İçeriğe atla

NHIndustries NH90

NHIndustries NH90; orta boy, çift motorlu, çok amaçlı bir askeri helikopterdir. NHIndustries tarafından üretilmiştir. İlk prototip 1995 yılının Aralık ayında ilk uçuşunu gerçekleştirdi. bu tarihten beri on dört ülke toplamda 573 tane helikopter sipariş etti. Bu helikopterlerin teslimine 2006 yılında başlandı. Helikopterin adı "NATO Helicopter 90's"in (90'lar için NATO Helikopteri) kısaltmasından gelmektedir.

NH-90 NATO Frigate Helikopter (NFH)

Tasarımı ve gelişimi

NH-90'ın kokpiti

1985 yılında Fransa, Batı Almanya, İtalya, Hollanda ve Birleşik Krallık bir araya gelerek 1990'larda kullanılmak üzere, NATO için, savaş alanına taşıma ve anti-gemi/anti-denizaltı helikopteri üretmeye çalıştı. Ancak Birleşik Krallık takımı, grubu 1987'de terk etti.[1] 1 Eylül 1992'de NHIndustries NH90 modeli için NAHEMA (NATO Helicopter Manegement Agency) ile bir tasarım ve gelişim antlaşması imzaladı.[2] Bu kurum dört katılımcı ülkeyi temsil ediyordu: Almanya, Fransa, İtalya ve Hollanda. 2001 yılında Portekiz de bu ajansa katıldı. Helikopterin tasarım çalışmalarına 1993'te başlandı.[3] İlk prototip olan PT1 türünün ilk deneme uçuşunu 18 Aralık 1995 gerçekleştirdi.[1][3] İkinci prototip PT2 ilk uçuşunu 19 Mart 1997'de ve üçüncü prototip PT3 ilk uçuşunu 27 Kasım 1998'de gerçekleştirdi.[3] İki farklı ana çeşit NH90 üretilmiştir: Taktik Taşıma Helikopteri (TTH) ve NATO Firkateyn Helikopteri (NFH).[1] Bu ana türlere rağmen sipariş veren çoğu ülke bazı özel değişiklikler yapılmasını istemiştir. Programın 1990'lı yıllarda bazı teknik ve mali sorunları olmuştu. Sonrasında partner ülkeler Haziran 2000'de 366 gibi büyük bir üretim gerçekleştirdi. Bunu Avrupa, Asya ve Okyanusya'dan siparişler takip etti. Programın üretim sürecindeki iki yıllık bir aksamanın sonunda ilk siparişler 2006 yılının sonuna doğru teslim edildi. Finlandiya'nın istediği değişikliklerin de ekli olduğu tasarım 19 Şubat 2008'de kabul edildi ve böylece NH90 helikopterleri son şeklini almış oldu.

İşletme Tarihçesi

Siparişler

İskandinav Ülkeleri

2001 yılında üç İskandinav ülkesi helikopterlerden satın almak için anlaşma imzaladı.

Finlandiya ordusuna ait NH90

İsveç bu helikopterlerden 18 tane (yedi tane daha almak opsiyonuyla), Norveç 14 tane (on tane daha alma opsiyonuyla) ve Finlandiya 20 tane sipariş etti.

Aralık 2011 ilk Norveç NH90 helikopterleri teslim edildi.

Yunanistan

Ağustos 2003'te Yunanistan 20 tane NH90 sipariş etti (14 tane daha alma opsiyonuyla).[4] Bunlardan dördü Mart 2012'de Yunan silahlı kuvvetlerine teslim edildi. Bu helikopterler Yunan Ordusunda eğitim amacıyla kullanılmaktadır.

