İçeriğe atla

NGC 1316

Koordinat:Sky map 03sa 22d 41,7s; -37º 12' 30″
Başlığın diğer anlamları için Fornax sayfasına bakınız.
Fornax A
NGC 1316
NGC 1309, Hubble Uzay Teleskobu fotoğrafı
Kaynak: HST/NASA/ESA.
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızOcak
Sağ açıklık (α)03sa 22d 41.7s[1]
Dik açıklık (δ)-37° 12′ 30″[1]
Galaksi sınıfı(R')SAB(s)0^0 LINER[1]
Görünür büyüklük (V)8,4[2]
Yüzey parlaklığı (SB)13,0[2]
Görünür boyut (V)12,0′ × 8,5′[1]
Özellikler
Grup veya kümeOcak kümesi[1]
Kırmızıya kayma (z)0,005871 ± 0,000033[1]
Helyo dikey hız ()(1760 ± 10) km/sn[1]
Mesafe62,0 ± 2,9 MIy (19.0 ± 0.9 Mpc)[3][4][a]
Yarı-ışık yarıçapı ()112.500 Iy
Keşif
James Dunlop (2 Eylül 1826)
Katalog belirtmeleri
NGC 1316 • PGC 12651 • ESO 357-22 • MCG -6-8-8 • IRAS 03208-3723 • 2MASX J03224178-3712295 • SGC 032047-3723.2 • Arp 154 • GC 697 • h 2527 • FCC 21 • AM 0320-372 • Dun 548
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

NGC 1316 (ayrıca Fornax A veya Ocak A olarak da bilinir), Ocak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 62 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir merceksi gökadadır. James Dunlop tarafından 2 Eylül 1826 tarihinde keşfedildi.[5] Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 154 olarak "İç emilim ile bozulmuş gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.[6] NGC 1316 bir radyo gökadadır. Gökyüzündeki dördüncü en parlak radyo kaynağıdır (1400 MHz seviyesinde).[7]

Yapı ve oluşum

François Schweizer, 1970 sonlarında kapsamlı olarak bazı çalışmalar yaptı. O, gökadanın yıldız kümelerinin alışılmadık bazı toz hatlarında gömülü olduğu küçük bir eliptik gökada gibi göründüğünü buldu. Dış katmanlar; pek çok dalgalanmalar, döngüler ve yaylar içerir. Schweizer, ayrıca merkez yakınındaki yoğun gaz diskini tanımladı. Bu sonuçlar ışığında Schweizwer, NGC 1316'nın birkaç küçük gökadanın birleşmesi sonucu oluştuğunu önermiştir. Birleşme olayları, merkezdeki süper büyük kütleli kara deliğin gaz ile yakıtı ve sonuç olarak da gökadanın bir radyo gökada olmasını sağlamış olabilir.[7] Parlak küresel kümeler ve spektroskopi tekniği kullanılarak, birleşmenin yaklaşık olarak 3 milyar yıl önce olduğu hesaplanmaktadır.[8]

Bulunduğu yer

NGC 1316, Ocak takımyıldızı yönünde Ocak kümesi içerisinde bulunur. Ancak, Başak kümesi'nin merkezinde bulunan benzer eliptik gökada Messier 87'nin aksine, Ocak kümesi'nin kenarındadır.[9]

NGC 1316, kuzeydeki küçük bir sarmal gökada olan NGC 1317 ile etkileşim halinde gibi görünmektedir. Ancak bu küçük sarmal gökadanın, NGC 1316'daki büyük bozulmaların sebebi olabileceği pek düşünülmemektedir.[7]

NGC 1316 içerisinde 1980N(Ia) ve 1981D(Ia) olmak üzere iki adet tip Ia süpernova gözlenmiştir.[4]

Uzaklık tahminleri

NGC 1316'nın uzaklık ölçümü için en az iki metot kullanılabilir: 2003 yılında kullanılan yüzey parlaklık dalgalanması[3] ve 2006'da kullanılan gezegenimsi bulutsu aydınlatma işlevi (PNLF) metotları.[4] Merceksi bir gökada için sefe değişeni metodunun kullanılması ise pek uygun değildir. İlk teknik kullanılarak gökadanın uzaklığı 20.0 ± 1.6 Mpc[3] olarak hesaplanmıştır. İkinci teknik kullanılarak gökadanın uzaklığı ise 17.9 +0.8-0.9 Mpc olarak hesaplanmıştır.[4] Bu iki tekniğin ulaştığı sonuçların ortalamasıyla gökadanın uzaklığı 62.0 ± 2.9 MIy (19.0 ± 0.9 Mpc) olarak hesaplanmaktadır.[a]

