Müftü Ziyai Efendi

Ziyai Efendi
Doğum	1850 Lefkoşa, Kıbrıs

Ziyai Efendi (d. 1850, Lefkoşa), Kıbrıs müftüsü.

Hayatı

Hacı Mustafa Ağa'nın oğlu olarak 1850 yılında Lefkoşa'da doğdu.^[1] Öğrenimini Kıbrıs, İstanbul ve Mısır'da tamamladı. 1880 yılında, dönemi en yükseköğrenim kurumu olan Rüştiye Mektebi başmuallimliğine tayin edildi. Bu görevi rüştiyenin yerine idadi yapıldığı 1896 yılına kadar 16 yıl boyunca sürdürdü. Bu görevden ayrıldıktan sonra idadide fahri öğretmen olarak görev yaptı. Başmuallimlikten ayrıldıktan sonra siyasete atıldı. Lefkoşa-Girne milletvekilliği yaptı. Daha sonra memuriyete atıldı ve Lefkoşa Kadılığı görevini üstlendi. 1926 yılına kadar Kıbrıs Müftülüğü görevini ifa etti.^[2] 1893 yılında Kıbrıs Evkafının Osmanlı Devleti tarafından atanan Murahhası Şekerzade Ahmet Hulusi Efendi'nin ölmesi üzerine, İstanbul'daki Evkâf-ı Hümâyûn Nezareti yerine atanmak istenmiştir. Ancak İngiliz yönetimi Evkafın Müslüman Murahhaslığına Muhasebeci Mehmet Sadık Efendi'^[3] yi atamıştır.

1901 yılında Lefkoşa İslam İttihar Bankası'nın kuruluşunda rol aldı ve bankanın uzun yıllar boyunca yönetim kurulu başkanlığını yaptı. (Bu banka daha sonra Lefkoşa Bankası adını almıştır.)^[4] 1918 yılında Meclisi Milli Kongresi'nin toplanmasını sağladı ve kongrede başkanlık yaptı.

1924 yılında "Kıbrıs Türk Cemaat-ı İslamiyesi" adı altında ilk siyasi birlik oluşturuldu. Ziyai Efendi tarafından oluşturulan bu örgüt "Osmanlılığı" bırakıp "Türk Cemaatı" ifadesini kullanan ilk örgüttür.^[5]

Kaynakça

^ Nesim, Ali. Batmayan eğitim güneşlerimiz: Kıbrıs Türk eğitimi hakkında bir araştırma. s. 61.
^ "Ziyai Efendi". Biyografi. 15 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2019.
^ Sibel, Akgün (28 Mart 2017). "Kıbrıslı Müslüman Türklerin Siyasi ve Toplumsal Gruplaşma Örneği Olarak "Kadıcılar- Müftücüler / Müftücüler- Evkafçılar ( 1878- 1914 ) "". İNSAN VE TOPLUM BİLİMLERİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ. 6 (2). ss. 1157-1158. 15 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2019.
^ Nesim, Ali. Batmayan eğitim güneşlerimiz: Kıbrıs Türk eğitimi hakkında bir araştırma. s. 63.
^ Gündoğan, Eren. AB ve Kıbrıs : bugünü ve geleceği. s. 387.

İlgili Araştırma Makaleleri

Kuzey Kıbrıs, resmî adıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC), Akdeniz'deki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan, fiilî devlet. Varlığı Türkiye ve Türk Devletler Teşkilatı dışında hiçbir ülke/oluşum tarafından tanınmamaktadır. Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi kuruluşlar ve uluslararası toplum tarafından 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı'ndan beri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Türkiye işgali altındaki toprağı olarak nitelenir.

Fazıl Küçük, Kıbrıs Türkü siyasetçi, gazeteci ve köşe yazarı. 1959 sonunda Kıbrıs Türkleri ile Kıbrıs Rumlarının ortak kurduğu Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı yardımcısı. Kıbrıs Türklerinin, Rauf Denktaş'tan önceki önderi.

Osman Nuri Örek, Kıbrıs Türkü siyasetçi, hukukçu, yazar ve akademisyen. Kıbrıs Türk Federe Devleti'nin 1978'de başbakanlık görevini yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Serdar Denktaş</span> Kıbrıslı Türk siyasetçi

Serdar Denktaş, Kıbrıs Türkü siyasetçidir.

Lefkoşa Türk Belediyesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Lefkoşa sınırlarının belediye işlerini yürüten devlet kuruluşu. 16 Haziran 1958 tarihinde kurulan kuruluşun ilk başkanı Tahsin S. Gözmen, günümüzdeki başkanı ise Mehmet Harmancı'dır.

