İçeriğe atla

NGC 5033

Koordinat:Sky map 13sa 13d 27,4s; +36º 35' 38″
NGC 5033
NGC 5033
Kaynak: Mount-Lemmon-Gözlemevi tarafından elde edilen NGC 5033 fotoğrafı.
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızAv Köpekleri[1]
Sağ açıklık (α)13sa 13d 27,4s[2]
Dik açıklık (δ)+36° 35′ 38″[2]
Galaksi sınıfıSA(s)c;HII Sy1[2]
Görünür büyüklük (V)10,0[3]
Görünür büyüklük (B)10,7[3]
Yüzey parlaklığı (SB)14,2[3]
Görünür boyut (V)10,7′ × 5,0′[2]
Özellikler
Grup veya kümeNGC 5005 Grubu[4]
NGC 5033 Grubu[2]
(LGG 334)
Kırmızıya kayma (z)0,002919 ± 0,000003[2]
Helyo dikey hız ()(875 ± 1) km/sn[2]
Mesafe49,24 MIy (15,1 Mpc)[2]
Keşif
William Herschel (1 Mayıs 1785)
Katalog belirtmeleri
NGC 5033 • UGC 8307 • PGC 45948 • CGCG 189-043 • MCG +06-29-062 • IRAS 13111+3651 • 2MASX J13132753+3635371 • GC 3459 • H I 97 • h 1564 • NVSS J131327+363540
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

NGC 5033, Av Köpekleri takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 49,24 MIy (15,1 Mpc)uzaklıkta bulunan eğik bir çubuksuz sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 1 Mayıs 1785 tarihinde keşfedildi.[5] Çok parlak bir çekirdeği ve nispeten soluk bir diski bulunur. Diskin güney yarısında kayda değer bir eğiklik görülebilir. Gökadanın büyük açısal boyutu ve nispeten yüksek yüzey parlaklığı, onu amatör gök bilimciler tarafından görülebilen ve görüntülenebilen bir nesne haline getirir. Nispeten Dünya'ya yakın konumu ve etkin gökada çekirdeği (AGN), onu profesyonel gök bilimciler için de yaygın olarak çalışılan bir nesne haline getirmiştir.

Gökada içerisinde; SN 1950C, SN 1985L (Tip-IIL) ve SN 2001gd (Tip-IIb) süpernovaları gözlemlenmiştir.[6]

Çekirdek

Samanyolu'nun aksine NGC 5033'te merkezi bir çubuk bulunmuyor.

NGC 5033, bir tür etkin gökada çekirdeği olan seyfert çekirdeğine sahiptir.[7] Diğer birçok etkin gökada çekirdeğinde olduğu gibi, NGC 5033 çekirdeğinin bir süper kütleli kara delik içerdiği düşünülmektedir. Görünür ışıkta (diğer dalga bantlarında olduğu gibi) görülen parlak emisyon, kısmen bu kara deliğin çevresindeki ortamda bulunan sıcak gaz tarafından üretilir.

NGC 5033 merkezinin tümleşik alan spektroskopik gözlemleri, Seyfert çekirdeğinin gökadanın kinematik merkezinde (gökadalardaki yıldızların etrafında döndükleri nokta) bulunmadığını göstermektedir.[8] Bu durum, NGC 5033'ün bir birleşme olayı geçirdiğinin kanıtı olarak yorumlanır. Seyfert çekirdeğinin kinematik merkezden yer değiştirmesi, gazın Seyfert çekirdeğine düşmesine neden olup gökadanın merkezindeki gazın dönmesini kararsızlaştırabilir. Gaz, Seyfert çekirdeğinin ortasındaki muazzam kütleçekimi kuvvetleri tarafından sıkıştırılır ve ısınır, böylece çekirdeğin parlak veya "etkin" görünmesini sağlar.

