İçeriğe atla

Nüfus İlkesi Üzerine Bir Deneme

Nüfus İlkesi Üzerine Bir Deneme
An Essay on the Principle of Population
1798'de çıkan ilk baskının başlık sayfası
YazarThomas Robert Malthus
ÇevirmenSevil Zengin
Ülkeİngiltere
Dilİngilizce
Yayım1798 (özgün)
1 Ocak 2018 (Türkçe)
YayımcıJ. Johnson, Londra (özgün)
Gece Kitaplığı (Türkçe)
Sayfa228 (Türkçe)
ISBN9786052883723

Nüfus İlkesi Üzerine Bir Deneme (özgün adı: An Essay on the Principle of Population), 1798 yılında anonim olarak yayımlanan[1] ancak yazarının kısa bir süre sonra Thomas Robert Malthus olduğu anlaşılan bir kitap. Kitap, insanları gelecekte karşılaşabilecekleri sorunlar konusunda uyarıyor. Öyle ki nüfus üstel bir şekilde artarken (böylece her 25 yılda iki katına çıkar)[2] gıda üretimi aritmatik bir şekilde artar ve sonucunda doğum oranları düşmezse kıtlık yaşanır.[2]

Thomas Robert Malthus'un düzenlediği, İngiltere'nin 1780–1810 yılları arasındaki nüfus artışını gösteren tablonun bir kısmı, 6. baskı, 1826

Nüfus hakkında yazılan ilk kitap olmasa da Malthus'un kitabı Britanya nüfusunun büyüklüğü hakkındaki tartışmaları alevlendirdi ve 1800 Nüfus Sayımı Yasası'nın kabül edilmesini sağladı. Bu Kanun sayesinde İngiltere, Galler ve İskoçya'da, 1801 yılından başlayarak her on yılda bir ulusal nüfus sayımı yapılıyor. Kitabın 1826 yılında çıkan altıncı baskısı, birbirlerinden habersiz şekilde çalışan Charles Darwin ve Alfred Russel Wallace'ın doğal seçilim mekanizmasını geliştirmesinde kilit rol oynamıştır.

Kitabın önemli bir kısmı günümüzde Malthus'un Nüfus İlkesi olarak bilinen ilkeye ayrılmıştır. Teorinin iddiasına göre nüfus arttıkça işgücü arzı da artar ve bunun sonucunda işçi ücretleri kaçınılmaz bir şekilde düşer. Aslında Malthus, devam eden nüfus artışının yoksulluğa yol açacağından korkuyordu.

1803'te Malthus, aynı başlık altında, çalışmasının önemli ölçüde revize edilmiş ikinci baskısını yayımladı.[3] Son hali yani altıncı baskı 1826 yılında yayımlandı. 1830'da yani ilk baskının yayımlanmasından 32 yıl sonra Malthus, çalışmasının A Summary View on the Principle of Population (Türkçe: Nüfus İlkesi Üzerine Özet Bir Bakış) başlıklı özetini yayımladı ve uzun versiyonuna yöneltilen eleştirilere verdiği cevapları da buna ekledi.

Kaynakça

  1. ^ An Essay on the Principle of Population As It Affects the Future Improvement of Society, with Remarks on the Speculations of Mr. Goodwin, M. Condorcet and Other Writers. 1. Londra: J. Johnson in St Paul's Church-yard. 1798. Erişim tarihi: 20 Haziran 2015.  via Internet Archive
  2. ^ a b "Malthus' Principle of Population". BRIA 26 2 The Debate Over World Population: Was Malthus Right?. 26. Constitutional Rights Foundation (CRF). Kış 2010. Erişim tarihi: 7 Nisan 2016. 
  3. ^ Dördüncü baskısı 1807'de iki cilt halinde çıktı. Bakınız Malthus, Thomas Robert (1807), An Essay on the Principle of Population, or a View of Its Past and Present Effects on Human Happiness, with An Enquiry into Our Prospects Respecting the Future Removal or Mitigation of the Evils Which It Occasions, Fourth, I, Londra: J. Johnson, 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Şubat 2024 , volume II via Google Books

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ockham'ın usturası</span> En az varsayımla çözümün seçildiği felsefi prensip

Ockham'ın usturası, Occam'ın usturası, Ocham'ın usturası, tutumluluk yasası veya basitlik yasası, "olasılıkların zorunluluk olmadan çoğaltılmaması gerektiği" problem çözme ilkesi. Fikir, ilahi mucizeler fikrini savunmak için basitliği tercih eden skolastik filozof ve teolog, İngiliz Fransisken rahibi Ockhamlı William'a atfedilir. "En basit açıklama büyük olasılıkla doğru olandır" gibi ifadelerle çeşitli şekillerde yorumlanmıştır. Bu felsefi ustura, aynı tahminle ilgili rakip hipotezler sunulduğunda, en az varsayıma sahip çözümün seçilmesi gerektiğini savunur. Dolayısıyla, farklı tahminler yapan hipotezler arasında seçim yapmanın bir yolu değildir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Robert Malthus</span> İngiliz ekonomist (1766-1834)

