İçeriğe atla

Mustafa Zekai

Mustafa Zekai
Doğum?
Üsküdar
Ölüm1812
Meslekdivan şairi

Mustafa Zekai (ö. 1812) Türk divan edebiyatı şairi.

Hayatı

Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Üsküdar'da doğmuştur.[1]
Bir müddet Divan-ı Hümayun Kalemi'ne devam etmişse de, babasının vefatından sonra memuriyeti bırakmıştır.[2]
İstanbul'da Ümmi Sinan Tekkesi şeyhliği yapmış[3] ve "Şeyh Mustafa Zekai" adıyla bilinmiştir.
Hicri tarihle 1227 yılında[1] (1812) ölmüştür.

Eseri

Mustafa Zekai Cumhuriyet döneminin edebiyat tarihlerinde "devrin orta derecenin üstüne çıkamayan şairlerinden"[4] olarak değerlendirilmiştir.
Eski tezkirelerde de kendisinden "vasat"[5] bir şair olarak bahsedildiği görülür.
Divanında yaklaşık 120 gazel, 30 kaside ve birkaç diğer şiir bulunuyor.
Divanının 10 yazma nüshası bilinmektedir.[6][7][8][9][10][11][12][13][14][15]
Divanı Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde yapılan bir yüksek lisans tezine konu edilmiştir.[16]

Kaynakça

  1. ^ a b Şemseddin Sami, Kamusu'l-Alam, c. 3, İstanbul, 1891.
  2. ^ Fatin, Hatimetü'l-Eş'ar, Yay. haz. Ömer Çİftçi, s. 136.
  3. ^ Numan Külekçi, Şefkat-i Bağdadi Tezkiresi 1-40 Yaprakları Transkripsiyonu, (basılmamış bitirme tezi), Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Erzurum, 1968, s. 50.
  4. ^ Vasfı Mahir Kocatürk, Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara, 1964, s. 559-560.
  5. ^ M. Naci Onur, Arif Hikmet Bey Tezkiresi Transkripsiyonu, (basılmamış bitirme tezi), Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Erzurum, 1968, s. 50.
  6. ^ Milli Kütüphane, Yz. A. 3972/1.
  7. ^ Milli Kütüphane, Yz. fb. 215/2.
  8. ^ Milli Kütüphane, Yz. A. 5192/2.
  9. ^ Milli Kütüphane, Yz. A. 2313/2.
  10. ^ Millet Kütüphanesi, Manzum 139.
  11. ^ Süleymaniye Kütüphanesi, Haşim Baba Bölümü, nu. 73/2.
  12. ^ Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi Bölümü, nu. 2637.
  13. ^ İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Türkçe Yazmalar, nu. 2832.
  14. ^ Atatürk Üniversitesi, nu. 413 ASL.
  15. ^ Atatürk Üniversitesi, Türkçe Yazmalar, nu. 251 ASL.
  16. ^ Serhan Alkan, Şeyh Mustafa Zekayi'nin Hayatı, Edebi Kişiliği, Divanı, (basılmamış yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 1993.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Galip</span> Türk divan edebiyatı şairi (1757 - 1798)

Galib Mehmed Esad Dede veya tanınan kısa adıyla Şeyh Galib, Türk divan edebiyatı şairi ve mutasavvıf.

<span class="mw-page-title-main">İskender Pala</span> Türk profesör, şair ve yazar

İskender Pala, Türk profesör, yazar ve divan edebiyatı araştırmacısı, T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu Başkanı.

İbrahim Şâhidî, Mevlevi şair ve evliya.

Sünbülzade Vehbî, 18. yüzyılın dîvan şairlerindendir. Asıl adı Mehmet olup, Maraş'ta 'Sünbülzadeler' olarak anılan ailenin bireylerindendir.

