İçeriğe atla

NFT

Non-fungible token (NFT), dijital bir varlığın benzersiz olduğunu ve bu nedenle birbirinin yerine kullanılamayacağını onaylar. Bu sistem blok zincir yapısında dijital bir defterde depolanan bir veri birimidir.

Nitelikli Fikri Tapu,[1] ya da İngilizcedeki popüler ismiyle non-fungible token (kısaca NFT), dijital bir varlığın benzersiz olduğunu ve bu nedenle birbirinin yerine geçemeyeceğini onaylayan, blok zinciri adı verilen bir dijital defterde depolanan veri birimidir.[2] NFT'ler, fotoğraflar, videolar ve ses gibi yeniden üretilebilir dijital dosyalarla ilişkilendirilebilir. Ancak, orijinal dosyanın herhangi bir kopyasına erişim, NFT'nin alıcısı ile sınırlı değildir. Bu dijital öğelerin kopyaları herkesin edinmesi için mevcutken, NFT'ler, sahibine telif hakkından ayrı bir sahiplik kanıtı sağlamak için blok zincirlerinde izlenir.

2021 yılında, NFT kullanımına olan ilgi artmıştır. Ethereum, Flow ve Tezos gibi blok zincirlerinin, NFT'leri destekleme konusunda kendi standartları vardır, ancak her biri, temsil edilen dijital öğenin özgün bir şekilde benzersiz olmasını sağlamak için çalışır. NFT'ler artık sanat, müzik, spor ve diğer popüler eğlencelerdeki dijital varlıkları metalaştırmak için kullanılıyor. Çoğu NFT, Ethereum blok zincirinin bir parçasıdır; ancak, diğer blok zincirleri kendi NFT sürümlerini uygulayabilir.[3]

NFT'nin piyasa değeri 2020'de üç katına çıkarak 250 milyon doları aştı.[4] NFT işlemlerinin artması, çevresel eleştirilerin artmasına neden oldu. Esas olarak NFT'ler için kullanılan tür olan emek ispatı blok zincirleriyle ilişkili hesaplama ağırlıklı süreçler, küresel ısınmayı arttıran yüksek enerji girdileri gerektirir. Bu blok zincirlerini sürdürmek için gereken enerjinin ürettiği karbon emisyonları, NFT pazarındaki bazılarını karbon ayak izlerini yeniden düşünmeye zorladı.

Açıklama

  • NFT, herhangi bir dijital dosyanın benzersiz olduğunu onaylayan, blok zinciri adı verilen dijital defterde depolanan bir veri birimidir.[5] Bir NFT, bir kriptografik belirteç gibi işlev görür, ancak Bitcoin gibi kripto para birimlerinin aksine, karşılıklı olarak birbirinin yerine geçemez, başka bir deyişle, değiştirilebilir değildir.[6] NFT'ler, bir veri kümesinin benzersiz olduğunu doğrulayan bir dizi karakter olan kriptografik hash dizilim kayıtlarını, önceki kayıtlara dizdiğinde ve böylece tanımlanabilir veri blokları zinciri oluşturduğunda oluşturur. Bu kriptografik işlem süreci, NFT sahipliğini izlemek için kullanılan bir dijital imza sağlayarak her dijital dosyanın kimlik doğrulamasını sağlar.[7] Ancak, sanatın nerede saklandığı gibi ayrıntılara işaret eden veri bağlantıları ölebilir.[8] Ayrıca, bir NFT'nin sahipliği, belirtecin temsil ettiği her türlü dijital varlığa doğal olarak telif hakkı vermez.[9] Bir kişi, çalışmalarını temsil eden bir NFT'yi satabilirken, NFT'nin sahipliği değiştiğinde alıcı telif hakkı ayrıcalıkları almayacaktır ve bu nedenle asıl sahibin aynı çalışmanın daha fazla NFT'sini oluşturmasına izin verilir.[10][11] Bu anlamda, bir NFT yalnızca telif hakkından ayrı bir sahiplik kanıtıdır.[12][13]