Avustralya

Avustralya 2005 yılında hurdaya çıkardığı UH-1 Iroquoislerin yerine 12 tane NH90 sipariş etti. Bu sayı Haziran 2006'da Avustralya Savunma Bakanlığı tarafından arttırıldı. Siparişe hurdaya çıkarılan diğer helikopterlerin yerine geçmek üzere 34 tane daha helikopter eklendi. Böylece sipariş edilen helikopter sayı 46'ya çıkmış oldu. Bu helikopterlerden dördü Avrupa'da üretildi. kalan 42 tanesi ise Avustrailian Aerospace (Eurocopter alt kuruluşu) tarafından üretildi. Avustralya'da NH90lar MRH90 (Multi Role Helicopter) olarak da adlandırılır.

Hollanda

Programın asıl destekçilerinden biri olan Hollanda'nın 20 tane siparişi bulunmaktadır. Ancak tasarımda yapılan değişiklikler sonuncu helikopter Hollanda'nın istediğinden daha ağır olmuştur. Hollanda'nın istekleri doğrultusunda değişiklikler yapılıp yapılmayacağı belirsizliğini korumaktadır.

Suudi Arabistan

Suudi hükûmeti Temmuz 2006'da 64 tane NH90 almak üzere anlaşma imzalamıştır.

Almanya

Alman Deniz kuvvetleri yeni Maritime Helikopteri için 2009 30 adet NFH üretti.

Diğer Ülkeler

Yeni Zelanda hükûmeti hava kuvvetlerindeki UH-1 Iroqious filosunu yerine 8 adet (bir tane yedek parça için) NH90 almak için antlaşma imzaladı. 2007'deki Paris Air Show sırasında Belçika 10 adet NH90 (4 NFH, 4TTH + 2 adet opsiyonel) almak için 20 Haziran 2007'de antlaşma imzaladı. Böylece NAHEMA'daki altıncı ülke oldu.

İlk Teslimatlar

İlk NH90'lar 2006'nın sonlarına doğru Alman Ordusu'na teslim edildi. Bunu 2007 yılında İtalya ve Finlandiya takip etti.

Özellikleri

Genel Özellikleri

  • Mürettebat: 2 pilot (NFH'lerde sensör operatörü de olabiliyor)
  • Kapasite: 20 asker veya 12 sedye veya 2 NATO paleti veya 4000 kilo'ye harici yük taşıma
  • Uzunluk: 16.180 metre
    Alman Silahlı Kuvvetleri'ne ait NH90 bir Wolf cipini taşırken
  • Pervane çapı: 16.30 metre
  • Yükseklik: 5.23 metre
  • Boş ağırlığı: 6,400 kg
  • Taşıyabildiği maksimum ağırlık: 4,200 kg
  • Maksimum kalkış ağırlığı: 10,600 kg
  • Motor: 2 × Rolls-Royce Turbomeca RTM322-01/9 turboshaft, 1,662 kW (2,230 shp) veya 2 × General Electric T700-T6E turboshaft, 1,577 kW (2,115 shp)

Performans

  • Maksimum hız: 300 km/h (162 knot)
  • Menzil: TTH'de 800 km, NFH'de 1000 km
  • Azami yükseklik: 6,000 m (20.000 ft)
  • Tırmanma hızı: 8 m/s

Mühimmat

  • Roketler: anti-denizaltı ve/veya havadan karaya roketler (NFH versiyonunda), 2 tane kapı silahı

Ayrıca bakınız

  1. UH-1

Kaynakça

  1. ^ a b c Frawley, Gerald (2002). "NHIndustries NH 90". The International Directory of Military Aircraft, 2002/2003 (İngilizce). Aerospace Publications. ISBN 1-875671-55-2. 
  2. ^ "NAHEMA". NATO. 19 Ocak 2007. 21 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012. 
  3. ^ a b c "NH90 Helicopter – 3rd Prototype in Flight" (Basın açıklaması). Eurocopter. 27 Kasım 1998. 22 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2012. 
  4. ^ "Greece Signs the Contract for 20 NH90 Helicopters Plus 14 in Option". NH Industries. 1 Eylül 2003. 

