İçeriğe atla

NKVD tarama kampı

NKVD özel kampları (1945-50) ile karıştırılmamalıdır.
Almanya'nın Sovyetlerin ele geçirdiği bölgede Sovyetler Birliği vatandaşları için geri gönderme kamplarının listesi, 2 Ekim 1945, Rusya Federasyonu Devlet Arşivleri, Moskova.

NKVD tarama kampı veya NKVD özel kampı (Rusça: Проверочно-фильтрационные лагеря НКВД СССР), II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra NKVD tarafından kurulan, Nazi Almanyası'na esir düşen savaş esirlerin esaret altında neler yaşadığını araştırmak amacıyla kurulan kamplardır.[1] İlk olarak 28 No.lu Emir ile 28 Aralık 1941 tarihinde "özel kamp" adıyla kurulan kampların ismi 20 Şubat 1945'teki “doğrulama ve tarama kampları” olarak değiştirildi.[1][2][3]

Savaş sonrası tüm savaş esirlerine ihanet ve casusluk gerekçeleriyle şüpheli gözle bakıldı. Esirlerin esaret altında neler yaşadığını araştırmak amacıyla tarama kampları kuruldu. Nazilerle işbirliği içerisinde olanlar veya ağır suç işlediği tespit edilenler cezalandırılırken esaret altındayken Nazi karşıtı eylemlerde bulunan bazı askerler Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edildi ve savaş sonrasında onurlandırıldı.

Tarihçe

27 Aralık 1941 tarihli Devlet Savunma Komitesi kararıyla Naziler tarafından ele geçirilen eski Kızıl Ordu askerlerini test etmek için NKVD tarama kampları kuruldu.[4] 1942 yılında yirmiden fazla tarama kampı mevcuttu. Pratikte yüksek güvenlikli askeri hapishanelerdi ve herhangi bir suç işlemeyen mahkûmlar için tasarlanmıştı.[5] Savaşın sona ermesinden Sovyet organlarının eski esirlere yönelik şüpheleri arttı. Nazi Almanyası'nın teslim olmasından üç sonra 11 Mayıs 1945'te Stalin, eski esir askerler ve Nazi Almanyası'na zorunlu çalıştırılmak için gönderilen Sovyet vatandaşları için çok sayıda kontrol kampının kurulmasını emretti. Her biri 10 bin kişilik yüz civarında kamp kurulması planlandı. Eski esirler NKVD, NKGB ve SMERŞ tarafından incelemeye tabi tutuldu.[6] Tarama kamplarının yaşam ve çalışma sistemi gulag sistemine benziyordu ve genellikle eski esirlerin iş gücünü kullanmak amacıyla sanayi tesislerinin yakınında kuruldu.[7] Kampta ağır suç işlediği tespit edilenler Sovyet Ceza Kanunu'ndaki 58. yasanın 1b maddesine tabi tutuldu. Bu madde savaş sırasında ölüm cezasını öngörürken, savaş sonrası en çok 10 yıl çalışma ve 5 yıl kamu haklarından mahrum bırakılma olarak uygulandı.[8] Yargıçlar özellikle Batılı ülkelerin serbest bıraktığı kişilere veya yabancı ülkelerdeki direniş hareketlerine katılan Sovyet vatandaşlarına karşı daha fazla şüpheyle yaklaştı. Bu gibi olayların kesinleşmiş durumlarında mahkemeler Nazilerle işbirliği konusuna benzer ağır cezalar verdiler.[7] Suçlu bulunan eski esirlerin aileleri de tutuklama, sürgüne gönderme gibi çeşitli baskılara maruz kaldılar.[9]

Ayrıca bakınız

  • NKVD özel kampları (1945-50)

