İçeriğe atla

Mykolas Biržiška

Mykolas[] Biržiška

Mykolas Biržiškalisten) ; d.24 Ağustos 1882'de Viekšniai - ö.24 Ağustos 1962'de Los Angeles'ta), Litvanya editörü, tarihçi, edebiyat profesörü, diplomat ve politikacı, Litvanya Bağımsızlık Yasası'nın yirmi imzacısından biriydi.

Biyografi

Soylu Litvanyalı bir ailede dünyaya gelen Biržiška, Ortodoks hizmetlerine katılmayı reddettikten sonra ve Litvanya gecesi düzenledikten sonra, çalışmaları bitirmesine izin verilmesine rağmen , Šiauliai'deki Gymnasium'dan iki kez ihraç edildi. 1907 yılında Moskova Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. 1902'de Litvanyalı davaları savunan bir öğrenci toplantısında tutuklandı ve iki yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak üniversiteye tekrar kabul edilmeyi başardı. Vilnius'a döndükten sonra, bağımsızlık hareketine dahil oldu, sık sık süreli yayınlara yazı yazdı ve daha sonra Savaş Yardım Komitesi ile çalıştı. o sırada Tadeusz Wróblewski'nin asistanı olarak da çalışıyordu. 1915'te Vilnius'taki ilk Litvanya lisesinin müdürü oldu. Arkadaşlarıyla birlikte ABD Başkanı Woodrow Wilson'a Litvanya'nın Bağımsızlığını desteklemek için bir mektup yazdı. 1918'de Litvanya Konseyi üyesi seçildi ve 1918'de Litvanya Bağımsızlık Yasası'nı imzaladı. Kısa bir süre, İkinci Bakanlar Kabinesinde Eğitim Bakanı olarak görev yaptı ve Vilnius Üniversitesi'ni yeniden açmaya hazırlandı. 1920 yılında Vilnius'un Polonya'ya imtiyazından önce gelen olaylar sırasında Biržiška müzakere görevini üstlendi. 1921 yazında "Straż Litwy" gazetesinde bir makale için mahkemeye çıktı ve avukat Tadeusz Wróblewski tarafından savundu. Ocak 1922'de tutuklanan 32 Litvanyalı'dan biriydi ve bir ay sonra Merkezi Litvanya geçici hükûmeti başkanı Aleksander Meysztowicz'in Vilnius'tan aldığı ve Litvanya ordusuna verdiği kararla resmi olarak sınır dışı edildi.[1][2] Litvanya Üniversitesi'nde edebiyat profesörü olduğu geçici başkent Kaunas'a taşındı. Bir profesörken, Litvanya Ansiklopedisinin editörü ve bir dizi sosyal ve kültürel organizasyona katıldı.Vilnius'un Kurtuluşu Birliği'nin kurucusu ve başkanı oldu. Biržiška daha sonra 1940'tan Mart 1943'e ve 1944 sonbaharında Vilnius Üniversitesi rektörü olarak görev yaptı.[3] 1944'teki ikinci Sovyet işgalinden sonra Biržiška Batı Almanya'ya gitti ve Hamburg ve Pinneberg'deki Baltık Üniversitesi'nde profesördü. 1949'da Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı.İlk ilgi alanlarını, folklor ve halk danslarını 1962'de ölümüne kadar sürdürdü.

Ailesi

Biržiška seçkin bir soylu aileye aitti. Büyükbabası Leonardas Biržiška 1839-1831 Ayaklanması'nda aktif bir katılımcıydı; kardeşleri Vaclovas Biržiška ve Viktoras Biržiška da Litvanya toplumunun liderleriydi. Babası, doktor Antanas Biržiška, Litvanya'nın kırsal bölgelerinde tıp uygulamak için Moskova Üniversitesi'nde bir profesörü reddetti. İki kızı Marija Biržiškaite ve Ona Biržiškaitė Barauskienė ve üç torunu vardı.

