İçeriğe atla

Nâsıreddin Muhammed Bey

Nâsıreddin Muhammed Bey (1362 - 1442) Dulkadiroğulları Beyliği'nin beşinci hükümdarı ve altıncı Osmanlı padişahı II. Murad'ın dedesidir.[1]

Şaban Süli Bey'in öldürülmesinden sonra, yerine oğlu Sadaka Bey'in Dulkadiroğulları Beyliği'nin başına geçmesine rağmen amcasının oğlu Nâsıreddin Muhammed Bey onun beyliğini tanımayarak 1399'da Dulkadir hükümdarı oldu. Dulkadir tahtını elde etmek için Osmanlı Sultanı Yıldırım Beyazid'den yardım istedi ve onun desteği ile tahta çıktı. Bundan dolayı Osmanlılar ile Memlükler arasında 1515 yılına kadar davam edecek olan Dulkadiroğulları Beyliği üzerindeki hakimiyet mücadelesi başladı. Emir Timur'un Anadolu'yu istilası sırasında ona karşı çıkarak Osmanlı taraftarı bir siyaset izledi. Bu yüzden Emir Timur Elbistan'a doğru yürüyerek burasını harabeye çevirdi. Bir yandan varlığını davam ettirebilmek için Osmanlılar'dan yardım alırken diğer yandan da Memlükler ile dostane ilişkiler kurdu. Karamanoğulları ve Ramazanoğulları ile mücadele etti ve Kayseri şehrini 1436 yılında Karamanlılar'dan aldı. Kayseri şehrinde Nasıriyye Medresesini kurarak Kayseri kalesini yeniden inşa ettirdi.

Osmanlılar'ın himayesi altına girişi

Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid'in himayesi ile Dulkadiroğulları Beyi oldu. Memlük Sultanlığı ile de iyi ilişkiler içerisinde idi. Yıldırım Bayezid'in taraftarı olarak, Süli Bey'in tam aksine Emir Timur'a düşmanca tavır gösterdi. Emir Timur 1400 yılında Sivas'ı muhasara ettiği zaman Elbistan Türkmenleri, Emir Timur'un ordusuna baskınlar düzenlediler. Türkmenlerin bu hareketleri Dulkadir ülkesinin Emir Timur'un ordusu tarafından yağmalanmasına sebep oldu. Emir Timur Sivas muhasarasından sonra Elbistan ve Dulkadirli topaklarını işgal ederek bütün memleketi yakıp yıktı. O, Malatya ve çevresini de zabtetti. 1401 yılında Suriye'den dönüşünde bir defa daha Dulkadirli topraklarına giren Emir Timur orasını da yağmaladı ve harabeye çevirdi.

Karamanoğulları ve Ramazanoğulları beylikleriyle mücadelesi

Memlükler ve Osmanlılar ile dost gibi geçinirken diğer komşuları olan Karamanoğulları ve Ramazanoğulları Beylikleri ile daima mücadele etmekteydi. Memlük Sultanı Melik Müeyyed Şeyh, Karamanoğullarının elindeki Kayseri Kalesi'ni ele geçirdikten sonra burasını mükafat olarak Nâsıreddin Muhammed Bey'e verdi (1419). Böylece Dulkadirliler ile komşuları arasında düşmanlık başlamış oldu. Karamanoğlu Mehmed Bey Memlük ordusunun Suriye'ye dönmesinden sonra Ramazanoğlu İbrahim Bey ile birleşerek Kayseri üzerine yürüdü. Ancak, Nâsıreddin Muhammed Bey bu müttefik ordusunu mağlubiyete uğratarak Karamanoğlu Mehmed Bey'i esir aldı ve onu oğlu Davud Bey'in muhafazasında Memlük sultanına gönderdi.

