İçeriğe atla

NATO karargâhı

Koordinatlar: 50°52′46″K 4°25′34″D / 50.87944°K 4.42611°D / 50.87944; 4.42611
NATO Karargâhı
NATO bayrağı
Brüksel Haren'deki NATO karargahının havadan görünümü
Harita
Genel bilgiler
TürOfis, konferans binası
AdresFransızca: Boulevard Léopold III / Felemenkçe: Leopold III-laan
Şehir1110 Haren, Brüksel Şehri, Brüksel-Başkent Bölgesi
Ülke Belçika
Koordinatlar50°52′46″K 4°25′34″D / 50.87944°K 4.42611°D / 50.87944; 4.42611
Başlama2010 (2010)
Açılış25 Mayıs 2017
SahipNATO Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO)

NATO karargâhı, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün (NATO) siyasi ve idari merkezidir. Daha önce Londra ve Paris'te bulunan merkez, 1967'den beri Brüksel'de, Brüksel Şehri'nin bir parçası olan Haren'deki bir komplekste yer almaktadır. Fransızca: Boulevard Léopold III, Felemenkçe: Leopold III-laan adlarıyla anılmaktadır.[1]

Karargâhtaki personel NATO üyesi ülkelerin ulusal delegasyonlarından oluşur ve sivil ve askeri irtibat büroları ve memurları veya diplomatik misyonlar ve ortak ülkelerin diplomatlarının yanı sıra üye ülkelerin silahlı kuvvetlerinin görevdeki üyelerinden oluşan Uluslararası Personel (IS) ve Uluslararası Askeri Personel (IMS) gruplarına ev sahiplşiği yapmaktadır.[2] Hükûmet dışı yurttaş grupları da NATO'yu desteklemek üzere, genel olarak Atlantik Konseyi/Atlantik Antlaşması Birliği hareketi adı altında örgütlenmişlerdir.

Tarihçe

Daha fazla bilgi: NATO tarihi

1949–1952: Londra

NATO 1949 yılında kurulduğunda, karargâh için seçilen ilk yer Londra oldu. Mimar Thomas Cubitt tarafından tasarlanan ve şehrin Belgravia semtinin kalbinde yer alan 13 Belgrave Meydanı'ndaki 19. yüzyıldan kalma bir konak örgütün kullanımına sunuldu. Günümüzde bu bina Gana Yüksek Komisyonu'na ev sahipliği yapmaktadır.[3]

13 Belgrave Meydanı, Londra, 1949'dan 1952'ye kadar NATO karargahı

1952–1967: Paris

1952–1959: Geçici tesisler

1952'den 1959'a kadar kullanılan, Trocadéro, Paris'teki Palais de Chaillot'nun yansıtma havuzu boyunca inşa edilen geçici NATO ek binası
Palais de Chaillot'da Batı Almanya'ya NATO üyelik davetinin imzalanması, 1954[4]

15 Eylül 1950'de New York'ta yapılan Kuzey Atlantik Konseyi toplantısında, şehrin merkezi konumu ve mükemmel iletişim imkânları nedeniyle karargâhın Paris'te kurulmasına karar verildi. Bu karar NATO'nun üçüncü yıldönümüne denk gelen 1 Nisan 1952 tarihinde resmiyet kazandı.[5] Örgüt, Paris'te başlangıçta 16. bölgede, Eyfel Kulesi'nin karşısında yer alan Trocadéro'daki Palais de Chaillot'nun yansıtma havuzu boyunca inşa edilen geçici binaları kullandı.[5]

1959–1967: Kalıcı tesisler

Porte Dauphine, Paris'teki Palais de l'OTAN (“NATO Sarayı”), 1959'dan 1967'ye kadar NATO merkezi[a]

