İçeriğe atla

Növres İman

Növres İman
Doğumİman Meşedi Salahoğlu
1903
Ağkilse
Ölüm1932
Takma adNövres
MeslekHalk ozanı
MilliyetAzeri

Növres İman (1903-1932) — Azerbaycan saz üstadlarının temsilcisi.

Növres İman Meşedi Salahoğlu 1903 yılında Azerbaycan'ın Göyçe ilçesinin Ağkilse köyünde doğmuştur. Ünlü Âşık Elesger'in kardeşi Meşedi Salah'ın ikinci evliliğinden olmadır. Kurban adında bir ağabeyi ile birlikte meclislere katıldığı Musa adında âşık bir kardeşi olduğu bilinmektedir. Göyçe ilçesinin Hüseynkuluağalı (Nerimanlı) köyünün molla mektebinde tahsil görmüştür. Daha sonra devrinin öne çıkan dini, tarihi ve edebi kitaplarını okuyarak kendini yetiştirmiştir. Növres köyünden bir kızla nişanlanmıştır. Ancak ağabeyi Kurban'ın genç yaşta ölümü üzerine ağabeyinin eşi ve amcası Elesger'in de kızı olan iki çocuklu Gülsine ile zorla evlendirilir. Bu durum Növres'i derinden etkiler ve kimseyle görüşmek istemez. Bu evlilikten bir oğlu olmuştur.[1][2]

Sovyet döneminde bir müddet Kelbecer'in Seyidler köyünde kâtiplik görevinde bulunmuştur. Dini bir eğitim alan Növres İman; camilerin kapatılması, Kuran'ın yakılması ve din adamlarının takibata uğraması gibi olaylara şahit olduğundan Sovyet yönetimine karşı nefret duymaya başlamış ve kâtiplik görevinden ayrılmıştır. Bu tepkisi ve dönemi öven şiirler yazmamış olmasından dolayı günümüz araştırmacıları Növres'i, Sovyet yönetime baş eğmemiş âşıklar (Âşık Hüzeyin Bozalkanlı, Âşık Mirza ve Âşık Adelet gibi) arasında saymakta ve onu takdirle karşılamaktadır.[3]

Genç yaşlarında şiire ilgi duyan Növres, saz çalıp âşıklık etmeye 1925 yılında başlamıştır. Sovyet döneminde meclislerde dini konularda şiir okunması yasaklanmıştır. Bu durum Növres'i çileden çıkarmış, sazını kırarak bütün şiirlerini yakmıştır. Bu ruh hâli ile 1932 yahut 1933 yılında ortadan kaybolmuştur. Növres'in bu durumu onun sinir hastalığına yakalanmış olduğuna yorumlanmıştır. Bu tarihten sonra onun hakkında bir malumat elde edilememiş olmakla birlikte Güney Azerbaycan'ın Meşhet şehrine yahut Türkiye'ye geçtiği ihtimali üzerinde yorumlar yapılmakta, 1970'li yıllarda vefat ettiği tahmin edilmektedir. Mezarının nerede olduğu bilinmemektedir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Kazımoğlu, Muxtar, Səbinə İsayeva (2016). Gədəbəy Folklor Örnəkləri-I. Bakü: Elm və Təhsil.
  2. ^ Vahid, Təranə (2011). “Növrəs İmanın Sirli Dünyası”. Mədəniyyət Qəzeti. 16.09.2011.
  3. ^ Allahmanlı, Mahmud, Rza Xəlilov (2013). Ozan-Aşıq Yaradıcılığının İnkişaf Yolları. Bakü: Prezident Kitabxanası.
  4. ^ Namazov, Qara (2004). Aşıqlar-I. Bakü: Səda Neşriyyatı.

İlgili Araştırma Makaleleri

Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra edebiyatları iki gruba ayrılmıştır. Arapça ve Farsçayı çok iyi bilen aydınların oluşturduğu "Yüksek Zümre Edebiyatı" ve İslam öncesinden gelen sözlü bir "Halk Edebiyatı". Anadolu'ya göç eden Türkler arasında aynı ayrım devam etti. Medrese eğitimi gören aydın kesim Arap ve Fars edebiyatlarının tesirini devam ettirirken, halk yine saz şairleri aracılığıyla halk edebiyatını devam ettirdi. Dolayısı ile Anadolu Türk Edebiyatı iki grupta incelenmektedir. Bu gruplardan biri halk edebiyatıdır.

