İçeriğe atla

My Lai Katliamı

Koordinatlar: 15°10′42″K 108°52′10″D / 15.17833°K 108.86944°D / 15.17833; 108.86944
My Lai Katliamı
Mỹ Lai Katliamı
Thảm sát Mỹ Lai
Tarih 16 Mart 1968
Yer Sơn Mỹ (köy), Sn TN Districth Bölgesi, Güney Vietnam
15°10′42″K 108°52′10″D / 15.17833°K 108.86944°D / 15.17833; 108.86944
Hedef Mỹ Lai 4 ve Mỹ Khe 4 mezraları
Kayıplar
ÖlüBirleşik Devletler Ordusu'na göre 347 (Mỹ Khe cinayetleri hariç), diğerleri 400'den fazla kişinin öldüğünü tahmin ediyor ve yaralanmalar bilinmiyor; Vietnam hükümeti, hem Mỹ Lai hem de Mỹ Khe'den toplam 504 kişi öldürüldü.

Mỹ Lai Katliamı ya da Sơn Mỹ Katliamı, Vietnam'ın Quang Ngai Bölgesi'ndeki My Lai (Mei Lay) köyünde 16 Mart 1968'de Amerikan askerleri tarafından gerçekleştirilen katliam. Asıl olarak my lai, my khe ve son my köylerinde gerçekleşen 3 eş zamanlı katliamın ortak adıdır.

Katliam

Vietnam Savaşı sırasında ABD güçleri tarafından, Güney Vietnam yönetimine bağlı köyler olan My Lai, My Khe ve Son My'da 347 sivilin katledilmesi hadisesidir. Komutasını teğmen William Calley'in yaptığı bölgede görevli ABD silahlı gücünün işlediği bu savaş suçu bir İngiliz gazeteci tarafından ortaya çıkarılmıştır ve olaydan 1 sene sonra ABD ordusu tarafından kabul edilmiştir. Ayrıca köylerde yapılan bu katliam yine ABD ordu fotoğraflarıyla da belgelenmiştir (Ronald L. Haeberle, Ordu görevlisi fotomuhabir). Öldürülen sivillerin Vietkong olmayışı ve aksine Güney Vietnam sınırları içerisinde bulunan köylerde yaşamaları, bu katliamın kamuoyunda ve uluslararası basında daha yoğun tartışılmasında etkilidir.

Katliamı, bölgede keşif faaliyeti yürüten hafif Hiller OH-23 Raven modeli askerî helikopter komutanı Hugh Thompson Jr. ve yanındaki personelin müdahale etmesi sona erdirmiştir. Durumu merkeze bildiren Hugh Thompson Jr., katliamı devam etmeleri halinde sahadaki ABD askerlerini vurmakla tehdit etmiş, yanına aldığı bazı Vietnamlı sivilleri güvenli bölgeye taşımıştır. Thompson'un verdiği rapor hasıraltı edilmiş, görmezden gelinmiş ve kendisi de meslektaşları tarafından dışlanarak ölümle tehdit edilmiştir.[1]

Teğmen William Calley ile birlikte toplam 14 asker hakkında açılan davada askerlerin hemen hepsi beraat etmiştir. Yalnızca teğmen Calley önce ömür boyu hapse mahkûm edilmiştir. Daha sonra çok geçmeden ABD Başkanı Richard Nixon tarafından çıkarılan bir af ile cezası 2 senelik ev hapsine çevrilmiştir.

Galeri

Filmler

  • Joseph Strick: Interviews with My Lai Veterans, 1971, 21 min (Belgesel)
  • Walter Heynowski, Gerhard Scheumann: Am Wassergraben, 1978, 16 min (Belgesel)
  • Steven Garbas: Pinkville

Notlar

  1. ^ Katliamdan 50 yıl sonrasına dair haber 4 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 16 Nisan 2021 tarihinde erişilmiştir

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Savaşı</span> 1955-1975 yılları arasında yapılan ve Kuzey Vietnam zaferi ile sonuçlanan savaş

Vietnam Savaşı veya İkinci Çinhindi Savaşı, Doğu Bloku ülkeleri olan Kuzey Vietnam, Çin ve Sovyetler Birliği ile ABD ve ABD destekçisi anti-komünist Güney Vietnam arasında yaşanan savaştır. Kore Savaşı'ndan sonra Soğuk Savaş'ın ikinci sıcak çatışması olmuştur. ABD, 1963-1973 yılları arasında savaşa dâhil olmuş ve 60.000 kadar asker kaybetmiştir. ABD kamuoyu, savaşa girilmesini sorgulamış ve savaştan sonra Anti-Amerikancılık yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şamil Basayev</span> Çeçen komutan

Şamil Salmanoviç Basayev, Çeçen direniş lideri ve Çeçen İçkerya Cumhuriyeti silahlı kuvvetleri komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Eşref Bitlis</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 32. Jandarma Genel Komutanı

Eşref Turgut Bitlis Türk asker. Eski Jandarma Genel Komutanı. 17 Şubat 1993 tarihinde bindiği uçağın düşmesi sonucu öldü.

