İçeriğe atla

NGC 1275

Koordinat:Sky map 03sa 19d 48,1s; +41º 30' 42″
NGC 1275
NGC 1275, Hubble Uzay Teleskobu fotoğrafı
Kaynak: HST/NASA/ESA/STScI/AURA.
Gözlem verisi (Dönem J2000)
TakımyıldızKahraman
Sağ açıklık (α)03sa 19d 48,1s[1]
Dik açıklık (δ)+41° 30′ 42″[1]
Galaksi sınıfıcD;pec;NLRG[1]
Görünür büyüklük (V)12,6[1]
Yüzey parlaklığı (SB)13,0[2]
Görünür boyut (V)2,2′ × 1,7′[1]
Özellikler
Grup veya kümeKahraman Kümesi
Kırmızıya kayma (z)(17.560 ± 40) ∙ 10-6[1]
Helyo dikey hız ()5.264 ± 11 km/s[1]
Mesafe235 MIy
Yarı-ışık yarıçapı ()17.500 Iy
Keşif
Heinrich Ludwig d'Arrest (1863)
Katalog belirtmeleri
NGC 1275 • GC 675 • IRAS 03164+4119 • 2MASX J03194823+4130420 • H 2.603 • MCG +07-07-063 • PGC 12429 • UGC 2669 • ZWG 540.103 • Perseus A
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam

NGC 1275 (ayrıca Perseus A veya Kahraman A olarak da bilinir), Kahraman takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 235 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan 1,5 tipi bir Seyfert galaksisi.[3] NGC 1275, çok büyük ve görece yakın Kahraman Kümesi'nin merkezinde yer almakta olup, kümenin baskın bir üyesidir. Muazzam bir x-ışını ve radyo dalgası kaynağı olan NGC 1275, malzemesini üzerine düşen galaksilerden sağlamakta ve böylece merkezinde bulunan çok büyük kütleli bir kara deliği beslemektedir.

Yapısı

NGC 1275'in merkezini gösteren Hubble Uzay Teleskobu fotoğrafı. Kaynak: HST/NASA/ESA.

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, NGC 1275 galaksisi civarında güçlü bir manyetik alan tarafından şekillendirilmiş güçlü ama ince ipliksi yapılarla uzun zamandır çözülemeyen bir soruyu yanıtlamıştır. Araştırmacılar bunun ekstragalaktik manyetik alanın uçsuz bucaksız uzantılarının etkisinin en göze çarpan örneği olduğunu belirttiler.

En yakın eliptik galaksilerden biri olan NGC 1275, süper muazzam bir kara delik bulundurmaktadır. Kara deliğin yanındaki gaz türbülansının enerji aktivitesi galaksi kümesi çevresine doğru maddenin baloncuklarını püskürtmektedir. Multi milyon derecede, X-ışını emen, uzun gaz hâlindeki ipliksi yapılar galaksi boyunca uzayarak kümeyi doldurur.

Bu ipliksi yapılar, kara delik ile onu çevreleyen küme arasındaki anlaşılması güç ilişkinin görülebilen tek ışıklı kanıtlarıdır. Kara deliklerin çevresini nasıl etkilediği hakkında önemli ipuçları gösterirler.

Bir grup astronomu tarafından değerlendirilen Hubble'ın görüntüsü, ilk kez ipliksi yapıları oluşturan gaz zerreciğini çözümlemektedir. Herhangi bir gaz zerreciği içerisinde Güneş'imizden yaklaşık 1 milyon kez daha yoğun gaz içermektedir. Bu ipliksi yapılar, sadece 200 ışık yılı genişliğinde, genellikle çok düz ve 20.000 ışık yıllık uzunluktadırlar. İpliksi yapılar, kara delik tarafından püskürtülen baloncukların yükselmesi sonrası, galaksinin göbeğinden gelen, soğuk gazın uzamasıyla oluşur.