Thomas Robert Malthus, İngiliz nüfus bilimci ve politik iktisat teorisyeni. Karamsar kuramlarıyla ünlenen Malthus, her ne kadar daha çok "Thomas Malthus" olarak anılsa da kendisi "Robert Malthus" olarak tanınmayı daha çok tercih etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bilim felsefesi</span>

Bilim felsefesi, epistemoloji, ontoloji, etik ve estetik gibi felsefenin temel alt bölümlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğal seçilim</span> fenotipteki farklılıklar nedeniyle bireylerin farklı şekilde hayatta kalması ve üremesi; evrimin temel mekanizması

Doğal seçilim, canlıların fenotiplerindeki farklılıklardan ötürü hayatta kalma şansının ve üreme başarısının değişkenlik göstermesidir. Evrimin esas mekanizmalarından biri olup, bir popülasyonun nesiller boyunca karakteristik olan kalıtsal özelliklerindeki değişimdir. Charles Darwin, kendi görüşüne göre kasıtlı olarak gerçekleştirilen yapay seçilime karşılık kendiliğinden gerçekleşen "doğal seçilim" terimini popülerleştirmiştir.

Liberteryenizm, özgürlüğün ve özgürlüğün bileşenlerinin siyaset içerisinde en önemli değer olduğuna inanan bir siyaset felsefesidir. Liberteryen felsefeye göre insanlar özgür olduğunda herkes için daha güvenli, daha iyi ve daha adil bir dünya yaratılabilir. Liberteryenizmin bazı türleri ise negatif özgürlüğe daha çok odaklanır. Liberteryenler otonomi ve seçme özgürlüğünü maksimize etmeye çalışır; seçim özgürlüğü, gönüllü iş birliği ve bireysel karar önceliğini vurgular, bu doğrultuda da devletin minimize edilmesini savunur. Popüler anlamda, otoriterlik ile zıt anlamda kullanılır. Liberteryenler otorite ve devlet iktidarı konusunda aynı şüpheciliği paylaşıyorlar, ancak bazıları mevcut ekonomik ve politik sistemlere muhalefetlerinin kapsamı konusunda farklılaşıyor. Çeşitli liberteryen düşünce okulları, devletin ve özel iktidarın meşru işlevlerine ilişkin bir dizi görüş sunar ve genellikle zorlayıcı sosyal kurumların sınırlandırılmasını veya tasfiye edilmesini ister.

<span class="mw-page-title-main">Robert Fogel</span> ekonomist

Robert William Fogel Amerikalı ekonomist. 1993 yılında, Douglass North ile birlikte, Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. Tarih bilimde, kantitatif yöntemlerin kullanılması olan cliometrinin önde gelen savunucularından biri olarak tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi ekonomi</span> üretim, alım-satım ve bunların kanun, gümrük ve devlet ile ilişkilerinin incelenmesine verilen ad

Siyasi iktisat aslen üretim, alım-satım ve bunların kanun, gümrük ve devlet ile ilişkilerinin incelenmesine verilen addır. Siyasi iktisat kavramı ahlak felsefesinde ortaya çıkmıştır. 18. yüzyılda devletlerin ("polities") iktisatlarının çalışılması olarak gelişmiş dolayısıyla da "siyasi" iktisat (ekonomi) adını almıştır.

Bu liste kısa belgesel film kategorisinde Oskar ödülü ve adaylığı kazanan filmleri yıllarına göre sıralamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ekonomik düşünce okulları</span>

İktisadi düşünce okulları, bir "düşünce okulu" olarak tanımlanabilecek kadar önemli iktisat teorilerini kapsamaktadır. Buradaki sınıflandırmada iktisadi düşünce okullarının ve temsilcilerinin bir sınıflandırması yapılmasıyla birlikte günümüzdeki çoğu ekonomistin bir düşünce okulundan bağımsız olarak teoriler öne sürdüğü bilinmektedir. İktisadi düşünce kabaca üç evreye ayrılabilir: Modern dönem öncesi, Erken modern ve Modern dönem Ekonomi sistematik olarak modern dönemde gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İslam dünyası</span> Müslüman çoğunluklu ülkeleri, yerleri ve bölgeleri kapsayan tanım

