İçeriğe atla

Mylae Deniz Muharebesi

Mylae Deniz Muharebesi
Birinci Pön Savaşı
TarihMÖ 260
Bölge
Sicilya'nın kuzeyi, Mylae açıkları
Sonuç Roma zaferi
Taraflar
Roma CumhuriyetiKartaca
Komutanlar ve liderler
Gaius Duilius Hannibal Gisco
Güçler
103 gemi[1] 130 gemi[2]
Kayıplar
11 gemi 50 gemi

Mylae Deniz Muharebesi,[3] Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında yapılan ilk gerçek deniz muharebesidir. Muharebe, MÖ 260 yılında, Birinci Pön Savaşı'nın bir çatışmasıdır. Bu muharebe, Mylae'nin (bugünkü Milazzo) ele geçirilmesi kadar, Roma Cumhuriyeti'nin Sicilya üzerinde hakimiyet kurması yönünden de önemliydi. Aynı zamanda bir Roma filosunun ilk muharebe başarısı olmuştur.

Öncesi

Agrigentum Muharebesi'nde sağlanan başarı Roma Cumhuriyeti'ni Sicilya'nın tümünü ele geçirmek konusunda harekete geçirmiştir. Ancak bu denli geniş çaplı bir operasyon için ciddi bir deniz gücü gerekmektedir. Roma Cumhuriyeti, zaten seçkin bir deniz gücü olan Kartaca Donanması'na meydan okumak için yüz "quinqueremes" ve yirmi triremes'den oluşan bir filo inşa etmiştir.[4] Yunan tarihçi Polybius, tüm Roma filosunun gemi tasarımı için, Messana'da enkaz halinde ele geçen bir Kartaca quinquereme'sinin taslak olarak kullanıldığını yazmaktadır. Roma gemi tasarımı için başkaca hiçbir dayanağın olmadığını belirtmektedir.[5] Ancak Roma'nın, MÖ 264 yılında Yunan quinqueremelerine sahip olduğu düşünülürse Polybius'un bu iddiası asılsız kabul edilir.[6]

Roma Cumhuriyeti'nin MÖ 260 yılı için seçilen iki konsülü Gnaeus Cornelius Scipio Asina ile Gaius Duilius olmuştur. Orduya Duilius'un, donanmaya ise diğer konsülün komuta etmesi kararlaştırılmıştı.[7] Ancak Scipio komutasındaki filo, ilk muharebesi olan Lipari Adaları Deniz Muharebesi'nde 17 gemi kaybetmiş ve kendisi, Senatör Boodes ile donanma komutanı Hannibal Gisco komutasındaki Kartacalılara teslim olmak gibi bir utanca saplanmıştır.[8] Agrigentum Muharebesi yenilgisinden sonra geri çekilmiş olan Hannibal Gisco, yıllar sonra İkinci Pön Savaşı'nda Kartaca ordusunu yönetmekte gösterdiği parlak başarıyla büyük bir ün kazanacaktır. Scipio'nun teslim olmasından sonra Roma Donanması'ndan kalanlar Duilius komutasına verildi. Piyadeler de Roma lejyonlarında bir subay rütbesi olan "tribune" olarak atandılar.[9]

Bir Roma savaş gemisi ve "corvus"

Roma, özellikle Lipari Adaları Deniz Muharebesi'ndeki yenilgiden sonra donanmasının ve taktiklerinin yetersizliğini görmüştür. Bir çözüm olarak gemilere, "corvus" olarak adlandırdıkları hareketli bir ahşap köprü, bir "bordalama köprüsü"[10][11] eklediler. Corvusu kimin icat ettiği bilinmiyor. Ancak Arşimed gibi Romalı ya da Siraküzalı bir bilim insanı olması muhtemeldir.[12] Bu köprü Roma gemilerinin pruva kısmına eklendi. Bir eksen etrafında dönebilecek şekilde yapılan köprü, sivri bir metal eklenen uç kısmıyla düşman gemisine tutturulabilmektedir.[9] Bu köprü sayesinde deneyimli ve iyi eğitimli piyadeyi düşman gemisine borda edilebilecekti.