Lefkoşa Mevlevihanesi veya Mevlevi Tekkesi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin başkenti Kuzey Lefkoşa'da 1593 yılında Kıbrıs fatihlerinden Arap Ahmet Paşa tarafından kurulan mevlevihanedir. Semahane ve türbe kısmı günümüze kadar gelebilmiştir ve Mevlevi-Tekke Kültürü müzesi olarak kullanılmaktadır. Girne Kapısı yakınlarındaki Mevlevihane, Kıbrıs'ın Osmanlı döneminde en önemli yapılarından birisidir. Tarihi boyunca gemi ile hacca gidenlerin uğrak yeri olan mevlevihane, yetiştirdiği insanlar ve verdiği hizmetlerle Kıbrıs Türk tarihinin önemli kurumlardan birisi olmuştur. Dânişî ve İlmî mahlaslarıyla şiirleri olan Dânişî Ali Dede, Siyahi Mustafa Dede, Hızır Handi Dede, Siyahi Mustafa Dede'nin oğlu Arif Dede, Sadri Dede, Danişi Ali Dede'nin oğlu Muhammed Mukim Dede, Talib Dede, Nesib Dede, Müneccimbaşı Ahmed Dede, Derviş Lebib Lefkoşa Mevlevihanesi'nde yetişmiş şairler arasındadır. 17. yüzyılda bina bakımsızlıktan harap olunca Rumeli Beylerbeyi Ferhad Paşa Mevlevihane'yi yeniden inşa ettirmiş ve tekke kendi adıyla anılmıştır.

Kıbrıs Vakıflar Bankası, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren tam sermayeli kamu bankası.

Türk Bankası, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren İbrahim Hakan Börteçene'nin yönetim kurulu başkanlığını yaptığı tam sermayeli özel banka. KKTC'nin ilk özel bankası.

Kıbrıs Vakıflar İdaresi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde vakıfları denetleme ve çalışmalarını tetkik ile yükümlü idare. Genel müdürlüğünü Prof. Dr. Mustafa Tümer yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jale Derviş</span> Sanatçı

Jale Derviş, Kıbrıs Türkü müzisyen, piyanist ve öğretmen. Kamran Aziz'le birlikte batı müziğinin temel ve öğrenimini yaydı. Özellikle ada basınında “hocaların hocası” olarak anıldı.

Kıbrıs Postası, Kıbrıs'ta İsmet Kotak'ın yönetiminde yayımlanmış olan gazete. Kotak, gazetenin isim hakkını 1968 yılında tescil ettirdi. Gazete yayınlarına 25 Ekim 1982'de başladı. Renkli yayın yapan ilk Kıbrıs Türk gazetesi olan Kıbrıs Postası, 1980'lerde Kuzey Kıbrıs'ta tirajı en yüksek gazete oldu. 1991 itibarıyla tirajı günlük 4.500 seviyesindeydi. Partilere karşı ilk başlarda mesafeli bir tavır takındı ve dolayısıyla "tarafsız" kabul edildi. Sonraları Kotak'ın Demokratik Halk Partisinin yayın organı kimliğine büründü. Daha yeni bir teknolojiye sahip olarak yayına başlayan Asil Nadir'in Kıbrıs gazetesiyle rekabet edemedi ve 1 Ocak 1993'te yayın hayatı sonlandı.

Ali Ruhi Efendi, Kıbrıslı devlet adamı, hayırsever.

Laleli Camii, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde, Abdi Çavuş mahallesinde yer alan bir camidir. Ali Ruhi Sokak'ta yer alır. "Laleli Camii" adının, orijinal minaresini süsleyen lale motiflerinden türemiş olduğu düşünülmektedir. Aslen küçük bir Orta Çağ kilisesi olan yapı 19. yüzyılda büyütülmüş ve camiye çevrilmiştir.

Asıl adı Mahmûd Necmî olan Necmi Sagıp Bodamyalızade, Kıbrıslı müteşebbis, eğitimci idi.

Korkut Hamamı, Korkut Efendi Hamamı ya da Çukur Hamam olarak da bilinir, Lefkoşa'nın kuzeyinde, Surlariçi bölgesinde, Korkut Paşa mahallesindeki Beliğ Paşa Sokak'ta yer alan bir hamamdır.

Mehmet Şevket Bodamyalızade, Kıbrıs'lı gazeteci ve siyasetçi. 1905 ve 1911 yıllarında seçilerek Kıbrıs milletvekilliği görevinde bulunmuştur. Lefkoşa Belediyesi'nin ilk Türk başkanıdır.

Viktorya Kız Lisesi veya ilk adıyla Viktorya İnas Sanayi Mektebi, 1901 yılında Lefkoşa'da orta öğretim düzeyinde faaliyete başlamıştır. Bu okul açılmadan önce kız öğrencilerin ilk öğrenimlerinden sonra devam edecekleri bir okul bulunmuyordu. İsmini, 20 Haziran 1837 - 22 Ocak 1901 yıllarında Britanya Kraliyet Tacını giymiş Kraliçe Victoria'dan almıştır.

Kardeş Ocağı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren bir sivil toplum örgütü. Lefkoşa'daki ilk sivil toplum örgütüdür ve Kıbrıslı Türklerin tarihinde rol oynamıştır. Başkanlığını Orbay Kılıç yapmaktadır.

Melahat Hulusi Hacıbulgur, Kıbrıslı Türk sıhhiye müfettişi ve Kuzey Kıbrıs'taki kan bankasının kurucusu.

Nice Denizoğlu, gerçek adıyla Keriman C. Denizoğlu, Kıbrıslı Türk şairdir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.