İçeriğe atla

NGC 253

Koordinat:Sky map 00sa 47d 33s; -25º 17' 18″
Heykeltıraş Gök Adası
NGC 253, Heykeltıraş Gök Adası
Kaynak: Courtesy Hunter Wilson
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızHeykeltıraş
Sağ açıklık (α)00sa 47d 33s[1]
Dik açıklık (δ)-25° 17′ 18″[1]
Galaksi sınıfıSAB(s)c[1]
Görünür büyüklük (V)+7,3[2]
Yüzey parlaklığı (SB)+12,9[2]
Görünür boyut (V)26,91′ × 5,89′[3]
Özellikler
Grup veya kümeHeykeltıraş Grubu
Kırmızıya kayma (z)(814 ± 20) ∙ 10-6[3]
Helyo dikey hız ()244 ± 6 km/s[3]
Mesafe11,4 ± 0,7 · 106 Iy (3,5 ± 0,2 ∙ 106 pc)
Keşif
[[Caroline Herschel]] (1783)
Katalog belirtmeleri
NGC 253 • IRAS 00450-2533 • 2MASX J00473313-2517196 • ESO 474-29 • H 5.1 • h 61 • MCG -4-3-9 • PGC 2789 • UGC 13 • MRC 0045-255
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

Heykeltıraş Galaksisi (NGC 253), Heykeltıraş takımyıldızı bölgesinde bulunan bir ara sarmal galaksidir. Caroline Herschel tarafından 23 Eylül 1783 tarihinde keşfedilmiştir. Heykeltıraş Galaksisi bir yıldız patlama galaksisidir ve şu anda yoğun yıldız oluşumları devam etmektedir.

Gözlem tarihi

NGC 253'ün Hubble Uzay Teleskobu (HUT) tarafından alınan yakın görünüşü. Kaynak: HST/NASA/ESA.

NGC 253, düzenli bir şekilde kuyruklu yıldız aramaları yapan Caroline Herschel tarafından 23 Eylül 1783 tarihinde keşfedilmiştir.[4][5] Yaklaşık yarım yüzyıl sonra John Herschel, 460 mm (18 in) metal aynalı teleskobuyla Ümit Burnu'nda gözlemler yaptı.[5]

B. Y. Mills, Heykeltıraş Gök Adası'nda oldukça güçlü bir radyo kaynağı keşfetti.[5]

1998 yılında Hubble Uzay Teleskobu NGC 253'ün soldaki fotoğrafta görülen yakın bir görünümünü elde etti.[6]

Süpernovalar

NGC 253'te yoğun yıldız oluşumu etkinliği sürmektedir. Her ne kadar süpernovalar bu tür etkinliklerin sürdüğü ortamlarda ortaya çıkma eğilimini gösterseler de, NGC 253'te ancak bir adet süpernova (SN 1940E) gözlemlenmiştir.[1] Süpernova SN 1940E, galaksi çekirdeğinin yaklaşık olarak 50′ güneybatı bölgesinde bulunur.[7] Kasım 1940'ta keşfedilmiştir.[7]

Son uzaklık tahminleri

Son on yıl içinde Heykeltıraş Gök Adası'nın uzaklığını ölçmek için en az iki teknik kullanılmıştır.

2006 yılında Gezegenimsi bulutsu aydınlatma işlevi metoduyla uzaklık yaklaşık olarak 10,89 +0,85-1,24 MIy (3,34 +0,26-0,38 Mpc) olarak hesaplandı.[8]

Uzaklığı ölçmek için galaksiye yakın kırmızı dev türleriyle (TRGB) metodu da kullanılabilir. 2004 yılında bu teknik kullanılarak Heykeltıraş Gök Adası'nın tahmini uzaklığı 12,8 ±1,2 MIy (3,94 ±0,37 Mpc) olarak hesaplanmıştır.[9][10]

En güvenilir uzaklık tahmin yöntemlerinin ulaştığı sonuçlar birleştirilerek, elde edilen otalama tahmini uzaklık 11,4 ± 0,7 MIy (3,5 ± 0,2) Mpc) olarak hesaplanabilir.[8]

Galaksi grubu bilgisi

Heykeltıraş Gök Adası, Heykeltıraş Grubu'nun merkezinde bulunmaktadır[11] ve grup içindeki en parlak galaksidir. NGC 247, PGC 2881, PGC 2933, Sculptor-dE1 ve UGCA 15, grup merkezi yakınlarında çekirdeğe kütleçekimi etkisiyle bağlı diğer üyelerdir. Grubun üyesi olan diğer galaksiler ise bu çekirdeğe sadece zayıf bir kütleçekimi etkisiyle bağlıdır.[11][12]