Muharebe

Duilius'un donanması, Hannibal komutasındaki Kartaca Donanması'yla MÖ 260 yılında Mylae'nin kuzeyinde, Lipari'nin güneyinde karşı karşıya geldi. Bu karşılaşmanın hemen öncesinde Hannibal, Roma'yı savaş dışı bırakma planıyla bölgeyi yağmalamaktaydı.[1][13] Tarihçi Polybius, Kartaca Donanmasında 130 gemi bulunduğunu yazmaktadır. Fakat Roma Donanması için kesin bir rakam vermemektedir.[14] Roma Donanması, Lipari Adaları Deniz Muharebesi'ne 120 gemiyle girmiş ve 17 gemi kaybetmiş olduğu göz önüne alınırsa bu muharebeye 103 gemiyle katılmış olması gerekir.[15] Bu, Roma Donanması'nda olması gereken muhtemel sayıdır. Ancak müttefiklerden de Donanma'ya katılmış gemi olabilir.[12][not 1] Denizcilikteki üstün deneyimleri Kartaca Donanması'na zaferi daha yakın kılmaktadır.[14] Hannibal de kolay bir zafer elde edeceğine güvenmektedir.[1]

Kartaca Donanması'nın en ilerideki otuz kadar gemisi son derece hızlı bir şekilde Roma gemilerine hücum etti. Diğer gemiler de Roma Donanması'nın gerisine doğru yine çok hızlı olarak manevra yaptılar.[10] Corvus son derece başarılı bir etki yarattı. Roma gemileri, ilk etapta en fazla yaklaşabildikleri 30 Kartaca gemisini ele geçirdiler. Bayrak gemisi de ele geçirilen gemiler arasındaydı. Hannibal, bayrak gemisinden bir sandalla kaçmayı başarmıştır.[1] Corvus'un bu etkinliği Kartaca gemilerini, Roma gemilerini mahmuzlayabilmek için etrafında manevra yapmak, yandan ya da pruvadan yaklaşmaya çalışmak zorunda bırakmıştır. Corvus bu durumda dahi ekseni etrafında döndürülerek yaklaşan gemilere kancalanmak olanağı bulabilmekteydi.[16] Bu manevralarda 20 Kartaca gemisine daha borda edildi ve ele geçirildi. Hannibal, kalan gemileriyle geri çekildi ve muharebe, Roma Donanmasının zaferiyle sona erdi.

Duilius, çekilen Kartaca gemilerini izlemek yerine Sicilya'daki Roma lejyonlarını takviye etmek için Sicilya'ya yönelmiştir. Segesta, Hamilcar komutasındaki Kartaca kara birliklerince kuşatılmış durumdaydı.[17] Modern tarihçiler Duilius'un, Kartaca Filosu'nu izleyerek bir saldırı daha yapmak yerine çekilme nedenini tartışmaktadırlar. Fakat Hannibal'in sağlam kalan 80 gemilik gücü halen Roma Donanması için fazlaca güçlüydü.[18]

Sonuçları

Mylae başarısı, Roma'nın Hannibal'i Sardinya'ya kadar izlemek ve Kartaca Filosu'nun büyük bir kısmını orada imha etme fırsatı vermiştir. Sonuçta Hannibal Kartaca'ya döndüğünde, başarısızlıkları yüzünden çarmıha gerilmiştir.[16] Duilius, başarılarından dolayı Roma forumu'nda bir yazıt ve adına bir zafer sütunu dikilerek onurlandırıldı.[19] Bu yazıtın kalıntıları Roma'da bulundu ve bugün Kapitoline Müzesi'nde sergilenmektedir. Yazıtta, Mylae Deniz Muharebesi sonunda Duilius'un 31 Kartaca gemisi ele geçirdiği, 13'ünü batırdığı ve en az 2,1 milyon sestertius (bir Roma sikkesi) değerinde altın ve gümüş ele geçirdiği belirtilmektedir.[20] Geri dönüşünde Duilius adına Roma'nın ilk zafer şöleni düzenlenmiştir.[20] Elde ettiği bu parlak kariyere karşın Duilius bir daha hiç komuta görevi almamıştır.[21] Yine de MÖ 258 yılında Roma Censor'ü olmuştur.

