İçeriğe atla

Mutfakta çalışma üçgeni

Mutfakta çalışma üçgeni, işlevsel ve estetik açıdan tatmin edici bir mutfak tasarlamak için kullanılan bir kavramdır.

Mutfaktaki iş sıralamasına göre her mutfakta gıda depolama alanı (buzdolabı), yemek ön işlem alanı (eviye), pişirme bölgesi (ocak) olmak üzere üç temel işlevsel alan vardır. Bu üç nokta ve onları birleştiren hayali çizgiler mutfak üçgeni olarak ifade edilir. Mutfak çalışma üçgeni, mutfağın işlevselliğinin bu üç bölgenin birbirine göre konumu ve yakınlığının düzenlenmesine bağlı olduğu düşüncesine dayanır.

Geçmişi

Mutfak çalışma üçgeni kavramını, psikolog ve endüstriyel tasarımcı Lillian Gilbreth eşi Frank Gilbreth ile 1920'lerde Brooklyn Borough Gaz Şirketi için yiyecek hazırlığının etkinliğini artırmak için yaptıkları çalışmalar sırasında geliştirdi.[1] "Dairesel tur" olarak adlandırdıkları bu kavram, 1940'lı yıllardan itibaren "mutfak üçgeni" olarak adlandırılmıştır. 1944'te Illinois Üniversitesi Mimarlık Okulu'nun inşaatta standartlaşmaya gidilerek masrafların düşürülmesi için sürdürülen ve halen geçerli mutfak tasarım ilkelerinin belirlendiği çalışma sırasında ilk defa mutfak üçgeni ifadesi kullanıldı.[2]

Mutfak düzenleri

Eviyenin, çalışılan alanın (tezgah), mutfak dolaplarının ve mutfağa dahil olan büyük mutfak eşyalarının (buzdolabı, bulaşık makinesi, ocak, fırın, davlumbaz vs.) konumuna göre farklı mutfak düzenleri mevcuttur. Mutfak çalışma üçgeni kavramı açısından, farklı mutfak düzenlerinde çalışma bölgeleri şöyledir:[3][4]

  • Düz mutfak: Çalışma yerlerinin yan yana bir duvar kenarında sıralandığı bu tür mutfaklarda geometrik olarak bir üçgen mümkün değilse de birbirlerine göre konumu ve uzaklıkları ayarlanarak işlevsellik sağlanabilir. Ön-işlem, hazırlama ve pişirme bölgeleri kişiyi yormamak için soldan sağa sıralanmalıdır.
  • Koridor mutfak: Mutfak elemanlarının karşılıklı iki duvarda sıralandığı mutfak düzenidir. Mutfakta çalışan kişi açısından dönüş hareketleri nedeniyle yorucu olan bu düzende, karşılıklı iki duvarın biri ön-işlem ve pişirme, diğeri depolama için kullanılması çalışma üçgeni açısından uygundur.
  • L mutfak: Kesişen iki duvarın biri ön-işlem ve pişirme, diğeri depolama için kullanılır.
  • U mutfak: Çalışma üçgenine en uygun mutfak türüdür. Ortası ön-işlem bölgesi çevresi pişirme ve depolama bölgesi olarak kullanılır.
  • Ada mutfak: Çalışma merkezi mutfağın ortasında toplanmıştır; mutfak işi kolaylaşmış gibi görünse de bu tür mutfaklar, çalışma sırasında çok yürüme gerektirir.

Kaynakça

  1. ^ Lange, Alexandra (25 Ekim 2012). "The Woman Who Invented the Kitchen" (İngilizce). Slate Magazine. 11 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 
  2. ^ PalmDesert. "Kitchen Design Standards And Principals". Cabinets of the Desert (İngilizce). 12 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 
  3. ^ Gürbüz, Fatma Nur (Mayıs 2011). "Tasarım Araştırmalarında Televizyonun Veri Kaynağı Olarak Kullanılması: Yemekteyiz Programı Üzerinden Mutfak Kültürünün İncelenmesi" (PDF). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 
  4. ^ Oruç, Züleyha (Eylül 2014). "Konut Mutfaklarının Ergonomik Kriterlerine Göre İrdelenmesi" (PDF). Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Antropoloji ya da insan bilimi, geçmiş ve günümüz topluluklarında yaşayan insanların çeşitli yönlerini inceleyen bilim dalı. İnsanın kültürel ve fiziki yapısını araştıran antropoloji, insanlık tarihinin en eski dönemlerinin aydınlatılmasına yardımcı olur. Bu bilim, insanı kültürel, toplumsal ve biyolojik çeşitliliği içinde anlamaya; insanlığın başlangıcından beri toplulukların çeşitli koşullara nasıl uyarlandığını, bu uyarlanma biçimlerinin nasıl gelişip değiştiğini, çeşitli küresel olayların nasıl dönüştüğünü görmeye ve göstermeye çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Mutfak</span> yemek yapılan yer (oda)

Mutfak ya da ocaklık, yemek hazırlamak için kullanılan alandır. Modern mutfak tipik olarak; set üstü ocak, fırın, mikrodalga fırın gibi pişirme aletlerine sahiptir. Bulaşık yıkamak gibi işleri yapabilmek için bir evyesi vardır. Modern mutfaklarda genellikle bulaşık makinesi de bulunur. Yemek depolamak için kullanılan kiler, mutfak dolabı ya da buzdolabı gibi ekler de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">IEEE</span> Merkezi ABDde bulunan bilimsel topluluk.