Mustafa Yusuf oğlu Zarir, 14. yüzyıl Azerbaycanlı şairi. Azerbaycan dil edebiyatının ilk gelişim döneminin temsilcilerinden biridir. Mustafa Zarir Suli Fagih gibi o da Anadolu edebiyat ekolünün temsilcisidir. M. Zarir sadece şair olarak değil, aynı zamanda tercüman olarak da görev yaptı. Fuat Köprülü, İsmail Hikmet Ertaylan, Nihad Sami Banarlı, Talat Onat ve diğer Türk bilim adamları, çeşitli çalışmalarında Mustafa Zarir'i "14. yüzyıl Azerbaycan yazarı" olarak adlandırmışlar ve şairin yarattığı sanat mirasının doğrudan doğruya Azerbaycan Türkçesinde defalarca belirtmişlerdir.

<i>Dîvân-ı Kebîr</i>

Dîvân-ı Kebîr veya Dîvân-ı Şems-i Tebrizî, Muhammed Celâleddin-i Rûmî'nin söylediği ilahi aşk şiirlerinden oluşan, 44 bin 8 yüz 34 beyitlik nazım bir eserdir. Mevlânâ'nın "Âşıklar Divanım" biçiminde adlandırdığı eser aynı zamanda "Şems Divanı" ya da "Divan-ı Şems-i Tebrizî" olarak anılmaktadır. Divan edebiyatında divanların, şairlerinin isimleri ile anılması geleneğine ters düşen bu son adlandırma; Mevlânâ'nın gazellerinin sonunda kendi adı yerine her zaman Şems-i Tebrizi adını kullanmasından kaynaklanmaktadır.

Mustafa İsen, Türk akademisyen, bürokrat, siyasetçi.

Nâ'ilî ya da Nâilî-i Kadîm, asıl adı Mustafa olup İstanbul doğumlu divan şairidir. 17. yüzyılda yaşamıştır. Manastırlı Nâ'ilî ile karıştırılmaması için Nâ'ilî-i Kadîm diye de anılmıştır. Doğum tarihi bilinmemektedir. Şair devlet memurluğu yapmıştır. Gazel türünde başarılı örnekler veren şair, şiirlerinde anlam derinliğine inmiştir. Sebk-i Hindi akımının temsilcilerindendir. Özlü, ahenkli, topluma yönelik şiirler yazma gayreti içinde olmuştur. Soyut ifadeleri ile renkli, veciz ifadeleri Nedim ve Şeyh Galip'i derinden etkilemiştir. Naili-i Kadim Divanı başlıca eseridir. Divan edebiyatında şarkı yazan ilk şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Âşık Çelebi</span> XVI.yyde Osmanlı sahasında yaşamış divan şairi

Âşık Çelebi, 16. yüzyıl şair, mütercim, yazar.

17. yüzyıl klasik Türk edebiyatı; Nefi, Nabi ve Şeyhülislam Yahyâ gibi tanınmış divan şairlerinin yanında, Evliya Çelebi, Naima ve Kâtip Çelebi gibi önemli nesir yazarları da çıkarmıştır. Bu dönem, toplumsal ve iktisadi alanlarda büyük bir karmaşanın içine giren Osmanlı İmparatorluğu'nun Gerileme Dönemi'ne rastlar. Dönem içerisinde her ne kadar, belirli münşilerden bahsedilse de; bu dönemdeki nesir yapıtlar klasik tarzla sınırlı değildir. 17. yüzyılda İstanbul’daki Floransa konsolosu sekreteri Filippo Argenti, İtalyan papazlarından Pietro Ferraguto (1580-1656) gibi yabancıların Türkçeyi iyice öğrenip, nesir alanında önemli Türkoloji çalışmaları yaptıkları bilinmektedir. Ayrıca “Cizvitlerin misyonerlik faaliyetleri için” matbaa kurdukları ve bu matbaanın 1703'te kapatıldığı söylenmektedir.

Baba Salim Öğütçen Türk halk şairi.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Garibi</span> Bir diğer sesleniş olarak ise "Erbilli" veya "Divan-ı Garibi" şeklinde isimlendirilir.

Yusuf Garibi Türk divan edebiyatı şairi.

<span class="mw-page-title-main">Lâmiî Çelebi</span>

Lâmiî Çelebi (1472-1532), divan şairi ve mürit. Asıl adı Mahmut'tur.