Bu deniz zaferi Roma Cumhuriyeti'ni Sicilya sularına hakim güç durumuna getirmiştir.[13]

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

  1. ^ Bazı kaynaklarda Roma Donanması'nda 143 gemi olduğu belirtilmektedir. [1] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

  1. ^ a b c d "hannibalbarca.webspace.virginmedia.com". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2011. 
  2. ^ Polybius, 1:23.3 7 Haziran 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
  3. ^ "worldlingo.com". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Polybius, The General History of Polybius, Book I, Sh: 24
  5. ^ Polybius, The General History of Polybius, Book I, Sh: 25
  6. ^ T.A. Dorey ve D.R. Dudley, Rome against Carthage, Sh: 8
  7. ^ Nigel Bagnall, The Punic Wars, p. 61
  8. ^ Polybius, The General History of Polybius, Book I, p. 26
  9. ^ a b Polybius, The General History of Polybius, Book I, Sh: 27
  10. ^ a b "historyofwar.org". 24 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2011. 
  11. ^ Workman-Davies, Bradley (1 Eki 2006). "Corvus: A Review of the Design and Use of the Roman Boarding Bridge During the First Punic War 264 -241 B.c." Lulu.com. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024 – Google Books vasıtasıyla. 
  12. ^ a b J.F. Lazenby, The First Punic War, Sh: 70.
  13. ^ a b "britannica.com". 6 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2011. 
  14. ^ a b Polybius, The General History of Polybius, Book I, Sh: 28
  15. ^ Workman-Davies, Bradley (1 Eki 2006). "Corvus: A Review of the Design and Use of the Roman Boarding Bridge During the First Punic War 264 -241 B.c." Lulu.com. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024 – Google Books vasıtasıyla. 
  16. ^ a b Polybius, The General History of Polybius, Book I, Sh: 29
  17. ^ Nigel Bagnall, The Punic Wars, Sh: 63
  18. ^ J.F. Lazenby, The First Punic War, Sh: 73.
  19. ^ "Perseus:image:1999.04.0063.fig10495_1". www.perseus.tufts.edu. 14 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2024. 
  20. ^ a b Remains of Old Latin, 4:128-31.
  21. ^ J.F. Lazenby, The First Punic War, Sh: 72.

Diğer kaynaklar

  • Polybius, The general history of Polybius
  • Nigel Bagnall, The Punic Wars: Rome, Carthage, and the Struggle for the Mediterranean - 1990 New York: St. Martin's Press. ISBN 0312342144.
  • J. F. Lazenby, The First Punic War: A military history - 1996 Stanford: Stanford University Press. ISBN 0804726744
  • T. A. Dorey, D. R. Dudley, Rome Against Charthage - 1972 Garden City: Doubleday

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kartaca</span> Tunusta arkeolojik bir sit alanı

Kartaca, MÖ 814 yılında, Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisidir. Kartaca, Fenike dilinde Kart-hadaşt yani "Yeni Kent" anlamına gelmektedir. Kart Hadaşt, 22 sessiz harften oluşan Fenike abecesiyle QRT-HDST olarak yazılmaktadır.

Agrigentum Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşının ilk meydan savaşıdır. Muharebe MÖ 262 yılında başlayan uzun bir muhasaranın ardından Sicilya'da yaşanmış ve Roma'nın adada artan hakimiyetinin başlangıcı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lipari Adaları Deniz Muharebesi</span>

Lipari Adaları Muharebesi, Birinci Pön Savaşı sırasında Roma Cumhuriyeti ile Kartaca donanmaları arasındaki ilk silahlı çatışmadır. Bir muharebeden çok bir pusudan oluşan çatışmada Kartaca zafer kazanmıştır.

Tyndaris Deniz Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ve Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşı'nın deniz muharebelerinden biri olup bugünkü Tindari yakınlarındaki Tyndaris açıklarında MÖ 257 yılında gerçekleşmiştir. Tyndaris, MÖ 396 yılında Grek yerleşimciler tarafından Sicilya'da kurulan bir kolonidir. Kasaba, Patti Körfezi'nde, Tiren Denizi'ne bakan yüksek bir arazide yer almaktadır. Siraküza tiranı II. Hiero, Tyndaris'in Kartaca tarafından bir üs olarak kullanılmasına izin vermişti. Muharebe, Tyndaris ile Aeolian Adaları arasındaki sularda yapılmıştır. Roma Filosu'na Gailus Atilius Regulus komuta etmiştir. Muharebenin sonunda kent Roma kuvvetlerinin eline geçti.