Kullanım

NFT olarak kullanılan dijital sanat örneği

Sanat eserlerinin NFT'leri, imzalı eşyalara benzer.[14] Bir NFT'nin benzersiz kimliği ve mülkiyeti, blok zinciri defteriyle doğrulanabilir. NFT'ler, bir kriptografik karma işlevi aracılığıyla işlenen meta verilere sahiptir.[15]

Dijital sanat

Dijital sanat, NFT'lerin benzersiz imzasını ve sahipliğini güvence altına alan blok zinciri teknolojisinin yeteneği nedeniyle NFT'ler için erken bir kullanım örneğiydi.[16] Beeple olarak da bilinen sanatçı Mike Winkelmann'ın "Everydays - The First 5000 Days" adlı dijital sanat eseri 2021'de 69,3 milyon ABD dolarına satıldı.[17][18] Satın alma, Jeff Koons ve David Hockney'den sonra yaşayan bir sanatçı için elde edilen üçüncü en yüksek açık artırma fiyatı ile sonuçlandı. Bir Donald J. Trump figürünün önünden geçen hareketli yayaları gösteren 10 saniyelik bir videodan oluşan "Crossroad" adlı başka bir Beeple parçası, dijital sanat için çevrimiçi bir kripto para piyasası olan Nifty Gateway'de 6,6 milyon ABD dolarına satıldı.[19][20]

Figma CEO'su Dylan Field, Şubat 2021'de isimsiz bir yatırımcıya 7,5 milyon ABD doları karşılığında "CryptoPunk #7804" adlı bir dijital avatarın yanı sıra 1,5 milyon ABD doları karşılığında ikinci bir avatar "Ape, Fedora #6965" sattı.[21]

Sanatçı Krista Kim tarafından yaratılan "Mars House" adlı bir evin 3D olarak oluşturulmuş bir modeli, NFT pazarında 500.000 ABD dolarının üzerinde bir dijital gayrimenkul parçası olarak satıldı.[22]

2021'de, Fyre Media logosunun dijital bir portresi, rapçi Ja Rule tarafından, dijital sanat için bir pazar yeri olan NFT girişimi "Flipkick" aracılığıyla 122.000 ABD doları tutarında bir açık artırmada satıldı.[23]

Sanatçı Trevor Andrew tarafından yaratılan "Gucci Ghost" adlı sanat eseri, Şubat 2021'de NFT pazarında 3.600 ABD Doları karşılığında titreyen bir hayalet-GIF'i şeklinde NFT olarak satıldı.[24][25]

Aralık 2020'de, bir dizi dikey yükselen odanın içindeki mevsimleri tasvir eden bir NFT resmi 22.938 ABD dolarına satıldı. Sanat eseri, sanatçı Blake Kathryn tarafından yaratıldı.[25]

Koleksiyonluklar

NFT'ler, koleksiyonları kart koleksiyonlarına benzer bir şekilde dijital formatta temsil edebilir. Şubat 2021'de, NBA Top Shot platformundaki bir LeBron James smaç NFT kartı 208.000 dolara satıldı.[26]

Oyunlar

NFT'ler ayrıca oyun geliştiricisi yerine kullanıcı tarafından kontrol edilen dijital arazi parçaları gibi oyun içi varlıkları temsil etmek için de kullanılabilir. NFT'ler, varlıkların oyun geliştiricisinin izni olmadan üçüncü taraf pazarlarda alınıp satılmasına izin verir. Axie Infinity, Şubat 2021'de tek bir satışta dijital arazi tapuları için 1,5 milyon dolarlık bir satış kaydetti.[27]

Müzik

Müzisyenler, NFT'leri kullanarak blok zincirleri üzerinde çalışmalarını belirtebilirler. 3 Mart 2021'de rock grubu Kings of Leon, ilk albümü bir NFT olarak yayınlamayı planladığını duyurdu.[28][29][30] NFT, yaklaşık dörtte biri hayır kurumlarına bağışlanan 2 milyon dolarlık bir satış gerçekleştirdi.[31][32] Aynı ayın ilerleyen saatlerinde, Amerikalı rapçi Lil Pump, özel bir NFT koleksiyonunu yayınlamak için NFT platformu Sweet ile bir ortaklık yaptı.[33][34][35]