Kaynakça

  1. ^ a b Шевченко, Владимир Вячеславович, "Деятельность лагерей специального назначения НКВД СССР в 1941 - 1946 годах" 22 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ph.D. thesis summary, 2010
  2. ^ Приказ НКВД СССР № 001735 от 28 декабря 1941 Г.//РГВА. Ф.1п. Оп.37а. Д.2. Л. 1-3.
  3. ^ Приказ НКВД № 00100 от 20 февраля 1945 г//ГАРФ. Ф.9401. Оп.1а. Д.135. Л.172 Об.
  4. ^ "Государственный Комитет Обороны Постановление № ГКО-1069сс от 27 декабря 1941 г" (Rusça). Soldat.ru. 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2019. 
  5. ^ "Судьба военнопленных и депортированных граждан СССР. Материалы Комиссии по реабилитации жертв политических репрессий". Новая и новейшая история (Rusça), 2. 1996. s. 91-112. ISSN 0130-3864. 
  6. ^ Beevor, Antony (2000). Stalingrad (Lehçe). Książka i Wiedza. s. 367. ISBN 83-05-13135-1. 
  7. ^ a b Soljenitsin, Aleksandr (1991). Archipelag GuŁag. T. I. (Lehçe). Nowe Wydawnictwo Polskie. s. 224-228. ISBN 83-85135-00-6. 
  8. ^ Gdański, Jarosław W. (2005). Zapomniani żołnierze Hitlera (Lehçe). Wydawnictwo De Facto. s. 49. ISBN 9788389667328. 
  9. ^ Nowakowski, Tomasz; Skotnicki, Mariusz (1995). Kijów 1941 (Lehçe). Wydawnictwo Altair. s. 40. ISBN 83-86217-15-4. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sachsenhausen toplama kampı</span> Berline yaklaşık 35 km mesafede 1936-1945 arasında kullanılmış Nazi toplama kampı

Sachsenhausen, Almanya'nın başkenti Berlin'e yaklaşık 35 km uzaklıktaki Oranienburg bölgesinde 1936-1945 yılları arasında faaliyet göstermiş bir Nazi toplama kampıdır.

<span class="mw-page-title-main">Katyn Katliamı</span>

Katyn Katliamı veya Katyn Ormanı Katliamı, 1940 yılında yaklaşık 22.000 Polonyalı subay, sivil ve aydınların başlarına birer kurşun sıkılarak gerçekleştirilen toplu infaz. Sovyetler Birliği hükûmeti uzun yıllar bu olayda kendisinin sorumlu olmadığını açıkladı, olayın Nazi Almanyası tarafından gerçekleştirildiğini savundu. Ancak 1990 yılında Mihail Gorbaçov yaşananların Sovyetler tarafından gerçekleştirildiğini kabul etti. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından 1992 yılında Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Polonya Devlet Başkanı Lech Walesa'ya infaza dair Josef Stalin'in imzaladığı emrin orijinal belgelerini verdi. Ayrıca 2010 yılında, dönemin Rusya başbakanı Dmitri Medvedev, 22.000 bin kişinin infaz edildiği bu katliam hakkındaki Sovyet belgelerinin çevrimiçi olarak yayınlanmasını emretmiştir. Bunun üzerine Rusya, hükûmete ait bir web sitesinde Katyn'deki Polonyalı mahkûmların katliamına ilişkin belgeleri yayınladı.

<span class="mw-page-title-main">Flossenbürg toplama kampı</span>

Flossenbürg Toplama Kampı, Çekoslovakya sınırına yakın olan Almanya, Bavyera'da Oberpfalz bölgesinde, Flossenbürg'de, Schutzstaffel (SS) İktisadi-İdari Merkez Ofisi tarafından Mayıs 1938 yılında inşa edilmiş bir Nazi toplama kampıydı. Nisan 1945'te müttefikler tarafından kurtarılışına kadar 96.000 tutuklu kampa getirildi ve o zamana 30.000 insan öldürülmüştür. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında 1941 sonuna kadar binden fazla Sovyet savaş esiri burada idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar</span>

Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar sırasında 1941-1945 yılları arasında teslim olan veya zorla yakalanan Sovyet savaş tutsaklarına karşı kasıtlı olarak kötü muamele uygulamasıdır. Bu uygulamaların sonucunda esir alınan yaklaşık 5,7 milyon Kızıl Ordu askerinden 3,1 ila 3,5 milyon arası kişi yaşamını yitirdi.