Rodoslu Hannibal, Birinci Pön Savaşı sırasında Kartaca donanmasında görev yapmış olan bir denizcidir. Bu savaşlar sırasında Helenistik Dönem'in savaş gemilerinden olan bir quadreme komutanıydı. Lilybaeum Kuşatması sırasında gemisinin hızından ve sığ sularda hareket edebilme özelliğinden yararlanarak sığlıklarda manevra yaparak Roma Cumhuriyeti Donanması'ndan sıyrılmayı başarmıştır. Elde ettiği önemli istihbaratı Kartaca Amirali Adherbal ve Kartaca Senatosu'na ulaştırdı. Daha sonra Roma Donanması tarafından gemisini karaya oturtmak zorunda kaldı. Gemi, Roma gemileri tarafından karadan çekilmiştir. Roma, ele geçirdiği bu gemiyi taslak alarak Kartaca savaş gemileriyle boy ölçüşebilecek gemiler inşa etmekte yararlandı.

Drepana Deniz Muharebesi, MÖ 249 yılında Birinci Pön Savaşı'nın bir parçası olarak Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe, Sicilya'nın batısında bugünkü Trapani yakınlarında yapılmıştır.

Ecnomus Burnu Deniz Muharebesi, Birinci Pön Savaşı'nda Sicilya'daki Ecnomus Burnu açıklarında Kartaca Donanması ile Roma Cumhuriyeti Donanması arasında, MÖ 256 yılında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe esasen Roma Cumhuriyeti'nin, Kuzey Afrika topraklarında, doğrudan Kartaca üzerine bir harekât başlatmaya karar verilmesinin bir sonucu olmuştur. Muharebenin sonucunda Kartaca Donanması, gemilerinin yaklaşık yarısını kaybederek yenilgiye uğramıştır. Bu zaferin ardından Roma Donanması Kuzey Afrika kıyılarına doğru hareketine devam etmiştir.

Aspis Kuşatması ya da Clupea Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nın Kuzey Afrika'daki ilk kara muharebesi olarak MÖ 255 yılında Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir kuşatma muharebesidir.

Tunus Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ile Kartaca arasında MÖ 255 yılı bahar aylarında gerçekleşen, Birinci Pön Savaşı'nın bir muharebesidir. Muharebe kesin Kartaca zaferiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aegates Adaları Deniz Muharebesi</span>

Aegates Adaları Deniz Muharebesi ya da Aegusa Adaları Deniz Muharebesi MÖ 10 Mart 241 tarihinde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe, Sicilya'nın doğu açıklarındaki Aegadian Adaları civarında gerçekleşmiş olup Birinci Pön Savaşı'nın son muharebesidir. Kesin sonuçlu bir muharebe olması yanında Birinci Pön Savaşı'nın sonunu da belirlemiş, savaşın Roma tarafından kazanılmasında tayin edici muharebe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Pön Savaşı</span> I. Pön Savaşı

Birinci Pön Savaşı, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında MÖ 264 - 241 yılları arasında gerçekleşmiş olan muharebelerdir. Bu muharebeler, iki devlet arasında yaşanan üç büyük savaştan ilkidir. Bu iki güç 23 yıl boyunca Batı Akdeniz hakimiyeti, öncelikle Sicilya Adası'nın ve civar suların kontrolü için mücadele etti. Kendi esas hakimiyet alanları olan İtalya Yarımadası ve Kuzey Afrika'dan daha küçük ölçekteki bu bölge için mücadele, Akdeniz ticareti açısından stratejik önemdeydi. Savaş başladığında, bugünkü Tunus sınırlarında yer alan Kartaca, Batı Akdeniz'de hakim güç durumundaydı. Ancak savaşın sonunda zafer Roma Cumhuriyeti'nin oldu ve Kartaca'ya son derece ağır antlaşma şartları ile büyük bir mali savaş tazminatını kabul ettirdi.

Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında gerçekleşen Pön Savaşları'nın ve bu savaşlar sırasında gerçekleşen Paralı Askerler Savaşı'nın zaman dizinidir.

