İçeriğe atla

Muzaffer Ozak

Muzaffer Ozak
Doğum1916
İstanbul
Ölüm13 Şubat 1985 (68-69 yaşlarında)
İstanbul
Defin yeriKaragümrük, İstanbul
MahlasAşkî
MilliyetTürk

Muzaffer Ozak (1916, İstanbul - 13 Şubat 1985, İstanbul), Aşkî mahlasıyla da bilinen Türk vâiz, sahaf, müezzin, mutasavvıf ve Halvetiyye'nin Cerrâhiyye şubesinin 19'uncu postnişînidir.

Hayatı

İstanbul'un Fatih ilçesinin Karagümrük semtinde doğdu. Doğduğu yıl kazanılan bir zafer dolayısıyla Muzaffer adı verildi. Babası Kayı Türkleri'nin Kızılkeçeli aşiretinin Cebeci ve Başağaoğulları kollarından gelen Konyalı Hacı Mehmed Efendi, annesi Ozaklar sülâlesinden Yanbolu Halvetî Tekkesi şeyhi Seyyid Hüseyin Efendi'nin torunu Ayşe Hanım'dır.[1] Küçük yaşta babasını kaybetti. İlk tahsilini babasının medrese arkadaşı Abdurrahman Sâmî Saruhânî'nin himâyesinde yaptı. Fatih Camii Başimamı Mehmed Râsim Efendi'den Kur'ân-ı Kerîm ve tecvid, Gümülcineli Açıkbaş Mustafa Efendi'den Arapça dersleri aldı. Kamil Akdik, Nûri Korman ve İsmail Hakkı Altunbezer'in Güzel Sanatlar Akademisi'ndeki hat ve tezyinat derslerine dinleyici olarak katıldı.

İstanbul'da Ali Yazıcı, Soğanağa ve Karagümrük'te Kefeli Camii'nde müezzinlik yaptı. Kefeli Camii imamı Şâkir Efendi'den sahaflık sanatını öğrendi. Daha sonra Beyazıt Camii'ne müezzin olarak tayin edildi. Buradaki görevinden sonra Vezneciler'de Camcı Ali Camii'ne, orası yıkılınca da Kapalı Çarşı Camii'nde tayin oldu.[2]

1936'da askere çağırıldığı için hem kendisine hem de annesine harçlık bulma amacıyla Fatih Camii avlusunda kitap satmaya başladı. Ardından Sahaflar Çarşısı'nda peyderpey ödemek üzere bir dükkânı 150 liraya devraldı. Askerlik hizmeti için dükkânı öylece bırakıp 1941'de askere gitti. Döndükten sonra sahaflığa devam etti.[3] Ozak ayrıca "Sahaflar Şeyhi" olarak anılmaktaydı.

Ozak birçok Avrupa ülkesi ve ABD'de dervişleriyle birlikte yaptığı toplu zikirleriyle tanındı. Yaşadığı dönemin dervişleri tarafından "Efendi" unvanıyla anılan Ozak, yazdığı ilahilerde "Aşkî" mahlasını kullanmaktaydı. Hicaz makamındaki Ömrün Bitirmiş Virane miyem - Allah Hû Allah güfteli meşhur ilahinin bestesi kendisine aittir.

Ozak'ın Kuzey Amerika'daki en önde gelen müridleri ve halefleri Tosun Bayrak, Lex Hixon ve Philippa de Menil idi.[4][] Ozak'ın ölümünün ardından tarikat, Nur Aşkı Cerrahi Sufi Tarikatı ve Amerika Cerrahi Tarikatı olarak ikiye bölündü; ilki daha "evrenselci" bir yönelimi yansıtırken, ikincisi daha "geleneksel" bir yönelim gösteriyordu. Şeyh Muzaffer, Halveti-Cerrahi Tarikatını ayırma niyetinde olmadığını gösterirken, öğretilerinin farklı yorumlarını bilinçli bir şekilde teşvik etti. Dahası, gelenekçilerin daha muhafazakar ama yine de meşru bakış açısı yerine mesajının daha uyumlu yorumlarını benimsemeye başladı.[4][]