<span class="mw-page-title-main">Dulag</span>

Dulag ya da tam adıyla Durchgangslager, Nazi Almanyası'nın İkinci Cenevre Sözleşmeleri kapsamındaki savaş esirlerinin kısa süreli konaklamaları amacıyla inşa edilen kamplardır. Birinci ve İkinci Dünya Savaşı döneminde kullanıldı. İlk başlarda sabit tesisler olarak değil, savaş esirlerinin bir yerden bir yere nakillerine hizmet eden doğaçlama savaş kamplarıydı. Daha sonra esirlerin parmak izi alınmaya başlandı ve Stalag ve Oflaglara bölündü.

Stalag 324, Genel Hükûmet'in Ostrów Mazowiecka'ya 9 km uzaklığındaki Grądy köyü yakınlarında kurduğu Nazi kampı. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında Haziran 1941 ile 1942 kışı arasında pek çok kişi burada öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Stalag 319</span>

Stalag 319, Temmuz 1941 - Nisan 1944 arasında yılında Chełm'de kurulan Nazi esir kampı. Kampta yaklaşık 180 bin Sovyet askeri kaldı. Savaştan sonra kamp mezarlığında 60 bin kişinin cesedi bulundu. Ayrıca tanıkların ifadelerine göre buradaki 30 bin civarında kişi savaş sona ermeden önce Naziler tarafından yakıldı. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında pek çok kişi burada öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Stalag VIII-F</span>

Stalag VIII-F, Stalag 318 veya Stalag 344 II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu ve Armia Krajowa esirleri için Łambinowice'de kurulan Nazi esir kampı. Toplamda 108.471 Sovyet savaş esiri bu kampta tutuldu. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında pek çok kişi burada öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Kommando 99</span>

Kommanda 99, Politik Departman üyelerinden oluşan Buchenwald toplama kampındaki bir infaz ekibinin iç adıydı. "99" adı bu ekibin dahili telefon numarasından gelmektedir. Bu ekip Genickschussanlage olarak bilinen "boyundan vurma tekniği" ile Sovyet mahkûmları Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında sistematik olarak öldürdü.

<span class="mw-page-title-main">Świętoszów</span> Polonyada köy

Świętoszów, Bolesławiec County'nin Gmina Osiecznica içerisinde yer alan, Aşağı Silezya Voyvodalığı'na bağlı Polonya köyü.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Vlasov</span> Sovyet savaş pilotu, yarbay ve Sovyetler Birliği Kahramanı

Nikolay İvanoviç Vlasov, Sovyet savaş pilotu, yarbay ve Sovyetler Birliği Kahramanı. 2. Dünya Savaşı sırasında 29 Temmuz 1943'te Yak-1 ile uçuşunu sürdürürken Leningrad'da uçaksavar ateşi ile vuruldu ve Nazilerce esir alındı. Gönderildiği pek çok toplama kampında direniş örgütledi ve birçok kez kaçış girişimi gerçekleştirdi. Bu girişimleri nedeniyle Mauthausen-Gusen toplama kampına gönderildi. Yine bir kaçma girişimi organize ettiği sırada bir esirin ihanetine uğradı ve SS tarafından Müttefik birliklerin bölgeye yaklaşmasına yakın dönemde SS tarafından işkence gördü ve 26 Ocak 1945'te bir krematoryum fırınında canlı canlı yakıldı. Diğer mahkûmlar Vlasov'un ölümünden sonra ayaklanmaya devam etti ve 3 Şubat 1945'te yaklaşık 500 esir kamptan kaçmayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Stalag VI-C</span> nazi almanyasında masum sivillerin ve esirlerin sistematik olarak yok edilmesi için kurulan yerleşke

Stalag VI-C, II. Dünya Savaşı döneminde Nazi Almanyası tarafından kullanılan savaş esiri kampı. Almanya'nın kuzeybatısında yer alan Emsland'ın 6'da batısındaki Oberlanger köyünde yer alır. Başlangıçta Naziler için bir hapishane kampı (Straflager) olarak buradaki bataklık alanda beş kişiyle birlikte inşa edildi. 1939'dan 1945'e kadar savaş esiri kampı olarak kullanıldı.

