İçeriğe atla

NGTS-1b

NGTS-1b
NGTS-1b ötegezegeninin sanatçı tarafından gösterimi
Keşif
Keşfeden(ler)Yeni Nesil Transit Tarama[1]
Keşif tarihi2017
Keşif yöntemi
Geçiş
Keşif durumuOnaylanmış
Ana yıldız özellikleri
YıldızNGTS-1[2]
Tayfsal sınıf
M0.5 V
Kütle (m)0,617 M☉
Yarıçap (r)0,573 ± 0,077 R☉
Sıcaklık (T)3916+71
-63 K
Yörünge öğeleri
Yarı büyük eksen (a)
0,0326[3] AU
Dış merkezlik (e)0,016[3]
Yörünge süresi (P)
2,6473 JD[3] g
Yörünge eğikliği (i)82,8[3]°
Fiziksel özellikler
Ortalama yarıçap (r)
1,33[3] RJ
Kütle (m)0,812[3] MJ
Sıcaklık790,0[3] K K
Ayrıca bakınız: Ötegezegen, Liste

NGTS-1b, doğruluğu onaylanmış sıcak Jüpiter tipi bir ötegezegendir. Her 2,65 günde bir, Güneş'in kütlesi ve yarıçapının yaklaşık yarısı kadar olan kırmızı cüce yıldız NGTS-1'in etrafındaki yörüngesinde döner.[4] NGTS-1 sistemi, Güvercin takımyıldızı'nda, Dünya'dan yaklaşık olarak 600 ışık yılı uzaklıktadır.[1][2][5]

Keşif

NGTS-1b, Yeni Nesil Transit Tarama ile kırmızıdaki değişikliklere duyarlı kameralar kullanılarak aylarca gözlemlendikten sonra keşfedildi.[1] Warwick Üniversitesi'nden ve NGTS-1b'nin keşfini anlatan çalışmanın baş yazarı olan Daniel Bayliss, "NGTS-1b'nin keşfi bizim için tam bir sürprizdi - bu kadar küçük yıldızların yakınında bu kadar büyük gezegenlerin var olabileceği daha önce düşünülmemişti. Daha da önemlisi, şimdiki hedefimiz ise Galakside bu tür gezegenlerin ne kadar yaygın olduğunu bulmak. Yeni Nesil Transit Tarama sayesinde tam da bunu yapmak için iyi bir konumdayız." açıklamasını yaptı.[5]

Özellikler

Kütle, yarıçap ve sıcaklık

NGTS-1b, kütlesi 0,812 MJ, yarıçapı 1,33 RJ olan ve 580 °C'lik bir yüzey sıcaklığına sahip[6] gaz devi bir sıcak Jüpiter gezegeni olarak sınıflandırılır.[1][2]

Ana yıldız

Gezegenin yörüngesinde döndüğü NGTS-1, yaklaşık 0,617 M☉ kütleye ve 0,573 R☉ yarıçapa sahip M0.5 tipi kırmızı cüce bir yıldızdır.[1]

Yörünge

NGTS-1b her 2,6473 Dünya gününde, NGST-1 yıldızından yaklaşık 4,5 milyon km uzaklıktaki bir yörüngede döner.[1][2][7]