Şeyh Muzaffer'in en büyük hayali, Vahdet-i İlahiye zikrindeki sırları insanlıkla paylaşmaktı. 12 Şubat 1985'te İstanbul'da vefat etti.[5]

Ozak'ın şeyhlik makamımdaki selefi 1914'ten 1966'ya kadar tarikatın 18. postnişini olan İbrahim Fahreddin Şevki Efendi (1885–1966), halefi ise 1985'ten 1999'a kadar tarikatın 20. postnişini olan Safer Dal Efendi idi (1926–1999).

Kaynakça

  1. ^ "Muzaffer Ozak". www.muzafferozak.com. 7 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2022. 
  2. ^ "En büyük tehlike atom bombası değil kibir". İstanbul: Habertürk. 7 Eylül 2014. 4 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2017. 
  3. ^ "Muzaffer Ozak'la röportaj". 17 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023. 
  4. ^ a b Kasperski, Jon Garry (2021). The Halveti-Jerrahis & the legacy of Sheikh Muzaffer in North America (Tez) (İngilizce). Lethbridge, Alta. : University of Lethbridge, Dept. of Religious Studies. 
  5. ^ "Jerrahi Order Of America - A Brief History of the Halveti-Jerrahi Order". www.jerrahi.org. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2023. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karagümrük</span> Fatih, İstanbul, Türkiyede mahalle

Karagümrük İstanbul ili Fatih ilçesine bağlı tarihi bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Hamdullah</span> Resul Küttab

Şeyh Hamdullah veya bir Türk hattatıdır. Sühreverdiyye tarikatı şeyhlerinden Mustafa Dede Efendi’nin oğludur.

İsmâil Hakkı Bursevî,, mutasavvıf, Celvetî şeyhi, müfessir, şâir.

Kalenderîlik ya da Kalender'îyye 10. yüzyılda İran'da, Horasan Melametiliği'nden kaynaklanan bir sufilik akımı olarak ortaya çıkan 12. yüzyılın sonunda Cemaleddin-i Savi adlı Safevi Devletinden bir sufinin gayretiyle teşkilatlanarak Orta Doğu'da ve Orta Asya'da geniş taraftarlar toplayan bir tasavvuf akımıdır. Kalenderîler, mala, mülke ve şöhrete önem vermeyen, toplumdan önemli ölçüde kendilerini tecrid etmiş, kanaat anlayışına sahip bir topluluktu. Kalenderilik, yaşadığı toplumun nizamına karşı çıkararak dünyayı kaale almaya değer görmeyen ve bu düşünce tarzının günlük hayat ve davranışlarıyla da açığa vuran tasavvuf akımıdır. Kalenderîlik söz konusu mistik temelini ve sosyal niteliğini tarihî akış içinde İslâm dünyasının çeşitli yerlerinde ve değişik zamanlarda yeni unsurlarla zenginleştirerek geliştirmiş ve hep muhalif bir çevre olarak süregelmiştir.

Cerrahîlik bir İslâm tarikatı, Halvetîyye'nin kolu olan Ramazânîyye'nin alt şubesi. Cerrahîlik, adını kurucusu olan Nureddîn Muhammed ibn-i Abdullah er-Rûmî el-İstanbulî el-Cerrahî'den alır. 17. yüzyılın sonlarında kurulmuş olan Cerrâhî tarikatı, eski İstanbul'un en yaygın tarikatlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Merkez Efendi Camii</span>

Merkez Efendi Camii, İstanbul'un Zeytinburnu ilinde Merkez Efendi Türbesi'nde bulunan cami.

