İçeriğe atla

Mustafa Talıbzade

Mustafa Talıbzade
DoğumMustafa Süleyman oğlu Talıbzade
1842
Sarvan, Borçalı, Tiflis Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm1903
Tiflis, Tiflis Guberniyası, Rus İmparatorluğu
MilliyetAzerbaycanlı
MeslekTiflis gazisinin vekili ve Transkafkasya Şeyhülislamı
Etkin yıllar1873–1900

Ahund Mustafa Ahund Süleyman oğlu Talıbzade (AzericeAxund Mustafa Axund Süleyman oğlu Talıbzadə) dini bir şahsiyet, ahund, Tiflis gazisinin vekili ve Transkafkasya Şeyhülislamıydı.

Hayatı

Mustafa Talıbzade, 1842'de Borçalı bölgesinin Sarvan köyünde doğmuştu.[1] Yüksek dini eğitimini Tebriz'deki Hacı Safarali Medresesi'nde almıştır. 1871'de dini bilgilerin tamamının tamamlandığını onaylayan bir sertifika almıştır. Tebriz'den Tiflis'e döndükten iki yıl sonra 12 Aralık 1873'te Şii ruhani idaresindeki sınavı geçerek ahund unvanını almıştır.[2]

1 Mart 1874'te Tiflis–Kutaisi Şii Vilayet Meclisi üyeliğine seçilmiş, okulların çalışmalarını ve ders kitaplarının yazılma sürecini kontrol etmek onun sorumluluğunu almıştır. 1881'de Şeriat dersi kitabını yazmakla görevlendirilmiş ve 6 Mart 1882'de Şii Ruhani İdaresi'ne üye olarak atanmıştır. Daha sonra manevi idareye bağlı "Ali Mektebi"nde öğretmenlik yapmaya başlamıştır.[3]

1881'e kadar Tiflis gazisinin vekilliğini,[4] ardından Kafkas Müslümanlarının Şeyhülislamı Ahmet Salyani'nin vekilliğini yapmıştır.[5][6] 22 Nisan 1900'de Yaver General Grigori Golitsın'ın emriyle Ahund Mustafa Talıbzade ruhani idare üyeliği görevinden alınmış ve diğer resmî görevlerden uzaklaştırılmıştır.[7]

1903'te ölmüş ve Tiflis Müslüman mezarlığına defnedilmiştir.[2]

Ailesi

Ahund Mustafa Talibzade Mehri, Cafer kızıyla evlendi. Bu evlilikten 22 Ocak 1877'de Yusif Ziya Talibzade, 12 Şubat 1881'de Abdulla Şaik adında bir oğlu, 22 Temmuz 1884'te Ruqeyya adında bir kızı dünyaya geldi.[2]

Oğlu Yusif Ziya Talibzadeh eğitimci, siyasetçi, oyun yazarı ve askerdi.[8] Balkan savaşlarına,[9] Birinci Dünya Savaşına,[10] Bakü Savaşına[11] ve Basmacı hareketine katıldı.[12]

Oğlu Abdulla Shaik, Azerbaycan SSC'nin şairi ve yazarıydı.[13]