Bu ince yapıların 100 milyon yıldan fazla zamandır galaksi kümesinin yüksek enerjili ortamına nasıl dayandığını anlamak astronomlar için bir fırsat olmuştur. Bu yapılar şimdiye dek ısı açığa çıkarmak, dağılmak, buharlaşmak ya da yıldız meydana getirmek üzere kendi ağırlıklarından çökmelilerdi.

Yeni bir çalışma manyetik alanların yüklü gazların tutulduğunu ve ipliksi yapıları bozacak güçlere karşı koruduğunu göstermiştir. Bu iskeletsi yapı ağırlıksal çökmeye de karşı koyabilecek kadar güçlüdür.

Benzer ipliksi yapılar ağı diğer galaksi kümelerinde de görülmektedir. Ancak NGC 1275'te olduğu kadar mukayese edilebilir bir çözünürlükte gözlemlenememektedirler. Yapılacak çalışmalarla astronomlar NGC 1275'i daha iyi tanıyarak daha uzak galaksileri yorumlayabileceklerdir.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g "NASA/IPAC Extragalactic Database". Results for NGC 1275. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2007. 
  2. ^ SEDS (İngilizce)
  3. ^ Ho, Luis C.; Filippenko, Alex V.; Sargent, Wallace L. W. (Ekim 1997), "A Search for "Dwarf" Seyfert Nuclei. III. Spectroscopic Parameters and Properties of the Host Galaxies", Astrophysical Journal Supplement, 112, ss. 315-390, doi:10.1086/313041, 10 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 26 Mayıs 2009 
  4. ^ "Hubblesite". 23 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2009. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Liste

Wikimedia Commons'ta NGC 1275 ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Galaksi</span> kütle çekimiyle bir arada duran yıldız ve gök cismi öbeği

Galaksi veya gök ada, kütle çekimi kuvvetiyle birbirine bağlı yıldızlar, yıldızlararası gaz, toz ve plazmanın meydana getirdiği yıldızlararası madde ve şimdilik pek anlaşılamamış karanlık maddeden oluşan maddesel bir sistemdir. Tipik galaksiler 10 milyon ile bir trilyon arasındaki miktarlarda yıldız içerirler ve bir galaksinin içerdiği yıldızların hepsi o galaksinin kütle merkezini eksen alan yörüngelerde döner. Galaksiler uzayda tek yönlü hareket ederler, galaksilerin yörüngeleri yoktur. Galaksiler çeşitli çoklu yıldız sistemlerini, yıldız kümelerini ve çeşitli nebulaları da içerebilirler. Çevresinde gezegenler ve asteroitler gibi çeşitli kozmik cisimler dönen Güneş, Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldızlardan yalnızca biridir.

<span class="mw-page-title-main">Andromeda Galaksisi</span> Andromeda Takımyıldızında bulunan sarmal bir galaksi

Andromeda Galaksisi, Andromeda Takımyıldızı'nda bulunan sarmal bir galaksidir. Mitolojik bir kavram olan Andromeda'nın Türkçedeki karşılığı, zincire vurulmuş kız anlamına gelmektedir. Ayrıca Messier 31, M31 ve NGC 224 olarak da bilinir. Galaksi, Spitzer Uzay Teleskobu'ndan elde edilen verilere göre bir trilyon yıldıza ev sahipliği yapmaktadır. Samanyolu galaksisi ile arasındaki uzaklık yaklaşık olarak 2,54 milyon ışık yılıdır. 2006 ölçümlerine göre Samanyolu, Andromeda'nın kütlesinin ancak ~80%'ine sahiptir. Andromeda'nın bir diğer özelliği ise çıplak göz ile Dünya'dan görülebilen en uzak gök cismi olmasıdır. Ayrıca Samanyolu'na en yakın büyük galaksidir.