Yakın gökadalar

NGC 5033, NGC 5005 Grubu'nun bir üyesidir ve yakınındaki gökada NGC 5005 ile fiziksel bir gökada çifti oluştururlar.[9] İki gökada zayıf da olsa kütleçekimsel olarak birbirlerini etkiler, ancak bozulmalar oluşturabilecek kadar birbirlerine yakın değillerdir. Daha soluk olan düzensiz gökada IC 4182 de bu grubun bir üyesidir.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ R. W. Sinnott, editor (1988). The Complete New General Catalogue and Index Catalogue of Nebulae and Star Clusters by J. L. E. Dreyer. Sky Publishing Corporation and Cambridge University Press. ISBN 0-933-34651-4. 
  2. ^ a b c d e f g h "NASA/IPAC Extragalactic Database". NED results for object NGC 5033. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2019. 
  3. ^ a b c "SEDS". Revised NGC Data for NGC 5033 (İngilizce). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "VizieR". Lyon Groups of Galaxies (Garcia 1993). 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2019. 
  5. ^ Seligman, Courtney. "NGC 5033 (= PGC 45948)". 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2019. 
  6. ^ List of Supernovae 12 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. IAU Central Bureau for Astronomical Telegrams. 9 Kasım 2019'da erişilmiştir.
  7. ^ L. C. Ho, A. V. Filippenko, W. L. W. Sargent (1997). "A Search for "Dwarf" Seyfert Nuclei. III. Spectroscopic Parameters and Properties of the Host Galaxies". Astrophysical Journal Supplement. Cilt 112. ss. 315-390. doi:10.1086/313041. 22 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2009. 
  8. ^ E. Meiavilla; A. Guijarro; A. Castillo-Morales; J. Jimenez-Vicente; E. Florido; S. Arribas; B. Garcia-Lorenzo; E. Battaner (2005). "Asymmetrical structure of ionization and kinematics in the Seyfert galaxy NGC 5033". Astronomy and Astrophysics. 433 (1). ss. 79-86. arXiv:astro-ph/0412410 $2. Bibcode:2005A&A...433...79M. doi:10.1051/0004-6361:20034537. 
  9. ^ G. Helou, E. E. Salpeter, Y. Terzian (1982). "Neutral hydrogen in binary and multiple galaxies". Astronomical Journal. Cilt 87. ss. 1443-1464. doi:10.1086/113235. 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2009. 

Liste

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NGC 772</span> Koç takımyıldızındaki çubuksuz sarmal gökada

NGC 772, Koç takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 98,17 MIy (30,1 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 29 Kasım 1785 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 78 olarak "Eşlikçileri küçük ama yüksek yüzey parlaklığına sahip sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 770 adlı bir uydu gökadası bulunur. Ayrıca SN 2003 hl ve SN 2003 iq süpernovaları gözlenmiştir. NGC 772 muhtemelen bir H II çekirdeğe sahiptir veya bir geçiş nesnesi de olabilir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3031</span> galaksi

Messier 81, Büyük ayı takımyıldızında yaklaşık olarak 11,74 MIy (3,6 Mpc) uzaklıkta bulunan büyük tasarım sarmal gökadadır. 31 Aralık 1774 tarihinde Johann Elert Bode tarafından keşfedilmiş olup bazen kaşifinin onuruna Bode Gökadası olarak adlandırılır. 1993 yılında bir süpernova içerdiği anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2841</span> galaksi

NGC 2841, Büyük Ayı takımyıldızı'nda yaklaşık olarak 45,98 MIy (14,1 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz sarmal gökadadır. 9 Mart 1788 tarihinde William Herschel tarafından keşfedildi. 635 km/s'ye sahip düşük dikey hızı, 30 milyon ışık yılını gösteren kırmızıya kaymaya dayalı mesafe tahminini çok belirsiz kılıyor. Bu nedenle kırmızıya kaymadan bağımsız olarak yapılan hesaplamalarda 40 ila 85 milyon ışık yılını gösteren mesafe tahminlerinin uyum içinde olmaması pek şaşırtıcı değildir. 2001 yılında, Hubble Uzay Teleskobu'ndaki Wide Field Planetary Camera 2 ile yapılan sefe değişeni gözlemlerine dayanarak mesafenin yaklaşık 45,98 MIy (14,1 Mpc)olduğu belirlendi. NGC 2841, 150 mm'ye eşit veya daha büyük bir açıklığa sahip bir teleskopla gözlemlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Girdap gökadası</span>