Popüler kültür

The Event isimli dizide dünyadışı varlıkların geldiği yer olarak belirtilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b c d "NASA/IPAC Extragalactic Database". NGC 253 için genişletilmiş sonuçlar. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2006. 
  2. ^ a b SEDS (İngilizce)
  3. ^ a b c "SIMBAD". 24 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009. 
  4. ^ Dreyer, J. L. E. (1888). "A New General Catalogue of Nebulae and Clusters of Stars,being the Catalogue of the late Sir John F.W. Herschel, Bart., revised, corrected, and enlarged". Memoirs of the Royal Astronomical Society. Cilt 49. ss. 1-237. 
  5. ^ a b c Burnham, Robert (1978). Burnham's Celestial Handbook; An Observers Guide to the Universe Beyond the Solar System; Volume Three, Pavo Through Vulpecula. Dover Publications, Inc. s. 1736. ISBN 0-486-24065-7. 
  6. ^ "HubbleSite NewsCenter". NGC 253 için sonuçlar. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2007. 
  7. ^ a b R. Barbon, E. Cappellaro, F. Ciatti, M. Turatto, C. T. Kowal (1984). "A revised supernova catalogue". Astronomy & Astrophysics Supplement Series. Cilt 58. ss. 735-750. 
  8. ^ a b Rekola, R.; Richer, M. G.; McCall, Marshall L.; Valtonen, M. J.; Kotilainen, J. K.; Flynn, Chris (2005). "Distance to NGC 253 based on the planetary nebula luminosity function". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 361 (1). ss. 330-336. doi:10.1111/j.1365-2966.2005.09166.x. 
  9. ^ I. D. Karachentsev, V. E. Karachentseva, W. K. Hutchmeier, D. I. Makarov (2004). "A Catalog of Neighboring Galaxies". Astronomical Journal. Cilt 127. ss. 2031-2068. doi:10.1086/382905. 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009. 
  10. ^ Karachentsev, I. D.; Kashibadze, O. G. (2006). "Masses of the local group and of the M81 group estimated from distortions in the local velocity field". Astrophysics. 49 (1). ss. 3-18. doi:10.1007/s10511-006-0002-6. 
  11. ^ a b I. D. Karachentsev (2005). "The Local Group and Other Neighboring Galaxy Groups". Astronomical Journal. Cilt 129. ss. 178-188. doi:10.1086/426368. 21 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009. 
  12. ^ I. D. Karachentsev, E. K. Grebel, M. E. Sharina, A. E. Dolphin, D. Geisler, P. Guhathakrta, P. W. Hodge, V. E. Karachentseva, A. Sarajedini, P. Seitzer (2003). "Distances to nearby galaxies in Sculptor". Astronomy and Astrophysics. Cilt 404. ss. 93-111. doi:10.1051/0004-6361:20030170. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020. 

Ayrıca bakınız

  • 2MASX J00482185-2507365 NGC 253 fotoğrafıyla keşfedildi.
  • Küresel yıldız kümesi NGC 288, Heykeltıraş Gök Adası'nın 1.8° güney-güneydoğusundadır.

Dış bağlantılar

Liste

Wikimedia Commons'ta NGC 253 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Andromeda Galaksisi</span> Andromeda Takımyıldızında bulunan sarmal bir galaksi

Andromeda Galaksisi, Andromeda Takımyıldızı'nda bulunan sarmal bir galaksidir. Mitolojik bir kavram olan Andromeda'nın Türkçedeki karşılığı, zincire vurulmuş kız anlamına gelmektedir. Ayrıca Messier 31, M31 ve NGC 224 olarak da bilinir. Galaksi, Spitzer Uzay Teleskobu'ndan elde edilen verilere göre bir trilyon yıldıza ev sahipliği yapmaktadır. Samanyolu galaksisi ile arasındaki uzaklık yaklaşık olarak 2,54 milyon ışık yılıdır. 2006 ölçümlerine göre Samanyolu, Andromeda'nın kütlesinin ancak ~80%'ine sahiptir. Andromeda'nın bir diğer özelliği ise çıplak göz ile Dünya'dan görülebilen en uzak gök cismi olmasıdır. Ayrıca Samanyolu'na en yakın büyük galaksidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 247</span>

NGC 247, Balina takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 12,2 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir ara sarmal galaksidir. William Herschel tarafından 20 Ekim 1784 yılında keşfedilen galaksi, Heykeltıraş Grubu'nun bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1569</span> galaksi

