İçeriğe atla

Nükleer karşıtı protestolar

The airburst nuclear explosion of July 1, 1946. Photo taken from a tower on Bikini Island, 3.5 miles (5.6 km) away.
Crossroads Harekâtı'nda 1 Temmuz 1946 tarihinde nükleer silah kullanıldı. Kullanılan bu bomba iki ayrı kritik kazaya yol açtı.
Fransa'ya bağlı Colmar'da nükleer karşıtı bir gösteri, 3 Ekim 2009.

Nükleer karşıtı protestolar veya anti-nükleer protestolar askeri alanda nükleer teknolojinin kullanılmasına karşı gerçekleştirilen protesto gösterileridir. Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği önderliğindeki kutuplar arasında süren Soğuk Savaş'taki nükleer savaş durumu bu protestoların oluşmasına ana etken olmuştur.

Tarihçe

İlk nükleer karşıtı protesto 1946 yılında Crossroads Harekâtı sonrası gerçekleşti.[1] Büyük ölçekli protestolar ise ilk olarak 1950'lerin ortalarında Japonya'da Mart 1954'teki Şanlı Dragon Kazası sonraso ortaya çıktı. Ağustos 1955'te, Japonya ve diğer ülkelerden yaklaşık 3000 katılımcıya sahip olan Atomik ve Hidrojen Bombalarına Karşı Dünya Konferansı'nın ilk toplantısını yapıldı.[2] Protests began in Britain in the late 1950s and early 1960s.[3] Protestolar, 1950'lerin sonlarında ve 1960'ların başında İngiltere'de devam etti.[3] Birleşik Krallık'ta, Nükleer Silahsızlanma Kampanyası tarafından düzenlenen ilk Aldermaston Yürüyüşü, 1958'de gerçekleşti.[4][5] 1961'de, Soğuk Savaş'ın zirve yıllarında, Barış İçin Kadınlar Grevi çatısı altında bir araya gelen yaklaşık 50.000 kadın, ABD'nin 60 şehirde nükleer silahlara karşı gösteri yapmak için yürüdü.[6][7] 1964'te Avustralya şehirlerine “Bombayı Yasakla” pankartları bırakıldı.[8][9]

Nükleer enerji 1970'lerde büyük bir halk protestosu haline geldi[10] Fransa ve Batı Almanya'daki gösteriler 1971'de başladı. Fransa'da 1975-1977 arasında, on gösteride nükleer enerjiye karşı 175.000 kişi protesto etti.[11] Batı Almanya'da, 1975-19 Nisan 1979 arasında, nükleer bölgelerdeki yedi gösteriye yaklaşık 280.000 kişi katıldı.[11] 1979'da Three Mile adası kazasının ardından Eylül 1979'da New York'taki protestonun ardından düzenlenen çok sayıdaki kitle gösterileri iki yüz binden fazla kişiyi içeriyordu. Ekim 1979'da Bonn'da yaklaşık 120.000 kişi nükleer enerjiye karşı gösteri yaptı.[11] Mayıs 1986'da Çernobil reaktör kazasının ardından, İtalya nükleer programına karşı protesto etmek için Roma'da yaklaşık 150.000 ila 200.000 arasında kişi yürüdü[12] ve nükleer karşıtı protestocular ve polis arasındaki çatışmalar Batı Almanya'da yaygınlaştı.

Kaynakça

  1. ^ Radio Bikini. DVD. Directed by Stone, Robert. Produced by Robert Stone Productions. 1988; New Video Group, 2003. www.imdb.com/title/tt0093817/
  2. ^ Trumbull, Robert. "Hiroshima Rally Splits on the U. S.: Leftist Meeting Cheers and Jeers as O. K. Armstrong Defends American Way." The New York Times. [New York, N.Y] 07 Aug 1955: 4.
  3. ^ a b David Cortright (2008). Peace: A History of Movements and Ideas, Cambridge University Press, pp. 134–135.
  4. ^ "A brief history of CND". Cnduk.org. 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2014. 
  5. ^ "Early defections in march to Aldermaston". Guardian Unlimited. 5 Nisan 1958. 12 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ Woo, Elaine (30 Ocak 2011). "Dagmar Wilson dies at 94; organizer of women's disarmament protesters". Los Angeles Times. 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2018. 
  7. ^ Hevesi, Dennis (23 Ocak 2011). "Dagmar Wilson, Anti-Nuclear Leader, Dies at 94". The New York Times. 8 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2018. 
  8. ^ Women with Ban the Bomb banner during Peace march on Sunday April 5th 1964, Brisbane, Australia 6 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 8 February 2010.
  9. ^ Girl with placard Ban nuclear tests during Peace march on Sunday April 5th 1964, Brisbane, Australia 6 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 8 February 2010.
  10. ^ Jim Falk (1982). Global Fission: The Battle Over Nuclear Power, Oxford University Press, pp. 95–96.
  11. ^ a b c Herbert P. Kitschelt. Political Opportunity and Political Protest: Anti-Nuclear Movements in Four Democracies 21 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. British Journal of Political Science, Vol. 16, No. 1, 1986, p. 71.
  12. ^ Marco Giugni (2004). Social Protest and Policy Change: Ecology, Antinuclear, and Peace Movements in Comparative Perspective. Rowman & Littlefield. s. 55. ISBN 978-0-7425-1827-8. 24 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji</span> atomun çekirdeğinden elde edilen enerji türü