Film

Film endüstrisi, kısmen, genellikle boyut olarak çok büyük olan dijital filmleri daha küçük dosya boyutları için tasarlanmış blok zinciri teknolojisinde depolamanın teknik zorlukları nedeniyle, NFT'lerdeki patlamaya daha yavaş tepki verdi.[36] 13 Mart 2021'de Adam Benzine'nin Oscar adayı belgeseli Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah, Rarible platformu aracılığıyla bir NFT olarak basılan ve açık artırmaya çıkarılan ilk sinema filmi, belgesel ve Akademi Ödülü adayı film oldu.[37][38][39]

Bunu film yapımcıları, stüdyolar ve ajanslardan birkaç başka geçici ve deneysel yayınlar izledi ve Legendary Entertainment, filmin en çok izlendiği aynı günde özel bir Godzilla vs. Kong NFT koleksiyonunu yayınlayacağını duyurdu;[40] yönetmen Kevin Smith, Nisan 2021'de yakında çıkacak olan korku filmi Killroy Was Here'ın NFT olarak yayınlanacağını ve UTA ve Endeavor gibi yetenek ajanslarının NFT ile ilgili girişimlerini duyurduğunu açıkladı.[41][42]

Spor

Sporcular NFT patlamasından çeşitli şekillerde yararlanabildiler. Eylül 2019'da NBA oyuncusu Spencer Dinwiddie, sözleşmesini başkalarının yatırım yapabilmesi için tokenize etti.[43][44][45] Buna ek olarak, blok zinciri tabanlı bir şirket olan Dapper Labs, dijital vurgu klipleri için bir pazar yeri olan "N.B.A Top Shot"-u oluşturmak için NBA ile işbirliği yaptı.[46]

Mart 2021'de profesyonel tenisçi Oleksandra Oliynykova, potansiyel alıcılara sağ kolunun bir kısmının ömür boyu haklarını bir NFT ile sundu.[47][48][49]

Moda

2019'da Nike, blok zinciri teknolojisinin kriptografik olarak güvenli dijital varlıkları NTF'ler şeklinde "Cryptokicks" adı altında bir çift spor ayakkabı gibi fiziksel ürünlere eklenmesine izin veren bir patent aldı.[50][51]

Pornografi

NFT pazarlarından pornografik malzemeye yönelik düşmanlık, içerik oluşturucular için önemli dezavantajlar oluştursa da, bazı porno yıldızları, pornografik çalışmalarını da tokenize ederek müşterileri için benzersiz içeriklerin satışına izin verdi.[52][53]

Market değeri

NFT pazarı, 2020'de üç katına çıkarak 250 milyon dolara yükselen değeri ile son zamanlarda hızlı bir büyüme kaydetti.[4] Yalnızca 2021'in ilk üç ayında NFT'ler için 200 milyon dolardan fazla para harcandı.[54] NFT'lerin kripto pazarındaki ekonomik ivmesi, dijital koleksiyonlara yönelik bir trend nedeniyle patladı.[7] NFT'ler ayrıca, halk kripto ekonomiyi giderek daha fazla tercih ettiği için daha büyük bir dijital ekonomik yenilik eğilimini hızlandırıyor.[7]