NGC 1569, Zürafa takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 10,95 MIy (3,36 Mpc)uzaklıkta bulunan bir cüce düzensiz gökadadır. William Herschel tarafından 4 Kasım 1788 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 210 olarak "Düzensizliklere, emilime ve çözülüme sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Her ne kadar amatör gök bilimcilerin pek ilgisini çekmese de, uzmanlar tarafından yıldızların oluşumları ile ilgili olarak yoğun bir biçimde incelenmektedir. Gökadanın uzaklığı önceleri 7,82 MIy (2,4 Mpc) olarak tahmin edilmekteydi. Ancak 2008 yılında Hubble'ın görüntülerini inceleyen bilim insanları, gökadanın uzaklığını yaklaşık 11 milyon ışık yılı olarak hesapladılar. Böylece gökadanın, IC 342/Maffei 1 Kümesi'nin bir üyesi olduğu gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Küresel yıldız kümesi</span> galaksi merkezi etrafında dolanan yıldızların, küresel bir bileşimi

Küresel yıldız kümesi, galaksi merkezi etrafında uydu gibi dolanan, yıldızların küresel bir bileşimidir. Küresel yıldız kümeleri yerçekimi ile bir arada durabilirler. Yerçekimi sayesinde küresel bir şekle ve göreceli olarak merkeze doğru artan bir madde yoğunluğuna sahiplerdir. Yıldız kümesinin bir alt kategorisi olan küresel yıldız kümesi, Latince bir sözcük olan ve küçük küre anlamına gelen globulus kelimesinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ocak Cüce Gökadası</span> galaksi

Ocak Cüce Gökadası, Ocak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 460.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve samanyolu'nun uydu gökadası olan bir cüce gökadadır. 1938 yılında Harlow Shapley tarafından, Güney Afrika'da 24 inçlik bir yansıtıcı teleskop kullanılarak fotoğraf plakaları uzerinde keşfedilmiştir. Shapley, bu keşiften kısa bir süre sonra da Heykeltıraş Cüce Gökadası'nı keşfetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Üçgen Galaksisi</span> galaksi

Üçgen Gökadası, yaklaşık 3 milyon ışık yılı uzaklıkta, Üçgen takımyıldızı'nda bulunan sarmal gökadadır. Bazı gökbilim kaynaklarında, bazı bilgisayarlı teleskop yazılımlarında ve bazı halka açık sosyal web sitelerinde gayri resmi olarak Fırıldak Gökadası olarak gösterilir. Ancak, gökbilim cisimleri için resmi tanımları toplayan profesyonel gökbilim veritabanı SIMBAD Astronomical Database Fırıldak Gökadası'nı, halka açık erişim web siteleri de dahil olmak üzere birçok amatör gökbilim kaynağının bu adla tanımladığını ve Büyükayı'nın sınırları içinde olan Messier 101'e atıfta bulunduğunu belirtir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 6822</span> galaksi

NGC 6822, Yay takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1,6 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir çubuklu düzensiz galaksidir. Yerel Grup'un bir parçası olan galaksi, Edward Emerson Barnard tarafından 17 Ağustos 1884 yılında keşfedilmiştir. Samanyolu'na en yakın galaksilerden biridir. Küçük Macellan Bulutu ile benzer bir yapı ve kompozisyona sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 147</span> galaksi

NGC 147, Kraliçe takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2,58 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir cüce küremsi gökadadır. John Herschel tarafından 8 Eylül 1829 yılında keşfedilmiş, Yerel Grup üyesi olduğu ise 1944 yılında Walter Baade tarafından anlaşılmıştır. NGC 147'nin Yerel Grup üyeliği 1944 yılında Walter Baade tarafından Los Angeles yakınlarındaki Wilson Dağı'nda bulunan 100 inçlik teleskopla galaksiyi tek tek yıldızlara ayırarak doğrulandı.