Nisan 1954'te Fransa tarafından bağışlanan kalıcı bir bina, 16. bölgede, Périphérique Bulvarı'nın hemen dışında ve Bois de Boulogne'un hemen yakınında Porte Dauphine'de inşa edildi. Palais de l'OTAN (“NATO Sarayı”) olarak da bilinen Palais Dauphine, daha önce Palais de Chaillot'yu da tasarlamış olan mimar Jacques Carlu'nun planlarına göre 1955 ve 1957 yılları arasında inşa edilmiştir. Bina 'ittifak' veya 'müttefikler' anlamına gelen A şeklindeydi. Örgüt 1959 yılında buraya taşınmış, ancak birkaç yıl sonra buradan ayrılmıştır. Bina şu anda Paris Dauphine Üniversitesi'nin ana kampüsü olarak hizmet vermektedir.[6]

1967–günümüz: Brüksel

Brüksel'deki NATO karargâhı (2017'den beri). Eski karargâh (1967'den 2017'ye kadar) yolun karşısındadır.
Eski ve Yeni NATO karargâhı

1967–2017: Geçici tesisler

Fransa'nın 1966 yılında NATO'nun Askeri Komuta Yapısından çekilme kararının ardından, örgüt bir kez daha merkezini taşımak zorunda kalmıştır.[7][8] Aynı yılın Aralık ayında örgüt yeni merkezini Brüksel'de kurma kararı aldı. Başlangıçta Laeken'deki Heysel/Heizel Platosu'nda planlanan merkez, “geçici” olarak Brüksel'in kuzeydoğu kesimindeki eski Haren Belediyesi'nde (Laeken gibi Brüksel Şehri ile birleştirildi) inşa edildi.[9]

Uluslararası bir ihale çağrısından sonra NATO bu yeni karargâhların yapımını Mart 1967'de iki Belçika-Almanya-Hollanda ortak girişimine verdi. Çalışmalar hemen başladı ve yirmi dokuz hafta sonra tamamlandı. Belçika Hükûmeti'ne ait olan ve sembolik olarak NATO'ya kiralanan alanın açılışı 16 Ekim 1967 tarihinde yapıldı.[5][10]

2017–günümüz: Kalıcı tesisler

Orijinal binadaki sorunlar 1967 yılında aceleyle inşa edilmesinden kaynaklanıyordu. 1999 yılında Washington Zirvesi sırasında, müttefik ülkelerin Devlet ve Hükûmet Başkanları, binanın 21. yüzyıl ihtiyaçlarına göre uyarlanmış bir merkezle değiştirilmesine karar verdi.[11] Bunun üzerine Haren 6 havaalanının eski terminallerinin bulunduğu yerde, mevcut merkezin tam karşısında yeni bir merkez inşa edilmesine karar verildi.[12][13]

750 milyon Euro'luk yeni merkez binası 2010 ile 2016 yazı arasındaki dönemde inşa edilmiş ve 25 Mayıs 2017 tarihinde müttefik Devlet Başkanlarının da katıldığı bir törenle hizmete açılmıştır. Genel Sekreter Jens Stoltenberg kalabalığa hitap ederken, dönemin ABD Başkanı Donald Trump, büyük ortakları tarafından kendilerinden beklenen %2'lik GSYH hedefini tutturamadıkları gerekçesiyle kalabalıktan bazılarını eleştirmiştir.[14][15] Yeni binanın maliyeti yaklaşık 1,1 milyar Euro olarak tahmin edilmektedir.[11]

Kompleks, ABD'li Skidmore, Owings and Merrill firması öncülüğünde Jo Palma'nın da dahil olduğu uluslararası bir tasarım konsorsiyumu tarafından tasarlanmıştır. Hem Tasarım hem de İnşaat, Belçika Savunma Bakanlığı'nın Belçika Ordusu Mühendislerinden Albay Christian LaNotte liderliğindeki Proje Yönetim Ekibi'nin himayesinde tamamlanmıştır. Proje Finansmanı ve Gereksinimlerin tanımlanması ile Tasarım ve İnşaat Aşamaları, NATO için, tasarım Aşamasında Donald Hutchins (CAPT, ABD Donanması İnşaat Mühendisi Birliği, Emekli) ve inşaat sırasında Tuğgeneral Anthony Carruth (İngiliz Ordusu Mühendisi, Emekli) tarafından yönetilen Karargah Proje Ofisi tarafından denetlenmiştir.

