Ay astronotları, Apollo Projesi ile Ay'a ayak basmış ya da yörüngesinde bulunmuş insanlardır. Ay astronotlarının tamamı Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlarıdır, NASA'nın 1968-1972 yıllarında gerçekleşen Apollo Programı süresince toplam 24 kişi Ay Astronotu olabilmiştir.
Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01.56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.
İnsanlı Ay yolculukları, ilk defa 20. yüzyılda Uzay Yarışı'nın bir parçası olarak 1969–1972 yılları arasında Apollo Projesi kapsamında Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı NASA tarafından gerçekleştirilmiştir. Ay yüzeyine yapılan ilk başarılı insansız görev, 1959 yılında Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen Luna 2 görevidir. Luna 2, Ay yüzeyine ulaşan ilk insan yapımı nesne olmuştur. ABD ise Aralık 1968'de Apollo 8 ve Mayıs 1969'da Apollo 10 görevleri kapsamında Ay yörüngesine mürettebatlı yolculuklar yapmış, 20 Temmuz 1969'da da Apollo 11 göreviyle insanları Ay yüzeyine ulaştırmayı başarmıştır. Apollo 11 mürettebatından Neil Armstrong Ay'a ayak basan ilk insan, Buzz Aldrin de ikinci insan olmuştur. Devam eden yıllarda ABD, Ay'a beş insanlı görev daha göndermiştir ve toplam 12 astronot Ay yüzeyinde yürümüştür. 19 Aralık 1972'de çalışmalarını tamamlayan Apollo 17; Ay'a giden son insanlı görev, astronot Eugene Cernan da Ay'a ayak basan son insan olmuştur. Sonraki yıllarda Uzay Yarışı'nın hız kaybetmesiyle birlikte insanlık bir daha Ay'a gitmemiştir.
Apollo 12, Apollo programı kapsamındaki altıncı ve Ay'a inen ikinci mürettebatlı uçuştu. 14 Kasım 1969'da NASA tarafından Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı. Komutan Charles "Pete" Conrad ve Ay modülü pilotu Alan L. Bean, bir gün yedi saatten biraz fazla Ay yüzeyi faaliyeti gerçekleştirirken, Komuta Modülü pilotu Richard F. Gordon Ay yörüngesinde kaldı.
Mercury Projesi, ABD'nin insanlı ilk uzay yolculuğu projesidir. 1959'dan başlanılarak 1963'e değin Dünya yörüngesine insan gönderinceye kadar sürdürülmüştür. İlk planlar ve araştırmalar -NASA kurulana dek- NACA tarafından yürütüldü. Mercury Projesi, adını hızın simgesi olan Roma tanrısı Mercury'den almıştır. Ayrıca Merkür, Samanyolu gökadasındaki Güneş'e en yakın olan gezegen olduğundan yörüngede en hızlı dönen gezegendir. Merkür gezegeniyle ilişkili bir proje olmamasına karşın bu bakımdan Merkür adı uygun görülmüştür. Bu proje 2,38 milyar dolara mal oldu.
Apollo 8, alçak Dünya yörüngesinden ayrılan ve Ay'a ulaşan ilk mürettebatlı uzay uçuşuydu. Mürettebat, Ay'a inmeden etrafında on kez döndü ve ardından güvenli bir şekilde Dünya'ya geri döndü. Bu üç astronot, Ay'ın uzak tarafına ve Dünya'nın doğuşuna şahsen tanık olan ve fotoğraflayan ilk insanlardı.
Alan Bartlett Shepard Jr., Amerikalı astronot, deniz havacısı, test pilotu ve iş adamıydı. 1961'de uzaya seyahat eden ikinci kişi ve ilk Amerikalı oldu. 1971 yılında Ay'da yürüdü.
John Herschel Glenn Jr., Amerikalı havacı, mühendis, astronot ve Ohio'dan ABD Senatörüydü. 1959 yılında NASA tarafından Mercury Projesi uzay aracını uçurmak için seçilen askerî test pilotlarının oluşturduğu Merkür yedilisi'nin üyelerinden birisiydi.
James Arthur Lovell Jr. eski bir NASA astronotu, Deniz Havacısı, makine mühendisi ve emekli donanma kaptanı. 1968'de Apollo 8'in komut modülü pilotu olarak, Ay'a uçan ve Ay'ın etrafında dönen ilk üç insandan biri oldu. Daha sonra 1970 Apollo 13 ay görevine, kritik bir başarısızlıktan sonra, Ay'ın etrafında dolaştı ve mürettebatın ve görev kontrolünün çabalarıyla güvenle Dünya'ya döndü.
En Kısa Sürede Uzayda İnsan, Sovyetler Birliği'nden önce bir adamı uzaya göndermeye yönelik bir Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri (USAF) programıydı. Program 1 Ağustos 1958'de iptal edildi ve yerini NASA'nın Mercury Projesi aldı. Programdan sadece iki adam gerçekten dış uzaya gidecekti. İlki Joseph A. Walker, 1963 yılındaki X-15 roket uçağı testlerinde bunu iki veya üç kez yaptı. Diğeri Neil Armstrong, 1962'de NASA astronotu oldu, 1966'da Gemini 8'de uçtu ve 1969'da Apollo 11'de Ay'da yürüyen ilk kişi oldu.