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

  1. ^ "NFT'nin Türkçesi nedir". TDK. TRT Haber. 22 Nisan 2022. 22 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2022. 
  2. ^ Dean, Sam. "$69 million for digital art? The NFT craze, explained". Los Angeles Times. 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  3. ^ Clark, Mitchell. "NFTs, explained". The Verge. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  4. ^ a b "The NFT Market Tripled Last Year, and It's Gaining Even More Momentum in 2021". Morning Brew. 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021. 
  5. ^ Dean, Sam. "$69 million for digital art? The NFT craze, explained". Los Angeles Times. 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2021. 
  6. ^ "WTF Is an NFT, Anyway? And Should I Care?" (İngilizce). Wired. 12 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021. 
  7. ^ a b c Boscovic, Dragan. "How nonfungible tokens work and where they get their value – a cryptocurrency expert explains NFTs". The Conversation (İngilizce). 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021. 
  8. ^ Kastrenakes, Jacob (25 Mart 2021). "Your Million-Dollar NFT Can Break Tomorrow If You're Not Careful". The Verge. 19 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  9. ^ Samarbakhsh, Laleh (17 Mart 2021). "What are NFTs and why are people paying millions for them?". The Conversation. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2021. 
  10. ^ Salmon, Felix (12 Mart 2021). "How to exhibit your very own $69 million Beeple". Axios. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021. 
  11. ^ Clark, Mitchell (11 Mart 2021). "NFTs, explained". The Verge. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  12. ^ "NFT blockchain drives surge in digital art auctions". BBC. 3 Mart 2021. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2021. 
  13. ^ Thaddeus-Johns, Josie (11 Mart 2021). "What Are NFTs, Anyway? One Just Sold for $69 Million". The New York Times. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2021. 
  14. ^ Peters, Jay (5 Mart 2021). "Please do not give billionaire Jack Dorsey money for his tweet". The Verge (İngilizce). 6 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2021. 
  15. ^ "Want to Buy an NFT? Here's What to Know". The Wall Street Journal. 13 Mart 2021. 22 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021. 
  16. ^ Patterson, Dan (4 Mart 2021). "Blockchain company buys and burns Banksy artwork to turn it into a digital original". CBS News. 5 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  17. ^ Kastrenakes, Jacob (11 Mart 2021). "Beeple sold an NFT for $69 million" (İngilizce). The Verge. 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021. 
  18. ^ Thaddeus-Johns, Josie (11 Mart 2021). "What Are NFTs, Anyway? One Just Sold for $69 Million" (İngilizce). The New York Times. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  19. ^ Reyburn, Scott (11 Mart 2021). "JPG File Sells for $69 Million, as 'NFT Mania' Gathers Pace" (İngilizce). The New York Times. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  20. ^ Solomon, Tessa (25 Şubat 2021). "Beeple NFT Artwork Sells for $6.6 M. Ahead of Viral Christie's Auction". ARTnews.com (İngilizce). 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  21. ^ Konrad, Alex. "He Sold A Digital 'CryptoPunk' For $7.5 Million. Now Figma CEO Dylan Field Is Ready To Move Into The 'Metaverse.'". Forbes (İngilizce). 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  22. ^ "Artist Krista Kim sells "first NFT digital house" for over $500,000". Dezeen (İngilizce). 22 Mart 2021. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021. 
  23. ^ Rabouin, Dion. "Ja Rule sells Fyre Festival painting as NFT for $122,000". Axios (İngilizce). 25 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021. 
  24. ^ "Nifty Gateway". niftygateway.com. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021. 
  25. ^ a b Georgia, Coggan (8 Nisan 2021). "The best NFT artwork created so far". Creative Bloq (İngilizce). 8 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021. 