Lilybaeum Muharebesi, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki İkinci Pön Savaşı'nın ilk deniz muharebesidir. Kartaca, Sicilya'ya bir dizi baskın düzenlemek için 35 ağır savaş gemisi göndermişti. İlk baskının Lilybaeum'a yapılması planlanmıştı. Siraküza Kralı II. Hiero'nun verdiği alarm üzerine 20 ağır savaş gemisinden oluşan bir Roma donanması harekete geçmiş ve muharebede birkaç Kartaca savaş gemisini ele geçirmiş, Kartaca baskınını başarısız kılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

Ron Geçişi Muharebesi, İkinci Pön Savaşı'nın bir muharebesidir. Hannibal Barca komutasındaki Kartaca ordusu, MÖ 218 yılı sonbaharında İtalya'ya doğru yürüyüşü sırasında, Nehrin doğu yakasında bir Kelt kabile konfederasyonuyla çatışmaya girmiştir. Roma yanlısı ve Roma ordusu lehine hareket eden kelt savaşçıları, nehrin doğu yakasında Marsilya'da kamp kurdular. Amaçları Kartaca Ordusu'nun İtalya üzerine ilerlemesini önlemekti. Nehir geçişi için alınan bu önlemi gören Hannibal bir karşı önlem almıştır. Buna göre Bomilcar'ın oğlu Hanno komutasında bir görev kuvveti, nehri başka bir noktadan geçerek Kelt kampının gerisine sarkacaktır. Planlanan bölgeye ulaşan Hanno dumanla işaret verdiğinde Hannibal de ordunun büyük kısmıyla nehri geçmeye başlamıştır. Kelt kuvvetleri Hannibal'in ordusu karşısında toplanmışlardı. Bu durumdan yararlanan Hanno saldırıya geçti ve kesin bir bozgun sağladı. Kartaca kuvvetlerinin kazandığı bu zafer, her ne kadar Roma kuvvetleri karşısında elde edilen bir başarı değilse de savaşın gidişatı üzerinde derin bir etki yaratmıştır. Kartaca ordusu Ron boylarında durdurulabilmiş olsaydı İtalya topraklarına girişi aynı yıl içinde olmayabilirdi. Hannibal için bu zafer, Hİspanya dışında elde ettiği ilk büyük başarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Kartaca</span> Fenikeli şehir devleti ve imparatorluğu

Kartaca İmparatorluğu veya daha bilinen şekilde Kartaca,, MÖ 814 yılında Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisi ve şehir devletidir. Bu şehir devletinin siyasî etki alanı MÖ 7. yüzyıldan MÖ 3. yüzyıl kadarki dönemde Kuzey Afrika sahillerinin büyük bir kısmı ile İber yarımadasının sahillerinin büyük bir kısmını ve batı Akdeniz adalarını ihtiva etmekte idi.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Pön Savaşı</span>

Üçüncü Pön Savaşı, MÖ 149 - MÖ 146 döneminde eski Fenike kolonisi olan Kartaca Cumhuriyeti ile antik Roma Cumhuriyeti arasından yapılan üçüncü ve son savaştır.

Lilybaeum Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki MÖ 249'de yapılan bir kuşatma muharebesidir. Bu muharebede Roma Cumhuriyeti'nin o yılki iki konsülü, "Publius Claudius Pulcher" ve "Lucius Junius Pullus" ile "Gaius Atilius Regulus Serranus" ve "Lucius Manlius Vulso Longus" komutalarındaki yaklaşık 100.000 kişilik bir donanma ve ordu, Kartacalı general Himilco komutasında Lilybaeum kalesini savunan yaklaşık 10.000 kişilik nispeten çok küçük bir Kartaca ordusunu bu kalede kuşattı. Bu kuşatma devam etmekte iken Drepana Deniz Muharebesi yapıldı; bu deniz muharebesini Kartaca donanması kazandı ve galip gelen Kartacalılar Roma ordusunu Sicilya'ya getiren donanma filosunu tahrip ettiler. Bunun üzerine Romalı ordusu Lilybaeum Kuşatması'nı kaldırıp geri çekilmek zorunda kaldı.

Sulci Deniz Muharebesi, Roma Cumhuriyeti ve Kartaca arasında yapılan Birinci Pön Savaşı'nın deniz muharebelerinden biri olup Sardinya adasının güneybatı köşesinde bulunan küçük bir yarımada olan "İsola di Sant'Antıoco"'da bulunan, antik çağlarda "Sulcitanus Portus" adı verilen, koyda konumlanmış olan antik "Sulki" açıklarında MÖ 258 yılında gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eurymedon Muharebesi (MÖ 190)</span> Deniz muharebesi

Eurymedon Muharebesi ayrıca Side Muharebesi olarak da bilinir, MÖ 190 Ağustos'unda gerçekleşti. Roma-Selefkî Savaşı'nın bir parçası olarak, Amiral Eudamus komutasındaki Rodos filoları Hannibal'in komutasındaki Selefkî filosuyla karşı karşıya gelerek savaştı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.