Yapım maliyetleri aşağıda listelenmiştir:[16]

Tür Şirketler Maliyet (€)
YıkımBelçika Hava Kuvvetleri'nin eski karargahı olan Quartier-Roi-Albert-Ier'in eski binalarının yıkımı, Brüksel'in son terminal binasının bulunduğu, eski Haren havaalanı bölgesinden, şu anki genel merkezin karşısında bulunan Léopold III Bulvarı'nın diğer tarafına kadar gerçekleştirildi.10 milyon
YapımMimarlık, tasarım yönetimi ve projenin kalite yönetimini gerçekleştiren şirketler: SOM/ASSAR, ACG, Socotec, SNC-Lavalin.115 milyon
İnşaat malzemeleriBAM Alliance458 milyon
Elektronik güvenlik sistemleriSiemens/Putman17 milyon
Görsel-işitsel malzemelerTelevic26 milyon
Yangın algılama ve gazlı söndürme sistemleri Bemac (+ Expro) 2 milyon
Ağ iletişimiLockheed Martin, şimdiki adıyla Leidos62 milyon
Diğer hizmetlerNATO yönetişimi ve tesislerin geçişi, yıllık gözden geçirme, beklenmedik durumlar, inşaat güvenliği, hasar tespiti ve BT ekipmanı da dahil olmak üzere sözleşmeler62 milyon
Mobilya64 milyon
Diğer inşaat maliyetleri750 milyon
Toplam1.1 milyar

Genel bakış

Brüksel şehrinin bir parçası olan Haren'deki Boulevard Léopold III boyunca yer alan genel merkez, 250.000m² (2.690,98 ft2) taban alanına sahiptir ve 3.800 kişilik uluslararası bir personele ev sahipliği yapmaktadır.[1][13] Boulevard Léopold III, A201 otoyolu üzerinden Brüksel'in merkezi ile havaalanını birbirine bağlayan ve NATO sahasına 1 km'den (0,62 mil) biraz daha uzakta bulunan önemli bir çift şeritli yoldur. STIB/MIVB otobüs hatları 12, 21, 65 ve tramvay hattı 62'nin yanı sıra De Lijn ağını kullanarak erişim sağlanabilir. Tesis ayrıca NATO'nun Mons yakınlarındaki Casteau'da bulunan ve halen Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargâhı (SHAPE) olarak adlandırılan askeri karargâhının yaklaşık 80 km (50 mil) kuzeyinde yer almakla birlikte, günümüzde NATO'nun dünya çapındaki askeri operasyonlarını yöneten Müttefik Harekât Komutanlığı'na ev sahipliği yapmaktadır.[17]

Brüksel'deki karargâhtaki personel öncelikle Kuzey Atlantik Konseyi'ni ve onun yan kuruluşlarını desteklemektedir. Uluslararası Personel NATO Genel Sekreterine tavsiye, rehberlik ve idari destek sağlar. Uluslararası Askeri Personel (IMS) ile yakın işbirliği içinde çalışır. Birincisi esas olarak sivil, ikincisi ise esas olarak askeri olup üye devletlerin silahlı kuvvetlerinde görev yapan üyelerden oluşur.[2] IMS, İttifak'ın en üst düzey askeri organı olan Askeri Komite'nin ve onun Başkanının talimatları doğrultusunda çalışır. Ayrıca merkeze bağlı bir dizi ulusal delegasyon, irtibat büroları ve diplomatik misyonlar da bulunmaktadır.