Seçilmiş kaynakça

  • Lietuvių dainų literatūros istorija, 1919.
  • Mūsų raštų istorija. 1547-1904, expanded later to "Mūsų raštų istorja (nuo 16 a. iki 1864) (1925).
  • Dainos kelias,1921.
  • Barono gyvenimas ir raštai, 1924.
  • Duonelaičio gyvenimas ir raštai, 1927.
  • Rinktiniai mūsų senovės raštai, 1927.
  • Together with his brother Vaclovas he prepared and published a work by Simonas Daukantas, Darbai senųjų lietuvių ir žemaičių, 1929.
  • Aleksandrynas, 3 vol. (1960-1965) Bibliography of Lithuanian writers up to 1865. Primarily Vaclovas' work, but Mykolas served as collaborator and editor after Vaclovas' death in 1956.
  • Anuo metu Viekšniuose ir Šiauliuose (Hatıralar).
  • Lietuvių tautos Kelias 2 vol. written in exile in Los Angeles, 1952

Kaynakça

Özel;
  1. ^ Maciulis, Dangiras; Staliunas, Darius (2015). Lithuanian Nationalism and the Vilnius Question, 1883-1940. Marburg: Herder-Institut. s. 87.
  2. ^ Čepėnas, Pranas (1986). Naujųjų laikų Lietuvos istorija. Chicago: Dr. Griniaus fondas. s. 656.
  3. ^ "Vilnius Üniversitesi Tarihi 30 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Vilnius Üniversitesi. Erişim tarihi: 2008-08-08.
Genel;

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Büyük Dükalığı</span> 1236dan 1795e kadar var olmuş bir Avrupa devleti

Litvanya Büyük Düklüğü, Avrupa'da 13. yüzyıl ile 1795 arasında varlığını sürdürmüş bir devlettir. Aukštaitija bölgesindeki çok tanrılı Baltık kabilelerinden biri olan Litvanlar tarafından kuruldu. Daha sonra Kiev Knezliği'nin büyük bir kısmını ve diğer Slav topraklarını ele geçirdi. Böylece bugünkü Belarus, Letonya, Litvanya'nın tamamı ile Moldova, Polonya, Rusya ve Ukrayna'nın bir kısmını kapsar hâle gelmişti. 15. yüzyılda en geniş sınırlara ulaştığında Avrupa'daki en geniş sınırlara sahip ülke konumundaydı. Etnisite ve din açısından çeşitliliğin var olduğu ülkede, kültür unsurları oldukça geniş bir yelpaze oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Vilnius Konferansı</span>

Vilnius Konferansı veya Vilnius Ulusal Konferansı, 18-23 Eylül 1917 tarihleri arasında Vilnius'ta bir araya gelen, Rus İmparatorluğu, Polonya Krallığı ve Alman İmparatorluğu'ndan bağımsızlık sağlayıp ayrı bir Litvanya devleti kurma amacıyla toplanan konferanstır. Konferans bağımsız bir Litvanya'nın ilan edilmesi misyonuyla görevlendirilen yirmi üyeli Litvanya Konseyi'ni seçti. Litvan halkının iradesine sahip olduğunu savunan konferans bu doğrultuda konseye ve kararlarına yetki verdi. Konferans Litvanya'nın bağımsızlığa giden yolda temel yol gösterici ilkeleri oluştururken Litvanya'nın siyasi yapısı ile ilgili her türlü konuya daha sonra seçilecek olan Litvanya Kurucu Meclisi'nin karar vereceğini savundu.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya-Sovyet Savaşı</span>