Devlet Güvenliği Halk Komiserliği, Sovyetler Birliği'nde görev yürüten gizli polisin, 3 Şubat 1941'den 20 Temmuz 1941'e kadar faaliyet yürüten, ardından 1943'te Devlet Güvenlik Bakanlığı olarak yeniden adlandırılmadan önce var olan istihbarat ve karşı istihbarat birimi.

<span class="mw-page-title-main">Dęblin</span> şehir

Dęblin, Polonya'nın Lublin Voyvodalığı'na bağlı Vistül ve Wieprz nehirlerinin birleştiği noktada yer alan yerleşim yeri. 2016 sayımına göre nüfusu 16.656'dır. Dęblin, tarihi Küçük Polonya eyaletinin bir parçasıdır. 1927'den beri Polonya Hava Kuvvetleri Akademisi'nin önemli yerlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bergen-Belsen toplama kampı</span>

Bergen-Belsen toplama kampı, Aşağı Saksonya'da, Celle yakınlarındaki Bergen kasabasının güneybatısında bulunan Nazi toplama kampı. 1943'te bir savaş esiri kampı olarak kuruldu, ardından bir kısmı toplama kampı hâline getirildi. Başlangıçta Yahudi esirlerin yurt dışında tutulan Nazi savaş esirleriyle değiş tokuş etmek amacıyla tutulduğu bir "takas kampı" idi. Kamp daha sonra diğer toplama kamplarındaki Yahudileri barındıracak şekilde genişletildi. Stalag XI-C 1943 yılında bu kampa dahil edildi.

Shtrafbats, II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesinde savaşan Sovyet ceza taburları.

NKVD mahkûm katliamları, Nazilerin Sovyetler Birliği’ni işgal girişimi sonrası Doğu Avrupa'da, başta Polonya, Ukrayna, Baltık ülkeleri, Besarabya olmak üzere, Sovyetler Birliği İçişleri Halk Komiserliği NKVD tarafından yürütülen bir dizi kitlesel infazlardır. 22 Haziran 1941'de işgalin başlamasından sonra, NKVD'de görevli askerlerin siyasi mahkûmları Sovyetler Birliği'nin iç bölgelerine doğru tahliye etmesi gerekiyordu. Ancak işgalin ardından Kızıl Ordu'nun aceleci bir şekilde geri çekilmesi, ulaşım ve diğer malzemelerin yetersizliği ve yasal prosedürlere genel olarak uyulmaması nedeniyle mahkûmlar genellikle idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Neuengamme toplama kampı</span>

Neuengamme toplama kampı, Almanya'nın kuzeyinde yer alan Neuengamme ve 85'in üzerinde uydu kampından oluşan Nazi toplama kampı ağı. 1938'de Hamburg'un Bergedorf bölgesindeki Neuengamme köyü yakınlarında kurulan kamp, Kuzeybatı Almanya'daki en büyük toplama kampı oldu. 100.000'den fazla mahkûm Neuengamme'deydi. Alt kamplardan 24'ü kadınlar için kurulan esir kampıydı. Doğrulanan ölüm sayısı alt kamplarda 14.000, ana kampta 12.800, II. Dünya Savaşı'nın son haftalarındaki ölüm yürüyüşlerinde ve bombalamalarda 16.100 olmak üzere toplam 42.900'dür. Nazi Almanyası'nın 1945'teki yenilgisini takiben, İngiliz Ordusu alanı SS ve diğer Nazi yetkililerinin esir tutulduğu bir kamp olarak kullandı. 1948'de İngilizler, kamp yerine bir hapishane hücresi bloğu inşa etti.

Oflag XIII-A, Oflag XIII-B ve Oflag XIII-D, subaylar için hazırlanan Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı sırasındaki Oflag savaş esir kampları bileşkesi. Kampların tamamı Langwasser'de, Nürnberg'de kuzey Bavyera'da bulunan kongre alanı Reichsparteitagsgelände'deydi. Stalag XIII-D ile bitişikti.

<span class="mw-page-title-main">Stalag II-B</span>

Stalag II-B, II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan Nazi esir kampı. Pomeranya'ya bağlı Hammerstein köyünün 2.5 km batısında kurulmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.