  • Fransızca: Boulevard Léopold III/Felemenkçe: Leopold III-laan'ın dışarıdan görünümü
    Fransızca: Boulevard Léopold III/Felemenkçe: Leopold III-laan'ın dışarıdan görünümü
  • Girişte dalgalanan üye devlet bayrakları
    Girişte dalgalanan üye devlet bayrakları
  • İç mekan görünümü
    İç mekan görünümü
  • Toplantı salonu
    Toplantı salonu

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Notlar

  1. ^ Bina şu anda Paris Dauphine Üniversitesi'nin ana kampüsü olarak hizmet vermektedir.

Kaynaklar

  1. ^ a b "NATO homepage". 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2006. 
  2. ^ a b "NATO Headquarters". Nato.int. 10 Ağustos 2010. 13 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2010. 
  3. ^ "Ghana High Commission Ghana High Commission is set to co ordinate". Brazil Consulate. 10 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023. 
  4. ^ "NATO Media Library: Opening of NATO Headquarters at Palais de Chaillot - 16 April 1952". 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2024. 
  5. ^ a b c NATO. "NATO's homes". NATO (İngilizce). 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023. 
  6. ^ "Lieux oubliés: l'université Paris-Dauphine, «Sous les cahiers, l'héritage?»". RFI (Fransızca). 14 Ağustos 2018. 2 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2023. 
  7. ^ Collins 2011, s. 26.
  8. ^ Le Blévennec, François (August 2007). "The Big Move". NATO Review. 11 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2011. 
  9. ^ Isby & Kamps 1985, s. 13.
  10. ^ Le siège de l'OTAN fête ses trente ans en Belgique (in French), Revue de l'OTAN, vol. 45, no 5, September–October 1997, p. 34–35
  11. ^ a b NATO (February 2017). "New NATO HQ" (PDF). www.nato.int. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Mayıs 2017. 
  12. ^ NATO. "Why Belgium?". NATO (İngilizce). 4 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2023. 
  13. ^ a b "NATO's new headquarters". NATO. 23 Mayıs 2017. 5 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2017. 
  14. ^ Mayo, Virginia (13 Kasım 2014). "NATO shows off its new HQ-to-be". Associated Press. 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2014. 
  15. ^ "Watch: President Trump's speech at NATO HQ". CBS News. 25 Mayıs 2017. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2024. 
  16. ^ "Le nouveau QG de l'Otan aura coûté 1,1 milliard d'euros". RTBF (Fransızca). Erişim tarihi: 28 Eylül 2024. 
  17. ^ Wragg 1973, s. 241.

Bibliyografya

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NATO</span> uluslararası askerî ittifak

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü veya NATO, 4 Nisan 1949'da 12 ülke tarafından imzalanan Kuzey Atlantik Antlaşması'na dayanarak kurulan ve farklı dönemlerde 20 ülkenin daha katıldığı uluslararası askerî ittifaktır.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Karargâhı</span>

SHAPE, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün Müttefik Harekât Komutanlığı'nın (ACO) karargahıdır. 1967'den beri Belçika'nın Mons şehrinin kuzeyindeki Casteau'da bulunmaktadır. Ancak daha önce 1953'ten Fransa'nın Versay kentinin yanındaki Rocquencourt'ta bulunuyordu. 1951'den 2003'e kadar SHAPE, Müttefik Avrupa Komutanlığı'nın (ACE) merkeziydi. 2003 yılından bu yana Müttefik Harekât Harekâtları'nın merkezidir ve dünya çapındaki tüm NATO operasyonlarını kontrol etmektedir.