<span class="mw-page-title-main">Divan şairi</span>

Divan şairi, belli kıstasları ve mazmunları bulunan divan edebiyatı içinde eserler veren şairlere verilen addır. Eski Türk edebiyatını içerdiği gibi İslam coğrafyasındaki diğer dillerin edebiyatlarını da içine alan bu edebiyatta ortak bazı kurallar bulunmaktadır. Divan şairleri bu kurallara katiyen riayet etmiştir. 19. yüzyıla kadar yerel ya da bağımsız bir edebiyat anlayışı türetilmemiştir. Klasik Türk edebiyatı içerisinde şiir dışındaki yazı şekilleri rağbet görmüyordu. Yazılan her şey nazım- yani şiir şeklindeydi. Bu yüzden "divan şairi" tamlaması divan edebiyatçılarına işaret edebilir. Şairler divan edebiyatının ilk dönemlerinden beri tezkirelerde anılmıştır. Bu edebiyat tarihlerinde divan şairlerinin biyografileri, şiirlerinden örnekler bulunmaktadır. Osmanlı coğrafyasında yazılan tezkirelerde toplam 3182 şair yer almaktadır. Divan şairleri çeşitli mesleklere sahiptiler. İlmiye(%36), derviş(%5.7), bürokrat(%2.8), asker(%4), esnaf(%3.7) bunlardan birkaçıdır. En çok divan şairi yetiştiren yöreler bürokrasi ve saray eşrafının yoğun olduğu yerlerdir. İstanbul 609, Bursa 156, Edirne 150, Konya 69, Diyarbakır 40, Kastamonu 36, Bağdat 35, Gelibolu 30, Bosna 26, Kütahya 24 şairle önemli tezkirelerde yer alan yörelerdir.

Ahmed Arif Hikmet Bey Efendi 1846 - 1854 doneminde Osmanlı Şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Vehbi</span>

Seyyid Vehbi, divan şairi ve nesir yazarı.

Sabri Kalkandelen, şair ve kütüphaneci. II. Abdülhamit devri ve sonrasında Yıldız Kütüphanesi müdürlüğü, İstanbul Üniversitesi kütüphane müdürlüğü yapmış kütüphaneci.

<span class="mw-page-title-main">Hamdullah Hamdi</span> Türk divan şairi, mutasavvıf (1449 - 1503)

Hamdullah Hamdi (doğumu: 1449, Göynük - ölümü: 1503, Göynük) Türk divan şairi, mutasavvıf. Mesnevileri ile tanınmıştır.

Ziya Somar, Türk felsefe doktoru. Asker bir babanın oğlu olarak Yanya'da doğdu. Balkan Savaşları sonrasında ailesi İstanbul'a göç etmek zorunda kaldı. Somar küçük yaşta babasını kaybetti. Bursa İdadisi'ndeki eğitimi sonrasında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne kaydoldu (1926). Burada İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Mustafa Şekip Tunç, Mehmet Emin Erişirgil ve Mehmet Fuat Köprülü'den dersler aldı. Hocalarından Mehmet İzzet onu oldukça etkiledi. Bundan dolayı erken yaşta ölen hocası üzerine doktorasını tamamladı. Konya, Erzurum ve Edirne liselerinde öğretmenlik yaptı. Hans Reichenbach'e ait İlmi Felsefe adlı eser ile Emile Bréhier'in Alman Felsefesi Tarihi'ni Türkçeye çevirdi. 1941'de İzmir İnönü Lisesi'nde çalışmaya başladı. Onun İzmir'e gelişi çalışmalarına yön veren bir etki yarattı. Bu şehirde on yıl kadar kaldı ve kent tarihi üzerine çeşitli araştırmlar yaptı. Akeademya ve Anayol adlı dergileri çıkardı. Kabataş Erkek Lisesi ve Atatürk Üniversitesi'de görev yaptı. Galatasaray Lisesi'nden emekliye ayrıldı. 26 Kasım 1978'de öldü. Basılmamış durumdaki eserlerinin çoğunu Süleymaniye Kütüphanesi'ne bağışladı.

Basiri 15. ve 16. yüzyılda yaşamış bir ozan ve yazardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.