IEEE, elektrik, elektronik, bilgisayar, otomasyon, telekomünikasyon ve diğer birçok alanda mühendislik teori ve uygulamalarının gelişimi için çalışan, kâr amacı olmayan, dünyanın önde gelen teknik organizasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Akün Sahnesi</span> Ankarada bulunan bir tiyatro sahnesi

Akün Sahnesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir tiyatro sahnesidir. Ankara Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenen temsillere ev sahipliği yapan ana mekanlardan biri olarak hizmet verir. Şinasi Sahnesi ile aynı binada yer alan sahneye, Atatürk Bulvarı üzerindeki girişten ulaşılır. Uzun yıllar boyunca sinema salonu olarak hizmet veren bir mekânın yenilenmesiyle tiyatro ve müzikal gösterimlerine uygun hâle getirilen sahne, 361 koltuk kapasitelidir.

<span class="mw-page-title-main">Fokaia</span>

Fokaia, İzmir'in Foça ilçesinin Antik Çağ'da ve Bizans Dönemi'ndeki adı. On iki İon kentinden biridir. Önceleri kentin kuruluşu MÖ 11. yüzyıl Aiol'ler tarafından gerçekleştiği, MÖ 9. yüzyılda ise kentin İon tarafına geçtiği düşünülüyordu. Fakat yapılan son araştırmalar kentin kuruluş tarihini MÖ 2000'e kadar geri götürüyor.

<span class="mw-page-title-main">Sagalassos</span> Burdur yakınlarında antik kent

Sagalassos, Antalya'ya 110, Isparta'ya 41 km uzaklıkta, Burdur'un Ağlasun ilçesinin 7 km kuzeydoğusunda yer alan antik bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Tuğla</span> yapı malzemesi

Tuğla, harç gibi karışımlar ile birbirine tutturularak duvar inşasında kullanılan, pişmiş veya kurutulmuş kil bazlı topraktan elde edilen ses ve ısı yalıtımı için ana yapı malzemelerindendir. Çoğunlukla dikdörtgenler prizması şeklinde yapılmaktadır. Ev ve iş yeri yapımında, birden fazla alanda kullanılır. Örnek: Duvar oluşturma, havalandırma, soba ve ocak bacaları.

<span class="mw-page-title-main">Aşçılık</span> yemek yapma

Aşçılık, besinlerin çeşitli yöntemlerle yemeye hazır duruma getirilmesine denir. Ahçılık olarak da bilinir. Ev ekonomisi'nin temel bileşenlerinden biridir. Şef, aşçı, yardımcı şef, pasta şefi, mutfak şefi, fırıncı, gastronomcu, çikolatacı gibi mesleklerle sıkı ilgilidir. Birçok ülkelerde aşçılık mesleği öğrenmek için aşçılık okulu, aşçılık fakültesi, aşçılık akademileri bulunmaktadır. Aşçılığın en temel yöntemi pişirmedir. Ama "aşçılık" terimi, pişirmenin yanı sıra kurutma, isleme, dondurma ya da salamura gibi başka yöntemleri de kapsar. Besinler birkaç nedenden dolayı pişirilir. Bazı besinleri çiğ yeme düşüncesinden hoşlanmayız. Belirli besinleri pişirerek yemeye alışık olduğumuzdan, pişirmenin besinlere iyi bir tat kazandırdığına inanırız. Öte yandan pişirildiklerinde besinlerde değişiklikler oluşur ve bu da bazı besinlerin yenmesini ve sindirilmesini kolaylaştırır. Moleküler gastronomi, fizik ve kimya perspektifinden beslenmenin bilimsel yaklaşımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sardis</span> Türkiyede bir antik kent

Sardis, Manisa'nın Salihli ilçesine bağlı Sart kasabası yakınlarında bulunan ve Lidya (Lydia) devletine başkentlik yapmış antik kent. MÖ 1300'de kurulup MS 1200'de yıkılmıştır. Salihli merkezine 9 km, İzmir'e 82 km uzaklıkta olup, İzmir-Ankara karayolunun iki yanına yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fırın</span>

Fırın, malzemeleri sıcak bir ortama maruz bırakmak için kullanılan bir araçtır. Fırının içi boş bir bölümü vardır ve bu bölüm kontrollü şekilde ısıtılır. Antik çağlardan beri kontrollü ısıtma gerektiren çeşitli işlerde fırın kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Assos</span> Ayvacıkda bir antik kent

Assos, Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinin yaklaşık 17 km güneyindeki Behramkale Köyü'nde yer alan bir antik kent.