Refik Hamit Tulga Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Edip Başer</span> Türk asker ve akademisyen

Halit Edip Başer Türk asker ve akademisyen. Eski 2. Ordu Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Soğuk Savaş</span> 1947–1991 yılları arasında Batı Bloku ve Doğu Bloku arasında geçen jeopolitik gerginlik süreci

Soğuk Savaş, iki Süper güç olan ABD önderliğinde Batı Bloku ile Sovyetler Birliği'nin önderliğinde Doğu Bloku ülkeleri arasında Truman Doktrini'nin ilanından (1947) SSCB'nin dağılmasına (1991) kadar devam ettiği kabul edilen uluslararası siyasi ve askeri gerginlik. Soğuk Savaş dönemi, Amerika liderliğinde batı dünyası ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin önderliğindeki komünist blok arasındaki dünya üzerinde geniş bir nüfusu etki etmesine verilen isimdir. Soğuk Savaş döneminde NATO, "Batı İttifakı" olarak da biliniyordu. Batı Bloku, NATO üyesi ülkeler ile NATO üyesi olmayan ancak ABD ile müttefik olan kapitalist ve antikomünist ülkelerden, Doğu Bloku ise Varşova Paktı'na üye olan komünist ve bu pakta üye olmayan diğer komünist ülkelerden oluşuyordu. Bu iki karşıt blokun yanı sıra hiçbir bloku desteklemeyen Bağlantısızlar Hareketi isimli üçüncü bir blok daha vardı. Çin ve Yugoslavya hem Doğu Bloku ülkeleri, hem de Bağlantısızlar Hareketi ülkeleriydi. Bu iki komünist ülkenin her iki blokta da olmasının nedeni Sovyetler Birliği ile olan görüş farklılıklarıydı.

<span class="mw-page-title-main">NATO Parlamenter Asamblesi</span> hükümetler arası kuruluş

NATO Parlamenter Asamblesi, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne üye ülkelerden 158 parlamenter 1955 yılında Paris’te toplanarak kurdukları örgüttür. Bu örgütün ismi 1966 yılında Kuzey Atlantik Asamblesi; 1999 yılında ise NATO Parlamenter Asamblesi olarak değiştirilmiştir.

Bekir Kalyoncu Türk asker. Eski Jandarma Genel Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Genel Merkezi</span> New Yorkta bina kompeksi

Birleşmiş Milletler Genel Merkezi, New York şehrinde Birleşmiş Milletler'e ait bir kompleks. 1952'de kompleks inşasının bitmesinden beri Birleşmiş Milletler'in resmî karargâhı olarak fonksiyon göstermiştir. Manhattan'ın Turtle Bay mahallesinde, East River'a bakan bir alanda bulunur. Batısında First Avenue, güneyinde East 42nd Street, kuzeyinde East 48th Street ve doğusunda East River tarafından çevrelenir. "Turtle Bay" BM Genel Merkezi'ni ya da BM'nin tümünü tanımlamak için bir ad aktarması olarak kullanılır.

Mehmet Cihat Alpan,, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Vecihi Akın</span> Türk asker ve siyasetçi

Vecihi Akın Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">NATO bayrağı</span> Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütünü temsil eden bayrak

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) bayrağı, dört kardinal yönden yayılan dört beyaz çizgiyle beyaz bir pusula gül amblemi ile yüklü koyu mavi bir alandan oluşur. NATO'nun kurulmasından üç yıl sonra kabul edilen, 14 Ekim 1953'ten beri NATO'nun bayrağı olmuştur. Mavi renk Atlas Okyanusu'nu sembolize ederken, daire ise birlik anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">NATO üyesi ülkeler</span> Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü üyesi olan ülkeler

NATO, Avrupa ve Kuzey Amerika'daki 32 üye ülkeden oluşan uluslararası bir askeri ittifaktır. Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 4 Nisan 1949 tarihinde imzalanmasıyla kurulmuştur. Antlaşmanın 5. maddesi, üye devletlerden birine karşı silahlı bir saldırı olması halinde, bunun tüm üyelere karşı yapılmış bir saldırı olarak kabul edileceğini ve diğer üyelerin saldırıya uğrayan üyeye gerekirse silahlı kuvvetlerle yardım edeceğini belirtmektedir. Antlaşmanın 6. maddesi, 5. maddenin kapsamını Yengeç Dönencesi'nin kuzeyindeki adalar, Kuzey Amerika ve Avrupa anakaraları, Türkiye'nin tamamı ve sonuncusu Temmuz 1962'den beri tartışmalı olan Fransız Cezayiri ile sınırlamaktadır. Dolayısıyla, Hawaii, Porto Riko, Fransız Guyanası, Falkland Adaları, Septe veya Melilla gibi yerlere yapılacak bir saldırı 5. madde kapsamında bir karşılık verilmesini tetiklemeyecektir.

