İçeriğe atla

Myosotis lazica

Myosotis lazica
Korunma durumu

Neredeyse tehdit altında (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Boraginales
Familya:Boraginaceae
Alt familya:Boraginoideae
Cins:Myosotis
Tür: M. lazica
İkili adlandırma
Myosotis lazica
Popov, Spisok Rast. Gerb. Fl. S.S.S.R. 12: 48 (1953).

Myosotis lazica (Laz kuşgözü),[1] Mihail Grigoryeviç Popov tarafından tanımlanmış, hodangiller familyasından bir bitki türüdür. 1300 metre yüksekliğe kadarki ıslak kıyılarda yaşayan Laz kuşgözü, Artvin, Rize, Trabzon ve Giresun'da görülmüştür.[2]

Morfolojik özellikleri

Yıllık veya kışlayan bitkilerdir. Gövde 25–40 cm yüksekliğinde, dik veya yükselen, yukarıda yayılan-dallanan, bazen tabandan dallanan, kışlamada ise, alt yaprakların koltuklarında verimsiz sürgünlere benzeyen verimsiz dallar meydana getirir, alt yarıda seyrek yayılan kıllarla örtülü, çiçek salkımında basık kıllarla örtülüdür; sapın alt kısmında ve verimsiz sürgünlerde yapraklar kaşık şeklinde (yeşil bireyler ve daha kurakçıl tipte kaşıksı-mızrak şeklinde), geniş, 3–8 cm uzunluğunda, 6-7 ila 20 mm genişliğinde, biraz yeşil, seyrek, diğerleri grimsi, daha tüylü, yayılan veya yarı yayılan tüylü; üst yapraklar daha kısa, dikdörtgen, sapsız, 1-3(4) cm uzunluğunda, kısa sivri uçlu veya geniştir. Dalların uçlarında çok sayıda salkım, ince, yapraksız, üst yapraklardan uzak, oldukça yoğun çiçekli ve çok kısa çiçekdurumu sapı nedeniyle çok dar, meyvede uzar, 3-10(15) cm uzunluğunda, çiçekdurumu sapı ipliksi, yakl. 1 mm uzunluğunda, genellikle çengel tüylü, çanak sarkık, nadiren dik; çanak küçük, 1 mm uzunluğunda, meyveli 2 mm, yuvarlak-yumurtamsı, yarık, yarıya yakın üçgen-hançer, sivri dişli, uzun yayılan tüylü ve kıvrık veya çengel ince tüylü; taç mavi, çanak uzvu çanak uzunluğunda, uzuv 3 mm çapında; fındıkçık 1 mm yüksekliğinde, piyano-üç yüzlü, çok soluk karnı omurgalı, oval-dikdörtgen, siyah-kahverengi, parlak, keskindir. Haziran Temmuz aylarında çiçeklenir.[3]

Ayrım

Myosotis arvensis küçük çanak (kaliks) ve çok kısa çiçek saplarına sahiptir, bu iki tür karşılaştırıldığında büyük çanaklar, çok uzun çiçek saplar ve mezofilimsi yaprakları ile Myosotis lazica açıkça çok farklı bir türdür.[3]

IUCN Kırmızı listesi

Bu tür IUCN Kırmızı Listesinde Neredeyse Tehdit Altında (NT) olarak listelenmiştir. Yayılış alanı 40.000 km2, yaşam alanı 2.000 km2'den az ve yer sayısı 10'dan fazla olarak tahmin edilmektedir. Türkiye'de alt popülasyonlar sabittir, ancak değerlendiricilere göre gözlemler türlerin Gürcistan'da dağınık alt popülasyonlar veya hatta tek bireyler şeklinde var olduğu ve muhtemelen sığır otlatma ve ormansızlaşmaya tabi olduğu (nemli çayırlarda ve ormanlarda yetiştiği kaydediliyor), bu nedenle türün Gürcistan'da araştırma eylemlerine ihtiyacı vardır.[4]

Coğrafi dağılım bilgileri

Gürcistan'da Abhazeti, Samefrelo, İmereti, Guria ve Acara'da, Türkiye'de ise Trabzon, Giresun, Rize ve Artvin'de bulunur.

Tehdit bilgileri

Otlatma ve ormansızlaşma ana tehditlerdir. Hiçbir koruma eylemi mevcut değildir. Gürcistan'daki nüfus sayıları, aralık ve nüfus eğilimleri hakkında araştırma yapılması gerekmektedir.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Unutmabeni (Myosotis) L. Sp. Pl. 131 (1753)". bizimbitkiler.org.tr. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020. 
  2. ^ "Myosotis lazica M. POPOV". 194.27.225.161.com. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020. 
  3. ^ a b Komarov, V.L.†; Schischkin, B.K.; Bobrov, E.G., (Ed.) (1953). Flora URSS (Flora Unionis Rerumpublicarum Sovieticarum Socaialisticarum) XIX. [Convolvulaceae – Verbenaceae] . Mosqua, Leningrad: Academia Scientiarum URSS. s. 752. 
  4. ^ a b Shetekauri, S.; Ekim, T. (2014). "Myosotis lazica". The IUCN Red List of Threatened Species. doi:10.2305/IUCN.UK.2014-1.RLTS.T200292A2647768.en. 