Ayrıca bakınız

  • Kepler-45b
  • Güneş dışı gezegenler listesi

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f Lewin, Sarah (31 Ekim 2017). "Monster Planet, Tiny Star: Record-Breaking Duo Puzzles Astronomers". Space.com. 31 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2017. 
  2. ^ a b c d Bayliss, Danile (31 Ekim 2017). "NGTS-1b: A hot Jupiter transiting an M-dwarf". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 475 (4): 4467-4475. arXiv:1710.11099 $2. doi:10.1093/mnras/stx2778. Bayliss, Danile; et al. (31 October 2017). "NGTS-1b: A hot Jupiter transiting an M-dwarf". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 475 (4): 4467–4475. arXiv:1710.11099. Bibcode:2018MNRAS.475.4467B 20 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. doi:10.1093/mnras/stx2778. S2CID 39357327.
  3. ^ a b c d e f g Staff (2017). "Planet NGTS-1 b". Extrasolar Planets Encyclopaedia. 6 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2017. 
  4. ^ Griffini, Andrew (2 Kasım 2017). "Huge 'monster' planet could challenge scientists' theory of how worlds form". The Times of India. 2 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2017. 
  5. ^ a b Staff (31 Ekim 2017). "'Monster' planet discovery challenges formation theory". Phys.org. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2017. 
  6. ^ "Astronomers discover unusually large gas giant that challenges the conventional theories of planet formation". 1 Kasım 2017. 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Dvorsky, George (31 Ekim 2017). "This Tiny Star Hosts a Planet Nearly the Size of Jupiter". Gizmodo. 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gezegen</span> bir yıldız veya yıldız kalıntısının yörüngesinde dolanan gök cismi

Gezegen; genellikle bir yıldız, yıldız kalıntısı ya da kahverengi cücenin yörüngesinde bulunan, yuvarlak hâle gelmiş bir astronomik cisimdir. Uluslararası Astronomi Birliğinin (IAU) tanımına göre Güneş Sistemi'nde sekiz gezegen bulunur. Bunlar, karasal gezegenler Merkür, Venüs, Dünya ve Mars; dev gezegenler Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür. Gezegen oluşumu için bilimsel açıdan mevcut en iyi teori, bir bulutsunun kendi içine çökmesi sonucu bir yıldızlararası bulut meydana getirdiğini ve yıldızlararası bulutun da bir önyıldız ve bunun yörüngesinde dönen bir öngezegen diski oluşturduğunu öne süren bulutsu hipotezidir. Gezegenler bu disk içinde, kütleçekiminin etkisiyle maddelerin kademeli olarak birikmesi sonucu, yığılma (akresyon) olarak adlandırılan süreçte büyürler.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz cüce</span> bir yıldızın yaşam döngüsünde ışık saçtığı son halinden bir önceki hali

Beyaz cüce, termonükleer reaksiyonların meydana geldiği aşamadan sonra orta kütleli bir yıldızın evriminden kaynaklanan küçük ama yüksek yoğunluğa sahip yaşlı bir yıldızdır. Yüksek yüzey sıcaklığına rağmen çok düşük bir parlaklığa sahiptir ve bu nedenle Hertzsprung-Russell diyagramında ana kolun çok aşağısında yer alır. Kütlesi 8 kata kadar azaldığı halde yüksek yüzey sıcaklığını uzun süre koruduğundan "beyaz cüce" olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit kuşağı</span>

Asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'nde Güneş merkezli ve kabaca Jüpiter ile Mars gezegenlerinin yörüngeleri arasındaki uzayı kaplayan torus şeklinde bir bölgedir. Bu bölgede asteroit veya küçük gezegen olarak adlandırılan çok sayıda katı ve düzensiz şekillerde gök cisimleri bulunur. Tanımlanan nesneler çok farklı boyutlarda olabilir, fakat gezegenlerden çok daha küçüklerdir ve birbirlerinden ortalama olarak bir milyon kilometre uzaklıklarda bulunurlar. Bu asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'ndeki diğer asteroit popülasyonlarından ayırt edilebilmesi için ana asteroit kuşağı veya ana kuşak olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegen</span> Güneş Sistemi dışındaki gezegenler.

Ötegezegen veya Güneş dışı gezegen, Güneş'in baskın kütleçekim etkisinin dışında başka bir yıldızın veya kahverengi cücenin kütleçekim etkisi içinde olan gezegensel bir gök cismidir. Bir ötegezegenin ilk muhtemel kanıtı 1917 yılında kaydedilmiş, fakat o zamanlar bu şekilde kabul edilmemişti. Tespitin ilk teyidi 1992 yılında gerçekleşmiştir. 1988'de tespit edilen farklı bir gezegen ise 2003 yılında doğrulandı. 20 Ağustos 2024 itibarıyla, 4.963 gezegen sisteminde varlığı doğrulanmış 7.255 ötegezegen bulunmaktadır ve bu gezegen sistemlerinden 1.015 kadarı birden fazla gezegene sahiptir. James Webb Uzay Teleskobu'nun (JWST) daha fazla ötegezegen keşfetmesi ve bunların bileşimleri, çevresel koşulları ve yaşam potansiyelleri gibi özellikleri hakkında daha fazla fikir vermesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">HD 189733 b</span> Güneşdışı gezegen