<span class="mw-page-title-main">NATO Genel Sekreteri</span> Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütünün baş görevlisi

NATO Genel Sekreteri, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün (NATO) başlıca sivil görevlisidir. Bu görevi üstlenen kişi, örgütün işleyişini koordine etmek, NATO'nun uluslararası kadrosunu yönetmek, Kuzey Atlantik Konseyi'nin toplantılarını ve örgütün önemli komitelerinin çoğunu yönetmekle sorumludur. NATO Askeri Komitesi dışında, NATO'nun sözcüsü olarak da hareket eder. Genel Sekreterin askeri komutada rolü yoktur; siyasi, askeri ve stratejik kararlar nihayetinde üye ülkelerin yetkisindedir. NATO'nun en üst düzey yetkililerinden biri olan genel sekreter, NATO Askeri Komitesi Başkanı ve yüksek müttefik komutanı ile birlikte çalışır.

Abdullah Atay Türk asker. Eski Jandarma Genel Komutanı.

Oktar Ataman Türk asker. Eski 3. Ordu Komutanı.

<i>Animus in consulendo liber</i>

Animus in consulendo liber Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün (NATO) resmi sloganı. Romalı tarihçi Sallustius'un yazdığı Catiline tertibi adlı eserden esinlenilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Müttefik Kara Komutanlığı</span>

Müttefik Kara Komutanlığı (LANDCOM), eski adıyla Müttefik Kara Kuvvetleri Güneydoğu Avrupa Komutanlığı (LANDSOUTHEAST), NATO Kara Kuvvetlerinin daimi karargâhıdır. LANDCOM komutanı ittifakın birincil kara savaşı danışmanıdır. Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanı tarafından talimat verildiğinde kara harekâtlarının yürütülmesinden sorumlu olan karargâhın çekirdeğini oluşturur. 2012'de oluşturulan komutanlığın merkezi, İzmir'in Buca ilçesinde 1994'te inşa edilen Orgeneral Vecihi Akın Kışlası'dır.

<span class="mw-page-title-main">Chaillot Sarayı</span>

Chaillot Sarayı Paris, Fransa'da Eyfel Kulesi'nin karşısında bulunan bir binadır.

<span class="mw-page-title-main">Brüksel Antlaşması (1948)</span> 1948 Batı Avrupa savunma antlaşması

Brüksel Antlaşması veya Brüksel Paktı 1948-1954 yılları arasında faaliyet gösteren Batı Birliği'nin kurucu antlaşmasıydı. Sonraki dönemde Değiştirilmiş Brüksel Antlaşması (MTB) olarak düzenlendi ve 2010 yılında feshedilene kadar Batı Avrupa Birliği'nin (BAB) kurucu antlaşması olarak yürürlükte kaldı. Antlaşma, üye devletler arasında askeri, ekonomik, sosyal ve kültürel işbirliğinin düzenlenmesinin yanı sıra karşılıklı savunma maddesini de içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Müttefik Komutanlığı Operasyonları</span> NATOnun stratejik komutanlığı

Müttefik Komutanlığı Operasyonları (ACO), Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün (NATO) iki stratejik komutanlığından biridir, diğeri ise Müttefik Dönüşüm Komutanlığı'dır (ACT). ACO'nun karargahı ve komutanı sırasıyla Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Karargahı (SHAPE) ve Avrupa Müttefik Yüksek Komutanı'dır (SACEUR).


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.