Dış bağlantılar

Vikitür'de Myosotis lazica ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ihlamur</span> bitki cinsi

Ihlamur (Tilia), Malvaceae (ebegümecigiller) familyasına bağlı, Kuzey Yarımküre'nin ılıman ve yarı tropik bölgelerinde yetişen ağaç cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük yapraklı ıhlamur</span> Ebegümecigiller familyasından bir bitki türü

Büyük yapraklı ıhlamur, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından 40 m kadar boylanan ağaç nadir olarak da çalı durumunda olan ıhlamur türü.

<span class="mw-page-title-main">Tüylü huş</span> Huşgiller familyasından bir bitki türü

Tüylü huş, huşgiller (Betulaceae) familyasından 25 m'ye kadar boylanabilen sık dallı, beyaz gövdeli bir huş türü.

<span class="mw-page-title-main">Boz kavak</span>

Boz kavak, söğütgiller (Salicaceae) familyasından 20 m'ye kadar boylanan ak kavak ve titrek kavak doğal melezidir.

Salvia halophila, Salvia cinsine bağlı çok yıllık otsu bir bitki türüdür. İç Anadolu'nun tuzlu bozkırlarında 950-1000 metre yükseklikte yetişir. Türkiye'de Konya ve Niğde illerinde yayılış yapar.

<i>Commelina communis</i> Commelinaceae familyasından bir bitki türü

Commelina communis, Commelinaceae familyasından mavi çiçekli şifalı tek yıllık otsu bir bitki türü.

<span class="mw-page-title-main">Kara kavak</span> Söğütgiller familyasından bir bitki türü

Karakavak, söğütgiller (Salicaceae) familyasından ana vatanı Avrupa, güneybatı ve Orta Asya olan ve Türkiye'de doğal olarak bulunan bir kavak türü.

<i>Primula auriculata</i>

Primula auriculata, Primulaceae familyasından 20–25 cm kadar kısa köksaplı bir Primula türü.

<span class="mw-page-title-main">Barut ağacı</span> Cehrigiller familyasından bir bitki türü

Barut ağacı, cehrigiller (Rhamnaceae) familyasından 4–5 m'ye kadar boylanan yaprak döken yavaş gelişen bir bitki türü.

Alchemilla ovitensis, Rosaceae (gülgiller) familyasından Türkiye'de endemik olan bir aslanpençesi türü. İlk olarak 2001-2002 yıllarında bilim dünyasına kazandırılmıştır.

<i>Cistus salviifolius</i> bitki türü

Adaçayı yapraklı laden, ladengiller (Cistaceae) familyası içerisinde yer alan, 50–60 cm boyunda her dem yeşil bodur bir çalı türü.

<span class="mw-page-title-main">Aquilegia olympica</span>

Aquilegia olympica, düğün çiçeğigiller (Ranunculaceae) familyasından nemli dağlık bölgelerde yetişen bir hasekiküpesi türü.

<i>Rhododendron caucasicum</i>

Rhododendron caucasicum, Ericaceae (fundagiller) familyasından, en çok bir metreye kadar boylanabilen, kısa boylu, çiçekleri güzel kokulu, her dem yeşil bir çalıdır.

Sideritis akmanii, Sideritis cinsine bağlı bir bitki türüdür. Dünya'da yalnızca Türkiye'de Afyon ilinde yayılış yapar. İlk olarak 1996 yılında Türk botanikçileri Zeki Aytaç, Ali A. Dönmez ve Murat Ekici tarafından tanımlanmıştır. Bu tür, Ankara Üniversitesi'nde bir botanikçi olan ve aynı alanda bitkiyi ilk toplayan Prof. Dr. Yıldırım Akman'ın onuruna adlandırılmıştır.

Mtevandidi, Gürcistan ülkesindeki Guria bölgesinde yetişen, özellikle sofra şarabı üretiminde kullanılan yerli bir kırmızı üzüm çeşidi. Aynı zamanda Akido, Achido, Didd Mtevana, Didmtevana ve Didtevano eşanlamlılarıyla da bilinir. Mtevandidi'nin kökeni hakkında yazılı kaynak bulunmamaktadır. Botanik ve tarımsal özellikler, bu çeşidin Gürcistan'a özgü olduğunu göstermektedir.

Prenanthes abietina, papatyagiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Pierre Edmond Boissier ve Benedict Balansa tarafından tanımlanmış ancak Moisey Elevich Kirpicznikov tarafından 1964'te Prenanthes cinsine dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Toros akçaağacı</span> sapindaceae familyasından bir akçaağaç türü

Toros akçaağacı, Sapindaceae familyasından bir akçaağaç türüdür.

<i>Tilia dasystyla</i> bitki türü

Tilia dasystyla, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından bir ıhlamur türü.

<i>Aria umbellata</i> species of plant

Aria umbellata, Rosaceae familyasından bir bitki türü.

Verbascum Afyonense, Afyon Sığırkuyruğu, sıraca otugiller (Scrophulariaceae) familyasından Verbascum cinsini oluşturan iki yıllık bitki türüdür.