Küresel yıldız kümesi, galaksi merkezi etrafında uydu gibi dolanan, yıldızların küresel bir bileşimidir. Küresel yıldız kümeleri yerçekimi ile bir arada durabilirler. Yerçekimi sayesinde küresel bir şekle ve göreceli olarak merkeze doğru artan bir madde yoğunluğuna sahiplerdir. Yıldız kümesinin bir alt kategorisi olan küresel yıldız kümesi, Latince bir sözcük olan ve küçük küre anlamına gelen globulus kelimesinden türetilmiştir.
Ocak Cüce Gökadası, Ocak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 460.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve samanyolu'nun uydu gökadası olan bir cüce gökadadır. 1938 yılında Harlow Shapley tarafından, Güney Afrika'da 24 inçlik bir yansıtıcı teleskop kullanılarak fotoğraf plakaları uzerinde keşfedilmiştir. Shapley, bu keşiften kısa bir süre sonra da Heykeltıraş Cüce Gökadası'nı keşfetmiştir.
Messier 12 veya M12 Yılancı takımyıldızında bulunan küresel yıldız kümesidir. Charles Messier tarafından 30 Mayıs 1764 yılında keşfedilmiştir.
Uzaklığı yaklaşık olarak 62.0+5.9-5.5 MIy, olan Ocak Kümesi, 100 milyon ışık yılı içinde, Başak kümesi'nden çok daha küçük ikinci en zengin gökada kümesidir. Irmak kümesi ile birlikte, güney yarımkürede yer alan çok ünlü bir kümedir. Birbirlerine yakın görünseler de aralarında 20 milyon ışıkyılı mesafe vardır. Bu iki kümenin etrafına saçılmış birçok başka gökada grupları da vardır ve bu gruplar toplu olarak sık sık "Ocak Süperkümesi" veya "Güney Süperkümesi" olarak adlandırılırlar. Kümenin merkezinde NGC 1399 bulunur, gökyüzünde iki derecelik bir alana yayılmış gökadalardan oluşan yoğun bir çekirdeği vardır ve bu da kümeyi amatör gök bilimci için popüler bir hedef haline getirmektedir. Bu küme, ayrıca iki çok büyük gökada içermektedir. Bunlar NGC 1316 ve NGC 1365'tir. Bu gökadalar, Ocak Kümesi'ndeki diğer tüm gökadalardan daha büyüktür.
Omega Centauri, Erboğa takımyıldızında yaklaşık olarak 15.800 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesidir. Edmond Halley tarafından 1677 yılında keşfedilmiş ve "yıldız olmayan bir cisim" olarak tanımlanmıştır. Omega Centauri, 2000 yıl önce Batlamyus kataloğunda yıldız olarak gösterilmişti. Lacaille, kataloğuna I.5 olarak eklemiştir. İngiliz astronom John William Herschel 1830'larda ilk kez küresel yıldız kümesi olarak tanımladı.
Messier 30, Oğlak takımyıldızı yönünde bulunan bir küresel yıldız kümesi. 1764 yılında Charles Messier tarafından keşfedilmiştir. Dünya'dan yaklaşık olarak 26100 ışık yılı uzaklıkta olduğu hesaplanmaktadır.
NGC 7006, Yunus takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 137 kIy uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesidir. NGC 7006, Samanyolu Galaksisi'nin dışında yer alır.
Messier 72, Kova takımyıldızı yönünde bulunan ve Pierre Méchain tarafından 29 Ağustos 1780 yılında keşfedilmiş olan bir küresel yıldız kümesi. Charles Messier, takip eden 4 ve 5 Ekim'de kümeyi gözlemledi ve kataloğuna ekledi. Her ikisi de kümeyi inanılır bir küme olarak görmeyip zayıf bir bulutsu olarak belirtmişlerdir.
Messier 75, Yay takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 67.500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesidir. Pierre Méchain tarafından 27 Ağustos 1780 tarihinde keşfedilmiş ve aynı yıl Charles Messier'in kataloğuna eklenmiştir.