Litvanya-Sovyet Savaşı veya Litvanya-Bolşevik Savaşı Litvanca: Karas su bolševikais), I. Dünya Savaşı'nın ardından yeni bağımsızlığını ilan eden Litvanya ile Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki savaştır. Bu savaş 1918-1919 arasındaki batıya doğru gerçekleşen geniş kapsamlı Sovyet saldırısının bir parçasıydı. Saldırı, Almanya birliklerinin bulunduğu Ukrayna, Belarus, Litvanya, Letonya, Estonya, Polonya topraklarında Sovyet cumhuriyetleri kurma ve Alman Devrimi'ni başarıya ulaştırmaktı. Aralık 1918'in sonunda Kızıl Ordu birlikleri Litvanya sınırlarına ulaştı ve büyük bir çatışma olmadan Ocak 1919'un sonuna kadar Litvanya topraklarında hakimiyet sürdü. Sovyet hakimiyeti altında Litvanya-Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Şubat ayında geçici başkenti Kaunas'ı ele geçirmek isteyen Sovyet güçlerinin ilerlemesi, Litvanya ve Almanya birlikleri tarafından durduruldu. Nisan 1919'dan itibaren, Litvanya savaşı Polonya-Sovyet Savaşı ile paralel bir şekilde gitti. Polonya'nın Litvanya, özellikle Vilnius Bölgesi üzerinde toprak iddiaları vardı ve bu gerilimler Polonya-Litvanya Savaşı'na sıçradı. Tarihçi Norman Davies durumu şu şekilnde anlatır; "Almanya ordusu Litvanya milliyetçilerini destekliyordu, Sovyetler Litvanya komünistlerini destekliyordu, Polonya Ordusu ise hepsiyle savaşıyordu." Mayıs ayının ortalarında, Silvestras Žukauskas tarafından yönetilen Litvanya ordusu, kuzeydoğu Litvanya'daki Sovyetlere karşı bir saldırı başlattı. Haziran ortasına kadar, Litvanyalılar Letonya sınırına ulaştı ve Sovyet güçlerini, Sovyetlerin Ağustos 1919'un sonuna kadar tuttuğu Zarasai yakınlarındaki göl ve tepeler arasında sıkıştırdı. Daugava Nehri ile ayrılan Sovyet ve Litvanyalı güçler, Ocak 1920'de Daugavpils Savaşı'na kadar cephelerini korudular. Eylül 1919 gibi erken bir tarihte Sovyetler bir barış anlaşması müzakere etmeyi teklif etti, ancak görüşmeler Mayıs 1920'de başlayabildi. Sovyet-Litvanya Barış Antlaşması 12 Temmuz 1920'de imzalandı. Sovyet Rusya bağımsız Litvanya'yı tamamen tanıdı.

<span class="mw-page-title-main">Jonas Basanavičius</span>

Jonas Basanavičius, Litvanyalı bağımsızlık aktivisti politikacı, doktor, yazar. Litvanya'nın bağımsızlığı için çok sayıda çalışma yürüttü. Litvanya Bağımsızlık Yasası imzacıları oturumunun başkanı idi.

<span class="mw-page-title-main">Jurgis Šaulys</span>

Jurgis Šaulys, Litvanyalı ekonomist, diplomat ve politikacı ve Litvanya Bağımsızlık Yasası'na imza atan yirmi kişiden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Krallığı (1918)</span> Eski bir devlet

Litvanya Krallığı, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Litvanya'da kurulan kısa ömürlü bir anayasal monarşi. Alman İmparatorluğu'nun devletinin fiilen uydu devleti olmuştu, ancak hukuki anlamda bağımsızdı.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Bağımsızlık Yasası</span> Litvanyanın bağımsızlık belgesi

Litvanya Bağımsızlık Yasası, Litvanya Devleti Bağımsızlık Yasası veya 16 Şubat Yasası, 16 Şubat 1918'de Litvanya Konseyi'nin demokratik ilkelerle yönetilecek bağımsız bir Litvanya devletinin kuruşunu ilan ettiği belgedir. Yasa metni Jonas Basanavičius başkanlığındaki konseyin yirmi temsilcisi tarafından imzalandı. Belge Vilnius Konferansı, 11 Aralık, 8 Ocak ve 16 Şubat tarihli kararlar dahil olmak üzere bu konudaki bir dizi çalışmanın sonucuydu. Yasa ilan edilene kadar geçen zaman uzun ve inişli çıkışlıydı, Alman İmparatorluğu Konsey'e bağımsızlık değil bir Almanya-Litvanya ittifakı kurulmasına yönelik açıklama yapması için baskı yaptı. Konsey, askerî birlikleri Litvanya'da bulunan Almanya makamları ile Litvanya halkının talepleri arasında dikkatli davranmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Donatas Malinauskas</span> Ünlü diplomat

Donatas Malinauskas (

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Milliyetçi Birliği</span> Litvanyada bir siyasi parti