Memlükler ile mücadelesi

Bir yandan Memlüklüler ile mücadele ederken diğer yandan da Karamanlılar'la Kayseri şehri yüzünden savaştı. Mehmed Bey'in oğlu Süleyman Bey Kayseri'de vali idi. 1438 yılında Karamanoğlu İbrahim Bey Kayseri önlerine gelerek şehri ele geçirdi. Bu durum üzerine, Kayseri'yi yeniden ele geçirebilmek için oğlu Dulkadiroğlu Süleyman Bey'i Osmanlı sultanı II. Murad'ın yanına göndererek yardımını aldı. Kayseri'nin Karamanlılar tarafından geri alınması Dulkadirliler kadar Osmanlıların da menfaatlerine dokunurdu. Osmanlılar savaş halinde oldukları bir beyliğin genişleyip güçlenmesine asla seyirci kalamazlardı. Bu sebeple Osmanlı sultanı II. Murad Kayseri üzerine yürüyerek burasını Karamanlılar'ın elinden aldı ve şehrin idaresini tekrar Nâsıreddin Muhammed Bey'e verdi (1439).

Osmanlılar ile yakınlaşması Memlük sultanı Çakmak'ın bu beyliğe karşı olan düşmanlığını daha da artırdı. Ancak, Dulkadirlilerin Osmanlılar ile daha çok yakınlaşmasından çekinen Sultan Çakmak, bu düşmanlığını çok fazla davam ettiremedi. Nâsıreddin Muhammed Bey de Memlükler'e sadakatini göstermek için Kahire'ye kadar giderek bir müddet orada kaldı.

46 yıl kadar Dulkadiroğulları Beyliği'nin başında duran Nâsıreddin Muhammed Bey 1442 yılında 80 yaşındayken öldü.[2]

Süleyman Bey, Rüstem Bey, Davud Bey ve Feyyaz Bey adlı oğulları vardı.

Kaynakça

  1. ^ Enver Cengizoğlu, "Zülqədər eli", Bakü 2011, s. 156. (Azerice)
  2. ^ Refet Yinanç, "Dulkadıroğulları", TDV Diyanet İslam Ansiklopedisi, Ankara 1994, c. IX, s. 553-557.
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Sadaka Bey		Dulkadiroğulları Beyi
1399-1442 		Sonra gelen:
Dulkadiroğlu Süleyman Bey

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Bayezid</span> 4. Osmanlı padişahı (1389–1402)

I. Bayezid veya Yıldırım Bayezid, dördüncü Osmanlı padişahı. 1389'dan 1402 yılına kadar hükümdarlık yapmıştır. Babası Sultan I. Murad, annesi ise Gülçiçek Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">Karamanoğulları Beyliği</span> Türk beyliği

Karamanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmadan önce Nureddin Bey tarafından temelleri atılan ve Kerimüddin Karaman Bey tarafından kurulan Larende merkezli beyliktir. Karamanoğlu Mehmet Bey, Türkçeyi beylik sınırları içerisinde konuşulacak dil ilan etmişti ancak zamanla beylikte Farsça resmî dil olmuştur. 13. yüzyılda Anadolu'daki en güçlü Türk beyliği kabul ediliyordu. Beylerinin Afşar boyuna veya Salur boyunun, Karamanlı oymağının, Begbölük uruğunun, Kallaklar tiresine bağlı olduğu belirtilmiştir. Beyliğin halk kitlesi ise çoğunlukla Salur ve Afşar boyuna bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Germiyanoğulları Beyliği</span> Batı Anadoluda eski bir Türk beyliği

Germiyanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti’nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde Batı Anadolu’da Kütahya merkezli olarak kurulmuş bir beyliktir. Germiyan adının anlamı Farsçada "sıcak" anlamına gelen germâ sözcüğünden, yine Farsçadaki çoğul üretme takısı -yân ile türetilmiştir. "Ilıcalar" anlamına gelir. Germiyan aşiretinin menşei hakkında çeşitli görüşler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed (Karamanoğulları beyi)</span> Karamanoğullarının 2. Hükümdarı

Karamanoğlu Mehmed, Şemseddin Mehmed Bey ya da Karamanoğlu Mehmed Bey,, Karamanoğulları Beyliği'nin kurucusu Kamerüddin-ili'nin subaşısı Kerimüddin Karaman Bey'in en büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Alaüddevle Bozkurt Bey</span> Dulkadiroğulları Hükümdarı