NGC 1316, Ocak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 62 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir merceksi gökadadır. James Dunlop tarafından 2 Eylül 1826 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 154 olarak "İç emilim ile bozulmuş gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. NGC 1316 bir radyo gökadadır. Gökyüzündeki dördüncü en parlak radyo kaynağıdır.
NGC 1427A, Irmak takımyıldızı yönünde bulunan bir düzensiz gökada. Uzaklık modülü, küresel yıldız kümesi aydınlatma işlevi metodu ile uzaklık 31.01 ± 0.21 yaklaşık olarak 52 milyon ışık yılı hesaplanmaktadır. Ocak kümesi'indeki en parlak düzensiz gökadadır ve kümenin merkezi NGC 1399'un önplanında bulunur.
NGC 1851, Güvercin takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 39.500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesidir. James Dunlop tarafından 10 Mayıs 1826 tarihinde keşfedilmiştir. Bu küme kış aylarında sadece güney yarıküreden gözlenebilen birkaç küresel kümeden biridir.
Messier 22 Yay takımyıldızı yönünde gökada şişkinlik bölgesi yakınında bulunan bir küresel yıldız kümesi. Gece gökyüzünde görülebilen en parlak küresel kümedir.
Messier 69 Yay takımyıldızı yönünde bulunan bir küresel yıldız kümesi. Charles Messier tarafından 31 Ağustos 1780 tarihinde keşfedilmiştir. Messier, aynı gece M70'i de keşfetmiştir.
Aşağıda küresel yıldız kümeleri listesi yer almaktadır. Görünür büyüklük, körlenme düzeltmesini içermemektedir.
Messier 49 (ayrıca M 49 veya NGC 4472 olarak da bilinir) Başak takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 58,7 MIy (18 Mpc)uzaklıkta bulunan bir eliptik gökadadır. Charles Messier tarafından 19 Şubat 1771 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 134 olarak "Yakınlarında parçalar olan gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Haziran 1969'da gökada içerisinde bugüne kadar teyit edilmiş tek süpernova SN 1969Q gözlenmiştir. Gökadanın çekirdeği, kütlesi 5,65 × 108 M⊙ olan bir süper kütleli kara delik bulunduğunu gösteren X-ışınları yayar.
NGC 1261, Saat takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 53.500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesi. 24 Kasım 1826 tarihinde James Dunlop tarafından keşfedilmiştir.
NGC 6642, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir küresel yıldız kümesidir. Gökyüzünde Yay takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 36.400 ışık yılı uzaklıkta bulunur. İngiliz astronom William Herschel tarafından 1784 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir. Küme içerisinde pek çok "mavi başıboş" tespit edilmiştir.
Palomar 1, Kral takımyıldızı yönünde Samanyolu halesi veya Dış kolda(?) bulunan bir küresel yıldız kümesidir. İlk kez George O. Abell tarafından 1954 yılında keşfedilmiş ve küresel küme olarak tanımlanmıştır. Yaşı 6,3 ile 8 milyar yıl arasında hesaplanmaktadır ve Samanyolu'ndaki diğer küresel kümelere göre çok genç bir kümedir. [Fe/H] = -0,60 ile görece olarak metal-zengindir. Palomar 1, etkileşim sonucu tahrip olmuş bir cüce küremsi gökada ile bağlantılı olabilir ve tıpkı Yay Eliptik Cüce Gökadası'ndaki küresel küme Terzan 7 gibi benzer bir evrimsel geçmişe sahip olabilir.
Palomar 12, Oğlak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 61.900 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesidir ve Samanyolu halesinde yer alır. Robert G. Harrington ve Fritz Zwicky tarafından 1953 yılında keşfedilmiş ve küresel küme olarak tanımlanmıştır. Ancak Zwicky, bu nesnenin gerçekte Yerel Grup içindeki yakın bir cüce gökada olduğuna inanmıştı. Sonradan yapılan gözlemler küresel küme olduğunu doğrulamıştır.
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