Kaynakça

  1. ^ Abdulla Shaig (2015). Xatirələrim. Baku: XAN nəşriyyatı. s. 12. ISBN 978-9952-405-56-9. 
  2. ^ a b c Nazim Nəsrəddinov (22 Kasım 2011). "Maarif fədaisi - Axund Molla Mustafa Süleyman oğlu Talıbzadə" (Azerice). modern.az. 27 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023. 
  3. ^ Minaxanım Əsədli (2005). Yusif Ziya Talıbzadənin həyatı və mühiti. Baku: Nurlan nəşriyyatı. s. 19. 
  4. ^ "Abdulla Şaiqin Trəcümeyi halı" (Azerice). abdullashaig.az. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023. 
  5. ^ Əyyub Qiyas (7 Eylül 2020). "Ülkər Talıbzadə: "Nəinki mən, məndən əvvəlki, məndən sonrakı nəsil də bu şeirlərlə böyüyüb"" (Azerice). Ədəbiyyat qəzeti. 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023. 
  6. ^ Nəzmin Cəfərov (21 Şubat 2021). "Abdulla Şaiq: Hər millətin tərəqqisi və fəaliyyətinin başlıca amili elm və əxlaqdır" (Azerice). science.gov.az. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2023. 
  7. ^ Sarvan M. (2001). Borçalı alimləri. Baku: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. s. 425. 
  8. ^ Minaxanım Əsədli (2005). Yusif Ziya Talıbzadənin həyatı və mühiti. Bakı: Nurlan nəşriyyatı. 
  9. ^ Minaxanım Əsədli (2005). Yusif Ziya Talıbzadənin həyatı və mühiti. Bakı: Nurlan nəşriyyatı. s. 60. 
  10. ^ Cafer Mustafalı (19 Ekim 2018). "Türk dünyasnının şerefli bir kahramanı: kafkasyalı Yusuf Ziya Talıbzade". kafkassam.com. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2022. 
  11. ^ Məhərrəm Zülfüqarlı (2017). Azərbaycan tarixinin qəhrəmanlıq səhifəsi Göyçay döyüşləri (PDF). Bakı. s. 6. ISBN 978-9952-514-77-3. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Aralık 2022. 
  12. ^ Əhməd Zəki Vəlidi Toğan (1969). Hatıralar: Türkistan ve Diğer Müslüman Doğu Türklerinin Milli Varlık ve Kültür Mücadeleleri. İstanbul. s. 407. 
  13. ^ Saleh Salayev (2001). Abdulla Şaiq Talıbzadə (PDF). Bakı: Ağrıdağ. s. 14. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Şaik</span>

Abdullah Mustafa oğlu Talibzade ya da bilinen adıyla Abdullah Şaik, Azeri yazarı, şair, öğretmen. Azerbaycan çocuk edebiyatı'nın seçkin temsilcilerinden biridir.

Hamlet Abdullah oğlu İsahanlı, Azeri matematik ve fizik bilimleri profesörü, şair, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Neriman Nerimanov</span> Nariman Narimanov

Neriman Nerimanov, Azerbaycanlı Bolşevik devrimci, yazar, yayıncı, politikacı ve devlet adamıydı. Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgalinden sonra, Mayıs 1920'de kurulan Sovyet Azerbaycanı hükûmetinin başına geçti ve bu görevini yaklaşık bir yıl sürdürdü. Daha sonra Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti yürütme konseyi başkanlığına seçildi. Ayrıca 30 Aralık 1922'den öldüğü güne kadar Sovyetler Birliği Merkez Yürütme Kurulunun parti başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Babanlı</span>

Mustafa Baba oğlu Babanlı, fizik bilimleri profesörü, Azerbaycan Devlet Petrol ve Sanayi Üniversitesinin Rektörü.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'ın Millî Kahramanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste Azerbaycan'ın Millî Kahramanı unvanı verilen kişiler ve askerler hakkında kısa bilgiler içerir.

<span class="mw-page-title-main">Adil Esedov</span> Azeri bilim insanı ve filozof

Adil Esedov, Azerbaycanlı filozoftur. Ocak 2011 tarihinden beri Azerbaycan Milli İlimler Akademisi'nin Felsefe ve Hukuk Enstitüsü Estetik Bölüm Başkanı olarak çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cihangir Berker</span> Azerbaycanlı tümgeneral

Cihangir Berker veya Cihangir Bey Novruzov Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bir subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri tuğgeneralidir.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Mustafa Resulov'un mülkü</span>