<span class="mw-page-title-main">Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

Acıbadem Üniversitesi 18 Mayıs 2007'de kurulan, kâr amacı gütmeyen bir vakıf üniversitesidir. Ana amacı sağlık bilimleri alanındaki tüm bilim dallarını bir araya getirmek olan üniversite sağlık dışı alanlarda da eğitim vermeyi amaçlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Un helvası</span> Türk mutfağından bir tatlı

Un helvası, kavrulmuş una, şeker ve suyla hazırlanan şerbet dökülerek hazırlanan bir Türk tatlısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Augustus Tapınağı</span> Ankarada tarihi bir tapınak

Augustus Tapınağı; Ankara'nın Altındağ ilçesinde, Hacı Bayram Camii'nin hemen bitişiğinde bulunan, tahminen MÖ 25-20 yılları arasında inşa edilmiş bir tapınaktır.

<span class="mw-page-title-main">Şehir coğrafyası</span>

Şehir coğrafyası, kentleri ve kent alanlarını inceleyen beşeri coğrafyanın alt dalıdır. Kentler bina ve altyapı yoğunluğunun bulunduğu alanlardır. Kentlerde ekonomik faaliyetlerden tarım dışı sektörler gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mutfak Tartışması</span>

Mutfak Tartışması ; 24 Temmuz 1959'da Moskova'daki Sokolniki Parkı'nda Amerikan Ulusal Sergisi'nin açılışında ABD Başkan Yardımcısı Richard Nixon ile Sovyet Başbakan Nikita Kruşçev arasında tercümanlar vasıtasıyla plansız olarak gerçekleşen bir dizi ikili görüşmeye verilen isim. ABD'li yetkililer parkta sergi için sıradan bir ABD vatandaşının sahip olabileceğini iddia ettikleri bir ev örneği inşa ettiler. Kapitalist tüketici pazarının meyvelerini ve ABD'deki yaşam tarzının konforlarını Ruslara göstermek için evin içi iş gücü tasarrufu sağlayan çeşitli dinlence araçları ile doldurulmuştu. Renkli olarak filme alınan ve her iki ülkede de yayınlanan bu tartışmalarda Nixon ABD yaşam tarzına vurgu yapmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Dondurulmuş gıda</span> Daha uzun süre saklanması amacıyla mekanik veya kriyojenik olarak dondurulmuş yiyeceklerin tümü

Dondurulmuş gıda deniz ürünleri, et, süt ürünleri, balık, meyve, sebze, püre, meyve suyu konsantresi gibi ürünlerin dondurulma ve daha uzun süre saklama yöntemidir. Donma işlemi, kalan nemi buza çevirerek, çoğu bakteri türünün çoğalmasını engelleyerek ayrışmayı yavaşlatır. Gıda endüstrisinde iki süreç vardır: mekanik ve kriyojenik. Donma kinetiği, gıda kalitesini ve dokusunu korumak için önemlidir. Daha hızlı dondurma, daha küçük buz kristalleri üretir ve hücresel yapıyı korur. Kriyojenik dondurma, 196 °C (−320 °F) düşük nitrojen sıcaklığı nedeniyle mevcut en hızlı dondurma teknolojisidir. Ev tipi mutfaklarda modern zamanlarda yemeklerin muhafaza edilmesi, ev tipi buzdolabı dondurucular kullanılarak sağlanır.

<span class="mw-page-title-main">Tatar mutfağı</span> Tatarlara özgü yemek kültürü

Tatar mutfağı, başta Rusya içindeki Tataristan olmak üzere farklı ülkelerde ve coğrafi bölgelerde yaşamakta olan Tatarların yemek kültürüdür.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa mutfakları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste maddesi, Avrupa mutfaklarının bir listesidir. Mutfak, genellikle belirli bir kültürle ilişkilendirilen karakteristik pişirme uygulamaları ve geleneklere denmektedir. Avrupa mutfağı toplu olarak Avrupa ve diğer Batı ülkelerinin mutfaklarını içine alır. Avrupa mutfağı, Avrupa'daki mutfakları içerir.

Barbara Brukalska Polonyalı mimar, mimari teorisyen, fonksiyonalizmin önde gelen bir temsilcisi, Praesens grubunun bir üyesi ve Varşova Politeknik'te profesördü. Aynı zamanda mimar Stanisław Brukalski'nin de karısıydı.