İslam dünyası veya Müslüman dünyası, İslâmî bir devlet yapısına sahip ülkeler ile birlikte nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkelerin tümünü ifade eden bir kavramdır. Bu, İslâm'ın dini inançlarına ve yasalarına veya İslam'ın uygulandığı toplumlara bağlı olan herkesi kapsamaktadır. Günümüzde İslam ülkelerinin tek çatı altında toplandığı tek uluslararası kurum, İslâm İşbirliği Teşkilatı'dır. Modern bir jeopolitik anlamda bu terimler, dahil edilmek için üzerinde anlaşmaya varılmış kriterler olmamasına rağmen, İslâm'ın yaygın olduğu ülkeleri ifade etmektedir. Müslüman çoğunluklu ülkeler terimi, genellikle ikinci anlamda kullanılan bir alternatif terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Bayes</span> Bayes teoremi ile bilinen İngiliz matematikçi

Thomas Bayes ( BAYZ

<span class="mw-page-title-main">Amerikalılar</span> Amerika Birleşik Devletlerinde doğan veya sonradan vatandaşı olan Amerika yerlileri

Amerikalılar veya Amerikanlar, Birleşik Devletler'de doğan ya da sonradan vatandaşı olanları kapsayan diplomatik bir topluluktur. Birleşik Devletler, çoğunlukla son 500 yıl içinde kıtaya göçen Avrupalılar, Asyalılar, Afrikalılar ve Orta Doğululardan oluştuğu için belirli bir etnisite değil, belirli bir yasa çerçevesi içinde ilerlemiş bir demonime sahiptir. Bir diğer bakış açısıyla birçok farklı etnik gruba ev sahipliği yaptığı için kültürü, yasası ve ulusu ırksal ya da etnik şekilde değil, diplomatik değerler topluluğu şekilde yorumlanır.

<span class="mw-page-title-main">Fisyon (biyoloji)</span> Biyolojik süreç

Fisyon biyolojide bir hücrenin iki veya daha fazla parçaya bölünmesi ve bu parçaların ayrı hücrelere dönüşmesi sürecidir. İki hücre, nüfus, tür vb oluşuyor ise ikili fisyon, ikiden fazla oluşuyorsa çoklu fisyon adı verilir.

Malthus büyüme mödeli, sabit bir orana dayalı üstel büyümedir. Basit üstel büyüme olarak da bilinir. Adını nüfus üzerine ilk ve en etkili kitaplardan olan Nüfus İlkesi Üzerine Bir Deneme'nin (1798) yazarı Thomas Robert Malthus'tan alır.

<span class="mw-page-title-main">William Hamilton Drummond</span> İrlandalı şair ve yazar

William Hamilton Drummond, D.D. İrlandalı şair, hayvan hakları yazarı ve tartışmacıdır.

<span class="mw-page-title-main">John Styles</span>

John Styles, İngiliz Cemaati bakanı ve hayvan hakları yazarıydı.

Popülasyon ekolojisi, tür popülasyonlarının dinamikleri ve bu popülasyonların çevre ile nasıl etkileşime girdiği ile ilgilenen ekolojinin bir alt alanıdır. Gruplar halinde birlikte yaşayan türlerin popülasyon büyüklüklerinin zaman ve mekan içinde nasıl değiştiğinin incelenmesidir ve ekolojinin matematiksel olarak incelenen ve modellenen ilk yönlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji bibliyografyası</span>

Sosyoloji bibliyografyası listesi sosyoloji ve onun alt disiplinlerine ilişkin eserleri içerir. Eserlerin bir kısmı sosyoloji antolojisi; diğer bir kısmı da sosyoloji tarihi ya da kayda değer eserlerden seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Saverio Nitti</span> İtalyan iktisatçi ve siyasetçi

Francesco Saverio Nitti İtalyan bir ekonomist ve politik figürdür. Radikal Parti'den, 1919 ve 1920 yılları arasında İtalya başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Varoluş mücadelesi</span> konsept

Varoluş mücadelesi, var olma mücadelesi veya yaşam mücadelesi kavramı, yaşamak için gereken kaynaklar için rekabet veya savaşla ilgilidir. İnsan toplumuna ya da doğadaki organizmalara atıfta bulunabilir. Kavram oldukça eskidir ve varoluş mücadelesi terimi 18. yüzyılın sonlarında kullanılmaya başlanmıştır. Kavram 17. yüzyıldan itibaren, Thomas Robert Malthus'un Benjamin Franklin'in İnsanlığın Artışı, Ülkelerin Nüfuslanması vb. ile İlgili Gözlemler'inden yararlanarak yazdığı Nüfus İlkesi Üzerine Bir Deneme adlı eserinde çarpıcı bir şekilde ortaya konan, kaynakları aşan bir nüfusla ilişkilendirilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.