Nükleer enerji, atomun çekirdeğinden elde edilen bir enerji türüdür. Kütlenin enerjiye dönüşümünü ifade eden, Albert Einstein'a ait olan E=mc² formülü ile ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji santrali</span> Nükleer reaktör yardımıyla elde edilen enerjiyi dağıtan merkez

Nükleer santral (NPP) veya atom santrali (APS), ısı kaynağının nükleer reaktör olduğu termik santraldir. Termik santrallerde tipik olduğu gibi, ısı, elektrik üreten jeneratöre bağlı buhar türbinini çalıştıran buhar üretmek için kullanılır. Eylül 2023 itibarıyla Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, dünya çapında 32 ülkede faaliyette olan 410 nükleer santral ve inşa halinde olan 57 nükleer santral olduğunu bildirdi.

<span class="mw-page-title-main">Metzamor Nükleer Santrali</span> Ermenistanın Türkiye sınırına 16 km uzaklıkta yer alan Metzamor şehrinde bulunan nükleer santral

Metzamor Nükleer Santrali, Ermenistan'ın Türkiye sınırına 16 km uzaklıkta yer alan Metzamor şehrinde bulunan nükleer santral. Santralde biri işlevsel olmak üzere 2 adet 408 MW güce sahip VVER-440/230 tipi reaktör bulunmaktadır. Santral Ermenistan'ın başkenti Erivan'a 32 km, Kars'a 100 km, Iğdır'a ise 30 km uzaklıktadır. 2018 verilerine göre santral ülkenin enerji ihtiyacının %27'sini karşılamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Protesto</span> itiraz biçimi

Protesto, göreceli olarak bir olaya ve duruma karşı aksi yönde tepki göstermektir. Genellikle bu tepki gösterme biçimi, muhalif görüşü sözle ifade etme yanında o görüşü toplumsallaştırma ve bir grupla birlikte ifade etme karakteri de taşıyabilir. Bundaki amaç kamuoyu nezdinde sesini daha çok duyurabilmek ve yönetime karşı daha etkili bir duruş sergileyebilmektir. Bu, doğrudan ifade ve etkilemenin ve aktivizmin bir yoludur.

Nötron bombası, teknik olarak gelişmiş bir taktik nükleer silahtır. Nötron bombası gelişmiş radyasyon silahları kapsamında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">TNT eşdeğeri</span>

TNT eşdeğeri, patlamalarda salınan enerjinin miktarının ölçülmesinde kullanılan bir birimdir. TNT tonu 4,184 gigajoulelük enerji birimine eşittir ki bu değer de yaklaşık olarak bir ton ağırlığında TNT patlamasına eşittir. TNT megatonu ise 4,184 petajoulelük enerji birimine eşittir. Bununla birlikte TNT, atomik olmayan geleneksel patlayıcıların en etkilisi değildir. Örneğin dinamit, %60 daha fazla enerji yoğunluğu barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Barış hareketi</span> Belli bir savaşı veya tüm savaşları bitirmeye yönelik sosyal hareket

Barış hareketi, belli bir savaşı bitirmeyi, insanlar arası şiddeti en aza indirmeyi amaçlayan bir toplumsal hareket. Genellikle dünya barışını sağlama amacıyla bağlantılıdır. Bu hedeflere ulaşmak için pasifizm, şiddetsiz direniş, diplomasi ve boykot savunuculuğu yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal Varoluş Mitingleri</span> Lefkoşada Türkiye Cumhuriyetinin Kıbrıs ile ilgi politikalarına karşı yapılan bir dizi protesto ve mitingler

2011 Kuzey Kıbrıs protestoları, Kıbrıs Türkleri tarafından Türkiye'nin Kıbrıs politikalarını protesto etmek amacıyla ülkenin başkenti Lefkoşa'da gerçekleşen bir dizi mitinglerdir. İlk miting 28 Ocak 2011'de gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Atom Çağı</span> Atom enerjisinin insanlığın hizmetine girdiği çağ

Atom Çağı ya da Atom Devri genellikle 16 Temmuz 1945 II. Dünya Savaşı'nda ilk nükleer (atom) patlamasından sonraki tarihi dönemi tanımlamak için kullanılan bir ifadedir. 1933 yılında nükleer zincir reaksiyonları hipotez olmasına rağmen ve ilk yapay kendi kendini imha edebilen nükleer zincir reaksiyonu Aralık 1942 yılında yer almıştı. Trinity testi ve onu takip eden Japonya'daki II. Dünya Savaşı'nı bitiren Hiroşima ve Nagazaki'ye atom bombası saldırısı nükleer teknolojinin ilk büyük ölçekli kullanımını temsil eder ve derin sosyo-politik düşünce değişikliklerini ve teknolojinin gelişimini başlatmıştır. Atom gücü ilerlemenin ve modernliğin bir özeti olarak görüldü. Ancak, nükleer rüya vadedildiğinden kısa sürdü çünkü nükleer teknoloji silahlanma yarışından Çernobil reaktör kazası ve Three Mile adası kazası, bomba tesisi temizleme ve bitki atık imhası gibi çözülmemiş bir dizi sosyal sorunlara neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası</span> 2011deki protestolar

Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası, Suriye İç Savaşı'nın 15 Mart 2011'deki protestolarla başlayan ve 29 Temmuz 2011'de Özgür Suriye Ordusu'nun kuruluşuyla silahlı çatışmalara dönüşen safhası.

