İçeriğe atla

Mustafa Ruhi Efendi

Mustafa Ruhi Efendi
Mustafa Ruhi Efendi'nin Yahya Efendi Tekkesi'ndaki mezartaşı
Doğum1800
Gökçeada, Osmanlı İmparatorluğu,
Ölüm1893 (93 yaşında)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Defin yeriYahya Efendi Tekkesi Haziresi, İstanbul
DinNakşibendi, Sünni, İslam

Mustafa Ruhi Efendi, (1800, Gökçeada, Osmanlı İmparatorluğu – 1893, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu), 19. yüzyılın önemli dini ve siyasi lideri. Mustafa Ruhi Efendi hem bir Nakşibendi şeyhi hem de Arnavut kökenliler için önemli bir siyasi temsilcisidir.

Yaşamı

Mustafa Ruhi Efendi 1800 yılında Gökçeada'da doğdu. Gençlik yıllarında, günümüzde Kuzey Makedonya sınırları içerisinde bulunan Kalkandelen'e göç etti. Osmanlı döneminde kurulmuş ilk milliyetçi Arnavut örgütlenme olan Prizren Birliği'ne katılmıştır. Birliğin Merkez Komitesi Başkanlığı'na seçilmiştir.[1][2][3][4]

İstanbul'da göçü ve ölümü

Padişah II.Abdülhamid'in, Mustafa Ruhi Efendiyi saraya davet etmesi üzerine 1881 yılında ailesi ile birlikte İstanbul'a göç etti.[5] Ölümü sonrası İstanbul'daki Yahya Efendi Tekkesi'ne defnedilmiştir. Oğlu Sabri Kalkandelen de, 1943'te ölümünün ardından buraya defnedilmiştir. Ailesi, soyadı kanunu sonrasında Kalkandelen soyadını edinmiştir; ailesi 1938 yılına kadar Beşiktaş, Akaretler'de ikamet etmiştir.[6] Türk Kurtuluş Savaşı'ndaki Türk generallerden Hayrullah Fişek'in anne tarafından dedesidir.

Dış bağlantılar

  • Prizren Birliği

Kaynakça

  1. ^ Nathalie Clayer (1 Aralık 2006). Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d'une nation. Recherches internationales (Fransızca). Karthala. ss. 257, 654, 631. ISBN 978-2845868168. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2011. 
  2. ^ The Consolidation of Albanian Nationalism 18 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The League of Prizren 1878-1881, by Nevila Pahumi
  3. ^ Peter R. Prifti (2002), Land of Albanians: a crossroad of pain and pride, Tiran: Horizont, s. 47, OCLC 52631278, 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 12 Kasım 2013 
  4. ^ Bardhosh Gaçe (1 Ocak 1999), Lëvizja kombëtare në Vlorë, 1878-1912 [National Movement in Valona, 1878-1912] (Arnavutça), 1, Valona, Albania: Toena, s. 130, ISBN 9789992711859, OCLC 43851650, 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 12 Kasım 2013 
  5. ^ "Oğlu Nurettin Kalkandelen hayatı". 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016. 
  6. ^ "Torunu Nurettin Kalkandelen hayatı". 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gökçeada</span> Çanakkalenin ilçesi

Gökçeada veya 1970 yılına kadar kullanılan adıyla İmroz (Osmanlıca: ايمروز, Yunanca: Ίμβρος Imvros), Çanakkale'nin bir ilçesi ve Türkiye'nin en büyük adasıdır. Ege Denizi'nin kuzeyinde, Saros Körfezi girişinde yer almaktadır. 91 km kıyı şeridine sahiptir. Yıllık yağış miktarı metrekareye 950 – 1050 mm arasında değişmektedir. Adanın batısında yer alan İncirburnu Türkiye'nin de en batı noktasını oluşturmaktadır. 2011 ve 2012 yıllarında haftada 2 kez Gökçeada-İstanbul uçak seferleri yapılmış olup, 2013 ve sonrasında ticari yolcu uçuşları yapılmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Balkan Savaşları</span> 1912-1913 yıllarında Balkan Yarımadasında yaşanan iki savaş

Balkan Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlardaki 8 Ekim 1912 - 10 Ağustos 1913 arasında dört devlete karşı yaptığı savaşlardır. Çatışmaların temel nedeni Bulgaristan Krallığı ile Sırbistan Krallığı'nın Balkanlarda hızlanan yayılma faaliyetleridir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Rıza Efendi</span> Mustafa Kemal Atatürkün babası

Ali Rıza, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün babası.

<span class="mw-page-title-main">Musa Kazım Onar</span>

Musa Kazım Onar, Türk siyasetçidir.

Mehmet Ruhi Arel,, Türk ressam.

<span class="mw-page-title-main">Prizren</span> Kosovada kent

Prizren, eskiden Pürzerrin, Kosova'nın güneybatısında bir şehir ve belediye merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Abdül Fraşeri</span>

Abdül Fraşeri,, Arnavut milliyetçisi ve siyasetçi. Osmanlı devlet kayıtlarında ismi Abdullah Hüsnü olarak geçer.

