İçeriğe atla

Münevver Andaç

Münevver Andaç
Doğum12 Şubat 1917(1917-02-12)
Sofya, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm16 Mayıs 1997 (80 yaşında)
Ménerbes, Fransa
MeslekÇevirmen
MilliyetTürk
Eğitimİstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Celile Münevver Andaç (12 Şubat 1917, Sofya - 16 Mayıs 1997), Türk çevirmendir.[1]

Nâzım Hikmet'in, Yaşar Kemal ve Orhan Pamuk'un eserlerini de Fransızcaya çevirmiş ve bu çevirilerinden dolayı çeşitli ödüller almıştır.

Yaşamı

1917 yılında Sofya'da doğdu. Babası Sofya’da diplomat olan Mustafa Celaleddin Bey, annesi Gabrielle Hanım'dır.[2] Mustafa Celaleddin, aynı dönemde Sofya'da askerî ataşe olan Mustafa Kemal ve elçi Fethi Okyar'ın da arkadaşıydı. Soyadı Kanunu çıktığına Mustafa Kemal Atatürk genç yaşta ölen arkadaşı Mustafa Celaleddin anısına kızlarına "Andaç" soyadını vermiştir.[3] Münevver Andaç liseyi Marsilya'daki dayılarının yanında okuduktan sonra İstanbul'a geldi; büyük dayısı Ali Fuat Cebesoy himayesinde İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde yükseköğrenim gördü. 1944 yılında ressam Nurullah Berk ile evlendi. Bu evlilikten Renan adında bir kızı oldu.[2]

1949 yılında ise Bursa Cezaevi'nde yatan halasının oğlu Nâzım Hikmet'e âşık oldu.[4][5] Nâzım Hikmet'in tahliye olmasından sonraki beraberliklerinden 1951'de oğlu Memet Nâzım dünyaya geldi. Nâzım Hikmet ülkeyi terk etmek zorunda kaldıktan sonra Andaç'a pasaport verilmedi ve polis tarafından izlendi. Mektuplaşmaları yasaklanmış olduğundan 1955 yılında yasak Adnan Menderes'in izni ile kalkıncaya kadar Nazım Hikmet'ten ancak başkaları aracılığıyla haber alabildi.[3]

1961'de iki çocuğuyla Lehistan'a kaçtı. Varşova'da üniversitede Türkoloji bölümünde okutman olarak çalıştı. 1968’de Paris'e giden Andaç, bir yandan Gallimard Yayınevi için kitap tercümeleri yaparken bir yandan da Fransız hükûmeti mahkemesinde resmi çevirmen olarak uzun yıllar hizmet verdi. Andaç, emekli olana kadar resim-halı galerisinde çalışarak geçimini sağladı.

Münevver Andaç, Nâzım Hikmet'in birçok eseriyle birlikte Yaşar Kemal'in ve Orhan Pamuk’un eserlerini de Fransızcaya çevirdi. Yaşar Kemal'den yaptığı "İnce Memed 3" çevirisiyle 1987'de Fransız Çevirmenler Derneği Çeviri Büyük Ödülü'nü kazandı. 1997'de yakalandığı akciğer kanseri nedeniyle 16 Mayıs 1997'de hayatını kaybetti.

Kaynakça

Genel
  • Bezirci, Asım (1975). Nâzım Hikmet (1993 bas.). İstanbul: Evrensel Basım Yayın. ISBN 975-7837-63-6. 
Özel
  1. ^ "Kişisel Arşivler İstanbul Belleği" (PDF). 18 Mayıs 1998. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  2. ^ a b "Andaç'ın Cenaze Töreni Fransa'da" (PDF). 18 Mayıs 1998 tarihli gazete kupürü, Taha Toros arşivi. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  3. ^ a b "İki Mektup". Cumhuriyet gazetesi Dergi eiki, 16 Mayıs 1999. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  4. ^ "Nâzım bir tek onu kıskandı". Cumhuriyet. 29 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 
  5. ^ Aydemir, Sezin. "Kırkıncı Oda'yı açmak: Peride Celal-Münevver Andaç". K24 dergisi, 12 Nisan 2018. 14 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Orhan Kemal</span> Türk romancı ve oyun yazarı

Mehmet Raşit Öğütçü, yazar olarak Orhan Kemal, aydınlık gerçekçi Türk roman ve oyun yazarıdır.

Vedat Günyol, Türk çevirmen, eleştirmen, yayımcı ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Ataol Behramoğlu</span> Türk şair, yazar ve çevirmen

Ataol Behramoğlu, Türk şair, yazar, çevirmen, akademisyen ve edebiyatçı.

Çeviri ya da tercüme, bir dildeki bir metnin başka bir dile aktarılması işlemini ve bu süreç sonucunda elde edilen ürünü anlatmak amacıyla kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Memet Fuat</span> Türk yazar ve eleştirmen

Memet Fuat , Türk eleştirmen, yazar, yayıncı ve eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Yaşar Kemal</span> Türk yazar ve şair (1923–2015)

Kemal Sadık Gökçeli veya bilinen adıyla Yaşar Kemal, Kürt kökenli Türk roman ve hikâye yazarı, şair ve aktivisttir. Türk edebiyatının en önde gelen yazarlarından biri olarak kabul edilen Yaşar Kemal, yaşamı boyunca pek çok ödül almış ve Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilmiştir. En ünlü eseri, yaklaşık 32 yılda tamamladığı İnce Memed roman serisidir.

