İçeriğe atla

Mustafa Vasfi Süsoy

Mustafa Vasfi Süsoy
Doğum1870
Tokat
Ölüm1934 (63-64 yaşlarında)
Ankara
Bağlılığı Osmanlı (1900-1919)
 Türkiye (1919-1926)
Hizmet yılları1900-1926
RütbesiBinbaşı
Çatışma/savaşlarıBalkan Savaşları
I. Dünya Savaşı
Türk Kurtuluş Savaşı
ÖdülleriKırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası
Sonraki işiTBMM Tokat Milletvekili

Mustafa Vasfi (Süsoy) (1876, Tokat - 11 Ekim 1934, Ankara), Türk asker ve siyasetçi.

I. Dünya Savaşı'nda Mustafa Kemal Paşa'nın 7. Ordu Komutanlığı'na gelmesinden sonraki tüm görevlerinde onun emrinde karargâh komutanı olarak görev yaptı. Mustafa Kemal'in 9. Ordu müfettişi olarak Bandırma Vapuru ile İstanbul'dan ayrılışı sırasında onunla birlikte Samsun'a geçip Milli Mücadele'yi başlatan heyette idi.

Kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası sahibi Süsoy, I ., II., III. ve IV. dönem TBMM'de Tokat milletvekili olarak görev yapmıştır.

Yaşamı

1876'da Tokat'ta doğdu. Babası Kehpazzâde Osman Efendi, annesi Nefise Hanım'dır.

Orta öğrenimini Tokat Rüştiyesi'nde tamamladı. 1893'te gönüllü olarak orduya katıldı; terhis olduktan sonra orduda kaldı.[1] Arnavutluk'ta, Rumeli'de, Doğu vilayetlerindeki birliklerde görev yaptı; 1899'da teğmen, 1903'te üsteğmen rütbesine yükseldi.[2]

1909'da çıkan 31 Mart İsyanı'nı bastırmakla görevli Hareket Ordusu'nda Mustafa Kemal ile tanıştı.[2]I. Dünya Savaşı sırasında Mustafa Kemal Paşa'nın maiyetinde karargâh subaylığı yaptı.[3] Mustafa Kemal Paşa tarafından muhacir kökenli olan Alemşah hanımla evlendirildi; bu evlilikten Nefise, Mithat ve Hulki Salih adında çocuğu oldu.[4]

Mustafa Kemal Paşa 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirildiğinde Bandırma Vapuru ile Samsun'a giden heyet içinde de onun karargâh subayı olarak yer aldı.[5] Ailesini İstanbul'da bırakmak istemediğinden, eşi ve çocuklarını Samsun'a kadar Bandırma Vapuru ile getirmek için Mustafa Kemal Paşa'dan izin aldı. Bandırma Vapuru'ndaki heyet ile birlikte Samsun'a gelen ailesi oradan Tokat'a giderken kendisi Samsun'da kaldı.[6] Damat Ferit Paşa hükûmeti tarafından 9 Ekim 1919'da yaş haddinden emekliye sevk edildi ancak Ankara hükûmeti bu kararı tanımadı.[3]

Mustafa Vasfi Bey, 1920'de I. dönem Tokat milletvekili olarak seçilen fakat mazereti dolayısıyla Meclise katılamayan Abdullah Fehmi Efendi yerine meclise girdi. Mustafa Kemal Paşa'ya yakın çizgideki meclis grubu içinde yer aldı.

12 Aralık 1923'te bir dilekçe vererek Mustafa Kemal Paşa ile birlikte Samsun'a çıkması ve Milli Mücadele'ye katılması üzerine İstanbul hükûmetinin onu terfi etmeden emekliye sevk ettiğini ifade ederek binbaşılığa terfi ettirilmesi gerektiğini bildirdi. Mustafa Vasfi Bey'in bu isteği gizli bir oturumda görüşülüp kabul edildi.[7] Ayrıca, cephedeki ve TBMM'deki hizmetleri nedeniyle de kırmızı-yeşil şeritli İstiklal madalyası ile ödüllendirildi.

Binbaşılığa terfi etmesinden kısa süre sonra emekliye ayrılan Mustaafa Vasfi Bey, II., III. ve IV. dönem mecliste Tokat milletvekili olarak yer almayı sürdürdü.[8] Orman ve Madenler, Milli Savunma ve Dilekçe Komisyonlarında görev aldı.[4] Tevhid-i Tedrisat Kanunu teklifi ile Şeriye ve Evkaf Vekaleti’nin kaldırılması teklifi en önemli yasama faaliyetlerindendir.[4]

1924 yılında Mustafa Kemal Paşa'nın eşi Latife Hanım ile ziyareti sırasında onu Tokat'taki konağında ağırladı. Konak, günümüzde müze olarak düzenlenmiştir.

Şeker hastalığı nedeniyle iyileşmeyen ayağındaki bir yara nedeniyle Ankara Numune Hastanesi'nde tedavi gördüğü sırada 10 Aralık 1934'te Ankara'da öldü.[4] Cenazesi, devlet töreni ile Ankara'daki Cebeci Şehitler Mezarlığı'na defnedildi.

Ailesi, Soyadı Kanunu çıktığında "Süsoy" soyadını almıştır.