Kosova tarihi günümüzdeki bağımsız Kosova Cumhuriyeti’nin sınırları içinde kalan toprakların tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Vilayeti</span>

Kosova Vilayeti 1877 yılında kurulan Osmanlı İmparatorluğu vilayeti. Vilayetin merkezi önce Priştine sonra Üsküp olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Akif Paşa</span>

Mehmed Akif Paşa ya da Arnavut Mehmed Akif Paşa ya da Kalkandereli Mehmed Arif Paşa (1822-1893) Osmanlı Devleti'nin son döneminde yüksek derecede çeşitli görevlerde bulunmuş bir devlet adamıydı.

Sabri Kalkandelen, şair ve kütüphaneci. II. Abdülhamit devri ve sonrasında Yıldız Kütüphanesi müdürlüğü, İstanbul Üniversitesi kütüphane müdürlüğü yapmış kütüphaneci.

<span class="mw-page-title-main">Debre Sancağı</span>

Debre-i Bâlâ Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Debre idi.

<span class="mw-page-title-main">İsa Bolatin</span>

İsa Bolatin, Kosovalı Arnavut gerilla ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Prizren İttifakı</span>

Prizren Ligi veya resmî adıyla Arnavut Ulusunun Haklarını Savunma Birliği, Osmanlı İmparatorluğu'nda 19. yüzyılın sonlarında faaliyet gösteren bir Arnavut siyasi örgütüydü. Örgüt, 10 Haziran 1878'de Prizren kasabasında resmi olarak kuruldu ve 1881'de yılında feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">Kararname (Prizren İttifakı)</span>

Prizren Ulusal Savunma Komitesi Kararnamesi, 18 Haziran 1878 tarihinde Prizren, Yakova, İpek, Gusinye, Yeni Pazar, Seniçe, Taşlıca, Mitroviça, Vuçıtırın, Priştine, Gilan, Üsküp, Kalkandelen, Kırçova, Gostivar ve Aşağı Debre ve Yukarı Debre bölgelerinden 47 Müslüman milletvekilinin imzaladığı kararnamedir. Meclise, Bosna'dan delegeler ve Osmanlı makamlarının temsilcisi olarak Prizren mutasarrıfı dahil olmak üzere yaklaşık 300 kişi katıldı.

Kosova, 1455'ten 1912'ye kadar, başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçası olarak ve 1864'ten ayrı bir Kosova Vilayeti olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ömer Efendi Prizreni</span> Arnavut siyasetçi

Ömer Şevki Efendi (1820?-1887), Arnavut asıllı Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Yakova saldırısı</span>

Mehmed Ali Paşa'ya saldırı, Arnavut Tarihyazımında Yakova saldırısı olarak bilinir, 3-6 Eylül 1878 tarihleri arasında Prizren İttifakı'nın Yakova Komitesi tarafından Yakova yakınlarındaki Abdullah Paşa Dreni'nin malikanesinde gerçekleşmiştir. Muharebe sırasında Arnavutların çoğunlukta olduğu Plav ve Gusinye bölgesinin Karadağ Prensliği'ne devrini gözden geçirecek olan Osmanlı mareşali Mehmed Ali Paşa, bölgenin önemli bir yetkilisi ve birliğin eski üyesi Abdullah Paşa Dreni, çok sayıda Osmanlı askeri ve Yakova Komitesinin gönüllüleri öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Ülgün Muharebesi</span>

Ülgün Muharebesi 1880 yılında Ülgün civarında, Kllezna köyü yakınlarındaki Kodra Kuqe bölgesinde Derviş Paşa'ya bağlı Osmanlı kuvvetleri ile Arnavut düzensizler arasında gerçekleşen bir muharebedir. Plav ve Gusinye bölgesi Berlin Antlaşması (1878) ile Karadağ'a verilmişti, ancak Arnavutlar Prizren Ligi etrafında birleşip ilhaka karşı savaştılar, buranın verilmesine karşı çıkan Osmanlı yöneticileri de Arnavutları el altından desteklediler. İngiltere'nin başını çektiği Büyük Güçler daha sonra önce Katolik Arnavutların yaşadığı Hot ve Kelmendi bölgesini Karadağ'a vermeye karar verdiler ancak buradaki Katolik Arnavutları'nda Karadağ yerine Osmanlı egemenliğinde kalmak istedikleri gerekirse kendilerinin de açık açık Plav ve Gusinye'dekiler gibi direneceklerini beyanı üzerine buradan da vazgeçildi. Bu defa Büyük güçlere Osmanlılar toprak baskıları üzerine Ülgün'ü vermeyi teklif ettiler. Arnavutlar bunu da reddetti, birlik burada direniş örgütledi. Osmanlı İmparatorluğu'da Ülgün'ün ilhakını da sürüncemede bırakmak için Arnavutlara hiçbir müdahalede bulunmayıp barışçıl beyannameler ile yetindiler. Sonunda Gladstone, Büyük Güçler Osmanlıları İzmir ve Ülgün'e asker ve donanma gönderme tehdidiyle Prizren Birliği'ne karşı harekete geçmeye zorlayarak direnişe son verdi ve Ülgün kasabasını Karadağ'a başarıyla teslim etti.

Debre Kongresi, 1 Kasım 1878'de Debre'li Iljaz Paşa başkanlığındaki "İki Debreli Arnavut Birliği Komitesi "nin girişimiyle Debre şehrinde düzenlendi. Kongre, Yanya Vilayeti'nin tamamının temsilcisi olarak katılan Fraşirili Abdül Bey tarafından hazırlanan bir muhtıra şeklinde bir kararı kabul etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.