Girdap Gökadası, Av Köpekleri takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 23 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan etkileşim hâlindeki büyük tasarım çubuksuz sarmal gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">M94 Grubu</span> Av Köpekleri ve Berenisin Saçı takımyıldızları bölgesinde gökada grubu

M94 Grubu Av Köpekleri ve Berenis'in Saçı takımyıldızları bölgesinde yaklaşık 13 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan gevşek ve geniş bir gökada grubudur. Grup, Başak Süperkümesi içerisinde bulunan pek çok gökada kümesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">M109 Grubu</span> sarmal gökada çıkıntısı

M109 Grubu, Büyük Ayı Grupları Başak kümesi'nin bir kenarında, uzayda 20 milyon ışıkyılı büyüklüğünde bir alana yayılan, büyük bir sarmal gökada çıkıntısıdır. Muhtemelen burada iki ana grup bulunmaktadır; Büyükayı Kuzey ve Büyükayı Güney.

<span class="mw-page-title-main">Stephan Beşlisi</span>

Stephan Beşlisi, Kanatlıat takımyıldızı yönünde beş gökadadan oluşan görsel bir gökada grubudur. Keşfedilen ilk gökada grubuydu. Fransız gök bilimci Édouard Stephan tarafından 1877'de Marsilya Gözlemevi'nde keşfedildi. Karmaşık bir etkileşim süreci içinde olan diğer dört gökada bir süre sonra birbirleriyle birleşecekler. Bu grup, üzerinde en çok çalışılan yoğun gökada grubudur. Görsel grubun en parlak üyesi, aktif yıldız oluşumunun meydana geldiği kırmızı lekeler olarak tanımlanan geniş H II bölgelerine sahip olan NGC 7320'dir. Yaklaşık olarak 44,68 MIy (13,7 Mpc)uzaklığıyla NGC 7320'nin bize diğerlerinden sekiz kat daha yakın olduğu 1961 yılına kadar keşfedilememişti. HCG 92 olarak tanımlanan ve etkileşim halinde gerçek bir grup oluşturan diğer dört gökada, muhtemelen birleşeceklerdir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7252</span>

NGC 7252, Kova takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 199,6 MIy (61,2 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz merceksi gökadadır. William Herschel tarafından 26 Ekim 1785 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 226 olarak "Biçimsiz sarmal kollara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 7252, milyarlarca yıl önce başlayan iki gökada arasındaki etkileşimin sonucu olan tuhaf bir gökadadır. Atom çekirdeği yörüngesinde dönen bir elektronun diyagramına benzeyen görünümünden dolayı "Atoms For Peace Galaxy" olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 5023</span> galaksi

NGC 5023 Av Köpekleri takımyıldızı yönünde yaklaşık 26 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan ve yandan görülen bir sarmal gökada. William Herschel tarafından 9 Nisan 1787 tarihinde keşfedilmiştir. M51 Grubu'nun bir üyesidir ancak diğer gökadalardan görece olarak izole durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 5005</span>

NGC 5005 Av Köpekleri takımyıldızı yönünde yaklaşık 40 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan eğimli bir sarmal galaksi. William Herschel tarafından 1 Mayıs 1785 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 94</span> sarmal gökada

Messier 94 Av Köpekleri takımyıldızı yönünde bulunan bir sarmal gökada. Pierre Méchain tarafından 22 Mart 1781 tarihinde keşfedilmiş ve iki gün sonra Charles Messier kataloğuna eklemiştir. Bazı kaynaklar M94'ü çubuklu sarmal gökada olarak tanımlamaktadır. İki halka yapısıyla dikkat çekici bir gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">Merceksi galaksi</span>