Jeltoksan Olayları ; Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Mihail Gorbaçov'un, Kazakistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri, Kazak kökenli Dinmuhammet Kunayev'i azlederek yerine Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nden Genadi Kolbin'in ataması üzerine Aralık 1986'da Kazakistan'ın başkenti Almatı'da patlak veren olaylar. Bazı kaynaklar Kolbin'in Rus kökenli olduğunu söylemekte, bazıları ise Çuvaş kökenli olduğunu iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2019-2020 Hong Kong protestoları</span>

2019-2020 Hong Kong protestoları, Hong Kong'da hükûmetinin önerdiği suçluların Çin anakarasına iade edilmesini kolaylaştıran yasa tasarısına karşı gerçekleşen bir dizi protesto hareketidir.

<span class="mw-page-title-main">Frances Crowe</span>

Frances Crowe, Amerikalı kadın savaş karşıtı aktivisttir. Batı Massachusetts'te Pioneer Vadisi'nde çalışmalar yaptı.

Anti-Azerizm, Azeri karşıtlığı, Azerbaycan Türklerine yönelik karşıtlık veya Azerbaycanofobi, Azerbaycan Türkleri'ne ve Azerbaycan'a karşı nefret ve korku olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Wendland Cumhuriyeti</span> Batı Almanyada bir nükleer atık çöplüğünün kurulmasını protesto etmek için kurulan bir protesto kampıydı

Özgür Wendland Cumhuriyeti, 3 Mayıs 1980'de Batı Almanya'da bir nükleer atık çöplüğünün kurulmasını protesto etmek için kurulan bir protesto kampıydı. 4 Haziran 1980'de, polis kampı tahliye etti.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer karşıtı hareket</span>

Nükleer karşıtı hareket, çeşitli nükleer teknolojilere karşı çıkan sosyal bir harekettir. Bazı doğrudan eylem grupları, çevre hareketleri ve profesyonel organizasyonlar kendilerini yerel, ulusal veya uluslararası düzeyde bu hareketle özdeşleştirmiştir. Başlıca nükleer karşıtı gruplar arasında Nükleer Silahsızlanma Kampanyası, Dünya Dostları, Greenpeace, Nükleer Savaşın Önlenmesi için Uluslararası Hekimler, Barış Eylemi ve Nükleer Bilgi ve Kaynak Servisi bulunmaktadır. Hareketin ilk amacı nükleer silahsızlanmaya ilişkindi, ancak 1960'ların sonlarından beridir nükleer enerji kullanımına da karşı çıkılmaktadır. Birçok nükleer karşıtı grup hem nükleer enerjiye hem de nükleer silahlara karşı çıkar. 1970'lerde ve 1980'lerde yeşil partilerin ortaya çıkması genellikle nükleer karşıtı siyasetin doğrudan bir sonucuydu.

1984 yılında Başbakan David Lange, nükleer enerjili veya nükleer silahlı gemilerin Yeni Zelanda limanlarını kullanmasını veya Yeni Zelanda sularına girmesini yasakladı. 1987 Yeni Zelanda Nükleer Serbest Bölgesi, Silahsızlanma ve Silahların Kontrolü Yasası uyarınca Yeni Zelanda'nın karasuları, karaları ve hava sahası nükleerden arındırılmış bölgeler haline geldi. Bu, o zamandan beri Yeni Zelanda'nın dış politikasının bir parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">2011-2012 Fas protestoları</span>

2011-2012 Fas protestoları, 20 Şubat 2011'den 2012 sonbaharına kadar Fas'ta meydana gelen bir dizi protesto gösterisidir. Orta Doğu'daki Arap Baharı olarak adlandırılan diğer protestolardan ilham aldılar. Protestoları 20 Şubat Hareketi organize etti.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal hareket teorisi</span>

Sosyal hareket teorisi, sosyal bilimler içinde, genellikle sosyal mobilizasyonun neden meydana geldiğini, ortaya çıkardığı biçimleri açıklamaya çalışan disiplinler arası bir düşünceler bütünüdür. Sosyal hareketlerin oluşumu ve işleyişinin potansiyel sosyal, kültürel ve politik sonuçları üzerine incelemeler içerir.

<span class="mw-page-title-main">Iwai Adası</span>

Iwai Adası Seto İç Denizi'nde bulunan Japonya'nın adasıdır.