Genel Kaynaklar

  1. www.nhindustries.com
  2. www.savunmasanayi.net
  3. www.euocopter.com

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bell AH-1 Cobra</span> tek ve çift motorlu taarruz helikopteri

AH-1 Kobra, Bell Helicopter firması tarafından üretilen tek ve çift motorlu taarruz helikopteri. Türünün öncülerindendir ve modelleri bugün dünyanın birçok ordusu tarafından hâlâ kullanılmaktadır. Yüksek performans ve ateş gücünü küçük bir gövdeye sığdırmış nadir savaş helikopterlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Sikorsky UH-60 Black Hawk</span> Askerî genel maksat helikopteri

Sikorsky UH-60 Black Hawk, Sikorsky Aircraft Corporation tarafından üretilen dört kanatlı, çift motorlu, orta sınıf genel maksatlı askerî helikopterdir. Sikorsky, S-70 tasarımını 1972 yılında Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nun Yardımcı Taktik Nakliye Uçağı Sistemi (UTTAS) yarışmasına sundu. Ordu, prototipi YUH-60A olarak belirledi ve Boeing Vertol YUH-61 ile yapılan bir uçuş yarışmasının ardından 1976 yılında Black Hawk'ı programın galibi olarak seçti.

<span class="mw-page-title-main">Kamov Ka-50</span>

Ka-50 takma adları Kara Köpekbalığı veya Kurtadam (Werewolf)dır. Hokum A NATO'daki kod adıdır. Sovyet yapımı, tek koltuklu, karşıt pervaneli (kontra-rotor), fırlatma koltuklu, anti-tank helikopteridir. Kamov şirketi tarafından üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Helikopter</span>

Helikopter, dikey kalkış ve iniş yapabilen döner kanatlı bir hava taşıtıdır. İsmin kökü Yunancada heliko pteron yani hareketli kanatlar anlamından gelir. Fransız Gustave Ponton d'Amécourt tarafından 1861'de ortaya atılmıştır. 1907 yılında Fransız Paul Cornu ilk motorlu helikopteri uçurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bell UH-1 Iroquois</span> askerî amaçlı taşıma helikopteri

UH-1 Iroquois, Bell firması tarafından üretilen askerî amaçlı taşıma helikopteri. adıyla bilinir. Türkiye'de halk arasında Pat Pat olarak anılır. İlk başta askerî amaçlarla üretilmiş bir helikopter olsa da beklenenden çok daha büyük bir ilgi görmüş ve sivil amaçlar için de kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ T-129 Atak</span> saldırı ve silahlı keşif helikopteri

T-129 ATAK, ATAK programı çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri için Türkiye'nin coğrafi ve iklim koşullarına göre tasarlanan, TUSAŞ ve AgustaWestland ortak üretimi taarruz ve taktik keşif helikopteri. T-129, AgustaWestland üretimi Agusta A129 Mangusta helikopterinin gövde tasarımının çeşitli aksamlarının değiştirilmesi ve özgün silah ve yazılım sistemlerinin entegre edilmesiyle meydana geldi. Üretimi tamamlanan ilk helikopter 28 Eylül 2009 tarihinde, İtalya'nın Gallarate kenti yakınlarındaki AgustaWestland tesislerinde, bir İtalyan ve bir Türk pilot tarafından deneme uçuşuna tabi tutuldu. Yaklaşık yarım saat havada kalan helikopter, çeşitli manevra testlerinin ardından başarıyla yere indi.