<span class="mw-page-title-main">Küresel yıldız kümesi</span> galaksi merkezi etrafında dolanan yıldızların, küresel bir bileşimi

Küresel yıldız kümesi, galaksi merkezi etrafında uydu gibi dolanan, yıldızların küresel bir bileşimidir. Küresel yıldız kümeleri yerçekimi ile bir arada durabilirler. Yerçekimi sayesinde küresel bir şekle ve göreceli olarak merkeze doğru artan bir madde yoğunluğuna sahiplerdir. Yıldız kümesinin bir alt kategorisi olan küresel yıldız kümesi, Latince bir sözcük olan ve küçük küre anlamına gelen globulus kelimesinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız kümesi</span> Kütle çekimi altında birbirlerine bağlı yıldızlar topluluğu

Yıldız kümeleri veya yıldız bulutları, öz kütleçekimiyle bir arada tutulan büyük yıldız gruplarıdır. İki ana yıldız kümesi türü belirlenmiştir: Küresel kümeler, kütleçekimsel olarak bağlı on bin ila milyonlarca yaşlı yıldızın oluşturduğu sıkı gruplardır, açık kümeler ise genellikle birkaç yüzden az üye içeren, daha gevşek kümelenmiş ve çoğunlukla çok genç yıldızların oluşturduğu gruplardır. Açık kümeler, gökada içinde hareket ederken dev moleküler bulutların çekim etkisiyle zamanla dağılır, fakat küme üyeleri artık çekimsel olarak bağlı olmasalar da uzayda genel olarak aynı yönde hareket etmeye devam ederler; bunlara yıldız topluluğu, bazen de hareketli grup denir.

<span class="mw-page-title-main">Cüce galaksi</span> İçinde birkaç milyar yıldıza ev sahipliği yapan galaksilere verilen addır

Bir cüce galaksi, yaklaşık 1000 ila birkaç milyar yıldızdan oluşan galaksilere verilen isimdir; Samanyolu'nun 200-400 milyar yıldızına kıyasla bu sayı oldukça sınırlıdır. Samanyolu'nun yakın çevresinde yer alan ve 30 milyardan fazla yıldız içeren Büyük Macellan Bulutu kimi zaman bir cüce galaksi olarak sınıflandırılırken, kimileri de onu tam anlamıyla bir galaksi olarak kabul etmektedir. Cüce galaksilerin oluşum ve faaliyetlerinin daha büyük galaksilerle olan etkileşimlerden büyük ölçüde etkilendiği düşünülmektedir. Gök bilimciler şekillerine ve bileşimlerine göre çok sayıda cüce galaksi türü tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman-Balıklar Süperkümesi</span>

Kahraman-Balıklar Süperkümesi evrenin bilinen en büyük yapıları arasında yer alır. Yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzunluğunda, yoğun bir gökada duvarıdır. Kahraman-Balıklar Süperkümesi yalnızca gökteki en belirgin süperküme olmakla kalmaz, aynı zamanda gökteki en belirgin boşluğun da yanında durur. Boğa boşluğu, sınırları her iki kenarında yer alan gökada duvarlarıyla belirlenmiş büyük, dairesel bir boşluktur. Boşluğun çapı yaklaşık 100 milyon ışık yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fırıldak Galaksisi</span> galaksi

Fırıldak Galaksisi 27 milyon ışık yılı uzaklıkta Büyük Ayı yönünde bulunan ve tam karşıdan görülen sarmal galaksi.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1097</span> Galaksi

NGC 1097 Ocak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 45 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan çubuklu sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 9 Ekim 1790 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 77 olarak "Eşlikçileri küçük ama yüksek yüzey parlaklığına sahip sarmal gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Bu gökadanın Arp 77 olarak listelenmesine yol açan "nesne", hemen yanında yer alan eliptik gökada NGC 1097A'dır. NGC 1097 içerisinde SN 1992bd, SN 1999eu ve SN 2003B olmak üzere üç süpernova gözlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman kümesi</span>

Kahraman Kümesi Kahraman takımyıldızı bölgesinde bulunan gökada kümesi.