Kaynakça

  1. ^ "19 Mayıs - Bandırma Vapuru'nun yolcuları". interaktif.trthaber.com. 2018. 25 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  2. ^ a b "Atatürk'ün Yaveri Tokatlı Binbaşı Süsoy Öğrencilere Anlatıldı". Tokathaber.com.tr. 9 Nisan 2021. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  3. ^ a b "Cumhuriyet'in Tokat Vekili Mustafa Vasfi SÜSOY". Tokattan.net. 20 Mayıs 2018. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  4. ^ a b c d Sıngıl, Salih (2010). "İkinci dönem Tokat milletvekilleri ve meclisteki faaliyetler," (PDF). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  5. ^ Alptekin Müderrisoğlu. Vahdettin'in Kurtuluş Savaşını Başlatması İçin Mustafa Kemal Paşa'ya 400.000 Altın ve 400.000 Kağıt Lira Verdiği Gerçek Dışı Bir İddiadır (PDF). s. 298. 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2010. 
  6. ^ Murat, Bardakçı (19 Mayıs 2020). "İşte, Bandırma Vapuru'nun biri kadın üçü çocuk 79 yolcusu". haberturk.com. 19 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. 
  7. ^ Saraçoğlu, Pınar. "Kimse bu ayrıntıyı görmedi... Bandırma Vapuru'daki aile". Odatv4.com. 19 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023. 
  8. ^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 29 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Gerede</span> Türk asker ve siyasetçi

Hüsrev Gerede, Türk Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet tarihinin önemli isimlerinden olan Türk asker, siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Berç Türker</span> Osmanlı bankacı ve bürokrat, TBMM üyesi

Kigork Berç Keresteci, Kurtuluş Savaşı'nda Mustafa Kemal'e ve Millî Mücadele'ye destekleri olmuş; TBMM 5. Dönem, TBMM 6. Dönem ve TBMM 7. Dönem'de (1935-1946) Atatürk'ün isteği ile Afyonkarahisar milletvekilliği yapmış, İstiklal Madalyası sahibi Türkiye Ermenisi iş insanı ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Servet Akdağ</span> TBMM 1. Dönem Bursa Milletvekili

Şeyh Abdullah Servet Efendi TBMM 1. Dönem Bursa milletvekilliği yapmış, Nakşibendi Şeyhi sıfatıyla İrşad Heyetleri ve Yeşil Ordu Cemiyeti konularında faaliyetleri bulunmuş, Cumhuriyet'in ilanından sonra Türkiye adına yurtdışı faaliyetleri de yürütmüş bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cevat Abbas Gürer</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Cevat Abbas Gürer, Türk asker, siyasetçi, Mustafa Kemal Paşa’nın başyaveri, Meclis-i Mebûsan ve TBMM I., II., III., IV. ve V. dönem Bolu milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Tayyar Eğilmez</span> Türk asker ve siyasetçi

Cafer Tayyar Eğilmez, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Talî Öngören</span> Türk asker, siyasetçi ve diplomat

İbrahim Edhem (Talî) Öngören, Türk hekim ve siyasetçi, diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Arif Bey (1883 doğumlu siyasetçi)</span>

Mehmet Arif Bey, Türk asker ve siyasetçi. Cephedeki çadırında ayı beslediği için daha ziyade Ayıcı Arif lakabıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası Türk Kurtuluş Savaşı sırasında hem Türkiye Büyük Millet Meclisinde hem de cephe hattında üstün hizmet göstermiş kişilere verildi.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Süreyya Yiğit</span>

İbrahim Süreyya Yiğit, Türk yönetici ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Bandırma Vapuru</span> Mustafa Kemal Atatürkü İstanbuldan Samsuna getiren gemi

Bandırma Vapuru Mustafa Kemal Atatürk'ü 9. Ordu Müfettişi olarak kurmayları ile birlikte İstanbul'dan Samsun'a getiren gemidir.

<span class="mw-page-title-main">Selahattin Adil</span> Türk asker ve siyasetçi

Selahaddin Adil, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Doğan</span> Türk asker ve siyasetçi

Kemal Doğan, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Şevket Öndersev</span>

Ali Şevket Önder, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkıp ve Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan heyet içinde Mustafa Kemal Paşa'nın emir subayı olarak yer almıştır. 1935 yılında 5. dönem TBMM Gümüşhane milletvekili olarak TBMM'ye giren Öndersev, yazar Duygu Asena'nın dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Muzaffer Kılıç</span> Türk asker

Ahmet Muzaffer Kılıç, Türk asker ve siyasetçidir. 7 Ağustos – 13 Kasım 1918 arasında 4 ay ve 16 Mayıs 1919 – 01 Temmuz 1927 arasında 8 yıl ikinci defa olmak üzere toplamda 8 yıl 4 ay Mustafa Kemal Atatürk’ün yaverliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Hakkı Durusu</span> Türk kaptan

İsmail Hakkı (Durusu), Mustafa Kemal Paşa ve maiyetini Samsun'a götüren Bandırma Vapuru'nun kaptanı.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı</span> Mustafa Kemalin Bandırma Vapuru ile yapılan yolculuk sonrası Samsuna ulaşması olayı

Mustafa Kemal'in Samsun'a çıkışı, 19 Mayıs 1919 tarihinde 9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal'in Bandırma Vapuru ile yaptığı yolculuk sonrası Samsun'a ulaşması olayı. Bu olay Kurtuluş Savaşı'nın fiili başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sadullah Güney</span>

Sadullah Güney Türk asker, bürokrat ve siyasetçi.

Selahattin Selışık, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Tokat Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi</span>

Atatürk Evi ve Etnografya Müzesi, Tokat'ın merkezinde, Süsoy ailesinin yaşadığı ve Mustafa Kemal Atatürk'ün cumhurbaşkanı sıfatıyla şehir ziyaretlerinde konakladığı tarihî konakta bulunan müze-ev ve etnografya müzesi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.