<span class="mw-page-title-main">Sema (tasavvuf)</span>

Sema veya Sama,, sufinin musiki nağmelerini dinlerken sesi ve anlamı işitmesi, vecde gelip hareket etmesi ve kendinden geçip dönmesi anlamında bir tasavvuf terimidir.

Muhammed Nur'ül Arabi, Son dönem melamiliğin piri. 1813-1887 arasında yaşamış sufi. Çeşitli sufi üstadlarından ders almış olan ve hayatının büyük kısmını Anadolu ve Rumeli topraklarında geçiren Seyyid Muhammed Nur, Abdülbaki Gölpınarlı tarafından Üçüncü Devir Melamiliği şeklindeki tanımlanan dönemin de öncüsü kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sümbül Efendi</span>

Sünbül Sinan Efendi, İstanbul’un büyük velîlerinden, Halvetiyye'nin Sünbüliyye kolunun kurucusu mutasavvıf, medrese kökenli müfessir ve vâiz.

Abdülaziz Bekkine, alim, muhaddis, mütefekkir (düşünür) ve mutasavvıftır.

Abdullah-ı İlahi Osmanlı dönemi sufilerindendir. Abdullah-ı Simavi veya Şeyh İlahi isimleriyle de bilinir. Şiirlerinde İlahi mahlasını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Remzi Akyürek</span>

Ahmet Remzi Akyürek, Türk mutasavvıf ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Tâhirü'l-Mevlevî</span>

Tâhirü'l-Mevlevî, şair, yazar, Mevlevî Dedesi, mutasavvıf, gazeteci, müderris, mesnevîhân ve edebiyat tarihçisi.

Şâbân-ı Velî Halveti Tarikatı'nın, Cemaliyye şubesi'nin, Şabaniyye kolu'nun kurucusu mutasavvıf evliyadır.

'Mehmed Emin Tokadî, tam adı Mehmed Emin b. Derviş Hasan b. Ömer en-Nakkaş et-Tokadî, aslen Tokatlı, lakabı Cemaleddin, künyesi Ebul Emâne ve Ebu Mansur, mahlâsı Âriftir. Dedesi Ömer en-Nakkaş aslen Diyarbakırlı idi. Şeyhi Aziz Mahmud Ermevî'nin ölümü üzerine Tokat'a yerleşmiştir.

Kutup Osman Efendi, İstanbul'un Fatih semptinin Atpazarı denilen yerde oturduğu için Atpazarı Şeyhi Osman Efendi nâmıyla tanılırdı. Halvetiyye tarikatı şeyhidir. Sultan IV. Mehmed ve II. Süleyman zamanlarında Kul Camii'nde imamlık ve eğitmenlik görevleri yapmıştır. Devlette sözünün geçmesi bazılarını rahatsız etmiş, çeşitli entrikalardan dolayı M 1690 yılında Kıbrıs'a sürgün edilmiştir. Mağusa kaleiçinde 14 ay yaşamış, Kıbrıs'ın "kutup yıldızı" olarak tanınmış ve surlar dışında toprağa verilmiştir. Türbesi, adaya diğer bir sürgün olan Namık Kemal'in adı verilen lisenin yanındadır.

Muhammed Esad Erbilî veya Şeyh Esad Erbilî, Nakşibendi şeyhi.

<span class="mw-page-title-main">Yenikapı Mevlevihanesi</span>

Yenikapı Mevlevihanesi, Türkiye'nin İstanbul ilinin Zeytinburnu ilçesinde 16. yüzyılda kurulmuş bir mevlevihane.

<span class="mw-page-title-main">Safer Dal</span> Türk bestekar ve yazar

Safer Dal , Muhibbi mahlasıyla da bilinen Türk bestekar, yazar, mutasavvıf ve Halvetiyye'nin Cerrâhiyye şubesinin 20'nci postnişîni.

Şemseddin Sivasi, Halvetiyye tarikatının Şemsiyye kolunun kurucusu, âlim ve şair.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.