HD 189733 b, Tilkicik takımyıldızında yaklaşık olarak 63 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ötegezegendir. 5 Ekim 2005 tarihinde Bouchy liderliğindeki Fransız gök bilimciler tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">WASP-1</span> Yıldız

WASP-1, Andromeda takımyıldızında bulunan metal zengin yıldız. 1240 ışıkyılı uzaklıktadır, 12.kadirden bir yıldızdır, Güneş dışı gezegen WASP-1b bu yıldız yörüngesindedir.

<span class="mw-page-title-main">WASP-1b</span> Andromeda takımyıldızı yönündeki WASP-1 yıldızı yörüngesindeki bir güneşdışı gezegen

WASP-1b, Andromeda takımyıldızı yönünde 1000 ışık yılı uzaklıkta bulunan WASP-1 yıldızı yörüngesindeki bir güneşdışı gezegen. Yüksek kütlesi nedeniyle bir gaz devi olarak varsayılır.

<span class="mw-page-title-main">55 Cancri</span> Yengeç takımyıldızında Dünyadan 41 ışıkyılı uzaklıkta bir ikili yıldız

55 Cancri veya Rho1 Cancri veya kısaca 55 Cnc, Yengeç takımyıldızında Dünya'dan 41 ışıkyılı uzaklıkta bir ikili yıldızdır. Yıldız sistemi bir G-tipi yıldız ve daha küçük bir kırmızı cüceden oluşur ve aralarında 1000 AU vardır.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak Jüpiter</span>

Sıcak Jüpiterler, fiziksel olarak Jüpiter'e benzeyen ancak çok kısa yörünge periyotlarına sahip olan, gaz devi ötegezegen sınıfıdır. Yıldızlarına olan yakınlığı ve yüksek yüzey-atmosfer sıcaklıklarından dolayı, "sıcak Jüpiterler" olarak adlandırılmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Doppler spektroskopisi</span>

Doppler spektroskopisi gezegenin ana yıldızın spektrumunda Doppler kaymaları gözlem yoluyla radyal hız ölçümleri Güneş Sistemi dışındaki gezegenlerin ve kahverengi cücelerin bulunması için kullanılan dolaylı bir yöntemdir.

<span class="mw-page-title-main">Süper Jüpiter</span> Bir gezegen türüdür.

Süper Jüpiter, Jüpiter gezegeninden daha büyük olan astronomik cisimlerdir. Örneğin, gezegen kahverengi cüce sınırında bulunan arkadaşları süper jüpiter olarak adlandırılmaktadır, örneğin yıldız Kappa Andromedae'nin çevresinde olduğu gibi.

<span class="mw-page-title-main">TrES-4b</span>

TrES-4b, Herkül takımyıldızında bulunan bir güneş dışı gezegendir. Gezegen, 2006 yılında keşfedilmiş olup şimdiye kadar keşfedilmiş en büyük güneş dışı gezegenlerden biridir. Güneş Sistemi'nden yaklaşık 1,400 ışık yılı uzaklıkta GSC 02620-00648'in yörüngesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kepler-438b</span> Güneş dışı gezegen