  26. ^ "How a 10-second video clip sold for $6.6 million". Reuters. 1 Mart 2021. 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  27. ^ Quiroz-Gutierrez, Marco (22 Mart 2021). "NFTs Are Spurring a Digital Land Grab—in Videogame Worlds". Wall Street Journal. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  28. ^ Hissong, Samantha (3 Mart 2021). "Kings of Leon Will Be the First Band to Release an Album as an NFT". Rolling Stone (İngilizce). 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  29. ^ Bursztynsky, Jessica (3 Mart 2021). "Rock band Kings of Leon will release new album as an NFT, making it a digital collector's item". CNBC (İngilizce). 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  30. ^ "NFT Yourself - KINGS OF LEON x YELLOWHEART". OpenSea. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  31. ^ "Kings of Leon NFTs Generate $2M in Sales & Benefit Crew Nation Fund". Billboard (İngilizce). 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  32. ^ "Kings Of Leon have generated $2 million from NFT sales of their new album". NME (İngilizce). 12 Mart 2021. 12 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  33. ^ "CEO of Sweet Talks NFT Partnership with Rapper Lil Pump". Cheddar. 23 Mart 2021. 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2021. 
  34. ^ "Musician NFT Projects, Ranked by How Many F's I Can Give". Vulture. 18 Mart 2021. 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2021. 
  35. ^ "Rappers and NFTs – How Hip-Hop Is Cashing In on Non-Fungible Tokens". XXL Mag. 23 Mart 2021. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2021. 
  36. ^ "Believe the hype? What NFTs mean for film". BFI (İngilizce). 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  37. ^ "Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah (Exclusive NFT 1st Ed.)". rarible.com (İngilizce). 15 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  38. ^ Ravindran, Manori (15 Mart 2021). "NFT Craze Enters Film World: 'Claude Lanzmann' Documentary is First Oscar Nominee to Be Released as Digital Token (EXCLUSIVE)". Variety (İngilizce). 15 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  39. ^ "NFTs are Confusing Everyone, But the Newest Internet Token is Raking in the Memes". www.news18.com (İngilizce). 22 Mart 2021. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  40. ^ Bosselman, Haley (31 Mart 2021). "'Godzilla vs. Kong' to Have First Major Motion Picture NFT Art Release". Variety (İngilizce). 31 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  41. ^ D'Alessandro, Anthony (13 Nisan 2021). "Kevin Smith To Sell Horror Movie 'Killroy Was Here' As NFT, Launches Jay And Silent Bob's Crypto Studio". Deadline (İngilizce). 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  42. ^ "Behind Hollywood's NFT Cash Grab: "There's No Way This Is a Fad"". The Hollywood Reporter (İngilizce). 18 Mart 2021. 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  43. ^ Arnovitz, Kevin (21 Ekim 2019). "How investing $150K in Spencer Dinwiddie would actually work". ESPN. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2021. 
  44. ^ "Brooklyn Nets guard Spencer Dinwiddie is planning to release a digital token for others to invest in his contract". Business Insider. 13 Eylül 2019. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2021. 
  45. ^ "Sources: Spencer Dinwiddie to convert his NBA contract into a secured digital investment. Here's what that means". The Athletic. 12 Eylül 2019. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2021. 
  46. ^ Reyburn, Scott (11 Mart 2021). "JPG File Sells for $69 Million, as 'NFT Mania' Gathers Pace" (İngilizce). The New York Times. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  47. ^ "This Tennis Pro is Auctioning Part of Her Arm as an NFT". Zephyr. 13 Mart 2021. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2021. 
  48. ^ "Une joueuse de tennis vend son bras en NFT" (Fransızca). Journal du Geek. 22 Mart 2021. 27 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2021. 
  49. ^ "Solgte reklameplass på egen arm" (Norveççe). Dagbladet. 7 Nisan 2021. 7 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021. 
  50. ^ Beedham, Matthew (10 Aralık 2019). "Nike now holds patent for blockchain-based sneakers called 'CryptoKicks'". TNW | Hardfork (İngilizce). 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  51. ^ Clark, Mitchell (3 Mart 2021). "People are spending millions on NFTs. What? Why?". The Verge (İngilizce). 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  52. ^ Dickson, EJ (16 Mart 2021). "Porn Creators Are Getting In on the NFT Craze". Rolling Stone. 16 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  53. ^ Cole, Samantha (19 Mart 2021). "'Building the Cockchain:' How NSFW Artists Are Shaping the Future of NFTs". Vice. 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2021. 
  54. ^ "NFTs Are Shaking Up the Art World—But They Could Change So Much More". Time. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