<span class="mw-page-title-main">Nankin Katliamı</span>

Nanjing Katliamı veya Nanjing Tecavüzü, İkinci Çin-Japon Savaşı'ndaki Nanking Savaşı'nın hemen ardından, Çin Cumhuriyeti'nin başkenti Nanjing'de Japon İmparatorluk Ordusu tarafından Çinli sivillerin toplu katledilmesiydi. 13 Aralık 1937'de başlayan katliam altı hafta sürdü. Failler ayrıca toplu tecavüz, yağma, işkence ve kundakçılık gibi başka savaş suçları da işlediler. Katliam, savaş zamanlarının en kötü zulümlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Malaya Komünist Partisi (MCP) kurulduğu 1930 yılından itibaren yasa dışı konumda İngiltere'nin Malay Yarımadasındaki sömürge yönetiminin sona ermesi için mücadele etmiş olan siyasi parti. Malaya Yarımadasının Japon işgalinde bulunduğu 1942-45 yılları arasında Malaya Halkları Japonya Karşıtı Ordusunu kurmuş ve işgalci Japon Ordusuna karşı gerilla savaşı vermiştir. II. Dünya Savaşının Japonya'nın teslim olmasıyla bitişiyle beraber bölgeye İngilizler geri gelince MCP'nin faaliyetlerine izin verilmiştir. Ancak 1948 yılında taraflar arasında çatışmalar başlayınca ve parti tarafından Malaya Halkları İngiltere Karşıtı Ordusu kurulunca ilişkiler bozulur. Ordu daha sonra Malaya Halkları Kurtuluş Ordusu ismini alacaktır. Gerilla savaşı ilk başlarda İngiltere sömürge yönetimini zorlasa da MCP'nin silahlı mücadele yerine siyasi mücadeleye ağırlık vermesi, İngiliz yönetiminin gerillaların halk desteğini kesmek için toplu tutuklamalar, toplama kampları gibi uygulamalar yapması savaşı İngilizlerin lehine çevirecektir. Gerillalarla mücadele etmek için ilan edilen olağanüstü hâl uygulamaları 12 yıl boyunca sürecek, 1960 yılında sona erdirilecektir. İngiliz kontr-gerilla savaş metotları karşısında yenilgi yaşayan komünist parti Tayland sınırında 500 kişilik bir grup olacak kadar küçülmüştür. 1960 ve 70'li yıllarda parti yeniden örgütlenip silahlı mücadele başlatsa da her seferinde bastırılacaktır. 1989 yılında parti Malezya ve Tayland hükûmetleriyle barış anlaşması imzalar, buna göre parti üyeleri hiçbir takibata uğramadan Malezya ve Tayland'da sivil hayata dönerler.

<i>Mavi Askerler</i>

Mavi Askerler 1970 ABD yapımı revizyonist western filmidir. Özgün adı Soldier Blue olan film Ocak 1973'te Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti.

<i>Düşman Hattı</i>

Düşman Hattı Yönetmenliğini John Moore'un yaptığı ve başrollerinde Owen Wilson ve Gene Hackman'ın yer aldığı 1992-1995 yılları arası Bosna Savaşı'nı anlatan 2001 yılı ABD yapımı filmdir.

II. Dünya Savaşı'nda Amerikan savaş suçları, II. Dünya Savaşı sırasında ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından işlenen savaş suçlarının toplamıdır. Savaş suçlarının büyük çoğunluğu Uluslararası Ceza Mahkemesi, Cenevre Sözleşmeleri ve ilgili uluslararası kanunlarla tanımlansa da ABD Hükûmeti silahlı kuvvetlerinin Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından yargılanmasını kabul etmez. Burada Jus ad bellum olarak adlandırılan kabul edilen savaş uygulamaları içinde geçmeyen uygulamalar alınmıştır. Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi tarafından uygulandıktan sonra Nürnberg prensipleri olarak adlandırılan saldırı savaşı veya dünya barışına karşı tutumlar burada ele alınmamıştır.

Beyaz Terör, Rusya'da 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Çarlık yanlısı Beyaz Orduların Kızıllara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yönelik şiddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir.

Seferali Memmedov, Azeri bir askerdir.

<span class="mw-page-title-main">Nemmersdorf Katliamı</span>

Nemmersdorf Katliamı veya Nemmersdorf Tecavüzü; 21 Ekim 1944'te, Kızıl Ordu işgali altında olan Doğu Prusya'daki bir Alman köyü Nemmersdorf'ta meydana gelen ve günümüzde mevcut olan verilere göre çoğu yaşlı, kadın veya çocuk olan en az 26 insanın öldürüldüğü ve iki kadının tecavüze uğradığı olaylardır. Olayların merkezinde, Wehrmacht ve Sovyet askerleri arasındaki çatışmaların ortasında kalan ve bir sığınaktayken Sovyet askerleri tarafından vurularak öldürülen 13 Nemmersdorflu vardı. Bunun yanında, köyün Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmesi sırasında köy halkından olmayan bazı silahsız kişiler ve en az 6 Nemmersdorflu daha öldürüldü. Sivillerin ölümlerinin koşulları hâlâ tam olarak aydınlatılamamıştır ve olayların nasıl gerçekleştiği hakkında kesin bir görüş birliği yoktur, ancak 21. yüzyılda akademisyenlerin büyük çoğunluğu olayların bir Sovyet savaş suçu örneği olduğunu kabul etmektedir.