Ayrıca bakınız

  • Centaurus A - güçlü radyo kaynağına sahip eliptik/tuhaf gökada
  • Messier 87 - Başak kümesi'nin merkezinde bulunan ve merkezinde de süper büyük kütleli kara delik olan eliptik gökada
  • NGC 1097 - optik ışıkta göreli akış görülebilen bir sarmal gökada

Dış bağlantılar

Notlar

  1. ^ ortalama(20.0 ± 1.6, 17.9 +0.8-0.9) = ((20.0 + 17.9) / 2) ± ((1.62 + 0.82)0.5 / 2) = 19.0 ± 0.9

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g "NASA/IPAC Extragalactic Database". NGC 1316 için sonuçlar. 12 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2006. 
  2. ^ a b "SEDS". Revised NGC Data for NGC 1316 (İngilizce). 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c Jensen, Joseph B.; Tonry, John L.; Barris, Brian J.; Thompson, Rodger I.; Liu, Michael C.; Rieke, Marcia J.; Ajhar, Edward A.; Blakeslee, John P. (Şubat 2003). "Measuring Distances and Probing the Unresolved Stellar Populations of Galaxies Using Infrared Surface Brightness Fluctuations". Astrophysical Journal. 583 (2). ss. 712-726. doi:10.1086/345430. 10 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2009. 
  4. ^ a b c d Feldmeier, John J.; Jacoby, George H.; Phillips, Mark M. (Kasım 2006). "Calibrating Type Ia Supernovae using the Planetary Nebula Luminosity Function I. Initial Results". Eprint arXiv:astro-ph/0611231. Cilt 657. s. 76. doi:10.1086/510897. 5 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2009. 
  5. ^ Seligman, Courtney. "NGC 1316 (= PGC 12651) = Fornax A, and Arp 154". 31 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2019. 
  6. ^ Arp, Halton (1966). "Atlas of Peculiar Galaxies". Figure 2. 25 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2019. 
  7. ^ a b c F. Schweizer (1980). "An Optical Study of the Giant Radio Galaxy NGC 1316 (Fornax A)". Astrophysical Journal. Cilt 237. ss. 303-318. doi:10.1086/157870. 
  8. ^ Goudfrooij, Paul; Alonso, M. Victoria; Maraston, Claudia; Minniti, Dante (Kasım 2001). "The star cluster system of the 3-Gyr-old merger remnant NGC 1316: clues from optical and near-infrared photometry". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 328 (1). ss. 237-256. doi:10.1046/j.1365-8711.2001.04860.x. 
  9. ^ H. C. Ferguson (1989). "Population studies in groups and clusters of galaxies. II - A catalog of galaxies in the central 3.5 deg of the Fornax Cluster". Astronomical Journal. Cilt 98. ss. 367-418. doi:10.1086/115152. 

Liste

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NGC 4631</span>

NGC 4631, Av köpekleri takımyıldızında yaklaşık olarak 38,81 MIy (11,9 Mpc) uzaklıkta bulunan ve kenardan görünen bir çubuklu sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 20 Mart 1787 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve yakınındaki NGC 4627 ile birlikte "çift ve çoklu gökadalar" kategorisi altında "çekilen ve düşen gökadalar" olarak Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Gökada, hafifçe bozulmuş şeklinin balinayı andırması nedeniyle Balina Gökadası olarak adlandırılır.

NGC 4631 Grubu Av Köpekleri ve Berenis'in Saçı takımyıldızlarında bulunan zayıf-tanımlı gökada kümesi. En parlak üyesi, Dünya'dan yan görünen sarmal gökada NGC 4631'dir.