<span class="mw-page-title-main">Seyrânî</span> Taşlamalarıyla ünlü ozan

Âşık Seyrani, Türk halk ozanı.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Alesker</span>

Âşık Alesker, 19. yüzyıl Azerbaycan saz üstadlarının en önemli temsilcisi, Azerbaycan aşık edebiyatının klasiklerinden biridir.

Ruhsati, asıl adı Mustafa olan köy şairi. Sivas'ın Deliktaş bucağında 1835 yılında doğmuş ve ömrünün hemen hemen tamamını burada geçirmiştir. Babasının adı Mehmet'tir. Eflatun Cem Güney, annesinin adının Safiye olduğunu savunur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan müziği</span>

Azerbaycan müziği, Kafkas, Orta Asya ve İran ağırlıklı etkileri görülür. Tar, kemençe, ut, bağlama, balaban, zurna, kaval, nağara, garmon, tütek, tef ve davul kullanılan başlıca müzik aletleridir.

Âşık, Anadolu, Güney Kafkasya ve İran'da sürdürülen, genellikle bağlama veya başka bir telli müzik aleti eşliğinde söylenen sözlü halk müziği geleneğini icra eden kişidir. Aşıklık geleneği, Türk kökenli ve Türkler arasında yaygın olan Anadolu, Ortadoğu ve Orta Asya'ya özgü bir halk şairliği türüdür. Türkçe "Ozan" kavramı ile de ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Cavid</span> Azerbaycanlı şair ve dramaturg

Hüseyin Cavit Azerbaycan şairi ve oyun yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muğam</span>

Muğam,, esas Azerbaycan müziğidir. Tasnif ve âşık ile tezat oluşturur. Muğam sözü, Arapçadaki makam sözünden türemiştir. Tahminen 14. yüzyıla kadar yakın doğu ülkelerinin ortak müziği olmuş ama daha sonra ortaya çıkan siyasi-iktisadi değişikliklerden dolayı parçalara ayrılmıştır. Klasik doğu muğamı aslen 12 tür ve 6 koldan oluşmaktadır. Asli muğamlar: Uşşak, Neva, Buselik, Rast, Irak, İsfahan, Zirefkand, Büzürk, Zengüle, Rehavi, Hüseyni ve Hicaz; kolları ise, Şahnaz, Selmek, Maya, Nevruz, Kerdaniye ve Güvaşt'tan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Seyid Azim Şirvani</span>

Seyid Azim Şirvani, Azerbaycanlı şair ve öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Şenlik</span>

Aşık Şenlik, 19. yüzyıl saz şairi, halk lideri.

Miskin Abdal, 1430-1535'te yaşamış Azeri halk ozanıdır.

Âşık Musa - 19. yüzyıl Azerbaycan âşıklarındandır.

Teymur Bisavad halk şairi.

<span class="mw-page-title-main">Celil Memmedguluzade</span> Azeri yazar

Mirza Celil Memmedkuluzade , Azeri hikâye ve oyun yazarı, gazeteci, fikir adamı.

Azerbaycan'da din, Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasasına göre Azerbaycan laik devlettir. Azerbaycan Cumhuriyeti'nde din devletten ayrıdır.

<span class="mw-page-title-main">Teymur Guliyev</span>

Teymur Guliyev, Azeri devlet adamı. Azerbaycan SSC Halk Komiserleri Sovyeti Başkanı (1937-1946) ve Azerbaycan SSC Bakanlar Konseyi Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Âşıkları</span>

Azerbaycan'da Âşık sanatı, şiir, hikâye anlatma, dans, vokal ve enstrümantal müziği geleneksel bir performans sanatında birleştirir. Bu sanat Azerbaycan kültürü'nün sembollerinden biridir ve ulusal kimliğin bir koruyucusu olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Peri</span>

Aşık Peri - Azerbaycanlı aşık, şair.

Dirili Surhay ve ya Aşık Surhay Beyalı oğlu — Azerbaycanın 20. yüzyılda yaşamış ünlü aşıklarından ve şairlerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Tağı Şahbazi Simurg</span> Azerbeycanlı bilim adamı, doktor, Baki Devlet Üni. rektörü

Tağı Şahbazi Simurq – Azerbaycanlı bilim adamı, doktor, Bakü Devlet Üniversitesi'nin dördüncü ve birinci Azerbaycanlı rektörü (1926-1929), yazar, eğitimci.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.