Ağdaban Katliamı, 8 Nisan 1992 - Kelbecer işgalinden yaklaşık bir yıl önce, Ağdaban köyünde Ermeniler tarafından daha sonra Kelbecer işgali için şartlar yaratmak amacıyla gerçekleştirilen katliam .Ermeni ayrılıkçıların işlediği katliam sonucunda Kelbecer bölgesindeki Ağdaban köyünde 130 ev tamamen yanmıştır. 779 sivile işkence yapıldı ve 67'si öldürüldü. Ayrıca 2 kişi kayıp, 12 kişi ağır yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">William Westmoreland</span> Amerikalı general (1914 – 2005)

William Childs Westmoreland ABD Ordusu'nda generaldi. Önemli görevleri arasında 1964'ten 1968'e kadar Vietnam Savaşı sırasında yürüttüğü Amerika Birleşik Devletleri kuvvetlerinin komutanlığı ve 1968'den 1972'ye kadar yürüttüğü ABD Ordusu Genelkurmay Başkanlığı vardır.

<span class="mw-page-title-main">William Calley</span>

William Laws Calley Jr., 16 Mart 1968'de Vietnam Savaşı sırasında My Lai katliamında 22 silahsız Güney Vietnamlı sivilin öldürülmesinden dolayı mahkemece suçlu bulunan bir ABD Ordusu subayıydı.

Amerika Birleşik Devletleri savaş suçları, Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetlerinin 1899 ve 1907 Lahey Sözleşmelerinin imzalanmasından sonra işlediği savaş kanunlarının ve geleneklerin ihlalidir. Bunlar, yakalanan düşman savaşçıların infaz edilmesini, sorgu sırasında mahkûmlara kötü muameleyi, işkencenin kullanımını ve sivillere ve savaşçı olmayanlara karşı şiddet kullanımını ve tecavüzü içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hugh Thompson Jr.</span>

Hugh Clowers Thompson Jr. Amerika Birleşik Devletleri Ordusu bünyesinde binbaşı ve 23. Piyade Tümenine bağlı 23. Hava Taburunda subay. 16 Mart 1968 günü beraberindeki Glenn Andreotta ve Lawrence Colburn ile beraber Güney Vietnam köyü Sơn Mỹ'de ABD askerleri tarafından yapılan My Lai Katliamı'nı durdurmalarıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Savaş Kalıntıları Müzesi (Ho Chi Minh Kenti)</span>

Savaş Kalıntıları Müzesi Ho Chi Minh Kenti (Saigon), Vietnam'da bulunan bir savaş müzesidir. Müzede, Birinci Çinhindi Savaşı ve the Vietnam Savaşı'na ait kalıntılar sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Creighton Abrams</span> Amerikalı general (1914 – 1974)

Creighton Williams Abrams Jr., 1968'den 1972'ye kadar Vietnam Savaşı'nda askeri operasyonları komuta eden bir ABD Ordusu generaliydi ve komutası sırasında Amerika Birleşik Devletleri'nin Güney Vietnam'daki asker gücünün 543.000'den 49.000'e düştü. 1972'den 1974'teki ölümüne kadar ABD Ordusu Kurmay Başkanıydı.

Malaya İç Savaşı 1948-1960 yıllarında ülkeyi İngiliz sömürgesi olmaktan çıkartarak sosyalist bir ülke haline getirmek isteyen Malaya Komünist Partisi liderliğindeki Malaya Ulusal Kurtuluş Ordusu ile Britanya İmparatorluğunun bölgedeki denetiminin sürerek komünizm ideolojisine karşı mücadele veren İngiliz destekli Malay Federasyonu arasındaki iç savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Savaşı'nda Güney Kore</span>

Park Chung Lee liderliğindeki Güney Kore, Vietnam Savaşı'nda aktif rol oynamıştır. Güney Kore'nin savaşa katılmasının ardında çok farklı sebep vardır. Bunların bazıları Kore Savaşı'nın ardından ülkenin varlığını ABD'ye bağlı hissetmesi ve bu ülke tarafından vadedilen ekonomik yardımı almak gibi sebepler sayılabilir. Vietnam Savaşı sırasında ABD'ye verilen desteğin karşılığında ülke milyarlarca dolar seviyesinde yardım, kredi, teknoloji transferi ve ekonomik destek almıştır. 1964-1973 döneminde Vietnam Savaşı'na 350 bin Güney Kore askeri gönderilmiştir. Güney Kore, ABD'den sonra bu savaşa en kalabalık destek veren ikinci ülkedir. Sahada Korgeneral Chae Myung-shin komutasında olan Güney Kore birlikleri savaş sırasında 5 bin ölü ve 11 bin yaralı olacak şekilde zaiyat vermiştir.