Kepler-438b, dünyaya yakın, onaylanmış bir öte gezegendir. Yüzeyi, muhtemelen kayalıktır. Çalgı takımyıldızı bölgesinde yer alan Kepler-438b, Dünya'dan yaklaşık olarak 472,9 ışık yılı uzaklıkta, bir kırmızı cüce yıldızın yaşanabilir bölgesinin iç kenarındaki yörüngesinde dönüyor. Güneş'in ışık akısından 1,4 kat fazlasını alır. Gezegen, NASA'nın Kepler uzay aracı tarafından, bir gezegenin yıldızının önünden geçerken neden olduğu karartma etkisinin ölçüldüğü geçiş yöntemi kullanılarak keşfedildi. NASA, 6 Ocak 2015 tarihinde gezegenin bir öte gezegen olduğunu resmi olarak açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi altcüce</span>

Kahverengi altcüce veya gezegen kütleli kahverengi cüce, yıldızlar ve kahverengi cücelerle aynı şekilde oluşan, ancak döteryumun termonükleer füzyonu için sınırlayıcı kütlenin altında bir kütleye sahip olan astronomik bir cisimdir.. Bazı araştırmacılar Kahverengi altcücelere serbest yüzen gezegenler de demektedir. Ancak çoğunlukla kabul edilen ismi gezegen kütleli kahverengi cücedir.

Kepler-442b, K-tipi ana kol yıldızın yaşanabilir bölgesi içinde yörüngede dönen, muhtemelen kayalık, Dünya boyutuna yakın, onaylanmış bir ötegezegendir. Kepler-442, Dünya'dan 1.206 ışık yılı uzakta Lyra takımyıldızının içindedir.

<span class="mw-page-title-main">NGTS-3Ab</span>

NGTS-3Ab, G-tipi bir yıldızın yörüngesinde olan gaz devi bir ötegezegendir. Kütlesi 2,38 jüpiter kütlesi kadardır ve yıldızı etrafındaki yörüngesini 1,7 günde tamamlar. Yıldızından uzaklığı 0,023 AU'dur. Keşfi 2018 yılında duyuruldu. Bu Jüpiter benzeri gezegen, aralarında Max Günther, Didier Queloz, Edward Gillen, Laetitia Delrez ve Francois Bouchy'nin de bulunduğu 39 astronom tarafından keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">NGTS-1</span>

NGTS-1, Güvercin takımyıldızı'nda bulunan kırmızı cüce bir yıldızdır. 15,52 kadir büyüklüğe sahiptir ve gözlemlenebilmesi için güçlü bir teleskop gerekir. Güneş Sistemi'nden 716 ışık yılı uzaklıktadır ve 97,2 km/s gibi yüksek bir dikey hıza sahiptir.

NGTS-13b, Yeni Nesil Transit Tarama (NGTS) ile keşfedilmiş sıcak Jüpiter tipi bir ötegezegendir. Kendi yıldızının etrafındaki yörüngesini 4,12 günde tamamlar. Ocak 2021 tarihinde keşfinin duyurusu yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TRAPPIST-1e</span>

2MASS J23062928-0502285 e olarak adlandırılan TRAPPIST-1e, Kova takımyıldızında bulunan ve Dünya'dan yaklaşık 40 ışık yılı uzakta olan ultra soğuk cüce yıldız TRAPPIST-1'in yörüngesinde bulunan ve dünyaya çok benzediği düşünülen kayaç gezegendir. Gök bilimciler ötegezegeni, bir gezegenin yıldızının önünden geçerken neden olduğu karartma etkisinin ölçüldüğü geçiş yöntemini kullanarak buldular.

<span class="mw-page-title-main">Ötegezegenleri tespit etme yöntemleri</span>

Herhangi bir gezegen, ana yıldızıyla karşılaştırıldığında son derece zayıf bir ışık kaynağıdır. Örneğin Güneş gibi bir yıldız, etrafında dönen gezegenlerden yansıyan ışıktan yaklaşık bir milyar kat daha parlaktır. Bu kadar zayıf bir ışık kaynağını tespit etmenin esas zorluğuna ek olarak, ana yıldızdan gelen ışık, onu silip süpüren bir parlamaya neden olur. Bu nedenlerden ötürü, Ocak 2024 itibarıyla rapor edilen ötegezegenlerin çok azı doğrudan gözlemlendi; hatta daha azı, konak yıldızdan ayrıştırıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.