Virgil Ivan "Gus" Grissom, Amerikalı bir mühendis, Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri'nde pilot ve Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından Proje olarak seçilen Merkür 7'lisi grubunun bir üyesiydi. Merkür astronotları, uzaya çıkan ilk Amerikalılar olacaktı. Gemini Projesi ve Apollo programı astronotuydu. NASA Astronot Birliği'nin bir üyesi olarak, 1961'de uzayda uçan ikinci Amerikalı oldu. Ayrıca uzayda uçan 3.insan ve uzayda iki kez uçan ikinci Amerikalıydı, ondan önce yalnızca X-15 alt yörüngesel uçuşlarıyla Joe Walker vardı.
Thomas Patten Stafford, Amerikalı eski bir Hava Kuvvetleri subayı, test pilotu, NASA astronotu ve Ay'a uçan 24 kişiden biridir. Ayrıca 1969'dan 1971'e kadar Astronot Ofisi Şefi olarak görev yaptı. Amerika Birleşik Devletleri Deniz Harp Okulu'ndan mezun olduktan sonra, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'nde görevlendirildi ve test pilotu olmadan önce F-86 Sabre'yi uçurdu. 1962'de astronot olmak için seçildi ve Gemini 6A ile Gemini 9A görevlerinde uçtu. 1969'da Stafford, Ay'ın yörüngesindeki ikinci mürettebatlı görev olan Apollo 10'un komutanıydı ve Ay yörüngesinde dokuz mil irtifaya inen bir Ay modülü'nü uçuran ilk kişiydi.
Elliot McKay See Jr. Amerikalı bir mühendis, deniz havacısı, test pilotu ve NASA astronotuydu.
Walter Marty Schirra Jr. Amerikalı bir deniz havacısı, test pilotu ve NASA astronotudur. 1959'da, Amerika Birleşik Devletleri'nin insanoğlunu uzaya göndermeye yönelik ilk çabası olan Merkür projesi için seçilen Merkür yedilisi astronottan birisi oldu. 3 Ekim 1962'de Sigma 7 lakaplı bir uzay aracıyla altı yörüngeli, dokuz saatlik Merkür-Atlas 8 görevini uçtu. Sigma 7'deki görevi sırasında Schirra, uzaya seyahat eden beşinci Amerikalı ve dokuzuncu insan oldu. İki kişilik İkizler programında, ikizler 6A uzay aracını 1 fit (30 cm) cm) mesafede istasyonda tutarak ilk uzay buluşmasını gerçekleştirdi. Ekim 1968'de, üç kişilik Apollo Komuta/Hizmet Modülünün 11 günlük düşük Dünya yörüngesi sarsma testi ve Apollo programı için ilk mürettebatlı fırlatma olan Apollo 7'ye komuta etti.
Leroy Gordon " Gordo " Cooper Jr. Amerikalı bir uzay mühendisi, test pilotu, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri pilotu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk insan uzay programı olan Merkür projesi'ndeki Merkür yedilisi adı verilen grubun en küçük üyesiydi. Cooper, çocukken uçmayı öğrendi ve II. Dünya Savaşı'nda Savaş pilotu olarak hizmet verdikten sonra 1956'da test pilotu olmaya hak kazandı ve 1959'da 1. astronot grubuna seçildi.
Merkür yedilisi, Merkür projesi için uzay aracını uçurmak üzere seçilen yedi astronottan oluşan gruptu. Ayrıca Orijinal Yedili ve Astronot Grubu 1 olarak da adlandırılırlar. İsimleri NASA tarafından 9 Nisan 1959'da kamuoyuna duyuruldu. Bu yedi orijinal Amerikan astronotu; Scott Carpenter, Gordon Cooper, John Glenn, Gus Grissom, Wally Schirra, Alan Shepard ve Deke Slayton'du. Merkür yedilisi ABD'de yeni bir meslek yarattı ve gelecek on yıllar boyunca Amerikan astronotunun imajını oluşturdu.
Donald Kent Deke Slayton, ABD Hava Kuvvetleri pilotu, havacılık mühendisi ve orijinal NASA Merkür yedilisi astronotlarından biri olarak seçilen test pilotuydu. NASA'nın ilk Astronot Ofisi Şefi ve NASA mürettebat görevlerinden sorumlu Uçuş Ekibi Operasyonları Direktörü oldu.
Charles " Pete " Conrad Jr. ,Amerikalı bir NASA astronotu, havacılık mühendisi, deniz subayı, havacı ve test pilotuydu ve Ay'da yürüyen üçüncü kişidir. Apollo 12 uzay görevine komuta etmiştir.Conrad, 1962'de NASA'nın 2. Astronot grubuna seçildi.
NASA Astronot Grubu 4, Haziran 1965'te NASA tarafından seçilen altı astronottan oluşan bir gruptu. İlk iki grubun astronotlarının mühendislik veya bilimlerde lisans derecesine veya profesyonel eşdeğerine sahip olmaları gerekirken, test pilotları olarak deneyimleri için seçildiler. Üçüncü grup için bir gereklilik olarak test pilotu deneyiminden feragat edildi. 4.Grup araştırma ve akademik deneyim temelinde seçilen ilk gruptu. Başvuranların ilk taraması Ulusal Bilimler Akademisi tarafından yapılmıştır.
NASA Astronot Grubu 5, Nisan 1966'da NASA tarafından seçilen on dokuz astronottan oluşan bir gruptu. Ay'da yürüyen altı Ay Modülü Pilotundan üçü 5. Gruptandır. Ve Astronot John Young, orijinal Merkür Yedilisi astronotlarının bir benzeri olarak 5. Astronot grubunu "Orijinal Ondokuzlu" olarak Tanımladı.