<span class="mw-page-title-main">Nâzım Hikmet</span> Türk şair ve yazar (1902–1963)

Nâzım Hikmet, Türk şair ve yazardır. Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş ve eserleri birçok ödül almıştır. Türkiye'de serbest nazımın ilk uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Uluslararası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en gözde şairleri arasında gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Namık Kemal</span> Osmanlı yazar ve gazeteci

Namık Kemal, Türk milliyetçiliğine esin kaynağı olmuş, Genç Osmanlı hareketine bağlı yazar, gazeteci, devlet adamı ve şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Uğur Polat</span> Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

Uğur Hakan Polat, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Hasan İzzettin Dinamo</span> Türk yazar (1909-1989)

Hasan İzzettin Dinamo, Türk yazardır.

Remzi Kitabevi, 1927 yılında İstanbul'da kurulmuş yayınevi ve kitapevi.

A. Kadir ya da tam adıyla İbrahim Abdülkadir Meriçboyu, 1940 kuşağı toplumcu şairleri arasında yer alan Türk şair. Çeviri çalışmalarıyla dünya şiirinin tanınmasına katkıda bulunmuştur.

1998 yılında Kitap-lık dergisinin Türkiye'nin kuruluşunun 75. yıldönümü sebebiyle edebiyat dünyasında yaptığı bir anket sonucu şekillenen liste. Listede Cumhuriyet'in kuruluşundan 75. yılına kadar öne çıkan 75 yazılı eser belirlenerek bir Türk Edebiyatı Kanonu oluşturulmaya çalışılmıştır.

Mustafa Uğurlu, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu. Ayrıca kendisi gibi oyuncu olan Ahmet Uğurlu'nun kardeşidir.

Hasan Enver Paşa Osmanlı askeri.

<span class="mw-page-title-main">Kâmuran Şipal</span> Türk romancı, öykü yazarı ve çevirmen

Kâmuran Şipal, Türk romancı, öykü yazarı ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Celâleddin Paşa</span> Leh asıllı Osmanlı paşası (1826-1876)

Mustafa Celâleddin Paşa ya da doğum adıyla Konstanty Borzęcki, Leh asıllı Osmanlı paşasıdır. Nâzım Hikmet'in anne tarafından büyük dedesidir. 1848 Devrimlerinden sonra Osmanlı'ya sığınmış ve 20 yıl subay olarak görev yapmıştır. 1869 yılında Eski ve Modern Türkler adlı eserini Fransızca olarak yayınlamıştır. Türk tarihinde hanedan tarihçiliğinden ulus tarihçiliğine geçişte etkisi olan isimlerdendir. Türkçülük konusunda öne çıkan ve çokça bilinen isimlerden daha önce Türkçülük fikrini ve Arap alfabesine karşı da Latin alfabesinin kullanımını savunmuştur.

Yaşar Kemal (1923-2015), hayatı boyunca öykü, roman, çeviri, deneme, derleme, şiir ve röportaj alanlarında eser vermiştir. On altı yaşındayken 1939'da ilk şiiri "Seyhan"ı Görüşler adlı Adana halkevleri dergisinde yayımladı. Ortaokuldan ayrıldıktan sonra folklor derlemelerine başladı ve 1940-1941 yılları arasında Çukurova'dan ile Toroslar'dan derlediği ağıtları içeren ilk kitabı olan Ağıtlar, 1943 yılında Adana Halkevi tarafından basıldı. Kayseri'de askerliğini yaparken ilk hikâyesi olan "Pis Hikâye"yi (1946) yirmi üç yaşındayken yazdı. 1948’de "Bebek" hikâyesini ardından "Dükkancı"yı yazdı. 1940'larda Adana'da çıkan Çığ dergisi çevresinde Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino gibi isimlerle tanıştı. Özellikle, ressam Abidin Dino'nun ağabeyi Arif Dino'yla kurduğu yakınlık onun düşün ve yazın dünyasının gelişimini önemli bir ölçüde etkilemiştir. Kemal Sadık Göğceli adı ile çeşitli yayımlarda yazarken Yaşar Kemal adını Cumhuriyet gazetesine girince kullanmaya başladı ve 1951-1963 yılları arasında gazetede fıkra ve röportaj yazarı olarak çalıştı. Bu dönemde Anadolu insanının iktisadi ve toplumsal sorunlarını dile getirdiği dizi röportajları ile tanınmaya başladı: Yanan Ormanlarda Elli Gün (1955), Çukurova Yana Yana (1955), Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün (1955), Peri Bacaları (1957). 1952 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı olan Sarı Sıcak'ta da yer alan "Bebek" öyküsü burada tefrika edildi. 1947'de İnce Memed'i yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54’te bitirdi. Roman, ağalara karşı Çukurova'nın yoksul halkına arka çıkan İnce Memed'in halkı için savaşmasını konu almaktadır.

Seniha Sami Moralı Türk çevirmen, müzeci.

Işık Ergüden, Türk çevirmen, yazar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.