Hacı Mustafa Resulov'un Mülkiyeti Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de 1884–1885 yılları arasında inşa edilen bir binaydı. 1918'e kadar binanın birinci katında çeşitli dükkân ve depolar, ikinci katında ise İslamiye Oteli bulunuyordu. Mart 1918 katliamları sırasında bina Ermeni çeteleri tarafından ateşe verilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Tahirzade</span>

Adalet Şerif oğlu Tahirzade ; öğretmen, dilbilimci, filolog-metin bilimcisi, tarihçi, gazeteci, profesör doktor, eski Eğitim Bakanı Yardımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Habib Bey Selimov</span>

Selimov Hebib Bey Hacı Yusuf oğlu Tümgeneral, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin ilk Genelkurmay Başkanı, “Asgeran Savaşı Kahramanı” olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ali bey Mekhfi</span>

Muhammed Ali bey Meşedi Asadulla bey oğlu Valiyev Azerbaycanlı şair, meclisi-ünsün üyesi. Ehvalati-Karabağ eserin yazarı.

Hidayet Hayır Cemiyeti, 19. yüzyıl Azerbaycan'ında dini fanatizme direnmek, soygunculara ve katillere karşı mücâdele etmek olan bir toplumdu. 1904'te kurulan cemiyetin yönetim kurulunda Hacı Zeynelabidin Tağıyev, İsa Bey Hacınski, Mirmuhammed Kerim Bakuvi, Molla Ruhulla Memmedzade, Ahmet Bey Ağaoğlu, Mustafa Bey Alibeyov ve diğerleri yer alıyordu. Toplumun üyeleri, görüş ve eylemlerinden dolayı suçlular ve dini radikaller tarafından sürekli olarak baskı görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Bey Alibeyov</span>

Mustafa Bey Alibeyov Azerbaycanlı gazeteci, yazar, oyun yazarı, hukukçuydu. Alibeyov, Işık dergisinin yayıncısı, Nicat Hayır Cemiyeti ve Muhtaçlara Yardım Cemiyeti üyesi, Hidayet Hayır Cemiyeti katibi ve Ahrar Partisi üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Memmedrza Ağa Vekilov</span>

Mammadrza ağa Vakilov - Azerbaycan Cumhuriyeti Parlamentosu üyesi, Transkafkasya Tıp Derneği'nin tam üyesi, Bakü Tıp Derneği'nin kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Yusif Bey İbrahimli</span>

Yusif Bey İbrahimli - Azerbaycanlı siyasetçi, Müsavat partisi merkez komitesi sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Cabbar Memmedzade</span>

Mirza Cabbar Mirza Abbas oğlu Memmedzade Azerbaycanlı eğitimci ve pedagogdu Pedagojik bilimler doktoru ve profesör (1937) olmuştur. Ermenistan Cumhuriyeti Parlamentosu'nun I. dönem milletvekili olmuştur. Mirza Abbas Mahammadzade'nin oğlu ve Celal Mammadov'un babasıdır.

Kafkasya Dini Konseyi, Bakü'de bulunan Güney Kafkasya Müslümanlarının en yüksek manevi ve idari organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yusif Ziya Talıbzade</span>

Yusif Ahund Mustafa oğlu Talibzade veya Yusif Talibzade Tiflisi — Azerbaycanlı pedagog, siyasetçi, oyun yazarı, asker.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Molla Ahmed Nuruzade</span>

Hacı Molla Ahmed Hacı Piri oğlu Nuruzade - Hacı Ahund isimle de bilinir. Hacı Molla Ahmed, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti döneminde parlamentoda Ahrar partisi ve fraksiyonu üyesiydi. Azerbaycan'ın Bolşevik işgaline karşı savaştı ve 1930'da öldü.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Han Ziyadhanov</span>

İsmail Han Ziyadhanov — Azerbaycan Cumhuriyeti hükümetinin üyesi, diplomat, Azerbaycan Cumhuriyeti ordusunun yarbayı. Rusya İmparatorluğu'nun Birinci Devlet Dumasına seçilen 5 Azerbaycanlıdan biri.