Merceksi gökada, biçimsel gökada sınıflandırma şemalarında eliptik (E) ve sarmal gökada (S) arasında yer alan bir gökada türüdür. Büyük ölçekli bir disk içermesine karşın, büyük ölçekli sarmal kollara sahip değildir. Merceksi gökadalar, yıldızlararası maddelerinin çoğunu tüketmiş veya kaybetmiş ve bu nedenle devam eden çok az yıldız oluşumuna sahip disk gökadalarıdır. Buna rağmen, disklerinde önemli miktarda toz barındırabilirler. Sonuç olarak, tıpkı eliptik gökadalar gibi çoğunlukla yaşlı yıldızlardan oluşurlar. Merceksi ve eliptik gökadalar morfolojik farklılıklarına rağmen spektral özellikler ve ölçekleme ilişkileri gibi ortak bazı özellikleri paylaşırlar. Her ikisi de, en azından evrenin yerel kısmında, pasif olarak evrimleşen erken tip gökadalar olarak kabul edilebilir. "E" gökadaları ile "S0" gökadalarını morfolojik olarak birbirine bağlayan, orta ölçekli disklere sahip "ES" gökadalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3227</span> galaksi

NGC 3227, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 66,2 MIy (20,3 Mpc)uzaklıkta bulunan bir ara sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 15 Şubat 1784 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve etkileşim halinde olduğu NGC 3226 ile birlikte Arp 94 olarak "Eşlikçileri eliptik olan sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Gökadaları amatör teleskoplarla ayırt edebilmek için 100 kez büyütme gerekir. İyi bilinen çift yıldız sistemi Gama Leonis'in 50' doğusundadır. Aslan II Grupları içinde yer alan NGC 3227 Grubu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3226</span> galaksi

NGC 3226, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 73,05 MIy (22,4 Mpc)uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. William Herschel tarafından 15 Şubat 1784 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve etkileşim halinde olduğu NGC 3227 ile birlikte Arp 94 olarak "Eşlikçileri eliptik olan sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Gökadaları amatör teleskoplarla ayırt edebilmek için 100 kez büyütme gerekir. İyi bilinen çift yıldız sistemi Gama Leonis'in 50' doğusundadır. Aslan II Grupları içinde yer alan NGC 3227 Grubu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2623</span> Yengeç takımyıldızı bölgesinde bir gökada çifti

NGC 2623, Yengeç takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 257,66 MIy (79 Mpc)uzaklıkta bulunan iki sarmal gökadanın birleşmesiyle oluşmuş bir gökada çiftidir. Édouard Jean-Marie Stephan tarafından 19 Ocak 1885 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 243 olarak "Füzyon görünümüne sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 6217</span> galaksi

NGC 6217, Küçük Ayı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 59,36 MIy (18,2 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 12 Aralık 1797 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 185 olarak "Dar iplikçiklere sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7674</span> galaksi

NGC 7674 Kanatlıat takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 368,55 MIy (113 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz sarmal gökadadır. John Herschel tarafından 16 Ağustos 1830 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve NGC 7674A ile birlikte Arp 182 olarak "Dar iplikçiklere sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3040B</span> galaksi

NGC 3040B, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 323,87 MIy (99,3 Mpc)uzaklıkta bulunan bir sarmal gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3040</span> Merceksi gökada

NGC 3040, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 352,24 MIy (108 Mpc)uzaklıkta bulunan bir merceksi gökadadır. Édouard Stephan tarafından 28 Kasım 1785 tarihinde keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">LINER</span> Bir gökada çekirdeği türü

LINER (Düşük iyonlu nükleer salım çizgi bölgesi), tayf salım çizgisi ile tanımlanan bir gökada çekirdeği türüdür. Tayflar karakteristik olarak; O, O+, N+ ve S+ gibi zayıf iyonize veya nötr atomlardan gelen salım çizgilerini içerir. Aksine, O++, Ne++ ve He+ gibi kuvvetli iyonize atomlardan gelen tayf salım çizgileriyse nispeten zayıftır. Gökada çekirdeği sınıflandırması ilk olarak Timothy Heckman tarafından 1980 yılında yayınlanan bir dizi makalenin üçüncüsünde tanımlandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.