İçeriğe atla

Mutur

Phocoena phocoena
Yaşadığı dönem aralığı: 3,6-0 myö
Piasenziyen-Günümüz[1] 
PreЄ
J
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[2]
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Cetacea
Familya:Phocoenidae
Cins:Phocoena
Tür: P. phocoena
İkili adlandırma
Phocoena phocoena
(Linnaeus, 1758)
Dağılımı[3]
Sinonimler
Delphinus phocoena Linnaeus, 1758

Phocoena phocoena veya Mutur, Phocoena cinsine bağlı yunussu balina türüdür. Muturlar, denizin kıyıya yakın kısımlarında yaşarlar.

Özellikler

Mutur yavrusu 67-85 cm, yetişkini 1.4 m ila 1.9 m boyundadırlar. Erkeği ile dişisi aynı boyda olsalar da ağırlıkları cinsiyete göre değişir. Dişisi, en fazla 76 kg, erkeği 61 kg ağırlığındadır. Muturlar, gagaları sayesinde yunuslardan hemen ayırt edilirler. Yüzgeçleri, kuyrukları ve sırtları siyahtır. Yanları gridir. Alt kısmı çoğunlukla beyazdır, ama boyunlarından başlayıp kuyruklarına kadar gri bir çizgi iner.

Dağılım ve habitat

Mutur, genellikle Kuzey Kutbu'na yakın olan ve sıcaklığı ortalama 15 °C olan sularda bulunurlar. Fas, İspanya, Fransa, Birleşik Krallık, İrlanda, İsveç, Norveç ve İzlanda'nın Atlantik kıyılarında, ABD'nin kuzeydoğu kıyıları, Grönland'ın güneyi ve Newfoundland Adaları'nda bulunurlar. Ayrıca Japon Denizi, Vladivostok, Bering Boğazı, Alaska ve Seattle ve Vancouver'a kadar bir alanda da bulunurlar. Türkiye'de ise Karadeniz ve Marmara Denizi nadiren de Kuzey Ege kıyılarında görülürler.

Galeri

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Fossilworks Phocoena phocoena". John Alory. 19 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  2. ^ Braulik, G.; Minton, G.; Amano, M.; Bjørge, A. (2020). "Phocoena phocoena". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2020: e.T17027A50369903. doi:10.2305/IUCN.UK.2020-2.RLTS.T17027A50369903.enÖzgürce erişilebilir. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021. 
  3. ^ IUCN (International Union for Conservation of Nature) 2008. Phocoena phocoena. In: IUCN 2015. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015.2. http://www.iucnredlist.org 8 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Downloaded on 25 July 2015.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Albatros</span> büyük su kuşları ailesi

Diomedeidae veya Albatros, Procellariiformes takımına bağlı bir kuş familyasıdır.

<i>Caretta caretta</i> deniz kaplumbağası türü

İribaş deniz kaplumbağası ya da Caretta caretta, Caretta cinsine bağlı bir deniz kaplumbağası türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Çin nehir yunusu</span> Yunus türü

Çin nehir yunusu (Lipotes vexillifer; Çince:

<span class="mw-page-title-main">Amazon nehir yunusu</span>

Amazon nehir yunusu ya da diğer adlarıyla Boto, Pembe nehir yunusu Amazon Nehri ve Orinoco Nehri sistemlerinde bulunan bir tatlısu nehir yunusudur. Nehir yunuslarının en büyüğü olan bu tür, aynı yaşam alanı içinde bulunan ancak gerçek bir nehir yunusu türü olmayan Tucuxi ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kısa kulaklı tilki</span>

Kısa kulaklı tilki, köpekgiller (Canidae) familyasının canini oymağına ait, Güney Amerika'da yaşayan bir köpekgil türü. Bugüne kadar çok az araştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arı sinek kuşu</span>

Arı sinek kuşu veya Arı kolibrisi, en küçük kolibri türüdür. Aynı zamanda dünyanın en küçük kuş türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Elektra balinası</span> Yunus türü

Elektra balinası (Delphinidae) ailesine mensup bir (Cetacea). Cüce katil balina ve pilot balina ile benzerdir, genel olarak bu yunus cinslerinin ismi siyah balıklar olarak adlandırılır. Ayrıca Yalancı katil balina ile de ilişkilidir. Elektra balinaları daha çok tropikal sularda bulunurlar fakat derin suları tercih ettikleri için insanlar tarafından çok fazla gözlemlenemezler.

<span class="mw-page-title-main">Gözlüklü liman yunusu</span>

Gözlüklü liman yunusu, musurgiller (Phocoenidae) familyasının Phocoena cinsine mensup yunus türü. Brezilya'nın güneyinden başlayarak Güney Amerika'nın Atlas Okyanusu'na bakan doğu kıyısından güneye doğru, oradan ise Güney Okyanusu boyunca yayılım göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney gerçek balina yunusu</span>

Güney gerçek balina yunusu Güney Yarımkürenin soğuk sularında yaşayan küçük ve ince bir memeli türü. İki gerçek balina yunusu türünden birisidir; Diğeri ise Kuzey Yarımkürenin derin okyanuslarında yaşayan kuzey gerçek balina yunusu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey şişe burunlu balinası</span> memeli türü