<span class="mw-page-title-main">NGC 300</span> galaksi

NGC 300, Heykeltıraş takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 7 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir sarmal galaksi. 5 Ağustos 1826 tarihinde James Dunlop tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3109</span> galaksi

NGC 3109, Suyılanı takımyıldızı yönünde yaklaşık 4.3 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir cüce gökada. NGC 3109; Altılık A, Altılık B, Cüce Pompa ve bir ihtimalle Aslan A'yı da içeren bir altgrubun en baskın üyesidir. Bu altgrubun Yerel Grup içerisinde olduğu düşünülmektedir. John Herschel tarafından 24 Mart 1835 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4214</span>

NGC 4214, Av Köpekleri takımyıldızı yönünde yaklaşık 13 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir çubuklu düzensiz gökadadır. William Herschel tarafından 28 Nisan 1785 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 185</span> galaksi

NGC 185 Kraliçe takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak iki milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir cüce küremsi galaksidir. Andromeda Galaksisi'nin bir uydusudur ve 30 Kasım 1787 tarihinde William Herschel tarafından keşfedilmiştir. Pek çok cüce eliptik galaksiden farklı olarak genç yıldızlardan oluşan kümeleri içerir. NGC 185, etkin (AGN) bir galaksi çekirdeğine sahiptir ve tip 2 Seyfert galaksisi olarak sınıflandırılır. Yapı bakımından NGC 205'e benzeyen galaksi, OB yıldızları, toz bulutları, H I bulutları ve genç mavi yıldızları içermektedir. NGC 185'te çok sayıda değişen yıldız bulunmuştur. Bunlardan 151 tanesi RR Lyrae ve beş tanesi de sefe türü değişen yıldızlardır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 5102</span>

NGC 5102 Erboğa takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 12 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir merceksi gökada. John Herschel tarafından 21 Nisan 1835 tarihinde keşfedilmiştir. Gökada, M83 Grubu içindeki Erboğa altgrubu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yay Eliptik Cüce Galaksisi</span> galaksi

Yay Eliptik Cüce Galaksisi (SagDEG) Samanyolu galaksisinin uydusu olan bir cüce eliptik galaksidır. Ana küme, 1994 yılında keşfedilmiştir. Çapı yaklaşık 10.000 ışık yılı olan galaksi, Dünya'dan 70.000 ışık yılı uzaklıktadır ve Samanyolu çekirdeğine 50.000 ışık yılı uzaklıktaki bir yörüngede seyahat etmektedir. SagDEG, 3,4 milyon ışık yılı uzaklıktaki küçük bir galaksi olan Yay Düzensiz Cüce Galaksisi (SagDIG) ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Ayı Cüce Galaksisi</span> cüce galaksi

Küçük Ayı Cüce Galaksisi, Küçük Ayı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 200.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir cüce eliptik galaksidir. Lowell Gözlemevi'nden Albert Wilson tarafından 1954 yılında keşfedilmiştir. Samanyolu'nun uydu galaksisidir. Galaksi, genellikle yaşlı yıldızlardan oluşur ve devam eden yıldız oluşumunun çok az olduğu görünür.

<span class="mw-page-title-main">Yontar Cüce Galaksisi</span>

Yontar takımyıldızı yönündeki düzensiz galaksi için Yontar Düzensiz Cüce Galaksisi'ne bakınız.

Altılık Cüce Galaksisi Altılık takımyıldızı yönünde bulunan ve Samanyolu'nun uydu galaksisi olan bir cüce küremsi galaksidir. Mike Irwin, M.T. Bridgeland, P.S. Bunclark ve R.G. McMahon tarafından 1990 yılında keşfedilmiştir. Galaksi, Güneş Sistemi'nden yaklaşık olarak 290.000 ışık yılı uzaklıktadır ve -8 mutlak parlaklık ile bilinen en zayıf galaksiler arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Açık kümeler dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu dizin, Güneş Sistemi'nden uzaklığına göre sıralanmış olan açık yıldız kümelerinin bir listesidir. Açık küme, aynı dev moleküler bulut içinde oluşan ve yerçekimsel olarak birbirlerine bağlı olan birkaç bin yıldızın oluşturduğu bir gruptur. Samanyolu gökadasında 1,000'den fazla açık küme bilinmektedir ancak gerçekte bu rakam on katına kadar çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">IC 1613</span> galaksi

IC 1613 Balina yakımyıldızı yönünde 26 Ceti yıldızı yakınında bulunan bir düzensiz cüce galaksidir. Alman astronom Max Wolf tarafından 1906 yılında keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Phoenix Cüce Galaksisi</span>

Phoenix Cüce Galaksisi veya Anka Cüce Gökadası, Anka takımyıldızı'nda bulunan bir düzensiz cüce galaksidir. Başlangıçta küresel bir yıldız kümesi olduğu zannedilen galaksi, 1976'da Hans-Emil Schuster ve Richard Martin West tarafından keşfedilmiştir. Phoenix Cüce Galaksisi, Dünya'dan 1,44 milyon ışık yılı uzaklıktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.