Sultan Alaüddevle Bozkurt Bey, Dulkadiroğulları hükümdarıdır. Osmanlı Padişahı II. Bayezid'in kayınpederi olup, Yavuz Sultan Selim'in öz annesi olan Ayşe Hatun'un babasıdır. Önceleri damadı II. Bayezid ile beraber hareket etti. Ancak sonraları Yavuz Sultan Selim zamanında Memlükler ile beraber hareket etmeye başladı. Osmanlı Devleti'nin yerine atadığı kardeşi Şah Budak Bey'i Memlükler'in yardımı ile yendi. Bu savaştan sonra kardeşi Şah Budak Bey, Kahire'ye gönderilerek idam edildi. Mezarı Elbistan Ulu Camii'ndedir.

<span class="mw-page-title-main">Ramazanoğulları Beyliği</span> Türk beyliği

Ramazanoğulları Beyliği, XIV. yüzyılda Misis ve Adana yöresinde kurulmuş bir Anadolu beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">İsa Çelebi</span> 1403 yılı içerisinde Bursa’da sultanlığını ilan etmiş Osmanlı şehzadesi

İsa Çelebi, Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid ile Devlet Şah Hatun'un oğludur. Ankara Savaşı'ndan sonra 1402–1413 döneminde ortaya çıkan Fetret Devri başında Bursa ve civarlarında Timur beratı ile hükümdarlık yapmış ama sonra kardeşi Mehmed Çelebi tarafından 1403 yılında saf dışı bırakılmıştır. İsa Çelebi hükümdarlığı tekrar eline geçirmek için başarısız kalan birkaç girişim daha yapmış ama sonunda 1406 yılında Eskişehir'de öldürülmüştür.

Zeyneddin Karaca Bey, 1337 ile 1353 yılları arasında, Anadolu ve kuzey Suriye'de hüküm süren Dulkadiroğulları beyliğini kuran bir Türkmen beyidir. Yükselişinden önce, Karaca, Mısır'ın kuzey sınırının yönetimi üzerinde başka bir yerel Türkmen beyi olan Taraklı Halil ile rekabet etti. Memlük Sultanı I. Muhammed tarafından tanınmasıyla, Memlüklerin Anadolu sınırındaki bir vasal devletin hükümranı oldu. Hükümdarlığı sırasında, daha da hırslı hale gelen Karaca, genişleyen etkisine karşı olan bazı Memlük valileriyle çatıştı. Karaca, Memlükler içindeki siyasi karışıklıklardan faydalanarak 1348'de bağımsızlığını ilan etti. Ancak bu, onun hapse atılmasına ve ardından 1353'te idam edilmesine yol açtı.

II. Yakub Bey 1387-1390, 1402-1411 ve 1413-1428 tarihleri arasında üç defa Germiyanoğulları Beyi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Dulkadiroğulları Beyliği</span> Türk beyliği

Dulkadiroğulları Devleti (Beyliği), II. Dönem Anadolu beyliklerinden biridir. 1339-1522 yılları arasında Anadolu'nun güneyinde, Elbistan merkez olmak üzere kurulmuş bir Türkmen devletidir. Dulkadiroğulları Oğuzlar'ın Bozok kolundan, Yıldız Han soyundan, Avşar, Beydilli, Kargın boyundandır. İlk reisi Zeyneddin Karaca Bey'dir. Osmanlı İmparatorluğu ve Memlükler arasında mücadelelere neden olan devlet, 1515 yılı Turnadağ Muharebesi sonucunda yıkılarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanmıştır.

Hoşkadem tam ismiyle Melik Zahir Seyfeddin Hoşkadem Nasirí el-Muayyadí Bazı kaynaklar ismini Kuşkadam olarak verirler. 1461de bir komplo ile tahtan indirilen Memluk Sultanı Muavyed Ahmed'in yerine geçirilen ve 1461-1467'de saltanat süren, Anadolu Türkü kökenli, ama Çerkes Burci Hanedanı'ndan Memlûk Devleti hükümdarı.