<span class="mw-page-title-main">Eurocopter AS532 Cougar</span> çift motorlu, orta ağırlıkta, çok amaçlı askerî helikopter modeli

Eurocopter AS532 Cougar, Eurocopter tarafından geliştirilen çift motorlu, orta ağırlıkta, çok amaçlı bir helikopterdir. AS532, Aérospatiale SA 330 Puma'nın askerîleştirilmiş hâlinin geliştirilmesi ve yükseltilmesidir. Sivil muadili Eurocopter AS332 Super Puma'dır. AS532, Eurocopter EC725 olarak daha da geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eurocopter SA365 Dauphin</span>

Eurocopter AS365/SA365 Dauphin çokuluslu Eurocopter firması tarafından üretilen iki motorlu, çok amaçlı bir helikopterdir. Yine aynı firma tarafından üretilen tek motorlu SA360 modelinden geliştirilen helikopter, Eurocopter firmasının en başarılı tasarımı olarak görülmekte ve dünyanın pek çok ülkesinde sivil ve askeri taşımacılık, arama-kurtarma, istihbarat, deniz karakol ve cankurtaran hizmetleri gibi çok sayıda değişik görevde hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sikorsky SH-60 Seahawk</span>

Sikorsky SH-60 Seahawk veya Sikorsky S-70B/C Seahawk, Sikorsky firması tarafından üretilen S-70 helikopter ailesinin askeri taşıma ve saldırı helikopteri UH-60 Black Hawk modelinin deniz kuvvetleri için üretilmiş, korozyona dayanıklı gövde ve deniz aletlerine sahip modelidir. Alan tarama, arama kurtarma, dikey ikmal, saldırı ve taşıma yeteneklerine sahiptir. Su üstü hedeflere karşı AGM-119 Penguin MK2 füzesi ve AGM-114 Hellfire güdümlü füzesi, su altı hedeflere karşı MK-46/50/54 torpidoları kullanabilir ve sahip olduğu daldırma sonarıyla su altı taraması yapabilir.

<span class="mw-page-title-main">Eurocopter Tiger</span> Eurocopter yapımı askerî helikopter

Eurocopter Tiger, ilk olarak 2003 yılında hizmete giren dört kanatlı, çift motorlu bir saldırı helikopteridir. Aérospatiale ve DASA'nın ilgili helikopter bölümlerinin birleşmesinden doğan Airbus Helicopters tarafından üretilmiştir. Airbus Helicopters onu EC665 olarak tanımlamaktadır. Tiger, Fransa ve İspanya'da Tigre olarak bilinirken, Almanya ve Avustralya'da Tiger olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ T-625 Gökbey</span> TUSAŞ yapımı genel amaçlı helikopter

T-625 Gökbey, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Sivil havacılık alanlarında kullanılması amacıyla Türkiye'nin coğrafi ve iklim koşullarına göre Türk mühendisleri tarafından tasarlanan, geliştirilmekte olan ve TUSAŞ tesislerinde üretilen genel amaçlı helikopterdir. Özgün helikopterin ileride UH-1 ve ambulans helikopterlerin yerini alması planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sikorsky S-70</span> Genel maksat/taşıma helikopterleri ailesi

Sikorsky S-70, Sikorsky Aircraft Corporation tarafından üretilen bir Amerikan orta sınıf nakliye / genel maksatlı helikopter ailesidir. Amerika Birleşik Devletleri Ordusu için 1970'lerde geliştirilmiş, UH-60 Black Hawk olarak adlandırılmak üzere bir yarışma kazanmış ve ABD askerî hizmetinde geniş bir aile oluşturmuştur. O zamandan beri UH-60'ın yeni ve geliştirilmiş versiyonları geliştirilmiştir. Sivil versiyonları ve bazı askerî versiyonları çeşitli S-70 model adları altında üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Airbus Helicopters H175</span> Avrupa Birliği ve Çin ortak yapımı bir genel maksat helikopteri

Airbus Helicopters H175 veya Avicopter AC352, Airbus Helicopters tarafından üretilen Avrupa Birliği ve Çin ortak yapımı bir genel maksat helikopteridir. İlk uçuşunu 17 Kasım 2009 tarihinde gerçekleştirmiş olup Aralık 2014 tarihinde hizmete girmiştir. Başlangıçta Eurocopter EC175 ve Harbin Z-15 olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mil Mi-28</span> Rusya yapımı saldırı helikopteri

Mil Mi-28 Sovyetler Birliğine ait her türlü hava koşuluna uygun, gündüz-gece, askerî tandem, iki koltuklu tanksavar saldırı helikopteridir. İkincil taşıma kabiliyeti olmayan bir saldırı helikopteridir ve bu rol için Mil Mi-24 savaş helikopterinden daha iyi optimize edilmiştir. Burun altı barbette tek bir silah ve saplama kanatlarının altındaki pilonlarda taşınan harici yükler taşır.