<span class="mw-page-title-main">Girdap gökadası</span>

Girdap Gökadası, Av Köpekleri takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 23 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan etkileşim hâlindeki büyük tasarım çubuksuz sarmal gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">Saç Kümesi</span>

Saç Kümesi, 1.000'in üzerinde tanımlanmış gökada içeren büyük bir gökada kümesidir. Aslan kümesi ile birlikte Saç Süperkümesi'ni oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Ocak kümesi</span>

Uzaklığı yaklaşık olarak 62.0+5.9-5.5 MIy, olan Ocak Kümesi, 100 milyon ışık yılı içinde, Başak kümesi'nden çok daha küçük ikinci en zengin gökada kümesidir. Irmak kümesi ile birlikte, güney yarımkürede yer alan çok ünlü bir kümedir. Birbirlerine yakın görünseler de aralarında 20 milyon ışıkyılı mesafe vardır. Bu iki kümenin etrafına saçılmış birçok başka gökada grupları da vardır ve bu gruplar toplu olarak sık sık "Ocak Süperkümesi" veya "Güney Süperkümesi" olarak adlandırılırlar. Kümenin merkezinde NGC 1399 bulunur, gökyüzünde iki derecelik bir alana yayılmış gökadalardan oluşan yoğun bir çekirdeği vardır ve bu da kümeyi amatör gök bilimci için popüler bir hedef haline getirmektedir. Bu küme, ayrıca iki çok büyük gökada içermektedir. Bunlar NGC 1316 ve NGC 1365'tir. Bu gökadalar, Ocak Kümesi'ndeki diğer tüm gökadalardan daha büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Irmak kümesi</span> Galaksi topluluğu

Irmak Kümesi, uzaklığı yaklaşık olarak 68,49 MIy (21 Mpc)olan ve güney yarımkürede yer alan çok ünlü bir gökada kümesidir. Ocak kümesi ile birlikte bu iki kümenin etrafına saçılmış birçok başka gökada grupları vardır ve bu gruplar toplu olarak sık sık "Ocak Üstkümesi" veya "Güney Üstkümesi" olarak adlandırılırlar. Bu küme, Ocak Kümesi'ne kıyasla, biraz gökadaların daha geniş bir alana yayılmış olmasından, biraz da kümenin daha uzak ve bu nedenle de Ocak Kümesi'nden daha sönük olmasından dolayı, daha az şaşırtıcıdır. Irmak Kümesi kabaca iki parçaya ayrılmıştır. Bunlar, NGC 1407 çevresindeki kuzey alt grubu ve NGC 1395 çevresindeki güney alt grubudur. Kümenin bilinen diğer adı Ocak II Kümesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Su Yılanı Kümesi</span>

Suyılanı Kümesi, Suyılanı takımyıldızında yaklaşık olarak 193,1 Mly (59,2 Mpc) uzaklıkta bulunan ve 158 parlak gökadadan oluşan bir gökada kümesidir.

<span class="mw-page-title-main">Herkül kümesi</span>

Herkül Kümesi, Herkül takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 489,23 MIy (150 Mpc) uzaklıkta bulunan ve 200'den fazla gökadadan oluştuğu tahmin edilen bir gökada kümesidir. Sarmal gökadalar bakımından oldukça zengin olan küme, Arp 71 ve Arp 272 de dahil olmak üzere pek çok etkileşen gökada içerir. Küme, büyük Herkül Süperkümesi'nin bir parçasıdır ve aynı zamanda kendisi de süper-yapı Büyük Duvar'ın bir parçasıdır. Çok ilginç bir kümedir, çünkü farklı gökada türlerinden, geniş bir çeşitlilik içerir. Bu küme, büyük bir ihtimalle, birbiriyle birleşen daha küçük birkaç küme içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 404</span> galaksi

NGC 404, Andromeda takımyıldızı yönünde bulunan küçük bir merceksi gökada. William Herschel tarafından 13 Eylül 1784 tarihinde keşfedilmiştir. Amatör teleskoplarla β Andromedae Miraç yıldızı yakınında gözlemlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kılıçbalığı Grubu</span>

Kılıçbalığı Grubu, ikisi sarmal ve eliptik gökadalardan oluşan gevşek bir gökada grubu.

<span class="mw-page-title-main">Erboğa A</span> galaksi

Erboğa A veya Centaurus A, Erboğa takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 35,87 MIy (11 Mpc)uzaklıkta bulunan bir merceksi veya dev eliptik gökadadır. James Dunlop tarafından 29 Nisan 1826 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 153 olarak "İç emilim ile bozulmuş gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 5128, Dünya'ya en yakın radyo gökadalardan birisidir, bu nedenle etkin gökada çekirdeği, profesyonel gök bilimciler tarafından yoğun olarak incelenmiştir. Ayrıca gökyüzündeki en parlak beşinci gökadadır ve bu da onu sadece düşük kuzey enlemlerinden ve güney yarımküreden görülebilmesine rağmen ideal bir amatör gökbilim hedefi haline getirir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 60</span> galaksi

Messier 60 Başak takımyıldızı yönünde yaklaşık 55 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 90</span> galaksi

Messier 90 Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 40,08 MIy (12,29 Mpc) uzaklıkta bulunan bir ara sarmal gökadadır. Charles Messier tarafından 18 Mart 1781 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 76 olarak "Eşlikçileri küçük ama yüksek yüzey parlaklığına sahip sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Bu gökadanın Arp 76 olarak listelenmesine yol açan "nesne", muhtemelen etkileşim halinde olduğu IC 3583'dür.