<span class="mw-page-title-main">NGC 6822</span> galaksi

NGC 6822, Yay takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1,6 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir çubuklu düzensiz galaksidir. Yerel Grup'un bir parçası olan galaksi, Edward Emerson Barnard tarafından 17 Ağustos 1884 yılında keşfedilmiştir. Samanyolu'na en yakın galaksilerden biridir. Küçük Macellan Bulutu ile benzer bir yapı ve kompozisyona sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3115</span> Altılık takımyıldızı yönünde bir merceksi galaksi

NGC 3115, Altılık takımyıldızı yönünde bulunan bir merceksi galaksidir. William Herschel tarafından 22 Şubat 1787 tarihinde keşfedilmiştir. Yaklaşık olarak 32 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan galaksi, Samanyolu'nan birkaç kat daha büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">3C 83.1B</span>

NGC 1265, Kahraman takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 341,15 MIy (104,6 Mpc)uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Guillaume Bigourdan tarafından 14 Kasım 1884 tarihinde keşfedildi. Kahraman kümesi üyesi olan NGC 1265, aynı zamanda Fanaroff–Riley tip I sınıfı radyo gökadadır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4945</span> galaksi

NGC 4945, Erboğa takımyıldızı yönünde yaklaşık 11,7 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal galaksi. James Dunlop tarafından 29 Nisan 1826 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2623</span> Yengeç takımyıldızı bölgesinde bir gökada çifti

NGC 2623, Yengeç takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 257,66 MIy (79 Mpc)uzaklıkta bulunan iki sarmal gökadanın birleşmesiyle oluşmuş bir gökada çiftidir. Édouard Jean-Marie Stephan tarafından 19 Ocak 1885 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 243 olarak "Füzyon görünümüne sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir.

Büyük Ayı Cüce Galaksisi I Büyük Ayı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 330.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir cüce küremsi gökadadır. Beth Willman ve diğer astronomlardan oluşan bir ekip tarafından 2005 yılında keşfedilmiştir. Samanyolu'nun uydu galaksisidir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1277</span> Merceksi galaksi

NGC 1277, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir merceksi galaksidir. Gökyüzünde Kahraman takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 218,52 MIy (67 Mpc)uzaklıkta bulunur. İngiliz astronom Lawrence Parsons tarafından 1875 yılında 182,88 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1837</span>

NGC 1837, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir açık yıldız kümesidir. Gökyüzünde Masa takımyıldızı yönünde bulunur. OCL tipi bir açık yıldız kümesidir. İngiliz astronom John Herschel tarafından 1834 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3259</span> galaksi

NGC 3259, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir ara sarmal galaksidir. Gökyüzünde Büyük Ayı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 80,23 MIy (24,6 Mpc)uzaklıkta bulunur. İngiliz astronom William Herschel tarafından 1791 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Seyfert galaksisi</span> Galaksi

Seyfert Galaksileri, kuasarlar içinde aktif galaksiler içinde en büyük iki gruptan birini teşkil eder. Bunlar, kuasarlardan farklı olarak, ev sahibi galaksileri kolayca tespit edilebilen, yüksek iyonizasyon emisyon hatları ortaya çıkartan spektrumları olan oldukça yüksek yüzey parlaklıkları ile kuazar benzeri çekirdeklere sahiptirler.

<span class="mw-page-title-main">Açık yıldız kümesi</span>

Açık yıldız kümeleri, birkaç bin yıldızdan oluşan bir yıldız grubudur. Açık yıldız kümesini oluşturan yıldızlar aynı dev moleküler buluttan oluşmuşlardır ve yaklaşık olarak aynı yaştadırlar. Açık yıldız kümesi galaktik küme olarak da bilinir. Samanyolu Galaksisi'nde 1100'den fazla açık yıldız kümesi keşfedilmiştir ve daha fazla olduğu düşünülmektedir. Açık yıldız kümeleri karşılıklı yerçekimi etkisiyle birbirlerine gevşek bir biçimde bağlıdırlar. Açık yıldız kümeleri diğer kümelerle ve gaz bulutlarıyla yakın temaslarda bulunarak bozulmuş hale gelirler. Bu bozulmalar hem galaksinin ana bölümüne doğru yer değiştirmelere hem de küme elemanlarının yakın temasların içine doğru kaybıyla sonuçlanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.