100 milyondan fazla etkin kullanıcısı olan sanal topluluklar listesi, söz konusu on altı internet sitesi ve uygulamasının derlendiği dizin.

<span class="mw-page-title-main">Blok zinciri</span> sanal para aktarımlarının dağıtık olarak depolandığı veritabanı

Blok zinciri, blokzincir ya da özgün İngilizce tabiriyle blockchain, kriptografi kullanılarak bağlanan ve güvenli hale getirilen, bloklar adı verilen, sürekli büyüyen bir kayıt listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Brave (yazılım)</span> Web Tarayıcısı

Brave açık kaynak kodlu, Chromium üzerine inşa edilmiş web tarayıcı yazılımı.

Diem, Amerikan sosyal medya şirketi Meta, Inc. tarafından önerilen izinli bir blok zinciritabanlı ödeme sistemidir. Plan ayrıca bir kripto para birimi olarak uygulanan özel bir para birimini de içermektedir.

Bancor Protokolü, kripto para birimi belirteçlerinin, takası kolaylaştırmak için bir emir defterine veya karşı tarafa ihtiyaç duymadan blok zincirleri dahil diğer belirteçlere otomatik olarak dönüştürülmesine izin vermek için kullanılan merkezi olmayan değişim ağları için bir standarttır. Bancor, dünyanın ilk blok zinciri tabanlı otomatik likidite havuzunu veya otomatik piyasa yapıcısını (AMM), ağındaki herhangi bir token için otomatik olarak verilmesini veya değiştirilmesini sağlayan gömülü bir dönüştürücü ile dijital bir para birimi olan Smart Token'i icat etti. Bancor Ağı, Bancor Protokolünü kullanan ve BNT, Bancor Ağ Jetonu aracılığıyla bağlanan ve herhangi bir jetonun başka bir jetona dönüştürülebildiği ağ için hub jetonu görevi gören tüm farklı jetonlardan oluşur.

INX, blok zinciri varlıklarının ticareti için oluşturulan elektronik bir platformdur. Ağustos 2020'de şirket, ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından ilk halka arzında (IPO) kayıtlı bir menkul kıymet markası ihraç eden ilk şirket oldu.

Kripto sanat, blokzincir teknolojisi ile ilişkili bir sanat kategorisidir.

Everydays: the First 5000 Days, Beeple adıyla bilinen Mike Winkelmann tarafından yapılan bir JPEG formatında görseldir. Eser, Winkelmann'ın "Everydays" serisi için yaptığı 5000 resimden oluşan bir kolajdır. Everydays'i temsil eden değiştirilemez token, 2021'de Christie's'de $69.300.000 milyon dolara satıldı; bu, bir NFT için ödenen en yüksek fiyat olmuştur. Yaşayan sanatçıların eserleri arasında en pahalı 3. eserdir.

"Merkez bankası dijital para birimi" (MBDPB) ifadesi, merkez bankası tarafından üretilip dağıtılan dijital para birimini ve bununla ilgili çeşitli durumları tanımlar. Uluslararası Ödemeler Bankası, hazırladığı bir raporda şunu belirtir; "MBDPB" ne kadar iyi tanımlanmamış olsa da, "çoğu kişi tarafından yeni bir merkez bankası parası biçimi olarak öngörülüyor [...] bu, geleneksel ödeme ya da rezerv düzeninden daha farklıdır."

<span class="mw-page-title-main">Uniswap</span>

Uniswap, kripto para birimlerini takas etmek için kullanılan merkeziyetsiz finans protokolüdür. Uniswap aynı zamanda Uniswap protokolünü oluşturan şirketin de adıdır. Protokolün faaliyeti, akıllı sözleşmeler aracılığıyla Ethereum blok zincirindeki kripto para birimleri arasındaki otomasyonu kolaylaştırmaktır. Ekim 2020 itibarıyla, Uniswap, günlük işlem hacmine göre en büyük merkeziyetsiz borsa ve tüm borsalar içerisinde dördüncü en büyük kripto para borsası olduğu tahmin edilmektedir. Uniswap borsasının Eylül 2021 itibarıyla yaklaşık olarak günlük likit alım satım işlemleri karşılığında 4,7 milyon dolar ortalama işlem ücreti geliri bulunmaktadır.

EOS.IO, kripto para birimi EOS'a dayalı olan blok zinciri protokolüdür. Protokol'e ait akıllı sözleşme platformu, işlem ücretlerini ortadan kaldırdığını ve saniyede milyonlarca işlem gerçekleştirdiğini iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kripto para birimleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kripto para, işlemleri güvenceye almak için kriptografi yani şifreleme kullanan, çalışma şekli nakite alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık, bir sanal unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz’dir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir. Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden (Blockchain) gelmektedir. Kripto para birimleri geleneksel anlamda para birimi olarak kabul edilmez ve bunlara emtia, menkul kıymetler ve para birimleri olarak sınıflandırma da dahil olmak üzere çeşitli işlemler uygulanmış olsa da, kripto para birimleri genellikle ayrı bir varlık sınıfı olarak görülür. Ancak, geleneksel para birimlerine kıyasla, kripto paralar, altın veya gümüş gibi fiziksel bir mal tarafından desteklenmez ve değerleri, kullanıcı ve yatırımcıların kabul ve kullanım seviyelerine ve piyasa koşullarına göre belirlenir.