<span class="mw-page-title-main">Messier 49</span> galaksi

Messier 49 (ayrıca M 49 veya NGC 4472 olarak da bilinir) Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 58,7 MIy (18 Mpc)uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Charles Messier tarafından 19 Şubat 1771 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 134 olarak "Yakınlarında parçalar olan gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Haziran 1969'da gökada içerisinde bugüne kadar teyit edilmiş tek süpernova SN 1969Q gözlenmiştir. Gökadanın çekirdeği, kütlesi 5,65 × 108 M⊙ olan bir süper kütleli kara delik bulunduğunu gösteren X-ışınları yayar.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3227</span> galaksi

NGC 3227, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 66,2 MIy (20,3 Mpc)uzaklıkta bulunan bir ara sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 15 Şubat 1784 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve etkileşim halinde olduğu NGC 3226 ile birlikte Arp 94 olarak "Eşlikçileri eliptik olan sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Gökadaları amatör teleskoplarla ayırt edebilmek için 100 kez büyütme gerekir. İyi bilinen çift yıldız sistemi Gama Leonis'in 50' doğusundadır. Aslan II Grupları içinde yer alan NGC 3227 Grubu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3226</span> galaksi

NGC 3226, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 73,05 MIy (22,4 Mpc)uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. William Herschel tarafından 15 Şubat 1784 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve etkileşim halinde olduğu NGC 3227 ile birlikte Arp 94 olarak "Eşlikçileri eliptik olan sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Gökadaları amatör teleskoplarla ayırt edebilmek için 100 kez büyütme gerekir. İyi bilinen çift yıldız sistemi Gama Leonis'in 50' doğusundadır. Aslan II Grupları içinde yer alan NGC 3227 Grubu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 383 Grubu</span>

NGC 383 Grubu, Balıklar takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 217,87 MIy (66,8 Mpc)uzaklıkta bulunan bir gökada grubudur ve temel olarak birkaç küçük gruptan oluşmaktadır. Beta Andromedae'nin üç derece güneyinde yer alan grup, Kahraman-Balıklar Süperkümesi'nin bir parçasıdır ve 22 üyesi olduğu tahmin edilmektedir. Arp 331 olarak bilinen gökada zinciri, bu grubun merkezinde yer almaktadır. NGC 383 Grubu, NGC 507 Grubu ile birlikte Balıklar Kümesi olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4647</span> galaksi

NGC 4647 Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 77,29 MIy (23,7 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökadadır. Wilhelm Herschel tarafından 15 Mart 1784 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kutup-halkalı galaksi</span>

Kutup-halkalı gökada, gökada kutuplarının etrafında dönen, gaz ve yıldızların oluşturduğu halkasıyla bir gökada türüdür. Bu kutup halkalarının, iki gökadanın birbirleriyle etkileşime girdiklerinde ortaya çıkan kütleçekimsel etkiyle oluştuğu düşünülmektedir. Başka bir olasılık da çok yakından geçen bir gökadanın etkisiyle koparılmış olan maddeden oluştuğudur. Diğer bir olasılık ise, küçük bir gökadanın daha büyük bir gökadayla dönüş düzlemine dikey olarak çarpışması sonucu küçük gökadanın kutup-halkasına dönüşmüş olabileceğidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 6045</span> Çubuklu sarmal gökada

NGC 6045, Herkül takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 446,83 MIy (137 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökadadır. Amerikalı astronom Lewis A. Swift tarafından 27 Haziran 1886 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 71 olarak "Eşlikçileri küçük ama yüksek yüzey parlaklığına sahip sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Arp 71 olarak listelenmesine yol açan PGC 84720, neredeyse kesinlikle Herkül kümesi'nin ortak bir üyesidir, ancak NGC 6045 ile fiziksel olarak etkileşime girebilecek kadar yakın olmayabilir. NGC 6045 aynı zamanda bir LINER gökadadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.