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ T-70</span> Türk genel maksat helikopteri

TUSAŞ T-70 Genel Maksat Helikopteri, Sikorsky firmasının S70i helikopteri baz alınarak tasarlanan, arama-kurtarma ve deniz üstü operasyonlara uygun, askeri konfigürasyona sahip bir genel maksat helikopterinin Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından lisans altında üretim projesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bell AH-1Z Viper</span>

Bell AH-1Z Viper, H-1 yükseltme programının bir parçası olarak Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyadeleri için geliştirilmiş olan AH-1W SuperCobra baz alınarak yapılmış Amerikan çift motorlu bir saldırı helikopteri. AH-1Z, dört bıçaklı, yataksız, kompozit ana rotor sistemine, yükseltilmiş şanzımana ve yeni bir hedef nişan sistemine sahiptir. Üretici Bell Huey ailesinin en son üyelerinden AH-1Z, varyant mektubunun askeri fonetik alfabesi telaffuzuna dayanarak "Zulu Cobra" olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 737 Classic</span>

Boeing 737 Classic, Boeing tarafından üretilmiş olan bir dar gövdeli uçak serisi. Orijinal Boeing 737'nin ikinci jenerasyonu. Gelişimine 1979 yılında başlandı. İlk varyasyon olan 737-300, ilk uçuşunu Şubat 1984'te gerçekleştirdi ve hizmete aynı yılın Kasım ayında girdi. Daha uzan olan 737-400, ilk kez Şubat 1988'de uçtu ve aynı yıl hizmete girdi. En kısa varyasyon olan 737-500 ise ilk uçuşunu Haziran 1989'da gerçekleştirdi ve 1990'da hizmete girdi.

<span class="mw-page-title-main">Bell UH-1Y Venom</span>

Bell UH-1Y Venom, Bell Helicopter tarafından Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyadeleri'nin H-1 yükseltme programı kapsamında inşa edilmiş çift motorlu, orta boy bir genel maksat helikopteridir. Sayısız Huey ailesinin en son üyelerinden biri olan UH-1Y, varyant harfinin NATO fonetik alfabesindeki telaffuzuna dayanarak "Yankee" olarak da adlandırılır. UH-1Y, UH-1N'lerden yeniden üretilecekti, ancak 2005'te uçağın yeni olarak inşa edilmesi onaylandı. 2008'de hizmete girdikten sonra, UH-1Y, ilk olarak 1970'lerin başında tanıtılan Deniz Piyadeleri'nin eskiyen UH-1N Twin Huey(UH-1 Iroquois) hafif genel maksat helikopter filosunun yerini aldı. 2008'de tam zamanlı olarak üretime girdi, Deniz Piyadelerine teslimatları 2018'de tamamlandı.

<span class="mw-page-title-main">KAI KUH-1 Surion</span>

KAI KUH-1 Surion, Korea Aerospace Industries tarafından üretilen Güney Kore yapımı bir orta nakliye helikopteridır. Helikopter, KAI ve Eurocopter ile ortak olarak Eurocopter AS332 Super Puma üzerinden geliştirilmiş olıp ilk uçuşunu 10 Mart 2010 tarihinde gerçekleştirdi ve 22 Mayıs 2013 tarihinde hizmete girdi. Hem askeri hem de sivil roller için çok sayıda varyantı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">IAR 330</span>

IAR 330, Romen havacılık üreticisi Industria Aeronautică Română (IAR) tarafından üretilen Aérospatiale SA 330 Puma helikopterinin lisanslı bir versiyonudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.