Kuzey şişe burunlu balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Hyperoodon cinsine ait iki balina türünden biridir. Norveç ve Birleşik Krallık'ta 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başlarında avlanmıştır. 1453 metre ile bilinen en derine dalabilen memelidir. Johann Reinhold Forster tarafından 1770 yılında tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kara liman yunusu</span>

Kara liman yunusu, Güney Amerika'ya kıyılarına endemik bir musurgil türü. İlk defa türe İngilizce ismini veren Hermann Burmeister tarafından 1865 yılında tanımlanmıştır. Yerel halk arasında "marsopa espinosa" ve "chancho marino" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz yanlı musur</span>

Beyaz yanlı musur, yalnızca Kuzey Pasifik Okyanusunda bulunan bir musurgil türüdür. 1970'lerde ilk defa halka yakın olmalarıyla dünya çapında dikkat çekmişlerdir ki bundan önce sombalığı yakalayan balıkçı tekneleri kazara ağlarına binlerce beyaz yanlı musur ve diğer balinaları yakalayıp öldürürmüşlerdir. Beyaz yanlı musurlar Phocoenoides cinsinin tek üyeleridir. Türün İngilizce ismi Amerikan natüralist W. H. Dall'dan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sırt yüzgeçsiz liman yunusu</span> Hayvan

Sırt yüzgeçsiz liman yunusu yedi liman yunusu türünden biridir. Popülasyonun çoğu Kore Yarımadası'nda Sarıdeniz ile Doğu Çin Denizi'nde yaşar ancak Şanghay yakınlarında Jiuduansha'da Çin'in Yangtze Nehrinin ağzında yaşayan tatlısu popülasyonu da bulunmaktadır. Genetik araştırmalar bu liman yunusu türünün musurgillerin yaşayan türleri arasında en bazal üyesi olduğunu göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cüce ispermeçet balinası</span>

Cüce ispermeçet balinası Physeteroidea ailesinin bilinen üç türünden birisidir. Genellikle denizlerde görünmezler ve en kaybolmamış bilgiler gövdelerinin araştırmalarından gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney şişe burunlu balinası</span>

Güney şişe burunlu balinası, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Hyperoodon cinsine ait iki balina türünden biridir. Çok az gözlenebilen ve avlanan bu tür, muhtemelen Antarktik sularda en bol bulunan balinadır. İlk olarak İngiliz zoolog William Henry Flower tarafından 1770 yılında tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pigme ispermeçet balinası</span>

Pigme ispermeçet balinası, Kogiidae familyasının bilinen iki türünden birisidir. Genellikle denizlerde görünmezler ve bu tür hakkında bilinen çoğu şey gövdelerinin araştırmalarından gelmektedir.

<i>Neophocaena asiaeorientalis</i>

Neophocaena asiaeorientalis Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından yeni kabul edilmiş bir liman yunusu türüdür ve Çin'de Yangtze Nehri'ne endemiktir. Çin nehir yunusunun soyunun tükenmesinden sonra ve popülasyonunun hızla azalmasından ötürü Çin hükûmeti tarafından en yüksek koruma statüsü olan Ulusal Birinci Derece Önemli Korunma Altında Olan Vahşi Hayvan statüsü verilerek soyunun tükenmemesi için önlem alınmıştır. Dünya Doğayı Koruma Vakfı ve IUCN gibi küresel çevre koruma örgütleri Çin hükûmeti ile bu türün yaşaması için ortak çalışmalarda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dev şişe burunlu balina</span>

Dev gagalı balina, gagalı balinagiller (Ziphiidae) familyasından Berardius cinsine ait üç balina türünden ikisi Güney yarıküre'nin soğuk sularında yaşayan Arnoux gagalı balinası ve Büyük Okyanus'un kuzeyindeki soğuk sularda bulunan Baird gagalı balinasıdır. Üçüncü bir tür 2016 yılında tanımlanmış ancak adlandırılmamıştır. Gagalı balinagillerin en büyükleri olup boyları 10-12 metreye ulaşabilmektedir. Dört dişli balina veya dev gagalı balina olarak da adlandırılsalar bile genellikle cins isimleri olan Berardius olarak bilinirler. Arnoux ve Baird gagalı balinaları o kadar birbirine benzerdir ki ayrı tür olup olmamaları tartışma konusu olmuş ancak genetik kanıtlar ve yaşadıkları coğrafyaların farklılığı nedeniyle ayrı ayrı sınıflandırılmalarına karar verilmiştir. Arnoux gagalı balinası, ilk olarak Georges Louis Duvernoy tarafından 1851 yılında Baird gagalı balinası ise 1883 yılında Leonhard Hess Stejneger tarafından tanımlanmıştır.

İzlanda'da 28 farklı memeli türü vardır. Bunlardan 0 tanesi kritik olarak tehlikede, 4 tanesi tehlikede, 4 tanesi zarar görebilir durumda ve hiçbiri yakın tehdit altında değildir.

<i>Amazona guildingii</i> kuş türü

Amazona guildingii, sarımsı beyaz, mavi ve yeşil başlı, yeşilimsi bronz üst kısım tüyleri ve menekşe mavisi yeşili olan büyük kanatlı, yaklaşık 40 cm uzunluğunda, çok renkli amazon papağanıdır.