Garseddin Halil Bey,, Türkmen kökenli Dulkadir beyliklerinin ikinci hükümdarı olarak, 1353'ten 1386 yılına dek saltanatını sürdürmüştür. Kendisi, babası Zeyneddin Karaca Bey döneminde askerî harekâtlara aktif olarak iştirak ederek, Dulkadirlerin nüfuz alanını genişletmiş ve Memlük egemenliği ile çatışmalara girişmiştir. Bu durum, Memlük ile Dulkadiriler arasındaki mevcut gerilimin tırmanmasına önemli ölçüde sebep olmuştur. Özellikle, Halil Bey'in Memluklerle olan kuzey sınırında düzenlediği baskınlar, Memluk Sultanı'nı Dulkadir hanedanında iç çekişmeler yaratmaya sevk etmiştir. Sultan, Halil Bey'in kardeşi ve Harput civarındaki topraklarda Memluklerin tanımasını arzulayan Sarım al-Din İbrahim'i, egemen Halil Bey'e suikast düzenlemeye yönlendirmiştir. Garseddin Halil, bir pusu sonucunda ölmüş ve ardılı olarak tahtı kardeşi Şaban Süli Bey devralmıştır.

Şaban Süli Bey, 1386-1398 yılları arasında hüküm sürmüş Dulkadiroğulları beylerindendir. İsmi bazı araştırmacılar tarafından yanlış olarak 'Sevli' olarak okunsa da doğru okunuş 'Süli' şeklindedir. Nitekim bu konuda Sicill-i Osmani adlı eserdeki kayıt ve Türkiye'nin pek çok yerinde 'Süli' isminin muhtelif hallerini soyad olarak alan kimseler delil olarak gösterilebilir.

Melik Arslan Bey, Dulkadiroğulları Beyliği'nin 1454-1466 yılları arasında hüküm süren beyidir. Süleyman Bey'in oğludur. Taht mücadelesi verdiği kardeşi Şah Budak Bey tarafından öldürtüldü.

<span class="mw-page-title-main">II. İbrahim (Karamanoğulları beyi)</span> Karamanoğullarının 17. Hükümdarı

Karamanoğlu II. İbrahim Bey, Karamanoğulları Beyliği'nin 17. beyi. 1423 ve 1464 yılları arasında beylik yapan İbrahim Bey'in dönemi Osmanlı Devleti ile Karamanoğulları Beyliği ilişkilerinin en gergin olduğu dönemdir. Alimleri ve edipleri himaye eden İbrahim Bey, kendisiyle görüşen Fransız seyyahı Bertrandon de la Broquiere tarafından otuz iki yaşında yakışıklı bir hükümdar olarak kaydedilir.

Dulkadiroğlu Süleyman Bey Dulkadiroğulları Beyliği'nin altıncı hükümdarı (1443-1454).

Melik Muzaffer Şehsüvar Bey Dulkadiroğulları Beyliği'nin dokuzuncu hükümdarı. 1467-1472 yılları arası hüküm sürdü. Dulkadiroğlu Süleyman Bey'in oğullarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">II. Sultanzâde Nâsıreddin Mehmed Bey</span> Karamanoğullarının 15. Hükümdarı

II. Sultanzâde Nâsıreddin Mehmed Bey ya da II. Mehmed Nâsıreddin Gıyaseddin Bey Karamanoğulları Beyliği hükümdarıdır. Annesi Nefise Melek Hatun, Osmanlı padişahı I. Murad'ın kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Damad Bengi Alâeddin Ali Bey</span> Karamanoğullarının 16. Hükümdarı

II. Damad Bengi Alâeddin Ali Bey Karamanoğulları Beyliği hükümdarıdır. Annesi Nefise Melek Hatun, Osmanlı padişahı I. Murad'ın kızıdır.

Sarımüddin İbrâhim Bey, 1417-1419/27 yıllarında hüküm süren Ramazanoğulları beyidir. Babası Ahmed Bey'in ölümünden sonra başlayan taht kavgalarını kazanarak beyliğin başına geçmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.