Litvanya Milliyetçi Birliği, Milliyetçiler, 1926'dan 1940'a kadar Cumhurbaşkanı Antanas Smetona'nın otoriter rejimi sırasında Litvanya'da iktidardaki siyasi partiydi. Parti 1924'te kuruldu ama popüler değildi. Aralık 1926 askeri darbesi sonucu iktidara geldi. 1927'den 1939'a kadar, Bakanlar Konseyi yalnızca LTS üyelerini içeriyordu. 1936'da, diğer partiler resmen dağıldı ve LTS ülkenin tek yasal partisi oldu. 1930'larda parti giderek daha da radikalleşti ve İtalyan Faşizmine sempati duymaya başladı. Parti, Haziran 1940'ta SSCB'nin Litvanya'yı işgalinden sonra kapatıldı. Aynı isimdeki parti 1990'da yeniden kuruldu ve iki savaş arası LTS'nin halefi olduğunu iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jonas Vailokaitis</span>

Jonas Vailokaitis (

<span class="mw-page-title-main">Kazimieras Bizauskas</span>

Kazimieras Bizauskas veya Kazys Bizauskas (

<span class="mw-page-title-main">Kazimieras Steponas Šaulys</span> Litvanyalı Katolik papaz

Kazimieras Steponas Šaulys, Litvanyalı Roma Katolik papaz, ilahiyatçı ve Litvanya Bağımsızlık Yasası'nı imzalayan yirmi kişiden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Pranas Dovydaitis</span>

Pranas Dovydaitis Litvanyalı politikacı, öğretmen, yazar ve profesör. 1918'de Litvanya Bağımsızlık Yasası'nın yirmi imzacısından biriydi. Litvanya Başbakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Saliamonas Banaitis</span>

Saliamonas Banaitis (

Litvanya Sosyal Demokrat Halk Partisi iki savaş arası dönemde Litvanya'da faaliyet yürüten siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Didžioji Caddesi</span>

Didžioji Caddesi, {{dil|lt|Didžioji gatvė})), Litvanya'nın başkenti Vilnius'un Eski Şehir bölgesinde yer alan cadde. Pilies Caddesi ile Aušros Vartų Caddesi'ni birbirine bağlamaktadır. Cadde Vilnius Belediye Sarayı'nı çevrelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pilies Caddesi</span>

Pilies Caddesi, Litvanca: Pilies gatvė, Litvanya'nın başkenti Vilnius'a bağlı Eski Şehir'deki ana caddelerinden biridir. Katedral Meydanı'ndan Belediye Meydanı'na uzanan, etrafındaki diğer caddelere göre kısa bir caddedir.

<span class="mw-page-title-main">Petras Vileišis</span>

Petras Vileišis önde gelen Litvanyalı mühendis, siyasi aktivist ve hayırsever.

<span class="mw-page-title-main">Litvan mutfağı</span>

Litvan mutfağı, Litvanya'nın serin ve nemli kuzey iklimine uygun ürünleri içerken bir mutfak kültürü gösterir. Arpa, patates, çavdar, pancar, yeşil sebzeler, çilek ve mantar yerel olarak yetiştirilmektedir ve süt ürünleri ülkenin uzmanlık alanlarından biridir. Kışın yiyecekleri saklamak için çeşitli turşulama yöntemleri kullanılır. Çorbalar son derece popülerdir ve yaygın olarak sağlıklı beslenmenin anahtarı olarak kabul edilir. İklim ve tarım uygulamalarını Kuzey Avrupa ile paylaştığı için, Litvanya mutfağının Baltık komşuları ve genel olarak kuzey ülkeleri ile pek çok ortak noktası bulunur. Uzun süren tarım ve yiyecek arama gelenekleri, ülkenin tarihi boyunca çeşitli etkilerle birlikte Litvanya mutfağını oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Marcelė Kubiliūtė</span>

Marcelė Kubiliūtė Litvanyalı casus ve aktivistti. Kendisi, tüm büyük Litvanya nişanlarını alan tek Litvanyalı kadındır. Anıları 1999'da yayınlanana kadar neredeyse hiç tanınmayan bu kişi, artık Litvanya istihbarat servislerinde "efsanevi" bir figür olarak kabul ediliyor.