USD Coin (USDC), ABD dolarına sabitlenmiş; Ethereum, Stellar, Algorand, Solana, Tron ve Hedera Hashgarph sisteminde çalışan sabit kripto para birimidir. USD Coin, Circle tarafından kurulan ve kripto para borsası Coinbase ve Bitcoin madencilik şirketi Bitmain'den üyeleri içeren Centre adlı konsorsiyum tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Merkezsiz finans</span>

Merkezsiz finans,, geleneksel finansal araçları sunmak için brokerler, borsalar veya bankalar gibi merkezî finansal hizmet sağlayıcılarına güvenmeyen, bunun yerine blok zincirler aracılığıyla akıllı sözleşmeler kullanan blok zinciri tabanlı bir finans sistemidir. DeFi, esnek bir şekilde bir araya getirilebilen çok katmanlı bir mimarî ve yapı taşları kullanır.

Decentraland, 90.601 parsel araziden oluşan merkezi olmayan bir 3D sanal gerçeklik platformudur. Merkezi olmayan bölgedeki sanal emlak arazileri, Ethereum blok zincirine dayanan kripto para birimi MANA tarafından satın alınabilen NFT'lerdir. 2020 yılının Şubat ayında halka açık hale geldi ve platform kar amacı gütmeyen Decentraland Vakfı tarafından denetleniyor. Platformun yönetimi ve yapılacak olası değişikliklere ise DAO tarafından karar verilmektedir.

Web3, İnternet'in merkezi olmayan ve genel blok zincirlerine dayalı sürümü için bir fikirdir. Konsept, kripto para taraftarlarının ilgisi ve yüksek profilli teknoloji uzmanları ve şirketlerinin yatırımlarıyla 2020 ve 2021'de popülerlik kazandı.

<span class="mw-page-title-main">NEO (kripto para birimi)</span>

Neo, 2014 yılında Da HongFei ve Erik Zhang tarafından kurulmuştur. NEO, Ethereum blok zinciri platformuna benzerliklerinden dolayı genellikle “Çin Ethereumu” olarak anılmaktadır. Ethereum gibi, NEO da geliştiricilerin merkezi olmayan uygulamalar (dApp'ler) ve akıllı sözleşmeler oluşturmasına ve dağıtmasına izin veren merkezi olmayan bir platformdur.

<span class="mw-page-title-main">Filecoin</span>

Filecoin (⨎), depolama hizmetleri için bir pazar yeri oluşturmak üzere blockchain teknolojisini kullanan merkezi olmayan bir depolama ağıdır. Platform, kullanıcıların merkezi bir bulut depolama sağlayıcısına güvenmeden verileri güvenli, merkezi olmayan ve verimli bir şekilde depolamasına ve almasına olanak tanır. Protocol Labs tarafından başlatılmıştır ve InterPlanetary File System'den bazı fikirleri paylaşarak kullanıcıların kullanılmayan sabit disk alanını kiralamasına olanak tanır. Anlaşmaları kaydetmek için bir blockchain mekanizması kullanmaktadır. Filecoin açık bir protokoldür ve blok zincirinin yerel tokeni FIL kullanılarak yapılan işlemlerle ağın katılımcıları tarafından yapılan taahhütleri kaydeden bir blok zinciri tarafından desteklenmektedir. Filecoin blok zinciri, hem replikasyon kanıtına hem de uzay-zaman kanıtına dayalıdır.

Polkadot bir blockchain platformu ve kripto para birimidir. Polkadot blok zincirinin yerel kripto para birimi DOT tokendir. Polkadot, Gavin Wood, Robert Habermeier ve Peter Czaban liderliğinde 2020 yılında bir İsviçre Vakfı olan Web3 Vakfı tarafından piyasaya sürülmüştür. Blok zincirlerinin güvenilir bir üçüncü taraf olmadan mesaj alışverişinde bulunmasına ve birbirleriyle işlem yapmasına izin verecek şekilde tasarlanmıştır. Bu, farklı blok zincirleri arasında zincirler arası veri veya varlık transferlerine ve Polkadot Ağı kullanılarak oluşturulacak merkezi olmayan uygulamalara (DApp'ler) izin verir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.