çift yıldız sistemidir. İlk çift parlak iki yıldızdan oluşur, Güneş'in 10 katı büyüklüğünde G tipi dev yıldızlar birbirinin etrafında yakın bir yörüngede dönerler. Bu iki yıldızın kırmızı dev olma yolunda ilerlediği düşünülmektedir. İkinci çift, birinci çiftin yaklaşık 10.000 astronomik birim uzağında dönen, soluk, küçük ve nispeten serin iki kızıl cüceden oluşur. Capella Sistemi, Güneş Sistemi'ne nispeten yakındır, Güneş Sistemi'nden sadece 42,2 ışık yılı uzaklıktadır.

Chi<sup>1</sup> Orionis Avcı takımyıldızında bir yıldız

Chi1 Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 28 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldız sisteminin birincil bileşenidir ve G-tipi sarı anakol yıldızıdır. Diğer bileşen, 14,1 yıllık bir yörünge dönemine ve Güneş kütlesinin %15'ine sahip soluk bir yıldızdır. Tayf tipi M6 olarak tahmin edilmektedir. Birincil bileşenden ortalama uzaklığı 6,1 AU'dur fakat 3,3 AU ile 8,9 AU arasında değişen oldukça yüksek yörünge dışmerkezliğine sahiptir.

Pi<sup>3</sup> Orionis

Pi3 Orionis (π3 Ori, π3 Orionis), Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 26 ışık yılı uzaklıkta bulunan F-tipi sarı-beyaz bir anakol yıldızıdır ve çıplak gözle kolayca görülebilir. Geleneksel ismi Tabit, Arapça ﺛﺎﺑﺖ Sabit "yerinde duran" anlamına gelir. Pi3 Orionis, Avcı'nın elinde tuttuğu kalkanın en parlak yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Epsilon Eridani</span>

Epsilon Eridani, Irmak takımyıldızında yaklaşık olarak 10,5 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. 3,73 kadir görünür büyüklüğüyle çıplak gözle görülebilen üçüncü en yakın bireysel yıldız veya yıldız sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">UY Scuti</span> Yıldız

UY Scuti, Kalkan takımyıldızı bölgesinde bulunan parlak bir kırmızı üstdev yıldızdır. Yarıçapına göre bilinen en büyük yıldızlardan biri olarak kabul edilir ve aynı zamanda büyüklüğü 8,29 ile 10 arasında değişkenlik gösteren zonklayan bir yarıdüzenli değişen yıldızdır. 1.708 R⊙ (1,188 × 109 km; 7,94 AU) yaklaşık yarıçapıyla Güneş'ten 5 milyar kat fazla hacme sahiptir. Dünya'dan yaklaşık olarak 9.500 ışık yılı uzaklıkta yer alır.

Teta<sup>1</sup> Orionis E

Teta1 Orionis E, Avcı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 1.280 ışık yılı uzaklıkta bulunan spektroskopik ikili yıldızdır. Orion Bulutsusu'nun kalbinde bulunan Trapezium açık yıldız kümesi'nin bir üyesidir ve θ1 Orionis A'nın 4' kuzeyinde yer alır. Her iki bileşen de çok benzer anakol öncesi yıldızlardır. Birkaç onda bir büyüklüğünde zayıf tutulmalar gösterirler.

<span class="mw-page-title-main">Büyük kütleli yıldızlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güneş kütlesine (M☉) göre keşfedilen en büyük yıldızların listesidir.

Baryum yıldızları, spektrumları λ 455,4 nm'de tek başına iyonize baryum, Ba II varlığıyla s-süreci elemanlarının aşırı bolluğunu gösteren spektral G ila K yıldızlardır. Baryum yıldızları ayrıca CH, CN ve C2 moleküllerinin bantları olan karbonun gelişmiş spektral özelliklerini de gösterir. Sınıf ilk olarak William P. Bidelman ve Philip Keenan tarafından tanındı ve tanımlandı. Başlangıçta, keşiflerinden sonra kırmızı dev oldukları düşünülüyordu; ancak aynı kimyasal imza ana dizideki yıldızlarda da gözlemlendi.

<span class="mw-page-title-main">HD 87643</span> B[e] sınıfı ikili yıldız

HD 87643, bir yansıma bulutsusuna gömülü olan B[e] sınıfı ikili yıldızdır.

V354 Cephei, Samanyolu içinde bulunan bir kırmızı üstdev yıldızdır. Güneş'ten 8.900 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir düzensiz değişendir. Tahmininen 685 güneş yarıçapı büyüklüğe sahiptir. Güneş Sisteminin merkezine yerleştirilseydi, Mars ve Jüpiter'in yörüngeleri arasına kadar uzanırdı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.